संस्कृत सूची|पूजा विधीः|षोडशसंस्कारः| अथ मधुपर्क: षोडशसंस्कारः प्रस्तावना विषयानुक्रमणिका अथ संस्कारक्रम: संस्कारफ़लानि संस्कार परिभाषा पत्नी उपवेशलक्षणम् अथ गणपति पूजनम् पुण्याहवाचन कारिका अथ पुण्याहवाचनम् अथ मातृकापूजनम् अथ नांदीश्राद्धम् अथ कर्मांगदेवता: अथ मंडपदेवताप्रतिष्ठा कर्मविशेषेsग्निनामानि अथ कुंडमंडपवेदी लक्षणम् यज्ञपात्राकृतय: तत्परिमाणंच अथ कुंडसंस्कार: अथ स्थालीपाक तंत्रम् ग्रहयज्ञावश्यकता ग्रहाणांप्रतिमावर्णादि च ग्रहयज्ञसंकल्प: आचार्यवरणम् पंचगव्यविधि: भूमिप्रोक्षणम् अथाग्न्युत्तारणम् प्राणप्रतिष्ठा ग्रहस्थापनम् अथ बलिदानम् पूर्णाहुति: अभिषेक: श्रेय:संपादनम् नवग्रहदानानि विनायकशांति विचार: अथ विनायकशांति: अथ गर्भाधानसंस्कार निर्णय: अथ गर्भांधान मुहूर्त निर्णय: अथ विच्छिन्नस्यगृह्याग्ने:पुन:संधानम् अथ दुष्टरजोदर्शने भुवनेश्वरीशांति: अथ गर्भाधानसंस्कार: संततिजनक विधानम् गर्भरक्षण प्रयोग: गर्भपात लक्षणानि वंध्यत्व निवारणम् अनपत्यत्व निवारणम् वंध्याया: पुत्रवतीकरणम् पुंसवनावलोभसमिंतोन्नयनसंस्काराणा निर्णय: पुंसवन संस्कार: अनवलोभन संस्कार: सीमंतोन्नयन संस्कार: अथ गर्भिणीधर्मा: अथ गर्भिणीपतिधर्मा: अथ सुखप्रसवोपाय: जातकर्म संस्कार निर्णय: जननशांतिविचार: अथ जातकर्म संस्कार: षष्ठ देवी पूजा संस्कार - निर्णय: अथ नामकरणसंस्कार: अथ आंदोलारोहणं अथ दुग्धपानविधि: अथ कर्णवेध संस्कार: जलपूजाविचार: बालकस्य दुष्टदृष्टिदोषादो रक्षाविधि: निष्क्रमण - संस्कारनिर्णय: सूर्यावलोकननिष्क्रमणसंस्कारौ कटिसूत्रधारणं भूम्युपवेशनम् विधि: संस्कार - निर्णय: अथान्नप्राशन संस्कार: प्रथम केशकर्तन निर्णय: वर्धापन निर्णय: अथ वर्धापन संस्कार: प्रायश्चित्तहोम: संस्काराणांसहतंत्रप्रयोग: अक्षरारंभ निर्णय: अथ अक्षरारंभ संस्कार: रजोदोषविचार: अथ श्रीपूजनादिशांति: श्रीसूक्तम् चूडा ( शिखा ) संस्कार विचार: अथ चौलसंस्कार निर्णय: अथ चौलसंस्कार प्रयोग: अथ उपनयनसंस्कार विचार: अथोपनयन संस्कार निर्णय: अथ उपनयन पूर्वाङ्गकृत्यम् अथ उपनयनसंस्कार प्रयोग: अथ अनुप्रवचनीय होम: मेधाजनन प्रयोग: मंडपदेवतोत्थापनम् उपनयन मंगलाष्टकम् येयज्ञेन सूक्तम्, बृहस्पते सूक्तम् व्रतचतुष्टय - संस्कारनिर्णय: वेदाध्ययनप्रकार: प्रयोग: अथ समावर्तनसंस्कारनिर्णय: अथ समावर्तनसंस्कार: अथ विवाहसंस्कारनिर्णय: निर्णय: अथ वाग्दान ( वाङनिश्चय ) प्रयोग: अथ सीमांतपूजनम् कृत्यम् अथ वरस्य वधूगृहगमनम् अथ मधुपर्क: अथ गौरीहरपूजा वधूवरयो: परस्परनिरीक्षणम् प्रयोग: अक्षतारोपणम् प्रयोग: अथ गृहप्रवेशनीयहोम: विवाहचतुर्थदिनकृत्यम् ( ऐरिणीदानम् ) लक्ष्मीपूजनम् मंडपोद्वासने अथ सत्येनोत्तभितेति विवाहसूक्तम् विवाहमंगलाष्टकम् ऋक्चवेत्यादि अक्षतारोपणमंत्रा: पारित्वेत्यादि सूत्रवेष्टनमंत्रा: आयुष्यवर्चस्यमित्यादि भूषणधारणमंत्रा: अविधवेत्यादि आशीर्वचनमंत्रा: अथ औपासनाख्य: सायंप्रातर्होमनिर्णय: प्रयोग: प्रातरौपासनहोमे विशेष: सभार्यस्यप्रवासेप्रसक्ते अग्निरमारोपविधि: अग्ने: प्रत्यवरोहणम् ( पुनरवतरणम् ) गृहवप्रवेशनिर्णय: विचार: अथ कन्यावैधव्ययोगपरिहारोपाय: विधानम् अथ मृतभार्यात्वदोषपरिहारोपाय अथ द्वितीयतृतीयविवाह निर्णय: प्रयोग: विचार: अथ मधुपर्क: ‘ संस्कार ’ हे केवळ रूढी म्हणून करण्यापेक्षां त्यांचे हेतू जाणून ते व्हावेत अशी अनेकांची इच्छा असते. ज्यावेळीं एखाद्या घरांमध्यें शुभकार्य असते त्यावेळीं या गोष्टी सविस्तर माहीत असल्यास कार्य सुव्यवस्थित पार पडते असा अनुभव आहे. Tags : poojasanskarvidhiपूजाविधीसंस्कार अथ मधुपर्क: Translation - भाषांतर ॥ श्री: ॥ पाद्यार्थमर्घ्यार्थंमंत्रवत्त्रिराअचमनीयार्थंशुद्धाष्टाचमनीयार्थंच जलपात्रचतुष्टयंमधुपर्कंकांस्यपात्रगं पंचविंशतिदर्भैरवागग्रं वामावर्तेनकृतंविष्टरंच संपाद्य कर्ता आचम्य प्राणानायम्य देशकालौ स्मृत्वा कन्यार्थिने गृहागतायास्मैस्नातकायवराय कन्यादानांगभूतंमधुपर्कं करिष्ये ॥ प्रागुक्त लक्षणंदर्भमयंकूर्चं विष्टरोविष्टरोविष्टर इतिविष्टरंवरहस्तेदद्यात् ॥ वरस्तु ॥ अहं वर्ष्मेत्यस्यवामदेवोविष्टरोनुष्टुप् ॥ विष्टरोपवेशनेविनियोग: ॥ ॐ अहंवर्ष्मसजातानांविद्युतामिवसूर्य: ॥ इदंतमधितिष्ठामियोमाकश्चाभिदासति ॥१॥ इत्युदगग्रेविष्टरउपविशेत् ॥ विष्टरंमंत्रेणपदूभ्यामाक्रम्यवासीत् ततोर्चकेन पाद्यंपाद्यंपाद्यमितित्रिर्निवेदितं पाद्यं वरो गृह्णीयात् ॥ ततोर्चकस्तेनोदकेनपत्नीप्रक्षिप्तेनवरस्यदक्षिणसव्यपादौप्रक्षालयेत् ॥ तत्रमंत्रा: - अस्मिन् राष्ट्रे श्रियमावेशयाम्यतो देवी: प्रतिपश्याम्याप: दक्षिणं पादमवनेनिजेsस्मिन् राष्ट्र इंद्रियं दधामि ॥ सव्यपादमवनेनिजेsस्मिन्राष्ट्र इंद्रियं वर्धयामि ॥ पूर्वमन्यमपरमन्यं पादाववनेनिजे ॥ देवा राष्ट्रस्य गुप्त्या अभवस्यावरुध्यै ॥ आप:पादावनेजनीर्द्विषंतं निर्दहंतु मे ॥२॥ ततो वरो लौकिलोदकेनाचम्य अर्ध्यमर्ध्यमर्ध्यामितिपूर्ववत्त्रिर्निवेदितंगंधमाल्य फ़लयुतमर्घ्यमंजलिनाप्रतिगृह्य आचमनीयमाचमनीयमाचमनीयमितित्रि र्निवेदितंपात्रंप्रतिगृह्यभूमौनिधाय तस्यैकदेशंगृहीत्वा ॥ ॐ अमृतोपस्तरण मसि इति पीत्वा लौकिकोदकेनाचम्य ॥ आनीयमानंमधुपर्कंवर: ॥ ॐ मित्रस्यत्वाचक्षुषाप्रतीक्षे ॥३॥ इत्यवेक्ष्य दात्रामधुपर्कोमघुपर्कोमधुपर्क इतित्रिर्निवेदितंमधुपर्कं ॐ देवस्यत्वासवितु:प्रसवेश्विनोर्बाहुभ्यांपूष्णोहस्ताभ्यांप्रतिगृह्णामि ॥४॥ इत्यंजलिनाप्रतिगृह्यांजलिस्थमेव ॥ मधुवाता इतितिसृणांराहूगणोगोतमोविश्वेदेवागायत्नी ॥ मधुपर्कावेक्षणेविनियोग: ॐ मधुवाताऋतायतेमधुक्षरंइसिंधव: ॥ माध्वीर्न:संत्वोषधी: ॥ मधुनक्त मुतोषसीमधुत्पार्थिवंरज: ॥ मधुद्यौरस्तुन:पिता ॥ मधुमान्नोवनस्पतिर्मधुमॉंअस्तुसूर्य: ॥ माध्वीर्गावोभवंतुन: ॥५॥ इत्यवेक्ष्यतत्पात्नं सव्यहस्ते गृहीत्वांगुष्ठोपकनिष्ठिकाभ्यांमधुपर्कं त्रि:प्रदक्षिणमालोड्यांगुलि*गतंमधु पर्कलेपं ॥ ॐ वसवस्त्वागायत्रेणछंदसाभक्षयंतु ॥६॥ इतिपुरस्तान्नि मृजेत् ॥ ॐ रुद्रास्त्वात्रैष्टुभेनछंदसाभक्षयंतु ॥७॥ इतिदक्षिणता: ॥ ॐ आदित्यास्त्वाजागतेनछंदसाभक्षयंतु ॥८॥ इतिपश्चात् ॥ ॐ विश्वेत्वादेवा आदित्यास्त्वाजागतेनछंदसाभक्षयंतु ॥९॥ इत्युत्तरेनिमृज्य ॥ भूतेभ्यस्त्वाभूतेभ्यस्त्वा भूतेभ्यस्त्वा ॥१०॥ इतिमध्यात्किंचिदूकिंचित्गृहीत्वा त्रिरूर्ध्वांक्षिप्त्वा मधुपर्कपात्रंभूमौनिधायमधुपर्कैकदेशंगृहीत्वा ॥ इय्न वुराजोदोहोसि ॥११॥ इतिप्राश्य लौकिकोदकेनाचम्य पुनर्गृहीत्वा ॥ ॐ विराजोदोहमशीया ॥१२॥ इतिप्राश्य पूर्ववदाच्यम्यपुनर्गृहीत्वा ॥ ॐ मयिदोह:पद्यायैविराज: ॥१३॥ इतिप्राश्य पूर्ववदाचम्य ॥ मधुपर्कशेषमुदगुपविष्टायब्राह्मणायदद्याल्लोक विद्विष्टत्वादप्सुवाक्षिपेत् ॥ तत:पूर्वनिवेदिताचमनीयैकदेशं ॐ अमृतापिधानमासि ॥१४॥ इतिपीत्वालौकिकोदकेनाचम्य आचमनीयजलशेषंसर्वं गृहीत्वा ॐ सत्यंयश:श्रीर्मयिश्री:श्रयताम् ॥१५॥ इतिप्राश्यलौकिकोदकेनद्विराचामेत् ॥ ततोदात्रागौर्गौर्गौरितित्रिर्निवेदितांगांनिष्क्रयंवा ॥ माता रुद्राणामित्यस्यभार्गवोजग्निर्गौस्त्रिष्टुप् ॥ गोरुत्सर्जनविनियोग: ॥ प्रनुवोचंचिकेतुषेजनायमागामनागामदितिंवधिष्ट ॥ ॐ उत्सृजतइतिविसृजेत् ॥ ततोदातागंधमाल्यवस्त्रयुगोपवीतयुगाभरणादिभिर्यथाविभवंवरंपूजयेत् ॥ ततोवरेणसहागतांस्तद्बंधूनपिपूजयेत् ॥ इतिमधुपर्क: ॥ N/A References : N/A Last Updated : May 24, 2018 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP