मराठी मुख्य सूची|मराठी पुस्तके|वेदस्तुति| श्लोक ४० वेदस्तुति अनुक्रमणिका मंगलाचरण श्लोक १ श्लोक २ श्लोक ३ श्लोक ४ व ५ श्लोक ६ श्लोक ७ व ८ श्लोक ९ श्लोक १० श्लोक ११ श्लोक १२ श्लोक १३ श्लोक १४ श्लोक १५ श्लोक १६ श्लोक १७ श्लोक १८ श्लोक १९ श्लोक २० श्लोक २१ श्लोक २२ श्लोक २३ श्लोक २४ श्लोक २५ श्लोक २६ श्लोक २७ श्लोक २८ श्लोक २९ श्लोक ३० श्लोक ३१ श्लोक ३२ श्लोक ३३ श्लोक ३३-१ श्लोक ३३-१ व २ श्लोक ३३-३ श्लोक ३३ - ४ व ५ श्लोक ३४ श्लोक ३५ श्लोक ३५ - ६ व ७ श्लोक ३६ श्लोक ३६ - ८ श्लोक ३७ श्लोक ३८ श्लोक ३९ श्लोक ४० श्लोक ४१ श्लोक ४२ श्लोक ४३ श्लोक ४४ श्लोक ४५ श्लोक ४६ श्लोक ४७ श्लोक ४८ श्लोक ४९ श्लोक ५० १ ते ५ ६ ते १० ११ ते १५ १६ ते २० २१ ते २५ २६ ते ३० ३१ ते ३५ ३६ ते ४० ४१ ते ४५ ४६ ते ५० ५१ ते ५५ ५६ ते ६० वेदस्तुति - श्लोक ४० ' हरिवरदा ’ ग्रंथातील वेदस्तुती भागाची ही रसाळ प्राकृत भाषेत स्वामी श्रीकृष्णदयार्णव स्वामींनी लिहीलेली टीका आहे. Tags : vedstutiवेदस्तुतीश्रीकृष्णदयार्णव वेदस्तुति - श्लोक ४० Translation - भाषांतर त्वदवगमी न वेत्ति भवदुत्त्थशुभाशुभयोर्गुणविगुणान्वयांस्तर्हि देहभृतां च गिर: ॥अनुउयगम्मच्वहं सगुणगीतपरंपरया श्रवणभॄतो यतस्तवमपवर्ग गतिर्मनुजै: ॥४०॥ (२७)॥ टीका ॥श्रुति म्हणति अगा ये सगुणा ॥षड्गुणैश्वर्यसंपन्ना ॥श्रीभगवंता नारायणा ॥सचिद्घना जगदीशा ॥४९॥तूं जो सर्वभूतीं अनुस्यूत ॥उपादानत्वें संतत ॥त्या तुझें ज्ञान ज्या निश्चित ॥तो बोलिजे त्वदवगमी ॥५०॥ऎसा स्वानुभवें तव ज्ञानवान ॥अभेद आत्मावबोधें पूर्ण ॥त्या प्रवृत्तिबोध होय शून्य ॥तेचि लक्षण परिसावें ॥५१॥तूं कर्मफ़ळाचा दाता ॥भूतमात्रांचा नियंता ॥तुज ईश्वरापासूनि तत्त्वता ॥आविर्भूत कर्मफ़ळें ॥५२॥पूर्वजन्मीं जीं अर्जिलीं ॥कर्में पुण्य पापाथिलीं ॥तत्फ़ळभूतें जीं बोलिलीं ॥सुखदु:खें भलीं अनेकथा ॥५३॥तया सुखदु:खांचे सबंध ॥जरी होताती अगाध ॥तथापि ज्ञानी केवळ शुध्द ॥नेणेचि प्रसिध्द तयांतें ॥५४॥तव स्वरुपानुभवीं निमग्न ॥देहभावीं उदासीन ॥म्हणोनि न करीच अनुसंधान ॥सुखदु:खाख्यसंबंधीं ॥५५॥सुखदु:खसंबंध जडती कैसे ॥तरी इन्द्रिविषयसंयोगवशें ॥प्रारब्धवशात् देहाध्यासे ॥तें संक्षिप्तसें कथिजेल ॥