पूर्वभागः - अध्यायः ६७

ययातिरुवाच ॥
ब्राह्मणप्रमुखा वर्णाः सर्वे श्रृण्वन्तु मे वचः ॥
ज्येष्ठं प्रति यथा राज्यं न देयं मे कथंचन ॥१॥

मम ज्येष्ठेन यदुना नियोगो नानुपालितः ॥
प्रतिकूलमतिश्चैव न स पुत्रः सतां मतः ॥२॥

मातापित्रोर्वचनकृत्सद्भिः पुत्रः प्रशस्यते ॥
स पुत्रः पुत्रवद्यस्तु वर्तते मातृपितृषु ॥३॥

यदुनाहमवज्ञातस्तथा तुर्वसुनापि च ॥
द्रुह्येन चानुना चैव मय्यवज्ञा कृता भृशम् ॥४॥

पुरुणा च कृतं वाक्यं मानितश्च विशेषतः ॥
कनीयान्मम दायादो जरा येन धृता मम ॥५॥

शुक्रेण मे समादिष्टा देवयान्याः कृते जरा ॥
प्रार्थितेन पुनस्तेन जरा संचारिणी कृता ॥६॥

शुक्रेण च वरो दत्तः काव्येनोशनसा क्वयम् ॥
पुत्रो यस्त्वानुवर्तेत स ते राज्यधरस्त्विति ॥७॥

भवंतोऽप्यनुजानंतु पूरू राज्येऽभिषिच्यते ॥
प्रकृतय ऊचुः ॥
यः पुत्रो गुणसंपन्नो मातापित्रोर्हितः सदा ॥८॥

सर्वमर्हति कल्याणं कनीया नपि स प्रभुः ॥
अर्हः पूरुरिदं राज्यं यः सुतो वाक्यकृत्तव ॥९॥

वरदानेन शुक्रस्य न शक्यं कर्तुमन्यथा ॥
सूत उवाच ॥
एवं जानपदैस्तुष्टैरित्युक्तो नाहुषस्तदा ॥१०॥

अभिषिच्य ततो राज्यं पूरुं स सुतमात्मनः ॥
दिशि दक्षिणपूर्वस्यां तुर्वसुं पुत्रमादिशत् ॥११॥

दक्षिणायामथो राजा यदुं ज्येष्ठं न्ययोजयेत् ॥
प्रतीच्यामुत्तरस्यां तु द्रुह्युं चानुं च तावुभौ ॥१२॥

सप्तद्वीपां ययातिस्तु जित्वा पृथ्वीं ससागराम् ॥
व्यभजच्च त्रिधा राज्यं पुत्रेभ्यो नाहुषस्तदा ॥१३॥

पुत्रसंक्रामितश्रीस्तु हर्षनिर्भरमानसः ॥
प्रीतिमानभवद्राजा भारमावेश्य बंधुषु ॥१४॥

अत्र गाथा महाराज्ञा पुरा गीता ययातिना ॥
याभिः प्रत्याहरेत्कामान्सर्वतोंगानि कूर्मवत् ॥१५॥

ताभिरेव नरः श्रीमान्नान्यथा कर्मकोटिकृत् ॥
न जातु कामः कामानामुपभोगेन शाम्यति ॥१६॥

हविषा कृष्णवर्त्मेव भूय एवाभिवर्धते ॥
यत्पृथिव्यां व्रीहियवं हिरण्यं पशवः स्त्रियः ॥१७॥

नालमेकस्य तत्सर्वमिति मत्वा शमं व्रजेत् ॥
यदा न कुरुते भावं सर्वभूतेषु पापकम् ॥१८॥

कर्मण मनसा वाचा ब्रह्म संपद्यते तदा ॥
यदा परान्न बिभेति परे चास्मान्न बिभ्यति ॥१९॥

यदा न निन्देन्न द्वोष्टि ब्रह्म संपद्यते तदा ॥
या दुस्त्यजा दुर्मतिभिर्या न जीर्यति जीर्यतः ॥२०॥

योसौ प्राणान्तिको रोगस्तां तृष्णां त्यजतः सुखम् ॥
जीर्यन्ति जीर्यतः केशा दन्ता जीर्यांति जीर्यतः ॥२१॥

चक्षुः श्रोत्रे च जीर्येते तृष्णैका निरुपद्रवा ॥
जीर्यंति देहिनः सर्वे स्वभावादेव नान्यथा ॥२२॥

जीविताशा धनाशा च जीयतोपि न जीर्यते ॥
यच्च कामसुखं लोके यच्च दिव्यं महत्सुखम् ॥२३॥

तृष्णाक्षयसुखस्यैतत्कलां नार्हति षोडशीम् ॥
एवमुक्त्वा स राजर्षिः सदारः प्राविशद्वनम् ॥२४॥

भृगुतुंगे तपस्ते वा तत्रैव च महायशाः ॥
साधयित्वा त्वनशनं सदारः स्वर्गमाप्तवान् ॥२५॥

तस्य वंशास्तु पंचैते पुण्या देवर्षिसत्कृताः ॥
यैर्व्याप्ता पृथिवी कृत्स्ना सूर्यस्येव मरीचिभिः ॥२६॥

धनी प्रजावानायुष्मान्कीर्तिमांश्च भवेन्नरः ॥
ययातिचरितं पुण्यं पठञ्छृण्वंश्च बुद्धिमान् ॥२७॥

सर्वपाप विनिर्मुक्तः शिवलोके महीयते ॥२८॥

इति श्रीलिंगमहापुराणे पूर्वभागे सोमवंशे ययातिचरितं नाम सप्तषष्टितमोऽध्यायः ॥६७॥