स्फुट प्रकरणें - अभंग ५ वा

इंद्रायणीतीरीं जैसा सिद्धेश्वर । तैसा धनेश्वर देव होता ॥१॥
तयाचें देऊळ जुनाट पुरातन । तेथें धन होतें कुबेराचें ॥२॥
कुबेरानें केली होती ते स्थापना । नांव त्याचें जाणा धनेश्वर ॥३॥
धनावरी होती शाळुंका अढळ । तीहून सबळ पिंडी तीची ॥४॥
देवालयापुढें होता नंदिकेश्वर । त्यावरी कुबेरें लिहिलें होतें ॥५॥
महाशिवरात्री येईल माघमासीं । सोमवारदिवशीं सिंहस्थांत ॥६॥
विप्रकुमाराचा बळी दीजे । त्याचें रक्तें कीजे अभिषेक ॥७॥
पांचा वरुषाचें बाळक असावें । आणिक नसावें चवथें तें ॥८॥
बापानें धरावें आईनें आवरावें । राजानें करावें छेदन त्याचें ॥९॥
मध्यरात्रीं देवा देईल जो बळी । त्यासी चंद्रमौळी देईल धन ॥१०॥
ऐसें बहुतांसी पूर्वीं होतें श्रुत । तरी हें अकृत न करी कोणी ॥११॥
चाकणेचा राजा होता त्या प्रयत्नीं । त्यानें द्विजपत्नी देखियेली ॥१२॥
देवालया आली होती अकस्मात । होता व्यतिपात पर्वकाळ ॥१३॥
तिचे कडेवरी होतें एक बाळ । सगुण विशाळ डोळे त्याचे ॥१४॥
त्याच दिवशीं राजा तिचे घरीं गेला । बुद्धिभेद केला दंपत्याचा ॥१५॥
रायें दाखविला बहुत धनलोभ । न मानावा क्षोभ बोलण्याचा ॥१६॥
ऐसें म्हणोनिया राजा गृहीं गेला । आला वर्षाभरा पर्वकाळ ॥१७॥
बारा वरुषांचा पडला दुष्काळ । विकावया बाळ सिद्ध झाली ॥१८॥
त्यासी होतीं बाळें तिघेचवघे । त्यांत मुंजीजोगें पांचवें हें ॥१९॥
धनलोभियाची कथा ऐका कानीं । मध्वनाथ वाणी चरित्र हें ॥२०॥
महाशिवरात्री आली सोमवारीं । रायें त्यांचे घरीं श्रुत केलें ॥२१॥
मायबापें केला दृढ विचार । झाले ते उदार बाळकावरी ॥२२॥
बाळें मोहन धरिलें मायेनें न्हाणलें । देवळा आणिलें धाल्यापोटीं ॥२३॥
मायबाप राजा आले देऊळासी । कडेवरी बाळासी घेऊनिया ॥२४॥
रायें पूजियेला देव मध्यरात्रीं । तांदूळ बेलपत्री वाहियेली ॥२५॥
बाळ देवाप्रति दिधला मायबापें । बाप म्हण एकापी मान याची ॥२६॥
रायें उपसिली आपुली तलवार । पुसियेली धार रुमालानें ॥२७॥
तये वेळीं बाळ काकुलती रडे । पाहे मुखाकडे माउलीच्या ॥२८॥
म्हणे माय मज घेईकडेवरी । चल घडीभरी बाहेर जाऊं ॥२९॥
काढी नाकदुर्‍हाई पीईन मी आमा । लिहीन ॐ नामा पाटीवरी ॥३०॥
सुरी घेऊनिया नको कापूं मान । देई जीवदान मजलागीं ॥३१॥
कंठ हा सोकला लागलीसे तहान । लोटी भरून लहान पाणी पाजी ॥३२॥
पशुपक्षी म्हणती बापमाय वेडीं झालीं । रडती वृक्षवल्ली पाषाण ते ॥३३॥
कांहीं केल्या त्यांचें द्रवेना मन । बाळापरीस धन प्रिय झालें ॥३४॥
बाळ म्हणे देवा आतां करूं काय । कैशी माझी माय उबगली ॥३५॥
माय मारी तेव्हां बाप लळा पाळी । तो मारिता सांभाळी माय तेव्हां ॥३६॥
मायबापाविण आहे जें लेंकरू । त्याचा अंगिकारू राजा करी ॥३७॥
मायबापें माझे धरियेले पाय । राजा सिद्ध आहे वधावया ॥३८॥
खङ्ग घेउनिया झाला तो सावध । करावया वध अनाथाचा ॥३९॥
अनाथाचा नाथ पुराणीं वर्णिला । तो माझ्या तान्हेला रक्तसाठीं ॥४०॥
देह देवाचे कारणींही पडो । मनोभावें घडो सेवा त्याची ॥४१॥
हरहर महादेव वदतसे वदनीं । आत्मा नैवेद्य अर्पूनि सिद्ध झाला ॥४२॥
मध्वनाथ म्हणे ऐकुनिया कींव । घामेलासे शिव डवडविन्नला ॥४३॥
