स्फ़ुट पदें व अभंग - २६ ते ३०

२६ श्लोक (वंसततिलका, श्रीज्ञानेश्वरस्तवन)
मागें अपार जड तारियले प्रतापें । अद्यापि ग्रंथपठनें हरताति पापें ॥
हें मुख्य कारण तुम्हां तनुतें धराया । ज्ञानीश्वर प्रभु दयार्णव उध्दाराया ॥१॥
इंद्रायणीतटअधिष्ठितवासवाअसी । जें गुह्य दुर्लभ विधी भववासवांसी ॥
विस्तारिलें सकळ तें जडधी तराया । ज्ञानेश्वर प्रभु दयार्णव उध्दराया ॥२॥
आज्ञा समर्थ यमपत्रकुळोभ्दवाची । वाणी विनोद करितां निगमार्थ वाची ॥
सामर्थ्य हें प्रगटिलें खळ मोहराया । ज्ञानेश्वर प्रभु०॥३॥
अद्यापि पादपरुपें करदंड ज्याचा । विश्रांतिधाम गमतो विधिअंडजांचा ॥
ग्रंथामॄतानुभव भाष्य कथ कराया । ज्ञानेश्वर प्रभु दयार्णव०॥४॥
श्रीशंकरे गिरिसुता उपदेशितां हें । मत्स्येंद्रसूनुभवजापरंपरा हे ॥
विस्तारिली सकळ कल्मष संहराया । ज्ञानेश्वर प्रभु दयार्णव उध्दराया ॥५॥
ज्ञानेश्वरस्तवन पावन पंचरत्नें । कंठीं धरील अथवा श्रवणीं प्रयत्नें ॥
वैकुंठनाथ पदवी मग त्या वराया । ज्ञानेश्वर प्रभु०॥
इंद्रायणीतटस्थोयं शुध्दज्ञानप्रबोधकत् ॥
नमस्तस्मै०... ॥

२७ श्लोक (वंसततिलका, श्रीएकनाथस्तवन)
मूळावरी उपजतांचि समूळ माया । ग्रासूनियां भव पुढें नुरवी शमाया ॥
नाहीं नियामय तयदुसरा अनाथा । साष्टांग वंदिन दयार्णव एकनाथा ॥१॥
मूळीं गिळूनि भवसागर शुष्क ज्यानें । केला तयासि मग वाढविलें अज्यानें तो भानुदासकुलभूषण भक्तिपंथा । साष्टांग वंदिन दयार्णव एकनाथा ॥२॥
ज्याचे घरीं हरि करी उपचार सेवा । विप्रार्चनें करुनि मानत वासुदेवा ॥
तारी अपार जड ठेवुनि हस्त माथां । साष्टांग वंदिन०॥३॥
भावे जनार्दन जनीं नयनीं निरीक्षी । बोधूनि हें गुज निजांकित भक्त रक्षी आतां समर्थ करितो निरसूनि वेथा? । साष्टांग वंदिन दयार्णव०॥४॥
श्रीआदिनाथ-गुरु-दत्त-जनार्दनासी । तें साधिलें करुनि सन्निधि साधनासी केली तया वरुनि भागवताख्य गाथा ॥
साष्टांग वंदिन०॥५॥

२८ श्लोक (वंसतति० श्रीचांगदेवस्तवन)
जो श्रीहरी बळिछळें पदमान घाली । ब्रह्यांड भेदुनि नखें त्रिपथा निघोली जीचें करी त्रिजग पूत पवित्र पाणी । तो चांगदेव सद्‌यर्णव्व चक्रपाणी ॥१॥
गंगातटानिकट संकट सज्जानांचें । नाशूनि संकट हरी सकळा जनांचे विश्रांति पुण्यतमपट्टण सन्निधानीं । तो चांगदेव०॥२॥
चौदा शताब्दगत एक समाधि ज्यला । सर्वान्तरीं वसत जो न कळे दुज्याला बोधी कॄपाळु मग तो निजगुह्य कानीं । तो चांगदेव०॥३॥
विप्रांगना नमित येउनियां अकांता । प्रत्त्युत्तरा 'सुतवती भव' ते अकांता ऐकोनि सांगत तये वरपुत्रदानी । तो चांगदेव०॥४॥
अद्यापि ही प्रगटतेसि भविष्य केलें । कित्येक सज्जन तया समया भुकेले तेव्हां तयांवरि दया करणें निदानीं । तो चांगदेव०॥

