पूर्वभागः - अध्यायः ७४

सूत उवाच ॥
लिंगानि कल्पयित्वैवं स्वाधिकारानुरूपतः ॥
विश्वकर्मा ददौ तेषां नियोगाद्ब्रह्मणः प्रभोः ॥१॥

इन्द्रनीलमयं लिंगं विष्णुना पूजितं सदा ॥
पद्मरागमयं शक्रो हैमं विश्रवसः सुतः ॥२॥

विश्वेदेवास्तथा रौप्यं वसवः कांतिकं शुभम् ॥
आरकूटमयं वायुरश्विनौ पार्थिवं सदा ॥३॥

स्फाटिकं वरुणो राजा आदित्यास्ताम्रनिर्मितम् ॥
मौक्तिकं सोमराड् धीमांस्तथा लिंगमनुत्तमम् ॥४॥

अनंताद्या महानागाः प्रवालकमयं शुभम् ॥
दैत्य ह्योयमयं लिगं राक्षसाश्च महात्मनः ॥५॥

त्रैलोहिकं गुह्यकाश्च सर्वलोहमयं गणाः ॥
चामुंडा सैकतं साक्षान्मातरश्च द्विजोत्तमाः ॥६॥

दारुजं नैर्ऋतिर्भक्त्या यमो मारकतं शुभम् ॥
नीलाद्याश्च तथा रुद्राः शुद्धं भस्ममयं शुभम् ॥७॥

लक्ष्मीवृक्षमयं लक्ष्मीर्गुहो वै गोमयात्मकम् ॥
मुनयो मुनिसार्दूलाः कुशाग्रमयमुत्तमम् ॥८॥

वामाद्याः पुष्पलिंगं तु गंधलिंगं मनोन्मनी ॥
सरस्वती च रत्नेन कृतं रुद्रस्य वाम्भसा ॥९॥

दुर्गा हैमं महादेवं सवेदिकमनुत्तमम् ॥
उग्रा पिष्टमयं सर्वे मंत्रा ह्याज्यमयं शुभम् ॥१०॥

वेदाः सर्वे दधिमयं पिशाचाः सीसनिर्मितम् ॥
लेभिरे च यथायोग्यं प्रसादाद्ब्रह्मणः पदम् ॥११॥

बहुनात्र किमुक्तेन चराचरमिदं जगत् ॥
शिवलिंगं समभ्यर्च्य स्थितमत्र न संशयः ॥१२॥

षड्विधं लिंगमित्याहुर्द्रव्याणां च प्रभेदतः ॥
तेषां भेदाश्चतुर्युक्तचत्वारिंशदिति स्मृताः ॥१३॥

शैलजं प्रथमं प्रोक्तं तद्धि साक्षाच्चतुर्विधम् ॥
द्वितीयं रत्नजं तच्च सप्तधा मुनिसत्तमाः ॥१४॥

तृतीयं धातुजं लिंगमष्टधा परमेष्ठिनः ॥
तुरीयं दारुजं लिंगं तत्तु षोडशधोच्यते ॥१५॥

मृन्मयं पंचमं लिंगं द्विधा भिन्नं द्विजोत्तमाः ॥
षष्ठं तु क्षणिकं लिंगं सप्तधा परिकीर्तितम् ॥१६॥

श्रीप्रद रत्नजं लिंगं शैलजं सर्वसिद्धिदम् ॥
धातुजं धनदं साक्षाद्दारुजं भोगसिद्धिदम् ॥१७॥

मृन्मयं चैव विप्रेंद्राः सर्वसिद्धिकरं शुभम् ॥
शैलजं चोत्तमं प्रोक्तं मध्यमं चैव धातुजम् ॥१८॥

बहुधा लिंगभेजाश्च नव चैव समासतः ॥
मूले ब्रह्मा तथा मध्ये विष्णुस्त्रिभुवनेश्वरः ॥१९॥

रुद्रोपरि महादेवः प्रमवाख्यः सदाशिवः ॥
लिंगवेदी महादेवी त्रिगुणा त्रिमयांबिका ॥२०॥

तया च पूजयेद्यस्तु देवी देवश्च पूजितौ ॥
शैलजं रत्नजं वापि धातुजं वापि दारुजम् ॥२१॥

मृन्मयं क्षणिकं वापि भक्त्या स्थाप्य फलं शुभम् ॥
सुरेंद्रांभोजगर्भाग्नियमांबुपधनेश्वरैः ॥२२॥

सिद्धविद्याधराहीन्द्रैर्यक्षदानवकिन्नरैः ॥
स्तूयमानः सुपुण्यात्मा देवदुंदुभिनिःस्वनैः ॥२३॥

भूर्भूवःस्वर्महर्लोकान्क्रमाद्वैजनतः परम् ॥
तपः सत्यं पराक्रम्य भासयन् स्वेन तेजसा ॥२४॥

लिंगस्थापनसन्मार्गनिहितस्वायतासिना ॥
आशु ब्रह्मांडमुद्भिद्यनिर्गच्छन्निर्विशंकया ॥२५॥

शैलजं रत्नजं वापि धातुजं वापि दारुजम् ॥
मृन्मयं क्षणिकं त्यक्त्वा स्थापयेत्सकलं वपुः ॥२६॥

विधिना चैव कृत्वा तु स्कंदोमासहितं शुभम् ॥
कुंदगोक्षीरसंकाशं लिंगं यः स्थापयेन्नरः ॥२७॥

नृणां तनुं समास्थाय स्थितो रुद्रो न संशयः ॥
दर्शनात्स्पर्शनात्तस्य लभंते निर्वृतिं नराः ॥२८॥

तस्य पुण्यं मया वक्तुं सम्यग्युगशतैरपि ॥
शक्यते नैव विप्रेंदास्तस्माद्वै स्तापयेत्तथा ॥२९॥

सर्वेषामेव मर्त्यानां विभोर्दिव्यं वपुः शुभम् ॥
सकलं भावनायोग्यं योगिनामेव निष्कलम् ॥३०॥

इति श्रीलिंगमहापुराणे पूर्वभागे शिवलिंगभेदसंस्थापनादिवर्णनंनाम चतुःसप्ततितमोध्यायः ॥७४॥