५६॥मानापमान निन्दास्तुती ॥शीतोष्णमृद्वादि स्पर्शोत्पत्ति ॥सुन्दरभीकररुपप्रतिती ॥होतां उमटती सुखद:खें ॥५७॥सुरसविरस अन्नें पानें ॥कीं सुगंध-दुर्गध अवघाणे ॥हें कांहींही ज्ञानी नेणे ॥पूर्णज्ञानें आथिला ॥५८॥देहप्रारब्धें अनायासीं ॥सुखदु:खसंबंध निश्चयेंसी ॥इत्यादि होती परी तयासी ॥न कळे विशेषी स्वानुभवीं ॥५९॥अंत:करणादि वृत्ति परम ॥अधिष्ठिती इन्द्रियग्राम ॥तैं देहाध्यासें विषयभ्रम ॥होय निस्प्तीम प्रत्यक्ष ॥६०॥त्या वृत्ति झालिया स्वरुपींलीन ॥कोण सांभाळी इन्द्रियगण ॥तेव्हां बाह्य विपरीत ज्ञान ॥सहज संपूर्ण मावळलें ॥६१॥यास्तव ज्ञानी द्वंद्वरहित ॥न होय सुखदु:खें मोहित ॥आत्मा नुचिन्तनें संतत ॥अक्षय आनंद भोगीतसे ॥६२॥जरी अदृष्टें भद्रासनीं ॥महत्वें बैसविला ज्ञानी ॥तरी तेथींचेनि श्लाघा न मनी ॥कीं रंकपणीं नाभिभवे ॥६३॥अथवा ईश्वर माननि स्तविला ॥किंवा निन्द्यत्वें निखंदिला ॥तोषरोषा न पवे भला ॥कीं अभेद बाणला प्रत्यय ॥६४॥प्रारब्धें नानाविलास ॥सहज प्राप्त झाले विशेष ॥कीं वरपडला त्रितापास ॥तरी सुखदु:खास नाठवी ॥६५॥देहतादात्म्य गेलियावरी ॥द्वंद्वभावना निरसली पुरी ॥चित्मुख पावला अंतरी ॥अक्षय निर्धारीं पूर्णत्वें ॥६६॥जेंवि अमॄत प्राशूनि धाला ॥तो षड्सां न स्मरे वहिला ॥तत्प्राप्तीस्तव तोषला ॥कीं न होतां दुखावला हें न घडे ॥६७॥कामधेनु जयासि प्राप्त ॥तो कैं अजेसि आठवीत ॥मा लाभालाभीं तयेच्या होत ॥खेदमोदमय ह्नदयीं ॥६८॥असो श्रुति म्हणती भगवंता ॥ऎसा तव रुपाभिज्ञ तत्त्वता ॥नि:शेष नेणें प्रारब्धजनिता ॥सहज प्राप्तां सुखदुखां ॥६९॥तरी देहाभिमानी जे नर ॥नेणती आत्मा परात्पर ॥तयांच्या ज्या सधर ॥संसारपर साकांक्ष ॥७०॥त्या प्रवृत्तिनिवॄत्तिकारका ॥केवळ विधिनिषेधात्मका ॥विगत-देहाभिमानें नेटका ॥नेणे अशेखा कदापि तो ॥७१॥अमुकें बोलावें न बोलावें ॥अमुकें करावें न करावें ॥अमुकें स्पर्शावें न स्पर्शावें ॥कीं न देखावें देखावें ॥७२॥अमुकें भक्षावें न भक्षावें ॥अमुकें त्यागावें अवश्य ध्यावें ॥ऎसे विधिनिषेध बरवे ॥वदती सत्यवें देहभृत ॥७३॥या सुकृतदुष्कृतजनका वाणी ॥सुखदु:खें फ़ळती निदानीं ॥ज्ञानी नेणेचि निपटूनी ॥देहाभिमान गेलिया ॥७४॥जेव्हां देहाभिमानाचा विलय ॥शुध्द बाणला आत्मप्रत्यय ॥