पूर्वभागः - अध्यायः ४७

सुत उवाच ॥
आग्नीध्रं ज्येष्ठदायाहं काम्यपुत्रं महाबलम् ॥
प्रियव्रतोऽभ्यषिंचद्वै जंबूद्वीपेश्वरं नृपः ॥१॥

सोतीव भवभक्तश्च तपस्वी तरुणः सदा ॥
भवार्चनरतः श्रीमान्गोमान्धीमान्द्विजर्षभाः ॥२॥

तस्य पुत्रा बभूवुस्ते प्रजापतिसमा नव ॥
सर्वे माहेश्वराश्चैव महादेवपरायणाः ॥३॥

ज्येष्ठो नाभिरिति ख्यातस्तस्य किंपुरुषोऽनुजः ॥
हरिवर्षस्तृतीयस्तु चतुर्थो वै त्विलावृतः ॥४॥

रम्यस्तु पंचमस्तत्र हिरण्मान् षष्ठ उच्यते ॥
कुरुस्तु सप्तमस्तेषां भद्राश्वस्त्वष्टमः स्मृतः ॥५॥

नवमः केतुमालस्तु तेषां देशान्निबोधत ॥
नाभेस्तु दक्षिणं वर्षं हेमाख्यं तु पिता ददौ ॥६॥

हेमकूटं तु यद्वर्षं ददौ किंपुरुषाय सः ॥
नैषयं यत्स्मृतं वर्षं हरये तत्पिता ददौ ॥७॥

इलावृताय प्रददौ मेरुर्यत्र तु मध्यमः ॥
नीलाचलाश्रितं वर्षं रम्याय प्रददौ पिता ॥८॥

श्वेतं यदुत्तरं तस्मात्पित्रा दत्तं हिरण्मते ॥
यदुत्तरं श्रृंगवर्षं पिता तत्कुरवे ददौ ॥९॥

वर्षं माल्यवतं चापि भद्राश्वस्य न्यवेदयत् ॥
गंधमादनवर्षं तु केतुमालाय दत्तवान् ॥१०॥

इत्येतानि महान्तीह नव वर्षाणि भागशः ॥
आग्नीध्रस्तेषु वर्षेषु पुत्रांस्तानभिषिच्य वै ॥११॥

यथाक्रमं स धर्मात्मा ततस्तु तपसिस्तितः ॥
तपसा भावितश्चैव स्वाध्याय निरतस्त्वभूत् ॥१२॥

स्वाध्यायनिरतः पश्चाच्छिवध्यानरतस्त्वभूत् ॥
यानि किंपुरुषाद्यानि वर्षाण्यष्टौ शुभानि च ॥१३॥

तेषां स्वभावतः सिद्धिः सुखप्राया ह्ययत्नतः ॥
विपर्ययो न तेष्वस्ति जरामृत्युभयं न च ॥१४॥

धर्माधर्मौ न तेष्वास्तां नोत्तमाधममध्यमाः ॥
न तेष्वस्ति युगावस्था क्षेत्रेष्वष्टसु सर्वतः ॥१५॥

रुद्रक्षेत्रे मृताश्चैव जंगमाः स्थावरास्तथा ॥
भक्ताः प्रासंगिकाश्चापि तेषु क्षेत्रेषु यांति ते ॥१६॥

तेषां हिताय रुद्रेण चाष्टक्षेत्रं विनिर्मितम् ॥
तत्र तेषां महादेवः सान्निध्यं कुरुते सदा ॥१७॥

दृष्ट्वा हृदि महादेवमष्टक्षेत्र निवासिनः ॥
सुखिनः सर्वदा तेषां स एवेह परा गतिः ॥१८॥

नाभेर्निसर्गं वक्ष्यामि हिमांकेऽस्मिन्निबोधत ॥
नाभिस्त्वजनयत्पुत्रं मेरुदेव्यां महामतिः ॥१९॥

ऋषभं पार्थिवश्रेष्ठं सर्वक्षत्रस्य पूजितम् ॥
ऋषभाद्भरतो जज्ञे वीरः पुत्रशताग्रजः ॥२०॥

सोभिषिच्याथ ऋषभो भरतं पुत्रवत्सलः ॥
ज्ञानवैराग्यमाश्रित्य जित्वेन्द्रियमहोरगान् ॥२१॥

सर्वात्मनात्मनि स्थाप्य परमात्मानमीश्वरम् ॥
नग्नो जटी निराहारो चीरी ध्वांतगतो हि सः ॥२२॥

निराशस्त्यक्तसंदेहः शैवमाप परं पदम् ॥
हिमाद्रेर्दक्षिणं वर्षं भरताय न्यवेदयत् ॥२३॥

तस्मात्तु भारतं वर्षं तस्य नाम्ना विदुर्बुधाः ॥
भरतस्यात्मजो विद्वान्सुमतिर्नामधार्मिकः ॥२४॥

बभूव तस्मिंस्तद्राज्यं भरतः संन्यवेशयत् ॥
पुत्रसंक्रामितश्रीको वनं राजा विवेश सः ॥२५॥

इति श्रीलिंगमहापुराणे पूर्वभागे भरतवर्षकथनं नाम सप्तचत्वारिंशोऽध्यायः ॥४७॥