रायें शस्त्र उचलोनी लावी कंठनाळीं । तेव्हां चंद्रमौळी गजबजिन्नला ॥४४॥
म्हणे माझ्या माथां आलें अपेश । धरिला आवेश महादेवें ॥४५॥
त्रिलोचनें केलें प्रगट भीमरूप । छेदूनिया भूप पाडियेला ॥४६॥
मायबापालागीं आलीसे मूर्छना । केली ते गर्जना पंचाननें ॥४७॥
त्यांचें कुडें त्यास दाविलें पुढें । दिले चंद्रचूडें बळी त्यांचे ॥४८॥
देवें बैसविला बाळ मांडीवरी । अभयहस्त शिरीं ठेवियेला ॥४९॥
देव म्हणे बाळा झालों मी प्रसन्न । माग वरदान मज कांहीं ॥५०॥
बाळ म्हणे देवा तुझें नाम काय । कोठें मायबाप महाराजा ॥५१॥
देव म्हणे तुझी मायबापें मेलीं । राजासहित गेलीं नरकामध्यें ॥५२॥
बाळानें ऐकिलें निराश वचन । दाटले लोचन अश्रुपातीं ॥५३॥
बाळानें घेतली गडबडा लोळण । म्हणे माझी कोण करी मुंज ॥५४॥
देव म्हणे आतां रडूं किंवा हसूं । तर्‍ही आलें असूं लोचनासी ॥५५॥
देव म्हणे बाळा झालों मी प्रसन्न । माग वरदान कांहीं मज ॥५६॥
बाळ म्हणे माझी उठवी मायबाप । कृपादृष्टि पाहे महाराजा ॥५७॥
देव म्हणे शिंपी उदक न्हाणीचें । तेंचि निर्वाणीचें अमृताहे ॥५८॥
बाळानें घेतलें जीवन चुळभरी । तिघाजणांवरी शिंपीयलें ॥५९॥
सजीव ते झालीं उठलीं तात्काळ । हरिखें नाचे बाळ टाळ्या पिटी ॥६०॥
मायबापें महाराजा देखोनि दिठी । चुंबुनि घाली मिठी त्याच्या गळा ॥६१॥
मायेचिया थाना फुटला तो पान्हा । आडवा घेउनि तान्हा पाजियेला ॥६२॥
माय म्हणे माझे घेऊं नये नांव । विणुन जाळें लावलें लेंकरासि ॥६३॥
मध्वनाथ म्हणे देव दयानिधि । जाली महासिद्धी बाळकासी ॥६४॥
तया तिघाजणां जाला अनुताप । म्हणती महापाप घडलें आम्हां ॥६५॥
धनलोभासाठीं केली बालहत्या । अमुच्या असत्या जोडा नाहीं ॥६६॥
जीवंतचि आम्हां होतील नरक । मारिलें बाळक देवालयीं ॥६७॥
अहा देवा केवढें घडलें अनुचित । कैसें हें संचित वोडवलें ॥६८॥
आम्हा तिघाजणा होती रौरव । नरकीं गौरव अंधंतमीं ॥६९॥
त्राहे त्राहे त्राहे कृपादृष्टि पाहे । चुकवी अपाये गर्भवास ॥७०॥
पतितपावना पार्वतीरमणा । तुझीया चरणा शरण आलों ॥७१॥
वज्रलेपा पापा नाहीं प्रायश्चित्त । ऐसें माझें चित्त गाही देतें ॥७२॥
ऐसी तिघाजणीं भाकली करुणा । मग दीनोद्धरणा दया आली ॥७३॥
देव म्हणे मला होईळ संतोष । करणें प्रदोषा सोमवारीं ॥७४॥
श्रावणमासीं घाला लिंगाच्या लाखोल्या । आणिखाच्या बोलीं लागूं नका ॥७५॥
शिवपंचाक्षरी मंत्रासी स्मरणें । महोत्सवा करणें शिवरात्रीच्या ॥७६॥
भस्म उधळणें रुद्राक्षधारण । मुक्तीस कारण शिवभक्ति ॥७७॥
शिवभक्तियोगें उद्धारावें वंशा । न करावी हिंसा कोणाची हे ॥७८॥
हरिहरामध्यें मानूं नये भेद । देव ब्राह्मण वेद गौरवावे ॥७९॥
येणेंकरुनि तुमचा होईल उद्धार । ऐसें जगदाधार बोलियेला ॥८०॥
तिघाजणीं तिहीं केला नमस्कार । झाला विश्वेश्वर प्रसन्न तो ॥८१॥
विश्वंभरें दिधलें धन बाळकासी । बाळनृपाळासी निरविलें ॥८२॥
शिवरात्रदिवशीं केला उपदेश । मग जगदेश गुप्त झाला ॥८३॥
शिवरात्रीदिवशीं परिसल्या कथा । भवभयव्यथा निरसी ते ॥८४॥
मध्वनाथ म्हणे ऐकतां चरित्र । होतील पवित्र नरनारी ॥८५॥
इहलोकीं पुत्रपौत्र धन भुक्ति । अंतीं होईल मुक्ती सायुज्यता ॥८६॥
ऐसी कथा शिवरात्रीची संपूर्ण । केली समर्पण सिद्धेश्वरा ॥८७॥