खंड २ - अध्याय ३२

श्रीगणेशाय नमः । गजासुर सभेंत संस्थित । नारद मुनी तेथ येत । दैत्यनायक त्याचा सन्मान करित । त्यास म्हणे कलहप्रिय तें ॥१॥
दैत्याधिपा प्राज्ञा ऐक वचन । हितकारक तूं महान । अरण्यांत आराधिला गजानन । देवमुनींनी भक्तिभावें ॥२॥
तुझ्या वधार्थ तो अवतरला । पराशरसुत झाला । कथिला वृत्तान्त हा तुला । आतां करी योग्य तें ॥३॥
ऐसी कळ लावून । नारद जाती निघून । त्या दिव्यदर्शनाचें वचन ऐकून । रोषयुक्त झाला गजासुर ॥४॥
देवर्षींचा वध इच्छित । जाई जेथ देव मुनी संस्थित । महाबळ वीर दैत्यांसहित । मारु लागला देवांना ॥५॥
ऋषिगणांसी जेव्हां मारित । तेव्हां सारे विघ्नपा स्मरत । स्मरताची गणाध्यक्ष प्रकटत । बुद्धिभेद करी गजासुराचा ॥६॥
दैत्य तैसा तें वागत । म्हणे हे देव विप्र माझ्या अंकित । हयांना दंड द्यावा समुचित । जेणें सत्त्व हरण होय यांचें ॥७॥
नंतर कधी काळीं मारीन । बळयुक्त मी त्यासी पकडून । ऐसा निश्चित संकल्प करुन । गजासुर म्हणे त्यांसी ॥८॥
देवांनो मुनिगणांनो साधा हित । माझें वचन ऐका त्वरित । जरी जीवितीं आशा असत । तरी माना आज्ञा माझी ॥९॥
हातांनी कान पकडून । आपुलें शिर वाकवून । माझ्या चरणावरी घासून । सत्त्वर क्षमा मागा माझी ॥१०॥
ऐसे जरी तुम्हीं कराल । तरी बंधयुक्त व्हाल । अन्यथा शिरच्छेद होईल । देवेशांनो सर्वांचा ॥११॥
तुम्ही गणेशा पार्थिला । पराशर घरीं जो सुत झाला । त्याच्यासंगे पाहिजे केला । साष्टांग नमस्कार सर्वांनी ॥१२॥
ऐसें त्याचें वचन उद्धत । ऐकतां गणेशासी मनीं स्मरत । विष्णु सामवचन उत्तर देत । आज्ञा मानूं तुझी आम्हीं ॥१३॥
तू सांगितला दंड आचरुं । त्या गणेशासी जाऊन विचारुं । त्यास आणून येथ करुं । जैसी आज्ञा केलीत ॥१४॥
परी सर्व देवमुनींना सांप्रत । सोडून द्यावें अविलंबित । त्या देवेशासमीप त्वरित । जाऊन आणू त्यास येथें ॥१५॥
तुझ्या पादकमलांची सेवा । करुं सर्वही दैत्यरावा । जाण आमुच्या भक्तिभावा । दैत्यराजा भरांत पडली तें ॥१६॥
गणेशमायेनें प्रेरित । प्रतापी गजासुर तें मानित । देव ऋषिगण समस्त । सोडून दिले तत्काळ ॥१७॥
त्यांसी तेव्हां दरडावीत । पाच दिवसांच्या आंत । जरी न परताल मजप्रत । तरी सर्वांसी ठार करीन ॥१८॥
त्याची ती अट मान्य करुनी । सर्वही जाती पराशरसदनीं । गजानन तेथ पाहोनी । साष्टांग दंडवत घालिती ॥१९॥
पराशर विस्मित चित्त । त्या सर्वांची पूजा करित । अचानक कां आलांत म्हणत । वृत्तान्त सगळा सांगती ते ॥२०॥
गजासुराचें सर्व चेष्टित । पराशरासी ते सांगत । कान पकडूनी आम्ही विनत । कैसें व्हावें असुर चरणीं ॥२१॥
त्या नीचासी न करुं नमन । परी मरणा स्वीकारुं प्रसन्न मन । म्हणोनी गजानना करी हनत । देवांचे वा दैत्यांचे ॥२२॥
मुद्‌गल म्हणती दक्षाप्रती । ऐकोनि ही देवउक्ती । स्मित करोनी प्रभू म्हणती । भक्तवात्सल्यपूर्ण ते ॥२३॥
चिंता तुम्ही न करावी । व्यथा मनीची विसरावी । माझी युक्ति ऐकावी । हनन करीन गजासुराचें मीं ॥२४॥
दैत्येंद्रानें दंड सांगितला । तो सर्वथा मज आवडला । माझ्या चरणासमीप या क्षणाला । तैसा तुम्ही आचरावा ॥२५॥
