खंड ९ - अध्याय १७

॥ श्रीगणेशाय नमः । मुद्‍गल म्हणती दक्ष प्रजापतीस । ऐसें सर्व गणेशरहस्य सुरस । सांगितलें तुज भक्तास । संक्षेपानें शुभप्रद ॥१॥
म्हणून आतां गणाध्यक्षाचें भजन । करी तूं दक्षा एकमन । तेणें सर्व ईप्सित लभून । धन्य कृतकृत्य होशील ॥२॥
यज्ञध्वंसाचा शोक न करी । गणेशभक्ती तुज उद्धरी । ऐसें बोलून मंत्र एकाक्षरी । देता झाला तयासी ॥३॥
सूत म्हणे शौणकासी । विधियुक्त विधानें त्या मंत्रासी । स्वीकारी दक्ष त्या वेळेसी । पूजिलें मुद्‍गलास तयानें ॥४॥
मुद्‍गलयोगी स्वस्थानाप्रत । जाण्या जाहले तैं उद्यत । त्याच वेळीं प्रकटत । गणाध्यक्ष तेथें शुभप्रद ॥५॥
मूषकावरी संस्थित । सिद्धिबुद्धींच्या सहित । पाशांकुशरदयुक्त । अभयमुद्रा धारक प्रभु ॥६॥
गजमुख रक्तवस्त्र नेसलेला । भूषणें सुंदर सजलेला । शेष नाभीवरी जाच्या रुळला । प्रमोदादि गण सेविती ॥७॥
त्रिनेत्रधर एकदन्त । लंबोदर परात्पर वरिष्ठ । ऐशा गजानना पाहून हर्षित । दक्ष मुद्‍गल जाहले ॥८॥
उभे राहून प्रणाम करित । द्विरदाननास त्या स्तवित । दक्ष तैसा मुद‍गल घालित साष्टांग नमस्कार तयास ॥९॥
तेव्हां अति हर्षभरित । रोमांचित शरीर आनंदाश्रुयुक्त । दक्ष म्हणे भक्तिसंयुक्त । गणेशासी वचन ऐसें ॥१०॥
गजानना तुझें प्रत्यक्ष दर्शन । होऊन झालों मीं धन्य पावन । वेदांत गोचर तूं ब्रह्मरूप सनातन । सर्वभावें पाहिलें तुज ॥११॥
धन्य मीं हे मुद्‍गल योगी धन्य । उत्तम पुराण हें धन्य । ज्यायोगे परात्पर तूं शोभन । विघ्नेशा मज लाभलासी ॥१२॥
मुद्‍गलांनीं मज सांगितलें । भक्तिअधीन गजानन भले । त्या वचनाचें सत्यत्व अनुभविलें । आज प्रत्यक्षप्रमाणें मीं ॥१३॥
मुद्‍गलांच्या भक्तीनें मोहित । येथ आलास त्वरित । तुझ्याहून श्रेष्ठ वाटत । त्यामुळें आज मुद्‍गल मला ॥१४॥
ऐसें जोवर दक्ष बोलत । तोवरी भक्तीरूप उत्पन्न होत । त्त्यायोगें तो विह्रल नाचत । भ्रांत धुंद होऊनियां ॥१५॥
विघ्नेश्वराचें सत्कारकृत्य विसरला । आनंदें नाचू लागला । मुखानें जयघोष चालला । जय हेरंब जय विघ्नेश ॥१६॥
जय गणेश मूषकध्वज । जय गजानन परेशान मूषकध्वज । जय लंबोदर जय विश्वतेज । जय गजानन श्रीगजानन ॥१७॥
ऐसा जयजयकार करित । आनंदाश्रू वाहती अविरत । दक्ष देहभान विसरून नाचत । इतुक्यांत सर्व देव आले ॥१८॥
शिव विष्णु प्रमुख सुरेश्वर । गजाननाचा लाभून समाचार । भृगुमुख्य मुनिवर । नारदादी सुरषीं ॥१९॥
