स्कंध ३ रा - अध्याय १५ वा

७५
मैत्रेय क्षत्त्यासी बोलती, तैं दिती । गर्भ उदरांतचि रक्षीतसे ॥१॥
जन्में त्यांच्या दु:ख न व्हावें जनांतें । इच्छा हे दितीतें एकमात्र ॥२॥
परी गर्भांतचि असतां ते दैत्य । पीडा जगतास होई बहु ॥३॥
ब्रह्मवीर्य काय असेल सामान्य । निस्तेज होऊन जाई भानु ॥४॥
सर्वत्र जाहला अंध:कार यदा । देव चतुर्वक्त्रा प्रार्थिती तैं ॥५॥
ब्रह्मदेव म्हणे भक्तसंरक्षक । हरीचें कौतुक वर्णवेना ॥७॥

७६
ब्रह्मा म्हणे पूर्वनिर्मित कुमार । निरिच्छ संचार करिती नित्य ॥१॥
हिंडता हिंडतां गेले वैकुंठासी । तेथ सकलांसी विष्णुरुप ॥२॥
केवळ निष्काम भक्तांसी तें स्थान । लाभे, भगवान वसे तेथें ॥३॥
वेदान्तेंचि त्याएं आकळे स्वरुप । ‘नैश्रेयस’ तेथ रम्योद्यान ॥४॥
तया मोक्षवनीं बहु कल्पवृक्ष । पुष्पें फळें नित्य तरुलागीं ॥५॥
कांतेसवें विष्णुभक्त तैं विमानीं । आनंदें बैसूनि हिंडताती ॥६॥
निर्मल हरिगुण त्यागूनि विषय । गाती सर्वकाल भक्त तेथें ॥७॥
वासुदेव म्हणे पक्षीही तेथींचे । आनंदें हरीचे गुण गाती ॥८॥

७७
चंपक मालती बकुल पुन्नाग । असती परी श्रेष्ठ तुलसी तेथ ॥१॥
रत्नविमानींही सलील हास्यानें । मोहित न मनें तयास्थानीं ॥२॥
कमला कमजलासी सिंचून । वाटे संमार्जन करी प्रेमें ॥३॥
लक्ष्मी लक्ष्मीवनीं एकदां हर्षली । श्रीहरी कुरवाळी पाहूनियां ॥४॥
अर्थकामयुक्त कथा जे ऐकती । नरकीं लोटिती आपणां ते ॥५॥
धर्मज्ञानासवें लाभे तत्त्वज्ञान । ऐसा नरजन्म भाग्यें लाभे ॥६॥
ऐकती न गाती कथा श्रीहरीची । कंठ न दाटती मूढच ते ॥७॥
वासुदेव म्हणे गुणगानीं धुंद । होती तयां लाभ वैकुंठाचा ॥८॥

७८
दुर्लभ हा देवांतेहे । जाती कुमर त्या ठाईं ॥१॥
जातां सप्तम द्वारासी । दिसले द्वारपाळ त्यांसी ॥२॥
विष्णूसम तयां रुप । वेत्रयष्टि धरिती आड ॥३॥
कुमारांसी प्रतिबंध । नव्हता कदापि ठाऊक ॥४॥
बालक ते दिगंबर । हंसले तया द्वारपाळ ॥५॥
वासुदेव म्हणे ऐसा । मोह वैकुंठींही कैसा ॥६॥

७९
स्वागतार्थ ज्यांच्या धांवे भगवान । तयांचा अपमान विष्णुद्वारीं ॥१॥
आरक्त नयन बोलले ते सिद्ध । यालोकीं प्रतिबंध योग्य न हा ॥२॥
कपटभावानें कोणीही न एथ । य़ेई कां रे द्वैत आठवलें ॥३॥
भक्त-भगवंत एकचि या लोकीं । शासन तुम्हांसी योग्य वाटे ॥४॥
वेषधारी तुम्ही वंचक भासतां । मानवांच्या लोका जन्म पावा ॥५॥
विप्रशाप ऐसा कठोर ऐकूनि । शरण जाऊनि प्रार्थिती त्यां ॥६॥
अधोलोकीं जन्म येतांही प्रभूची । विस्मृती आम्हांसी होऊं नये ॥७॥
इतुक्यांत सर्व जाणूनि श्रीहरी । येती तया स्थळीं लक्ष्मीसवें ॥८॥
वासुदेव म्हणे कृपेचा सागर । वर्णावें सौंदर्य काय त्याचें ॥९॥

