आदिखंड - नरदेह

॥ नात्मायमप्यात्मायं संज्ञाभेद इति स्वयं ॥
॥ तेनैव सर्वगतया शक्तया स्वात्मनि कल्पित: ॥१॥
परि गा या सर्वांसि कारण । मनुष्यदेह समर्थगहन । पिंड ब्रह्मांड आदि करुन । येथें पाहावें ॥१॥
पाहातां ;दर्पणा असें । येथ आकारले सर्व दीसे । विशेषु यामाजि प्रकाशे । अरुप वस्तु ॥२॥
सूर्यो दिन धरुं जाये । तवं तमाचा द्रोही होये । तैसें हें शरीर नोहे । गुणागुणप्रकाशक ॥३॥
जेवि ऊर्णनभिचां पोटीं । निगतां ततुंसी नव्हे आटीं । ते मारीतां सेवटी । कांहीं हि नसे ॥४॥
तेवि पाहातां या शरीरां । परी नरावाचुनि जीवां येरां । त्याचां देही उभारां । असा कैचा ॥५॥
वाचा देह विषय गुण । हे मनुष्याचां ठाई परिपूर्ण । अहंकारु चित्त बुध्दि मन । दृढ येथें ॥६॥
पूर्ण इंद्रियें नरदेहीं । येरां जीवां असें नाहिं । तुं हि विचारुंनि पाहि । साक्षात्कारें ॥७॥
एक दोनि तिनि च्यारि । इंद्रियें प्रतिशरीरीं । यास्तव मनुष्याची सरी ।दुजें न पावे ॥८॥
वेस शास्त्र पुराण । मंत्र क्रिया कर्म साधन । हें ये योनिवाचुन । कोठें नसे ॥९॥
ये देहि चारि वर्ण । ज्ञाति आचार आन आन । मिष्टान्न भोग जल्पन । शुभाशुभ तें ॥१०॥
मातु भगिनी सहोदर । पिता कुमर । भार्या मातुळ स्वशुर । ये चि योनि ॥११॥
देवधर्म तीर्थ क्षेत्र । स्वामि सेवक रिपु मित्र । भाव भक्ति कुळ गोत्र । ये चि देहीं ॥१२॥
सर्व विलास भोगिनी । हे येकली नरयोनि । विचारितां या हि होनि । समर्थ नसे ॥१३॥
॥ इति नरदेह ॥