पूर्वभागः - अध्यायः ७६

सूत उवाच ॥
अतः परं प्रवक्ष्यामि स्वेच्छाविग्रहसंभवम् ॥
प्रतिष्ठायाः फलं सर्वं सर्वलोकहिताय वै ॥१॥

स्कंदोमासहितं देवमासीनं परमासने ॥
कृत्वा भक्या प्रतिष्ठाप्य सर्वान्कामानवाप्नुयात् ॥२॥

स्कंदोमासहितं देवं संपूज्य विधिना सकृत् ॥
यत्फलं लभते मर्त्यस्तद्वदामि यथाश्रुतम् ॥३॥

सूर्यकोटिप्रतीकाशैर्विमानैः सार्वकामिकैः ॥
रुद्रकन्यासमाकीर्णैर्गेयनाट्यसमन्वितैः ॥४॥

शिववत्क्रीडते योगी यावदाभूतसंप्लवम् ॥
तत्र भुक्त्वा महाभोगान् विमानैः सार्वकामिकैः ॥५॥

औमं कौमारमैशानं वैष्णवं ब्राह्ममेव च ॥
प्राजापत्यं महातेजा जनलोकं महस्तथा ॥६॥

ऐंद्रमासाद्य चैद्रत्वं कृत्वा वर्षायुतं पुनः ॥
भुक्त्वा चैव भुवर्लोके भोगान् दिव्यान् सुशोभनान् ॥७॥

मेरुमासाद्य देवानां भवनेषु प्रमोदते ॥
एकपादं चतुर्बाहुं त्रिनेत्रं शूलसंयुतम् ॥८॥

सृष्ट्वा स्थितं हरिं वामे दक्षिणे चतुराननम् ॥
अष्टाविंशतिरुद्राणां कोटिः सर्वांगसुप्रभम् ॥९॥

पंचविंशतिकं साक्षात्पुरुषं हृदयात्तथा ॥
प्रकृतिं वामतश्चैव बुद्धिं वै बुद्धिदेशतः ॥१०॥

अहंकारमहंकारात्तन्मात्राणि तु तत्र वै ॥
इंद्रियाणींद्रियादेव लीलया परमेश्वरम् ॥११॥

पृथिवीं पादमूलात्तु गुह्यदेशाज्जकं तथा ॥
नाबिदेशात्तथा वह्निं हृदयाद्भास्करं तथा ॥१२॥

कंठात्सोमं तथात्मानं भ्रूमध्यान्मस्तकाद्दिवम् ॥
सृष्टैवं संस्थितं साक्षाज्जगत्सर्वं चराचरम् ॥१३॥

सर्वज्ञं सर्वगं देवं कृत्वा विद्याविधानतः ॥
प्रतिष्ठाप्य यथान्यायं शिवसायुज्यमाप्नुयात् ॥१४॥

त्रिपादं सप्तहस्तं च चतुःश्रृंगं द्विशीर्षकम् ॥
कृत्वा यज्ञेशमीशानं विष्णुलोके महीयते ॥१५॥

तत्र भुक्त्वा महाभोगान्कल्पलक्षं सुखीनरः ॥
क्रमादागत्य लोकेऽस्मिन्सर्वयज्ञांतगो भवेत् ॥१६॥

वृषारूढं तु यः कुर्यात्सोमं सोमार्धभूषणम् ॥
हयमेधायुतं कृत्वा यत्पुण्यं तदवाप्य सः ॥१७॥

कांचनेन विमानेने किंकिणीजालमालिना ॥
गत्वा शिवपुरं दिव्यं तत्रैव स विमुच्यते ॥१८॥

नंदिना सहितं देवं सांबं सर्वगणैर्वृतम् ॥
कृत्वा यत्फलमाप्नोति वक्ष्ये तद्वै यथाश्रुतम् ॥१९॥

सूर्यमंडलसंकाशैर्विमानैवृषसंयुतैः ॥
अप्सरो गणसंकीर्णैर्देवदानवदुर्लभैः ॥२०॥

नृत्याद्भिरप्सरः संघैः सर्वतः सर्वशोभितैः ॥
गत्वा शिवपुरं दिव्यं गाणपत्यमवाप्नुयात् ॥२१॥

