श्रीदत्त भजन गाथा - देवलीलांचे अगम्यत्व

गुरुवार ता. ३-७-१९३०

लीला तुझी देवा आम्हां न समजे । मति न उपजे कांही जाणे ॥१॥
कितीतरी वेळां आम्हां वांचविसी । आश्चर्य दाविसी परोपरी ॥२॥
कितीतरी वेळां संकटांत उडी । घालिसी तांतडी जगन्नाथा ॥३॥
न घडणारे जे का, तेच घडवीसी । आपुला दाविसी साक्षात्कार ॥४॥
ऐसे महिमान दाविसी कांही वेळां । विपरीत स्नेहाळा कधीं दाविसी ॥५॥
किती जरी आम्ही रडलो तुजपुढे । सांगितले गाढे मनोगत ॥६॥
किती जरी देवा लोळण घेतली । किती स्तुति केली तुझी जरी ॥७॥
तरी कांही वेळां मुळीं न हालसी । कठोरता दाविसी आम्हांलागी ॥८॥
होसी तेव्हा देवा व्रजाहुनी कठीण । तुझे अंत:करण द्रवेनाच ॥९॥
ऐसे किती वेळां तरी तूं दाविसी । या तव लीलांसी कोण जाणे ॥१०॥
कांहीच कळेना तुझिया मनिचे । तेथे आम्ही साचे बापुडे की ॥११॥
आम्ही तुज प्रिय अथवा अप्रिय । यांतील गुरुराय कांही न कळे ॥१२॥
अप्रिय म्हणावे उडी घालितोसी । दु:खे निवारीसी दयाघना ॥१३॥
प्रिय जरी तुज आपणां गणावे । विपरीत यावे अनुभवा ॥१४॥
नसतींच येती संकटे आम्हांसी । न केलीच आंगासी पापे येती ॥१५॥
काय म्हणो तरी समजेना कांही । गोंधळलो पाही गुरुनाथा ॥१६॥
नोहे विषय हा मानव बुद्धिचा । येथे अभिमानाचा पाड काय ॥१८॥
उचंबळोनियां येते हे ह्रदय । तुझे धरिले पाय कृपावंत ॥१९॥
तुझीया मनींचे कोणा जाणवेल । प्रवेश घडेल तेथे कोणा ॥२०॥
मन वाणी जेथे पावती न गति । तेथे मी श्रीपति जाणूं काय ॥२१॥
तुज कळविला ह्रदयीचा भाव । सर्वज्ञ तूं देव तार मज ॥२२॥
विनायक झाला असे गर्भगळित । अहंकार गळत त्याचा दत्ता ॥२३॥
==
वाचीयेले ग्रंथ संतांचीया वाणी । त्यांसी अंत:करणी संग्रहीले ॥१॥
विचार तेथे केला कांही समजेना । कांही गवसेना माझ्या मना ॥२॥
शहाणपणाची केली मी शिकस्त । बुद्धि मी समस्त खर्चियेली ॥३॥
परि कांही हातां नाही सांपडले । वर्म न उमगले मजलागी ॥४॥
कोण जाणे नाथा तुझिया इच्छेसी । तुझीया लिलांसी कोण जाणे ॥५॥
ऐसा कोण आहे येथे महीवर । सर्वज्ञ जो थोर तुज जाणे ॥६॥
माझा काय पाड काय मी पामर । काय बोलणार तुझ्यापुढे ॥७॥
अनुभव आला बहु आजवरी । प्रकाश अंतरी तेणे माझ्या ॥८॥
गेला अहंकार गळला अभिमान । कैचे सुबुद्धिपण पामराला ॥९॥
तप ज्यासीं नाही कांही करितां येत । तो काय सांगत शास्त्रांलागी ॥१०॥
शास्त्र फ़ार दूर विद्या त्याहूनी दूर । त्याहूनी ईश्वर दूर असे ॥११॥
मग आम्हां गति कैची या मूढांसी । बडबड कैसी करीतसो ॥१२॥
कोठे श्रुति कोठे स्मृति ती पुराणे । कोण तयां जाणे समग्रत्वे ॥१३॥
कोणाचा विषय कोणाचे सामर्थ्य । कोण याथातथ्य जाणताती ॥१४॥
सकळहि दूर पल्ला गांठवेना । कांहीच कळेना मतिलागी ॥१५॥
विनायक म्हणे बहु गोंधळलो । अप्रबुद्ध झालो बहुतचि ॥१६॥
==
धांवा

तरी आतां सांग गुह्य तुझे तूंच । जे का मज साच पटेल की ॥१॥
बिंबेल माझ्या मनीं ठसेल ह्रदयी । ऐसे तूं उपायी कथी मज ॥२॥
बुद्धिप्रकाशन जयाचीया योगे । ज्ञान होय जागे जये देवा ॥३॥
ऐसे कांही सांग या तव दीनासी । किती करुणेसी भाकूं आतां ॥४॥
घाबरले मन झालो उतावीळ । अधीर केवळ जन्माचा मी ॥५॥
परि तुवां केला माझा की संग्रह । मदीय संदेह फ़ेडावा की ॥६॥
जेणे मन:शुद्धी बुद्धि प्रकाशत । ह्र्दय विकासत ऐसे करी ॥७॥
कळेना वळेना केली विचारणा । काय नारायण बोलूं आतां ॥८॥
धरिले तुझे पाय आतां तूं उपाय । करोनी अपाय हरी माझे ॥९॥
सन्मुख मज होई मज ज्ञान देई । अज्ञान माझे जाई ऐसे करी ॥१०॥
अनुग्रही मज मज कृपा करी । श्रीगुरु नरहरी वासुदेवा ॥११॥
बोलवेना कांही सांगवेना कांही । कळवेना कांही भावार्थाते ॥१२॥
तरी आतां नाथा कृपाचि करावी । माझी न पहावी धैर्यवृत्ति ॥१३॥
मजपाशी नाही धैर्य की निश्चय । म्हणोनिया पाय धरिले मी ॥१४॥
भयभीत माझे ह्रदय सदाचे । ते मी काय वाचे बोलावे की ॥१५॥
विनायकाचे तूं करी संरक्षण । दुष्ट निदार्लन साधी नाथा ॥१६॥