स्कंध ३ रा - अध्याय ३० वा

१७२
माते, वायूमाजी राहूनि सर्वदा । प्रभाव वायूचा न कळे मेघां ॥१॥
कालचक्रीं तेंवी असूनियां जीव । कालाचा प्रभाव जाणती ना ॥२॥
गृह, दारा, धन जोडितां सुखार्थ । काळ करी नष्ट इच्छामात्रें ॥३॥
शाश्वत तें सर्व मानूनियां जीव । करी हाय हाय शोकमग्न ॥४॥
जन्मूनि विष्ठेंत विष्ठाचि भक्षितां । कंटाळा देहाचा न येई त्या ॥५॥
मायामोहमग्न करी बहु पापें । पुत्र कलत्रांचें सौख्य मानी ॥६॥
दु:खनिमग्नहि दु:खप्रतिकार । न करी साचार सौख्यभ्रमें ॥७॥
परिवारास्तव सोशी बहु कष्ट । अधोगती मात्र वांटा त्याचा ॥८॥
वासुदेव म्हणे लोभमूळ यत्न । फंसतांही जाण करी नर ॥९॥

१७३
द्रव्यार्थ पुढती अपहारबुद्धि । मंदभाग्यें होती व्यर्थ यत्न ॥१॥
कुंटुंबपोषण न घडेचि अंतीं । होई गृहामाजी तिरस्कार ॥२॥
इतुकेंही होतां नुपजे वैराग्य । पावे अनारोग्य वार्धक्यांत ॥३॥
श्वानासम धनी होई तुकडयाचा । अपमान ऐसा पदोपदीं ॥४॥
इतुकेंही होतां नुपजे वैराग्य । पुढती त्रिदोष करिती जोर ॥५॥
अंतीं आप्त गोत बैसोनि भोंवतीं । दु:खें संबोधिती दादा भाऊ ॥६॥
वासुदेव म्हणे असमर्थ रोगी । बोलणेंही अंतीं अशक्य त्या ॥७॥

१७४
ऐसा असंयमी कुटुंबाचा दास । होतसे बेशुद्ध अंतीं मंद ॥१॥
आप्तरुदनीं तो सोडीतसे प्राण । यमदूतां पाहून यम पावे ॥२॥
तेणें मलमूत्रोत्सर्ग करी वेगें । ओढिती तयातें यमदूत ॥३॥
यातना शरीरीं, घालूनियां कंठीं - पाश, आंवळिती बलात्कारें ॥४॥
मार्गी जातां शिक्षा भय त्या दाविती । तेणें भयें त्यासी कंप सुटे ॥५॥
तोडिती तयाचें मांस मार्गी श्वान । तेणें पापकर्म आठवे त्या ॥६॥
वासुदेव म्हणे यमयातना त्या । सोसतील कैशा जीवाप्रति ॥७॥

१७५
अनवाणी तप्त सिकता लंघणें । क्षुधा, तृषा, तेणें क्षुब्ध होती ॥१॥
परी अन्नोदक न मिळे तयांसी । कोरडे ओढिती यमदूत ॥२॥
एकेक पाऊल टाकी महाकष्टें । पडे अंग त्याचें धरणीवरी ॥३॥
ओढिती तयासी तैसाचि नव्वद - । योजनें सहस्त्र अधिक मार्ग ॥४॥
तीन मुहूर्ती तो लंघिताती मार्ग । दोन मुहूर्तांत अति पापें ॥५॥
दुग्धकाष्ठें अंग भाजिती पुढती । त्याचेंचि कोंबिती मुखीं मांस ॥६॥
वासुदेव म्हणे स्वयेंचि आपुलें । तोडूनियां खावें लागे अंग ॥७॥

१७६
श्वान गिधाडेंही भक्षिताती मांस । करिताती दंश सर्प विंचु ॥१॥
छेदिती शस्त्रानें तुडविती गज । तेंवी कडेलोट करिती त्याचा ॥२॥
बुडवूनि तया ठेविताती पंकीं । कर्मासम गति पुढती देती ॥३॥
तामिस्त्र तैं अंधतामिस्त्र रौरव । याच लोंकी सर्व म्हणती कोणी ॥४॥
कृमि कीटकादि योनी त्या प्रत्यक्ष । ऐसा परलोक भोगी जीव ॥५॥
हिंसा, द्रोह, तेंवी कुटुंबपोषण । एथेंचि तें जाण पापसंगें ॥६॥
अंधतामिस्त्र तो उच्च पाप्याप्रति । अंतीं सूकरादि योनिलाभ ॥७॥
पापक्षयें होई नरदेहप्राप्ति । जेथ सत्कर्माची संधि लाभे ॥८॥
वासुदेव म्हणे देह, दारा, धन । राही एथ, कर्म पुढती येई ॥९॥