नृत्यंतं देवदेवेशं शैलजासहितं प्रभुम् ॥
सहस्रबाहुं सर्वज्ञं चतुर्बाहुमथापि वा ॥२२॥

भृग्वाद्यैर्भूतसंघैश्च संवृतं परमेश्वरम् ॥
शैलजासहितं साक्षाद्वृषभध्वजमीश्वरम् ॥२३॥

ब्रह्मेंद्रविष्णुसोमाद्यैः सदा सर्वैर्नमस्कृतम् ॥
मातभिर्मुनिभिश्चैव संवृतं परमेश्वरम् ॥२४॥

कृत्वा भक्त्या प्रतिष्ठाप्य यत्फलं तद्वदाम्यहम् ॥
सर्वयज्ञतपोदानतीर्थदेवेषु यत् फलम् ॥२५॥

तत्फलं कोटिगुणितं लब्ध्वा याति शिवं पदम् ॥
तत्र भुक्त्वा महाभोगान् यावदाभूतसंप्लवम् ॥२६॥

सृष्ट्यंतरे पुनः प्राप्ते मानवं पदमाप्नुयात् ॥
नग्नं चतुर्भुजं श्वेतं त्रिनेत्रं सर्पमेखलम् ॥२७॥

कपालहस्तं देवेशं कृष्णकुंचितमूर्धजम् ॥
कृत्वा भक्या प्रतिष्ठाप्य शिवसायुज्यमाप्नुयात् ॥२८॥

इभेंद्रदारकं देवं सांबं सिद्धार्थदं प्रभुम् ॥
सुधूम्रवर्णं रक्ताक्षं त्रिनेत्रं चंद्रभूषणम् ॥२९॥

काकपक्षधरं मूर्ध्ना नागटंकधरं हरम् ॥
सिंहाजिनोत्तरीयं च मृगचर्मांबरं प्रभुम् ॥३०॥

तीक्ष्णदंष्ट्रं गदाहस्तं कपालोद्यतपाणिनम् ॥
हुंफट्कारे महाशब्दशब्दिताखिलदिङ्मुखम् ॥३१॥

पुंडरीकाजिनं दोर्भ्यां बिभ्रंतं कंबुकं तथा ॥
हसंतं च नदंतं च पिबंतं कृष्णसागरम् ॥३२॥

नृत्यंतं भूतसंघैश्च गणसंघैस्त्वलंकृतम् ॥
कृत्वा भक्त्या प्रतिष्ठाप्य यथाविभव विस्तरम् ॥३३॥

सर्वविघ्नातिक्रम्य शिवलोके महीयते ॥
तत्र भुक्त्वा महाभोगान् यावदाभूतसंप्लवम् ॥३४॥

ज्ञानं विचारतो लब्ध्वा रुद्रेभ्यस्तत्र मुच्यते ॥
अर्धनारीश्वरं देवं चतुर्भुजमनुत्तमम् ॥३५॥

वरदाभयहस्तं च शूलपद्मधरं प्रभुम् ॥
स्त्रीपुंभावेन संस्थानं सर्वाभरणभूषितम् ॥३६॥

कृत्वा भक्त्या प्रतिष्ठाप्य शिवलोके महीयते ॥
तत्र भुक्त्वा महाभोगानणिमादिगुणैर्युतः ॥३७॥

आचंद्रतारकं ज्ञानं ततो लब्ध्वा विमुच्यते ॥
यः कुर्याद्देवदेवेशं सर्वज्ञं लकुलीश्वरम् ॥३८॥

वृतं शिष्यप्रशिष्यैश्च व्याख्यानोद्यतपाणिनम् ॥
कृत्वा भक्त्या प्रतिष्ठाप्य शिवलोकं स गच्छति ॥३९॥

भुक्त्वा तु विपुलांस्तत्र भोगान् युगशतं नरः ॥
ज्ञानयोगं समासाद्य तत्रैव च विमुच्यते ॥४०॥

पूर्वदेवामराणां च यत्स्थानं सकलेप्सितम् ॥
कृतमुद्रस्य देवस्य चिताभस्मानुलेपिनः ॥४१॥

