स्फ़ुट पदें व अभंग - ५१ ते ५५

५१ ॥ अभंग ५॥
निष्काम सत्कर्म ईश्वरीं अर्पितां । होय प्रसन्नता ईश्वराची ॥१॥
अनित्याचे ठायीं कंटाळतां चित्त । होतसे विरक्त आपेंआप ॥२॥
देवाच्या प्रसादें चित्त शुद्धि होये । नित्यानित्य सोये तेव्हां कळे ॥३॥
विरक्त होऊनि सद्‍गुरुसी पुसे । जन्ममॄत्य कैसे दूर होती ॥४॥
अतव्घावृत्तीनें बोधितां सदगुरु । व्यतिरेक विचार पाहे बरा ॥५॥
स्थूळलिंगदेह शोधुनी कारणीं । स्तब्ध होय वाणी व्यतिरेकाची ॥६॥
विपरीत ज्ञानाचा अनुभव खुंटतां । पांगुळे अहंता जाणिवेची ॥७॥
तेव्हां देहातीत आत्मतत्त्व दावी । सद्‍गुरु गोसावी शक्तिपातें ॥८॥
नेणण्या जाणसी तो तूं प्रत्यगात्मा । लक्षांशता ब्रह्या ऐक्य पाहें ॥९॥
अनित्याचा नित्यावरी अध्यारोप । पाहें आत्मरुप अपवादें ॥१०॥
जीवशिवभेद्द निरसूनियां शुध्द । आत्मा स्वत: सिध्द दयार्णव ॥११॥

५२ ॥ अभंग ६॥
ज्ञानासि आश्रय महाकारण देह । मूर्ध्रिस्थानीं पाहें ऐक्य-बोधें ॥१॥
आनंदावभास भोग परा वाचा । प्रत्यगात्मा याचा अभिमानी ॥२॥
वेद शिरो भाग अर्ध मात्रा ध्वनी । शुध्दसत्त्वगुणीं ज्ञानरुप ॥३॥
साक्षित्वासि टाकी तेव्हां ते उन्मनी । सुख आस्वादनीं तुरीया ते ॥४॥
यावरी अनुभव सांप्रदायत्र्कम । अभ्यासाचें वर्म गुरुखुणा ॥५॥
शब्दाचा विचार येथुनी राहिला । साधकें पाहिला अनुभव ॥६॥
लयलक्षमुद्रा कोणी ध्यानयोगें । कोणी राजयोगें चित्त पक्क ॥७॥
प्राणायामें हठें अमनस्कें कोणा । उन्मनीच्या खुणा ज्ञप्ति मुरे ॥८॥
उर्णनाभि तंतु गिळूनि उगळी ॥
तैसा सर्व काळीं योगयुक्त ॥९॥
तुरीयत्वें होय आनंदाचा साक्षी ॥
उन्मनी अलक्षीं तदाकार ॥१०॥
जावो राहो देह न मोडे अनुभव ॥
कॄष्णदयार्णव घनानन्द ॥११॥

५३ ॥ पद ६ वें ॥
दॄष्टि मुरडुनी नयनीं पाहे । पाहातें पाहाणेंचि होउनि राहे ॥१॥
तेज पुंजाळतां भार वाढे । तेथें पाहतेंचि पाहें निवाडें ॥२॥
भास विरोनी जिराली ज्ञप्ति । कैंची जागृती आणि सुषुप्ति ॥३॥
तुर्या देवीचें उडालें नांव । तेथें अबोलणा अनुभव ॥४॥
मन उन्मन होउनि जागें । दयार्णवी च अन्वय लागे ॥५॥

५४ ॥ अभंग ७॥
मी तुझ्या पायींचा रज ऐसा भावीं । तूं आमुचा गोसावी देवराया ॥१॥
गोविंदा तूं गाय मी वत्स निर्धारें । तूं माय म्यां पोरें आळ कीजे ॥२॥
गोविंदा तूं पती आम्ही पतिव्रता । गोविंदा तूं पिता पुत्र आम्हीं ॥३॥
गोविंदा तूं सिंधू आम्ही सर्व गंगा । असों सर्व अंगा आलिंगुनी ॥४॥
गोविंदा तूं आत्मा आम्ही आत्मास्थिति । तूं रत्न मी दीप्ति गोपिनाथा ॥५॥
तुम्ही दयार्णव आम्ही तेथें दया । असों सोयरिताअ अभिन्नत्वें ॥६॥

५५ ॥ अभंग ८॥
चाड नसे मज आणीक कोणाची । एका गोविंदाची आस पाहें ॥१॥
तयावीण जीणें शून्य वाटे लोकीं । कोण माझें पोखी मनोरथ ॥२॥
कोण जाणे माझे जीवींचा कळवळा । कोण वेळोवेळां आळवील ॥३॥
दाही दिशा तुजवीण शून्य झाल्या । चित्त कांहीं केल्या स्थिर नाहे ॥४॥
दयार्णवा तुझ्या वाढलों । आजी वाटे झालों परदेशी ॥५॥