२९ श्लोक (शार्दूलवित्र्किडित, भीमाशंकरस्तुति)
हस्तीं मस्तकपात्र नेत्र तिसरा ज्याचे कपाळीं असे । कांता अर्धतनुप्रकाशित नटें दावी वधूभावसे । ज्याचें एक निमेष पूर्ण भरतां कल्पान्तकोटी सरे । भीमाशंकर तो दयार्णव भजा दारिद्रवेथा हरे ॥१॥
अंगी प्रेतविदग्ध भस्म मिरवी चर्मांबरें वागवी । कोण्ही एक विलासयोग समयीं सांडी तनू नागवी । श्रीरामस्मरणादिगांगसलिलें उल्लास शंखस्वरें । भीमाशंकर तो दयार्णव०॥२॥
वक्षीं व्याळ धरी हळाहळ गळां काळानळा लोचनीं । मौळीं अमृतसंभव त्रिपथगा तापत्रया मोचनी । वाहे, विश्वविनाशकत्व मिरवे, मायाहरें मोहरे । भीमाशंकर०॥३॥
भासे भीम भयानक, प्रगटता काळासही काळ जो । मोडी सॄष्टि अनंतकोटि रचना निर्मीत तत्काळ जो । ज्याचें शासन देव दानव मुनी कोण्ही नुलंघू सरे । भीमाशंकर०॥४॥
जाळी काम, विराम राम जपतां नेणे उमारंग तो । ज्याचें चितंन केलिया निजमुखें दारिद्रयधी भंगतो । विद्या-बुध्दि-प्रतापवर्धन करी दु:खानुवार्ता नुरे । भीमाशंकर०॥५॥
भीमाशंकर-पंचरत्न पढतां काळत्रयीं मानवीं । दारिद्यादिक दोष दुर्मति ऋणें खंडूनि लक्ष्मी नवी । वाढे चंद्रकिरीटकीर्ति ह्नदयीं प्रेमादरें संचरे । भीमाशंकर तो दयार्णब०॥६॥

३० श्लोक (शार्दूलवि०, मारुतिस्तव)
श्रीमन्मारुतवस्त रामचरणीं दासाग्रणी मारुती ज्याचें नाम मुखीं स्मरे नर तया धाके मनीं नैऋती ॥
लंका शोधुनि बोधिली जनकजा श्रीराममुद्रार्पणें ॥
चिंता, त्याचि दयार्णवा कपिवरा पूजादिसंतर्पणें ॥
राक्षेसांसह अक्षया क्षय करी जंबू विदारी बळें ॥
क्रोधें दीर्घ गडाडितां प्रबळ तीं रक्षोगणें दुर्बळें ॥
शत्र्काचा रिपु गांजिला उधडिली त्र्कौंचा असीळा दनु चिंता त्यासि दयार्णवा कपिवरा विघ्ना करी कंदनू ॥
लंका जाळुनि रामचंद्रचरणीं दीपावळी पाजळी ॥
जाली तेथुनि रावणा स्वह्नदयीं चिंता भयें काजळी ॥
बोधी शुध्दि रघूत्तमा सुखकरी गर्जे कपीमंडळीं ॥
चिंता त्याचि दयार्णवा कपिवरा निर्विघ्न भूमंडळीं ॥
गेला योजनकोटि अष्ट भरतां यामार्ध वायगती ॥
मर्दी राक्षसकोटि कोटि तवकें वोपी तयां सद्नती ॥
द्रोणाद्री उपटूनि घे करतळीं मर्दी सुरांच्या गणा चिंता त्याचि दयार्णवा कपिवरा घाला कळी अंकणा ॥
लंकेशात्मजयज्ञधूम्र गगनीं झांकी कपी मंडळी ॥
रामा बोधित रावणानुज तदा ऐकोनियां डंडळी ॥
तत्काळीं नभ आत्र्कमोनि मुततां कोपोनि वैश्वानरें ॥
सक्रोधें रथ गीळितां निजमनीं आल्हादती वानरें ॥
युध्दार्थीं जलपोनि मेघ वळघे शत्र्कारि सत्र्कोधता ॥
वर्षे बाण सणाण मेघगजरें गर्जे नभीं उर्ध्दता ॥
तेव्हां ऊर्ध्व उडोनि मेघ वितुळी अंगप्रवातें हरी ॥
हस्तीं घेउनि लक्ष्मणास निकरें शत्र्कार्दना संहरी ॥
सौमित्राप्रति शक्तिभेद करितां चिंता मनीं राघवा ॥
आला घेऊनि संकटीं पुनरपी द्रोणाद्रि जो आघवा ॥
ठेवी जेथिल तेथ नेउनि निशीमध्यें बळी मारुनी ॥
चिंता त्याचि दयार्णवा कपिवरा विघ्नांसि संहारुनी ॥
पाताळीं महिकावतीस दमिले मर्दी महीरावणा । क्रोधें जो भुभुकार देव गगनीं संतापवी रावणा ॥
रामाची वनिता सिता सुखलता कां त्रासिली सुंदरी । तीचें घे उशिणें म्हणे दशमुखा गांजोनी मंदोदरी ॥
बाळत्वीं फ़ळबुध्दि मानुनि गिळूं धांवे रवीमंडळा । वज्राग्रें हनु हाणतांचि हनुमनामासि संस्थापना । चिंता त्याचि दयार्णवा कपिवरा साफ़ल्य जिंका पणा ॥
द्वापारीं मग राहिला निजबळें जो अर्जुनाचे रथीं ॥
जेथें श्रीपति भक्तवत्सलपणें जाला असे सारथी ॥
मर्दी कौरव गौरवूनि वर दे कुंतीसुता दुर्घटीं ॥
चिंता त्याचि दयार्णवा कपिवरा पावे त्वरें संकटी ॥
अद्यापी रघुनाथ नाम जपतां तिष्ठे सदा संमुखीं भूतप्रेतपिशचयक्ष पळती उच्चरितां जो मुखीं ॥
त्याच्या जे नर भावयुक्त यजिती सर्वोपचारीं पदा ॥
त्याला देत दयार्णव प्रगटता श्रीमारुती संपदा ॥