त्रिपुंड्रधारिणस्तेषां शिरोमालाधरस्य च ॥
ब्रह्मणः केशकेनैकमुपवीतं च बिभ्रतः ॥४२॥

बिभ्रतो वामहस्तेन कपालं ब्रह्मणो वरम् ॥
विष्णोः कलेवरं चैव बिभ्रतः परमेष्ठिनः ॥४३॥

कृत्वा भक्त्या प्रतिष्ठाप्य मुच्यते भवसागरात् ॥
ओंनमो नीलकंठाय इति पुण्याक्षराष्टकम् ॥४४॥

मंत्रमाह सकृद्वा यः पातकैः स विमुच्यते ॥
मंत्रेणानेन गंधाद्यैर्भक्त्या वित्तानुसारतः ॥४५॥

संपूज्य देवदेवेशं शिवलोके महीयते ॥
जालंधरांतकं देवं सुदर्शनधरं प्रभुम् ॥४६॥

कृत्वा भक्त्या प्रतिष्ठाप्य द्विधाभूतं जलंधरम् ॥
प्रयाति शिवसायुज्यं नात्र कार्या विचारणा ॥४७॥

सुदर्शनप्रदं देवं साक्षात्पूर्वोक्तलक्षणम् ॥
अर्चमानेन देवेन चार्चितं नेत्रपूजया ॥४८॥

कृत्वा भक्त्या प्रतिष्ठाप्य शिवलोके महीयते ॥
तिष्ठतोथ निकुंभस्य पृष्ठतश्चरणांबुजम् ॥४९॥

वामेतां सुविन्यस्य वामे चालिंग्य चाद्रिजाम् ॥
शूलाग्रे कूर्परं स्थाप्य किंकिणी कृतपन्नगम् ॥५०॥

संप्रेक्ष्य चांधकं पार्श्वे कृतांजलिपुटं स्थितम् ॥
रूपं कृत्वा यथान्यायं शिवसायुज्यमाप्नुयात् ॥५१॥

यः कुर्याद्देवदेवेशं त्रिपुरांतकमीश्वरम् ॥
धनुर्बाणसमायुक्तं सोमं सोमार्धभूषणम् ॥५२॥

रथे सुसंस्थितं देवं चतुराननसारथिम् ॥
तदाकारतया सोपि गत्वा शिवपुरं सुखी ॥५३॥

क्रीडते नात्र संदेहो द्वितीय इव शंकरः ॥
तत्र भुक्त्वा महाभोगान्यावदिच्छ द्विजोत्तमाः ॥५४॥

ज्ञानं विचारितं लब्ध्वा तत्रैव स विमुच्यते  ॥
गंगाधरं सुखासीनं चंद्रशेखरमेव च ॥५५॥

गंगया सहितं चैव वामोत्संगेंबिकान्वितम् ॥
विनायकं तथा स्कंदं ज्येष्ठं दुर्गां सुशोभनाम् ॥५६॥

भास्करं च तथा सोमं ब्रह्माणीं च महेश्वरीम् ॥
कौमारीं वैष्णवीं देवीं वाराहीं वारदां तथा ॥५७॥

इंद्राणीं चैव चामुंडां वीरभद्रसमन्विताम् ॥
विघ्नेशेन च यो धीमान् शिवसायुज्यमाप्नुयात् ॥५८॥

लिंगमूर्तिं महाज्वालमालासंवृतमव्ययम् ॥
लिंगस्य मध्ये वै कृत्वा चंद्रशेखरमीश्वरम् ॥५९॥

व्योम्निकुर्यात्तथा लिंगं ब्रह्माणं हंसरूपिणम् ॥
विष्णुं वराहरूपेण लिंगस्याधस्त्वधोमुखम् ॥६०॥

ब्रह्माणं दक्षिणे तस्य कृतांजलिपुटं स्थितम् ॥
मध्ये लिंगं महाघोरं महाम्भसि च संस्थितम् ॥६१॥

कृत्वा भक्त्या प्रतिष्ठाप्य शिवसायुज्यमाप्नुयात् ॥
क्षेत्रसंरक्षकं देवं तथा पाशुपतं प्रभुम् ॥६२॥

कृत्वा भक्त्या यथान्यायं शिवलोके महीयते ॥६३॥
इति श्रीलिंगमहापुराणे पूर्वभागे शिवमूर्तिप्रतिष्ठाफलकथनं नाम षट्सप्ततितमोऽध्यायः ॥७६॥