८०
अहर्निश ध्यान करिती जयाचें । कुमार तयातें अवलोकिती ॥१॥
छात्रचामरांची अलौकिक शोभा । मेळा पार्षदांचा सभोंवार ॥२॥
शुभ्र हंसांसम चामरें रुळती । छत्राचे हालती मौक्तिक सर ॥३॥
पर्जन्यतुषार भासती ते शुभ्र । श्यामल सुंदर हंसरी मूर्ती ॥४॥
द्वारपालांसवें सनत्कुमारांसी । पाही कृपादृष्टियुक्त प्रभु ॥५॥
वक्षस्थलीं लक्ष्मी विलासत होती । शोभा वैकुंठासी तेणें बहु ॥६॥
वासुदेव म्हणे शतकोटी कंदर्प । लाजती तें रुप पाहूनियां ॥७॥

८१
पीतांबरधारी नाथ वैकुंठींचा । तेज:पुंज पट्टा तयावरी ॥१॥
आपादलंबिनी वनमाला कंठीं । भ्रमर भोंवतीं झंकारती ॥२॥
स्कंधीं गरुडाच्या हस्त सकंकण । कमल भ्रमण अन्य हस्तें ॥३॥
कर्णकुंडलांनीं विद्युल्लता लाजे । कपोलें विराजे कांती त्यांची ॥४॥
सरळ नासिका मस्तकीं किरीट । झळाळे कौस्तुभ कंठामाजी ॥५॥
अनुपम ऐशा सौंदर्ये लक्ष्मीचें । लावण्यचि वाटे सकलां तुच्छ ॥६॥
देवानुग्रहार्थ धरिलें हें रुप । दर्शन प्रत्यक्ष परम भाग्यें ॥७॥
वासुदेव म्हणे कुमारांचें पुण्य । प्रगटलें धन्य ऐशा रुपें ॥८॥

८२
टल लावूनि पाहती । परी पावती न तृप्ती ॥१॥
पदांबुजरज:कण । तुलसीदलगंधें जाण ॥२॥
संमिश्रित वायु मंद । सुटतां वृत्ति झाल्या धुंद ॥३॥
कंठ सद्‍गदित झाले । अंगीं रोमांच ठाकले ॥४॥
झाला संभ्रम तयांसी । कोठें स्थिरावे न दृष्टि ॥५॥
वदनचंद्र अवलोकितां । दृष्टि पाही पदांबुजा ॥६॥
अधरोष्ठावरी धांवे । तोंचि लोचनीं लांचावे ॥७॥
अंतीं झांकूनि नयन । अंतरांत करिती ध्यान ॥८॥
वासुदेव म्हणे भाग्य । दृष्टीचे त्या फिटले पांग ॥९॥

८३
तदा कुमारांनीं प्रार्थिलें प्रभूसी । पाहिलें आजचि रुप तुझें ॥१॥
पितृवचनें हें पूर्वीच अंतरी । ठसलें होतें परी दिसलें अद्य ॥२॥
भक्त तुझे मूर्तिमंतचि कल्याण । त्वद्‍गुणगायन करिती नित्य ॥३॥
मोक्षही तयांसी वाटतसे तुच्छ । इंद्रचंद्रलोक काय तयां ॥४॥
आजवरी पापलेशही न झालें । दूतांसी शापिलें परी अद्य ॥५॥
अधोगती तेणें लाभेल आम्हांसी । नित्य जडो प्रीति परी तव ॥६॥
मनभृंग होवो पादपद्मीं लीन । नित्य संकीर्तन-श्रवण घडो ॥७॥
नरकही लाभो सुखें मग देवा । दर्शनाचा ठेवा लाभतां तो ॥८॥
नमस्कार असो देवा, तुजप्रती । वासुदेव जोडी दोन्ही कर ॥९॥