अर्थालंकार - व्यतिरेक

अनुष्टुप्‍-
उपमानोपमेयांचा विशेष व्यतिरेक तैं ॥
स्वभावें मृदु हे साधू गिरिवज्जरि उन्नत ॥१॥

उपमान व उपमेय यांपैकी जेव्हां कोणचेही एकामध्यें दुसर्‍या पेक्षां गुण अधिक दृष्टीस पडतो तेव्हां हा अलंकार होतो. जसें:-साधु
हे जरी पर्वतासारिखे उन्नत आहेत तरी स्वभावानें मृदु आहेत. येथें उपमान पर्वत व उपमेय साधु. उपमानापेक्षां उपमेयांत विशेष एक गुण आहे. या प्रमाणेंच खालींही:-

आर्या-
कल्पतरुचे पत्रा पेक्षां हा जास्त भासतोचि कर ॥
शोभति पहिलें कर्णा त्याचा दुसरा करी तिरस्कार ॥२॥
बळकटचि मूठ ज्यांची कोशनिषण्ण स्वभाव मलिन जरि ॥
कृपणकृपाणामध्यें आकाराचाच मात्र भेद तरि ॥३॥
तूं नूतन पत्रांहीं मीहि सखीच्या गुणेंकरुन रक्त ॥
तिकडे येति शिलीमुख इकडेहि तसेच स्मरधनुर्मुक्त ॥४॥
कांताचरणस्पर्शें आनंद तुला तसा मलाहि खरा ॥
सर्वचि तुजमजमध्यें सम मी शोकी अशोक तूंच बरा ॥५॥
या पुष्करापरीसहि सीतेचें नेत्रयुग्म बहु रुचिर ॥
दैवें तिजशीं मजशीं योग न राहूं दिला सख्या सुचिर ॥६॥
मंत्ररामायण.

गद्य-
साहित्यदर्पणकारांनीं हा अलंकार ४८ प्रकारचा मानिला आहे.