सबाह्य कोंदलें चिन्मय ॥नाठवे कार्य कांही ही ॥७५॥जेंवि पेटिके वरी खंडेराय ॥जवळी म्हाळसा सारमेय ॥पूजकातें स्पर्शसंशय ॥कळतां स्वर्णमय न होय कीं ॥७६॥व्याघ्रसिंहादि वाताशक ॥कामधेन-अश्व अनेक ॥चित्रींव भित्तीवरी सम्यक ॥देखतां भय तोख न उपजे ॥७७॥कारणत्वें आघवी भिंती ॥भासते मृषा भासती ॥तेंवि ज्ञातया जगत्प्रतीती ॥नाहींच निश्चित ब्रह्यत्वें ॥७८॥वस्तु अद्वितीय कारण ॥मिथ्याअ विवर्तप्रपंचभान ॥तें वास्तव बोधें उडालें पूर्ण ॥विधिनिषेध म्हणोन अनोळख ॥७९॥एवं हाचि इत्यर्थ येथ ॥विधिनिषेधीं सज्ज न होत ॥जगद्वोधाभाव निश्चित ॥त्या जाला संतत तव बोधें ॥८०॥ऎसें ज्ञात्याचीं लक्षण ॥जे सबाह्य विकारहीन ॥हें त्यांसी युक्तचि पूर्ण ॥येथ विलक्षण कोण म्हणे ॥८१॥ज्या कारणास्तव जिहीं मनुजीं ॥तव प्राप्तसाधक विवेकपुत्र्जीं ॥अनुदिनीं श्रवणें करुनि सहजीं ॥चितामाजिं तूं धरिलासी ॥८२॥तयासी मोक्षरुपा गति ॥तूं निश्चयें होसी जगत्पति ॥जरी म्हणसी ते कवणे रीति ॥श्रवणें चित्तीं मज धरिती ॥८३॥तरी युगानुयुगीं जे परंपरा ॥ब्रह्यनिष्ठाची ज्ञानपरा ॥उपदेश संतति ते निरंतरा ॥शिष्योपशिष्यीं विस्तॄत ॥८४॥तो संतांचा संप्रदाय ॥जेणें सम्यक ज्ञान होय ॥तदनुसार साधनोपाय ॥करुनि प्रत्यय अवगमिती ॥८५॥अनन्यभावें सदगुरु शरण ॥होऊनि इच्छिती तत्त्वज्ञान ॥तैं परंपरागत उपलभ्यमान ॥देशिक आपण उपदेशी ॥८६॥तें देशिकोपदेशें निजसार ॥तव रुप केवळ परात्पर ॥श्रवण करुनि अति तत्पर ॥चित्तीं सादर धरिताती ॥८७॥तत्त्वमस्यादि महावाक्यांवरुन ॥आपण अभेद तुजसीं पूर्ण ॥जाणोनि टाकिती देहाभिमान ॥तव चिन्तन दॄढ करिती ॥८८॥एवं सत्यंप्रदायें श्रवणभृत ॥अपवर्गगति तूं इत्त्थंभूत ॥त्यांसी होसी हे निश्वत ॥असे युक्त यथार्थ पैं ॥८९॥इतुक्या कथनाचा इत्यर्थ ॥हाचि येथें यथातथ्य ॥कीं तत्त्वज्ञानी जे यथार्थ ॥त्यां नाहीं किंचित दैहिक हें ॥९०॥दैहिक जो हा कर्माधिकार ॥याची शंका ही किंचिन्मात्र ॥न वर्ते त्यांसि कीं प्रबोध प्रचुर ॥सबाह्य अंतर जयांचें ॥९१॥हें आश्र्चर्य नव्हे कीं फ़ार ॥जी सगुण तव भक्तितत्पर ॥तव कथाश्रवणादि निष्ठासार ॥धरिती निरंतर मानसीं ॥९२॥तव पदाची ज्यां जवळिक ॥सप्रेमयोगें जे नि:शंक ॥त्यांसी ही विधिनिषेध बाधक ॥न होती निष्टंक कदापि हे ॥९३॥