शुकादी सनकादी कपिलादी । महामुनी आले उदारधी । वसू साध्य रुद्रादी । गंधर्व अप्सरा त्याही आल्या ॥२०॥
अश्विनीकुमार शेषादि नाग । पर्वत नायक सिद्धचारण उरग । असुर धर्मपालक विद्यावर सर्वग । कामधेनू विप्र असंख्य ॥२१॥
ते सर्व गणराजास नमिती । चित्तीं त्याच्या हर्ष अती । स्तुतिस्तोत्रें ते गाती । आपणास धन्य मानिती ते ॥२२॥
तेव्हां तो मुद्‍गल योगी विस्मित । पुराण श्रवणाचें फल पाहून होत । दक्षाची समाधी भंग करित । त्यास जागृती आणितसे ॥२३॥
दक्ष तेव्हां हर्ष आवरून । यथाविधि करी गणेशपूजन । तदनंतर देवेश्वरां विप्रां योग्यांस पूजून । प्रणाम करी गजानना ॥२४॥
साश्रुनेत्र तो स्तवन करित । भक्तिनम्रकंधर भक्त । त्याच्यासह देवविप्रादि स्तवित । परमेश्वरा त्या गणेशासी ॥२५॥
गणेशा सर्वात्म्या तुज नमन । भक्तिमोहें मोहात्मका वंदन । महेशादि देवांनीं स्तुता अभिवादन । शुकादिसेव्या नमन तुला ॥२६॥
अयोगासी संयोग धारीसी । गजाननासी परशुपाणीसी । गदाधरासी शंखधरासी । विघ्नेशा तुज नमो नमः ॥२७॥
परेशासी महाविघ्नविदारकासी । अनाथासी सनाथासी । हेरंबासी महोदरासी । स्वभक्तसंस्थतत्परा तुज नमन ॥२८॥
अभक्तांचें काम नाशिसी । सदा सुशांतिपद भक्तासी । ब्रह्मेशासी सदा स्वानंदवासीसी । सिद्धिबुद्धिवराअ तुज नमन ॥२९॥
मूषकध्वजासी दितिपुत्रासी । दैत्यमस्तक धारीसी । कंठाखाली देवशरीरांसी । सुरासुरा तुज नमन असो ॥३०॥
योगासी सर्वात्मक सर्वपूज्यासी । मायाव्यांना मोहकरासी । मायाप्रचालकासी सुसिद्धिदात्यासी । धर्मस्थपाला तुज नमन ॥३१॥
शूलपाणीसी अनंतलीलाकरासी । मायेनें क्रीडाकरासी । सदा योगस्वरूपासी । भक्तिभावप्रदा तुज नमन असो ॥३२॥
भक्तिप्रियासी पूर्णासी । भक्तवत्सलासी विघ्नेशासी । किती वर्णावें आम्हीं तुजसी । म्हणून केवळ नमन । करितों ॥३३॥
देवा विघ्नेशा मजवरी । मुद्‍गलशिष्यावर दया करी । भक्तिलालस दास उद्धरी । ऐसी प्रार्थना ऐक माझी ॥३४॥
ऐसें बोलून करी वंदन । प्रजापति दक्ष नम्र होऊन । त्याच्यामागून अभिवादन । देवविप्रादिक सारे करिती ॥३५॥
ते त्या परात्परापुढेंलोटांगण । दंडवत घालिती भक्तिपूर्ण । दक्षास वरती उठवून । गणाधीश त्याला म्हणती ॥३६॥
दक्षा मुद्‍गला स्वभक्तांस पाहत । भक्तपालक तैं आनंदित । म्हणे प्रजानाथा माग त्वरित । वर जे तुझ्या ह्रदयस्थ ॥३७॥
ते सारे तुज देईन । तुझ्या भक्तिभावें मीं प्रसन्न । या पुराण श्रवणें पुण्य लाभून । स्तोत्र तूं हें उत्तम रचिलें ॥३८॥
हें तूं रचिलेलें स्तोत्र शोभन । भुक्तिमुक्तिप्रद महान । या स्तोत्रपाठकास देईन । जें जें वांछील तें तें सदा ॥३९॥
ब्रह्मपद सुशांतिदायक । हें स्तोत्र भक्तिवर्धक । महाप्राज्ञा हें होईल पावक । माझी प्रीति वाढवील ॥४०॥
गणेशाचें ऐकून आश्वासन । दक्ष हर्षभरित करी वंदन । भक्तीनें मान वाकवून । गणेशासी प्रार्थितसे ॥४१॥
गणेसा वर देण्या आलास । तुझी उत्तम भक्ती या भक्तास । देई आणिक मज कायास । सांग मजला आज्ञेनें ॥४२॥
तें ऐकून गणनाथ म्हणत । त्या भक्तिप्रियाचें जाणूत मनोरथ । हृष्टरोमा महामुनींचे ह्रद्‍गत । ओळखूण तेव्हां वर देई ॥४३॥
माझी भक्ति अत्यंत । तूं करशील जगांत । दक्षा यापुढें प्राज्ञ यथार्थ । होशील भक्त तूं थोर ॥४४॥
आतां यज्ञ करी जो उद्‍ध्वस्त । पुनरपि शंभूच्या सान्निध्यांत । तुज कांहीं कष्ट प्राप्त । शापप्रभावें यापूर्वीं ॥४५॥
परी आतां आशीर्वचन । देतों तुजला कृपा करून । लाभो तुजला सुख शोभन । योगशांतियुक्त होई ॥४६॥
नित्य मज तूं भजशील । सर्वमान्य सर्वमुख्य होशील । ऐसें बालून गणेश तत्काळ । मौन धरिंते जाहले ॥४७॥
दक्ष हर्षभरित मन । यज्ञ करी उत्तम शोभन । गणाध्यक्षा प्रथम पूजून । नंतर पूजी शंभूआदीसी ॥४८॥
मुनी नागादिकांस पूजित । नंतर तयास निरोप देत । मुद्‍गल विप्रेशास भक्तियुक्त । मनोभावें पूजितसे ॥४९॥
रोमांचित काया होऊन । दक्ष दक्षगणाग्रणी बोले ववन । काय देऊ गुरुदक्षिणा तुजलागून । महायोग्या मज क्षमा करी ॥५०॥
मी शिष्य तुझा विनत । माझें हें शरीर समर्पित । तुझ्या पादपद्यीं भक्तियुक्त । पूजा प्रमो ही स्वीकारावी ॥५१॥
तदनंतर मुद्‍गल अभिनंदन । करिती दक्षाचें मुदितमन । त्याचें प्रेस स्वीकारून । आपुल्या आश्रमीं परतले ॥५२॥
गाणपत्यांनीं सेवित । गणपप्रिय ते महाभक्त । ऐसें हें दक्षचरित । महात्म्यासह सांगितलें ॥५३॥
मुद्‍गलाचेंही हें श्रेष्ठ चरित । सर्वसिद्धिप्रद पुनीत । सूत म्हणती शौनकाप्रत । मुद्‍गलपुराण पूर्ण कथिलें ॥५४॥
हें पुराण योगभावित । सर्वमान्य सर्वसंशयनाशक असत । पुराणश्रवणाचें फळ श्रेष्ठ । तेंही तुजला सांगिलें ॥५५॥
या पुराणाचें करून श्रवण । दक्ष दक्ष झाला पावन । आतां मीं करितों गमन । आश्रमासी माझिया ॥५६॥
विप्रनायका आज्ञा द्यावी । आणखी काय इच्छा पुरवावी । कोणती हितवार्ता करावी । सांग स्वामी सांप्रत ॥५७॥
ओमिति श्रीमदान्त्ये पुराणोपनिषदि श्रीमन्मौद्‍गले महापुराणें नवमे खंडे योगचरिते दक्षसिद्धिप्राप्तिवर्णनं नाम सत्प्दशोऽध्यायः समाप्तः । श्रीगजाननार्पणमस्तु ।