लोकगीत - गीत पाचवे

आई म्हणते    गेला नगराजवळीं
" लोकाच्या लेकी या माहेरी   गेला नगराच्या आंत
आमची बाळाई सासारीं    बाळाईच्या सासरी-
आतां सुभान बंधु जावें    बंधुनी गाडी जी सोडिली
बाळाईला आणाया"    गेला वाडयाच्या आतं
सुभान्या जातो    बसाया टाकिला पाट
गेला गाईच्या गोठयाला    झारी भरुन पाणी दिलं
सोडला ढवळा पवळा नंदी    सुभान्या म्हणतो -
काढलं मखमलमूठ    " नाहीं पाणी जी पियाचं"
ओढ्लं रेशमी पटाडं    सुभान बोलतो बहिणीला
घातल्या घांगर्‍या चराळ    सासर्‍याला म्हणतो -
घेतलं तान्हभूक लाडू    " बाळा धाडा एक रात
निघाला वाडयाच्या बाहेरी    येऊं द्या मदुरीचा हाट
लागला वनाच्या मारगीं    भरुं द्या कौलारी पेठ
एक वन वोलांडिलं    बाळाईची तयारी -
दोन वनं वोलांडिलं    घेतलं पिवळं पितांबर
तीन वनं वोलांडिलं    घेतला करगती शेला
चवथ्या पांचव्या वनाला    घेतली मदमा काचोळी
लागलंय नगर दिसाया    आली आपल्या वाडयाला

पेटिवल्या कातीव चुली    तीन वनं वोलांडिलं
पाणी ठिवलं घंगाजळी    चौथ्या पांचव्या वनाला
बाळाई न्हायाला बसली    लागलंय नगर दिसाया
बाळाई न्हाऊन उठली    माहेरीं -
नेसली पिवळं पीताबरं    गेली नगराजवळीं
घातली मदमा काचोळी    तिकडनं आली धाकली बहीण
घेतला करगती शेला    " अग अग माझे आई
ललाट भरलं कुंकवानं    आपली बाळाई आली "
नेत्र भरलं काजळानं    बाळाई गाडीतनं उतरली
मुख भरलं तांबुलानं    घेतली शेवंती मांजर
घेतलं तान्हभूक लाडू    घेतला मोगरा कुतरा
घेतली शेवंती मांजर    घेतलं तान्हभूक लाडू
घेतला मोगरा कुतरा    गेली वाडयाच्या आंत
निघाली वाडयाच्या बाहेरी    पेटिवल्यां कातीव चुली
सुभान्या निघतो -    पाणी ठिवलं घंगाजळीं
सुभान बंधुजी उठला    बाळाई न्हायाला बसली
गेला गाईच्या गोठयाला    बाळाई न्हाऊन उठली
सोडला ढवळापवळा नंदी    गेली आईच्या जवळीं
घातलं मखमल्यामुठ    बाळाई म्हणते -
वाढेलं रेशमी पटाडं    " अग अग माझे आई
घातल्या घांगर्‍याचराळ    मला नेसायला कांहीं "
वाटेला लागतात -    आई म्हणते -
बाळाई गाडींत बसली    "नेस जा पिवळं पीतांबर "
निघाली येशीच्या मारगीं    बाळाईचा हट्ट -
एक वन वोलांडिलं    " नग मला पीतांबर
दोन वनं वोलाडिलं    मला होंजीची कासई"
आई -    बाळाई कासई नेसून नागपूजेला
" कासई नव्हग आपली    ज ते -
कासई तिच्या माहेराची"    घेतली सोनियाची शिडी
तिथनं बाळाई झडकली    गेली सातीसलदला
गेली बापाच्या जवळीं    काढली होंजीची कासई
नेसली होंजीची कासई
ललाट भरलं कुंकवानं
नेत्र भरलं काजळानं
मुख भरलं तांबुलानं
बाळाई लाह्याची भाजिल्या
तिथनं बाळाई झडकली    तिनं सया गोळा केल्या
गेली वहिनीच्या जवळीं    गेल्या यमुन नईला
भावजयीला म्हणते -    पांच फेरजी नाचील्या
"अग अग माझी भावज    कासई खराब होते -
मला नेसायला कांही "    एक डाग कुंकवाचा
भावजय -    दुसरा डाग हळदीचा
"नेसा पिवळं पीतांबर"    तिसरा डाग काजळाचा
बाळाई-    आली आपल्या वाडयाला
"नग मला पीतांबर    वयनीनं कासई देखिली
मला तुमची कासई"    बाळाईला वधण्याची आज्ञा -
भावजय -    वहिनी कंताला बोलती
" हाये सातीसलदला    " कासजी नको ग मला