मा वास्तव बोधे संकल्परहित ॥त्यां कें विधिनिषेध बाधित ॥जेंवि स्वप्नींचे विविधा आचरित ॥झालिया जागृत मॄषा गमे ॥९४॥श्रोते शंका करिती येथ ॥संत विशेषें स्वधर्मपथ ॥आचरत असतां येथ हें उक्त ॥हा निश्चितार्थ केंवि असे ॥९५॥तरी ऎका जी सुनिश्चित ॥संतांच्या दोनी कोटी येथ ॥संप्रज्ञात असंप्रज्ञात ॥हे उभयता मुक्त सम जाणा ॥९६॥त्यांमाजी केवळ कल्पनातीत ॥परमंहस दीक्षामंत ॥ते जाणावे असंप्रज्ञात ॥विधिनिषेध त्यां नाहीं ॥९७॥आणि संप्रज्ञात समाधिस्त ॥केवळ लोक संप्रहार्थ ॥कामनाशून्य अभिमानरहित ॥आचरती संतत सहजास्थिति ॥९८॥जनाकारणें तदनुकार ॥करुनि दाविती बाह्याकार ॥अंतरी नि:शंक आत्माकार ॥वृत्ति निरंतर जयांच्या ॥९९॥हे त्यांहूनि महंत अधिक ॥जगदुद्वारी जे सम्यक ॥सदाचारणें शिक्षिती लोक ॥प्रबोधें तारक जड जीवां ॥१३००॥यद्यदाचरति श्रेष्ठ: । तदनुसार स्पष्ट ॥परि अंतरी विधिनिषेध पोचट ॥जाणती चोखट आत्मज्ञान ॥१॥आणि इतर जे कपट योगी ॥केवळ अज्ञान भोगानुरागी ॥तें इहामुत्रीं दु:खभोगी ॥होती सोंगी उभयभ्रष्ट ॥२॥ऎसा येथींचा इत्यर्थ ॥वदूनि वक्ता समर्थ ॥आशंकोनि पुन्हा बोलत ॥तें सुनिश्रित परिसिजे ॥३॥म्हणे त्वदवगमी न जाणे ॥सुखदु:खाख्य लक्षणें ॥आणि विधिनिषेधाकारणें ॥हें बोलणें विस्तरिलें ॥४॥तरी वितर्के पाहतां येथ ॥तत्व जाणावया इत्थंभूत ॥केंवि शक्य न कळे मात ॥दुरवमत्व कथिलेंसे ॥५॥यास्तव हें सत्यचि विचारितां ॥जें अनवगाह्यमहिम्न तत्वता ॥जयाची वाड्मना अगोचरता ॥अवषयें पाहतां तज्ज्ञान ॥६॥म्हणिजे साक्षित्वें परिच्छिन्न ॥जाणिजे तें विषयत्वें ज्ञान ॥तैसें नोहे अभेद पूर्ण ॥जाणणें ग्रासून सन्मात्र ॥७॥ऎसें दर्शवीत होत्साता ॥श्रुतिसंमत जाला बोलता ॥जें याज्ञवल्क्य तत्त्वता ॥प्रबोध वनिता ब्रह्यष्ठा ॥८॥अवो ये गार्गि तत्त्व तें जाण ॥जें उर्ध्व असे स्वर्गाहून ॥पॄथ्वीहून खालें सघन ॥हे द्यावाभूमी ज्यामाजीं ॥९॥जें होवोनि गेलें होत ॥होणार तें ज्यामाजी निश्चित इत्यादि श्रुतिप्रतिपादित ॥अपरिमित महिमान प्रतिपादी ॥१०॥तें संनदनोक्त भाषण ॥विशद श्रुतीचें स्तवन ॥प्रबोधी नारदा नारायण ॥शुक भगवान म्हणे नृपा ॥११॥ N/A References : N/A Last Updated : December 23, 2017 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP