मंडपदेवतांचें उत्थापन ( देवदेवक उठविणें )

तें मंडपदेवतांचें उत्थापन ज्या दिवशीं मंडपदेवतांचें स्थापन केलें असेल त्या दिवसापासून सम दिवशीं व पांचवा, सातवा ह्या दिवशीं करावें. तें शुभ होय. साहाव्या दिवशीं व विषम दिवशीं अशुभ होय. मंडपदेवकोत्थापनाचा प्रयोग विवाहप्रकरणांत दिला आहे तेथें पहावा. त्यांत विशेष संकल्प करणें तो “ उपनयनां०करिष्ये’ असा करावा. बाकी सर्व विधि विवाहप्रकरणीं देवकोत्थापन मंडपोद्वासनांत सांगितल्याप्रमाणें करावा.
सूत्रोक्तविचार - मंडपप्रतिष्ठा, पुण्याहवाचन, मातृकापूजन, नांदीश्राद्ध याचा उल्लेख सूत्रकारांनीं केला नाहीं. ज्या निबंधादि ग्रंधकारांनी याचा विसृत उल्लेख केला आहे. त्या ग्रंथकारांनीं उपकारक म्हणूनच या कर्मांचा संग्रह केला आहे. ‘ सर्वनाशे समुत्पन्ने अर्धं त्यजति पंडित: ’ अंगोपांगाकरितां प्रधानकर्म टाकण्याची वेळ आली तर अंगोपांग कर्में टाकावी पण प्रधानकर्म टाकूं नयें; असेंच प्राचीन शास्त्रकारांचे मत आहे.
ज्योति:शास्त्रदृष्ट्या विचार - अनध्याय, कुयोग, जन्ममास, जन्मलग्न, जन्मस्थचंद्र शाखाधिपतीचे प्रातिकूल्य वगैरे उपनयनास वर्ज्य आहे, म्हणून विद्वान् ज्योति: शास्त्रज्ञाकडून उपनयनमुहूर्त पहावा. हा मुहूर्त गायत्री उपदेशाकरिता पहावयाचा असतो, पण सांप्रत मंगलाष्टकानंतरच्या निरीक्षणालाच मुहूर्त पाहातात. पत्रिकापूजन व घटिकापूजन यांची जरूरी नाहीं. ज्योतिषी यांचा सन्मान करावा.
मंगलाष्टक झाल्यानंतर पुरोहितानें, येयज्ञेन सूक्तांतील मंत्रांनी, बृहस्पते सूक्तांतील मंत्रांनीं व तदस्तु० ह्या मंत्रांनी बटूच्या व आचार्याच्या मस्तकावर हळदमिश्रित पिवळ्या अक्षतां टाकाव्या.