ठेवली सातीसलदला"    बाळाईला वधावी
त्यांत कासई भिजवावी    बाळाईचा संशय-
खडोखडी वाळ्वावी    " भाऊ नव्हती वयरी
मंग तिची घडी करावी"    त्याच्या कंबरेला सुरी
बंधु आईला बोलतो    घालील माझ्या शिरी
" जातो बहिणीला घालवाया"    हौसेच्या बांगडया भर ग आई
माता बंधुला बोलती    परतून मला येणं नाहीं
" येऊं द्या मदुरीचा हाट    लुगडं घे ग चांगल आई
भरुं द्या कौलारी पेठ"    परतून मला येणं नाही"
बाळाई निघण्याची तयारी   दोघी निघतात -
करते -    केल तान्हभूक लाडू
आला मदुरेचा हाट    सुभान बंधुजी उठला
भरली कौलारी पेठ    गेला गाईच्या गोठयाला
घेतलं पिवळं पीतांबर    बंधूनं गाडीजी जुपली
घेतला करगती शेला    तिनं सया गोळा केल्या
घेतली मदमा काचोळी    बाळाई सया गोळा विचारिती
आली आपल्य़ा वाडयाला    "मी ग सासर्‍याला जाती
पेटविल्या कातीव चुली    चांगलं सयानो भेटा ग बाई
पाणी ठिवल घंगाजळी    परतून मला येणं नाहीं"
बाळाई न्हायाला बसली    सया -
बाळाई मातेला बोलली    " असं कां बोलती बाळाबाई ?
"चांगलं न्हाऊं घाल ग आई    सुभानबंधु संग हाये "
परतून मला येणं नाहीं    बाळाई -
आई विचारते -    " भाऊ नव्हती वयरी
" अशी कां बोलती बाळाबाई    त्याच्या कंबरेला सुरी
सुभानबंधु संग हाई "    घालील माझ्या शिरी "
बाळाईचा वधा -    बाळाईचा पती तिला जिवंत
बाळाई गाडीत बसली    करतो -
निघाली येशीच्या बाहेरी    बारा न्‍ बारा वर्ष झालीं
लागली वनाच्या मारगी    स्वामी कंथाच्या गेली
एक वन वोलांडिलं    " आहो आहो स्वामी
दोन वन वोलांडिलं    तुम्हा झोप कशी आली ?
तीन वन वोलांडिलं    मला भावानं वधिली
चौथ्या पांचव्या वनाला    त्यांत कासई भिजविली
निघाली अरण्या वनाला    खडोखडी वाळविली
बहीण बंधुला बोलती     मंग त्याची घडी केली
"अरे अरे बंधु    निघून गेला आपल्या वाडयाशी"
मला नेतो  कोणच्या वना?    दुसर्‍या दिवशीं सकाळच्या पारीं
भाऊ नव्हती वयरी    स्वामीनं आंघोळ करुनी
भावजयीच्या कासईसाठीं    कंथ भोजन जेवला
मला वधाया आणली "    निघाला आपल्या सासुरवाडी
बाळाई गाडीतनं उतरली    गेला सासुरवाडीला
काढली शेवंती मांजर    " बाळाई धाडा एक रात "
घेतला मोगरा कुतरा    सासु बोलती जावयाशीं
त्यानं तिन्हीजी वधिलीं    "अहो तुम्ही स्वामी
त्यानं कासई भिजवली     तुम्ही कांहो येण केल ?
जावई -
खडोखडी वाळवली    " आलों न्यायाच्या कारणीं"
मंग तिची घडी केली   सासू -
बंधुनं गाडीजी जुपली    "बाळाईला नेऊन घालविली "
निघाला आपल्या घराला   स्वामी क्रुध्दानं दाटला
बाळाईच्या बंधुला बोलला    " शोध करुनी आम्हा
"कशी आणलीस वैरी ?    भावजईच्या कासईसाठीं
तुका बाळाई वधिली "    मला बंधुनं वधिली "
खूण वनाची सांगितली    काढली पंचामृताची कुपी
गेला अरण्य वनाला    त्यांनी झाडावर शिंपली
एक झाड जाईचें मधें     बाळाई त्यानं सूध केली
एक झाड मोगरीचें    केली शेवंती मांजर
एक झाड शेवंतीचें    केली मोगरा कुतरा
बाळाई स्वामीला बोलती    तिघांशी भोजन घातलं
"तुम्ही हळूंच हात लावा"    स्वामी घेऊन निघाला
हात लावल्यानंतर    आला आपल्या वाडयाला
झाड बोलूंची लागलं    स्वामी राज्य करुं लागला