महाघोर दैत्यासी । मारीन मी त्या दुष्टासी । न्यावें त्याच्या सन्निध मजसी । संदेह मानसीं धरु नका ॥२६॥
गणेशाचें रम्य वचन । ऐकून हर्षले देवर्षिसत्तम । करिती परस्पर मुखावलोकन । स्मितपूर्वक त्या वेळीं ॥२७॥
तेव्हां शंभू हित वचन । सांगती गणेश कुळदेव महान । आमुचा त्याचें वचन । देव ऋषींनो सर्वांनी ॥२८॥
ऐसें बोलून कान पकडित । स्वकरांनी शंभू त्वरित । गणेशाचरणीं मस्तक रगडित । तेव्हां मधुर ध्वनि उठला ॥२९॥
तो मृदु मधुर शब्द उठत । ऐकता गजानन हृष्ट होत । चरणांवरी त्याच्या ठेवित । अन्य देवही स्वमस्तक ॥३०॥
विष्णु भृगु आदि देव नमित । गणेशासी भक्तियुक्त । तेव्हा गजानन परम मुदित । मूषकावरी स्वार झाला ॥३१॥
चार आयुधें करी धरित । गजासुरवधार्थ निघत । गणेश महिषपुरात जात । सिंहनाद तें केला ॥३२॥
तो सिंहनाद ऐकून । भ्रांत झाले असुर उन्मन । गजासुरही विस्मित मन । गुल्मस्थ असुर हल्ला करिती ॥३३॥
परी ते सर्व विद्ध झाले । छिन्न विहीनांग धावले । गजासुरासी सांगितलें । त्यांनी भयप्रद तें वृत्त ॥३४॥
असुर म्हणती राजेश्वरा । आता आमुचें रक्षण करा । गणेशाधारें देवमुनिवरा । बळ अद्‌भुत प्राप्त झालें ॥३५॥
ते सारे मदोन्मत्त । मारिती आम्हा युद्धांत । त्यांचे वचन ऐकून म्हणत । महा प्रतापी गजदैत्य ॥३६॥
सर्व दैत्यांनी सज्ज व्हावें । युद्धभूमिवरी जावें । माझ्या मागून तुम्ही यावें । पराक्रम माझा पहावा ॥३७॥
स्वतः होऊन सुसज्जित । रथांत तो बैसत । दैत्यसैन्य पाठून जात । पडले महिषपुराबाहेर ॥३८॥
अपारसेनेसमवेत । गजासुर तेथ येत । गजानन त्यासी पाहत । प्रसन्न झाला काळभयद ॥३९॥
गजासुर आज्ञा देत । दैत्यनायकांसी त्वरित । मारा सुरमुनी समस्त । यक्ष विद्याधरही सारे ॥४०॥
दैत्येंद्रासी आज्ञा सुटत । असुर विजयेच्छू हल्ला करित । शस्त्रास्त्रांनी मारुं लागत । देवामुनींना त्या वेळीं ॥४१॥
देवहो क्रोधसंयुक्त । जिंकू किंवा मारु म्हणत । नानाविध शस्त्रास्त्रांनीं प्रहरत । दैन्यसैन्य तें महान ॥४२॥
देव दैत्यांचें परमदारुण । युद्ध चाललें होई हनन । उभयतांचे ओढवलें मरण । रक्ताच्या नद्या वाहती ॥४३॥
दैत्यगण प्रहारपीडित । भग्न झाले रणागणांत । लाज सोडून तेव्हां पळत । रणभूमी सोडून तें ॥४४॥
तें पाहू न दैत्यराज विस्मित । आवाहान करी दैत्यवीरांप्रत । ते देवसेनेसी पीडित । महाबळी देवांसी मारिती ॥४५॥
परी इंद्रादी देव लढती । महाशौर्य दाखवितो । असुर बहू ठार मारिती । कित्येक मूर्च्छित ॥४६॥
हाहाकार फार माजला । दैत्य गणांत आकांत झाला । दश दिशा पळूं लागला । असुरवीरांचा समुदाय ॥४७॥
तें पाहून गजासुर मनांत । झाला अत्यंत विस्मित । म्हणे काय हें विपरित । अग्नि कैसा शीतल झाला ॥४८॥
माझी सेना पराजित । देवांनी केली आज निश्चित । हे कैसें घडलें अकल्पित । संतापला गजासुर तें ॥४९॥
क्रोधें आरक्त त्याचे लोचन । रथारुढ तेव्हां होऊन । युद्ध करण्या जाई तत्क्षण । गजासुर तो स्वयं वेगे ॥५०॥
ओमिति श्रीमदान्त्ये पुराणोपनिषदि श्रीमन्मौद्‌गले महापुराणे द्वितीये खंडे एकदंतचरिते गजासुरसैन्यवधो नाम द्वात्रिंशोऽध्यायः समाप्तः । श्रीगजाननर्पणमस्तु ।