पूर्वभागः - अध्यायः १०६

ऋषयः ऊचुः ॥
नृत्यारंभः कथं शंभोः किमर्थं वा यथातथम् ॥
वक्तुमर्हसि चास्माकं श्रुतः स्कंदाग्रजोद्भवः ॥१॥

सूत उवाच ॥
दारुकोऽसुरसंभूतस्तपसा लब्धविक्रमः ॥
सूदयामास कालाग्निरिव देवान्द्विजोत्तमान् ॥२॥

दारुकेण तदा देवास्ताडिताः पीडिता भृशम् ॥
ब्रह्माणं च तथेशानं कुमारं विष्णुमेव च ॥३॥

यममिंद्रमनुप्राप्य स्त्रीवध्य इति चासुरः ॥
स्त्रीरूपधारिभिः स्तुत्यैर्ब्रह्माद्यैर्युधि संस्थितैः ॥४॥

बाधितास्तेन ते सर्वे ब्रह्माणं प्राप्य वै द्विजाः ॥
विज्ञाप्य तस्मै तत्सर्वं तेन सार्धमुमापतिम् ॥५॥

संप्राप्य तुष्टुवुः सर्वे पितामहपुरोगमाः ॥
ब्रह्मा प्राप्य च देवेशं प्रणम्य बहुधानतः ॥६॥

दारुणो भगवान्दारुः पूर्वं तेन विनिर्जिताः ॥
निहत्य दारुकं दैत्यं स्त्रीवध्यं त्रातुमर्हसि ॥७॥

विज्ञप्तिं ब्रह्मणः श्रुत्वा भगवान् भगनेत्रहा ॥
देवीमुवाच देवेशो गिरिजां प्रजसन्निव ॥८॥

भवतीं प्रार्थयाम्यद्य हिताय जगतां शुभे ॥
वधार्थं दारुकस्यास्य स्त्रीवध्यस्य वरानने ॥९॥

अथ सा तस्य वचनं निशम्य जगतोरणिः ॥
विवेश देहे देवस्य देवशी जन्मतत्परा ॥१०॥

एकेनांशेन देवेशं प्रविष्टा देवसत्तमम् ॥
न विवेद तदा ब्रह्मा देवाश्चेंद्रपुरोगमाः ॥११॥

गिरिजां पूर्ववच्छंभोर्दृष्ट्वा पार्श्वस्थितां शुभाम् ॥
मायया मोहितस्तस्याः सर्वज्ञोपि चतुर्मुखः ॥१२॥

सा प्रविष्टातनुं तस्य देवदेवस्य पार्वती ॥
कंठस्थेन विषेणास्य तनुं चक्रे तदात्मनः ॥१३॥

तां च ज्ञात्वा तथाभूतां तृतीयेनेक्षणेन वै ॥
ससर्ज कालीं कामारिः कालकंठीं कपर्दिनीम् ॥१४॥

जाता यदा कालिमकालकंठी जाता तदानीं विपुला जयश्रीः ॥
देवेतराणामजयस्त्वसिद्ध्या तुष्टिर्भवान्याः परमेश्वरस्य ॥१५॥

जातां तदानीं सुरसिद्धसंघा दृष्ट्वा भयाद्दुद्रुवुरग्निकल्पाम् ॥
कालीं गरालंकृतकालकंठीमुपेंद्रपद्मोद्भवशक्रमुख्याः ॥१६॥

तथैव जातं नयनं ललाटे सितांशुलेखा च सिरस्युदग्रा ॥
कंठे करालं निशितं त्रिशूलं करे करालं च विभूषणानि ॥१७॥

सार्धं दिव्यांबरा देव्याः सर्वारणभूषिताः ॥
सिद्धेंद्रसिद्धाश्च तथा पिशाचा जज्ञिरे पुनः ॥१८॥

आज्ञया दारुकं तस्याः पार्वत्याः परमेश्वरी ॥
दानवं सूदयामास सूदयन्तं सुराधिपान् ॥१९॥

संरंभातिप्रसंगाद्वै तस्याः सर्वमिदं जगत् ॥
क्रोधाग्निना च विप्रेंद्राः संबभूव तदातुरम् ॥२०॥

भवोपि बालरूपेण श्मशाने प्रेतसंकुले ॥
रुरोद मायया तस्याः क्रोधाग्निं पातुमीश्वरः ॥२१॥

तं दृष्ट्वा बालमीशानं मायया तस्य मोहिता ॥
उत्थाप्याघ्राय वक्षोजं स्तनं सा प्रददौ द्विजाः ॥२२॥

स्तनजेन तदा सार्धं कोपमस्याः पपौ पुनः ॥
क्रोधेनानेन वै बालः क्षेत्राणां रक्षकोऽभवत् ॥२३॥

मूर्तयोऽष्टौ च तस्यापि क्षेत्रपालस्य धीमतः ॥
एवं वै तेन बालेन कृता सा क्रोधमूर्च्छिता ॥२४॥

कृतमस्याः प्रसादार्थं देवदेवेन तांडवम् ॥
संध्यायां सर्वभूतेन्द्रैः प्रेतैः प्रीतेन शूलिना ॥२५॥

पीत्वा नृत्तामृतं शंभोराकंठं परमेश्वरी ॥
ननर्त सा च योगिन्यः प्रेतस्थाने यथासुखम् ॥२६॥

तत्र सब्रह्मका देवाः सेंद्रोपेंद्राः समंततः ॥
प्रणेमुस्तुष्टुवुः कालीं पुनर्देवीं च पार्वतीम् ॥२७॥

एवं संक्षेपतः प्रोक्तं तांडवं शूलिनः प्रभोः ॥
योगानंदेन च विभोस्तांडवं चेति चापरे ॥२८॥

इति श्रीलिंगo पूर्वo शिवतांडवकथनं नाम षडधिकशततमोऽध्यायः ॥१०६॥