अनुभूतिलेश - श्लोक १३६ ते १५०

अहंप्रत्यय एवात्मा शुद्ध इत्युपदेशत: ।
नश्वरत्वाज्जडं निथ्येत्यद्वैतं तैर्निरूपितम् ॥१३६॥
अहंप्रत्ययची आत्मा शुद्ध हें उपदेशिलें ।
जड मिथ्या नश्वरत्वें इत्यद्वैत निरूपिलें ॥१३६॥

यतो वाचो निवर्तन्ते तदब्रम्हा जडषेधत: ।
उपदिश्य जडे कुंभे तन्मृद्दर्शयिता गुरु: ॥१३७॥
जेथूनि परते वाचा निषेधें जड ब्रम्हा तें ।
उपदेशी जडा कुंभीं तन्मृद्दाखविता गुरू ॥१३७॥

एवं छांदोग्यवचनैर्जिज्ञासा तु यदोस्थिता ।
तदा ते सेविता: ख्याता ये तत्वज्ञा इति क्षितौ ॥१३८॥
ऐशीं छांदोग्यवचनें जिज्ञासा ऊठली जयीं ।
तत्त्वज्ञ जे क्षितितलीं वि क्या सेविले  तयीं ॥१३८॥

न नि:शब्दं ब्रम्हा तेषु येऽहंस्फूर्त्यात्ममानिन: ।
न जडब्रम्हागोरैक्यं वाचा मिथ्येति वादिन: ॥१३९॥
अहंस्फूर्यात्ममानी जे त्यांनाही शब्द ब्रम्हा तें ।
न ऐक्य जड ब्रम्हाचें वाचे मिथ्याच वादि त्यां ॥१३९॥

एवं संस्कृतशास्त्रज्ञा: प्राकृतग्रंथवित्तमा: ।
बहव: सेवितास्तत्त्वमैद्वतं ते वदन्त्विति ॥१४०॥
एवं संस्कृतशास्त्रज्ञ प्राकृतग्रंथवित्तम ।
अद्वैततत्त्व बोलाया सेविले म्यां बहूत ते ॥१४०॥

संस्कृतग्रंथकर्तारो भाष्यकारादयो भुवि ।
यदुक्तवन्तस्तच्चापि ज्ञानं कुत्रापि न श्रुतम् ॥१४१॥
संस्कृतग्रंथकर्ते जे भाष्यकारादि पृथ्विंत ।
जें ज्ञान वोलिले तेंही कोठेंच नाहिं देखिलें ॥१४१॥

प्राकृतग्रंथकर्तारो ये तु वर्षशतात्पुरा ।
त्यक्तिदेहास्तैर्यथोक्तं न तथा ज्ञानिनोऽधुना ॥१४२॥
वर्षसताचिया पूर्वी प्राकृतग्रंथकार जे ।
त्यक्तदेही जे यथोक्त न तैसे ज्ञानि प्रस्तुतीं ॥१४२॥

ततो ज्ञाने निराशोहम जातो नास्तीति भूतले ।
विनिश्चततनुत्याग: सितासितसमागमे ॥१४३॥
होतां निराश ज्ञानातें नच भूतलिं जाणता ।
संगमीं सित असित सिद्धांत तनु त्यागणें ॥१४३॥

यत्र त्यक्त्वा तनुं धीरा अमृतत्त्वमुपागता: ।
जन्मन्यनन्तरे ज्ञानं लब्ध्वा गुरुमुखात्व्कचित् ॥१४४॥
त्यागिली तेथ तनु ज्या धीरांनीं अन्य जन्मिं ते ।
कोठें गुरुमुखें ज्ञान लाभुनी मुक्ति पावले ॥१४४॥

नान्य: पंथा इति श्रुत्या ज्ञानादेवेति निर्णयात् ।
तनुं त्यक्त्वा प्रयागेऽपि ज्ञानान्सुक्तिर्भवान्तरे ॥१४५॥
“नान्य: पंथा” श्रुतीनें या ज्ञानेंच मोक्षनिर्णय ।
मुक्ति जन्मांतरीं ज्ञानें तनुत्यागें प्रयागिंही ॥१४५॥

एवं स्वबुद्धया कृतनिश्चयोहं यदा तदासीन्मलयाद्रिदेशे ।
श्रीशेषशायी यतिवर्य ईशो भूत्वा पथि श्रीगुरुराविरासीत् ॥१४६॥
ऐशा स्वबुद्धि कृतनिश्चयानें, माल्याद्रिदेशीं फिरतां तनूनें ।
श्रीशेषशायी यतिवर्यरूपें, झाला च प्रत्यक्ष गुरुस्वरूपें ॥१४६॥

अशब्दमस्पर्शमरूपमव्ययं, निषेधमात्रं तमस: परं यत् ।
तद्दर्शितं ब्रम्हा न यत्र वाच:, क्वाहं य आत्मेत्यबुधेषु गीत: ॥१४७॥
अशब्द अस्पर्श अरूप अव्यय, निषेधमात्रें तमस: पर द्वय ।
तें दाखवी ब्रम्हा न जेथ वाणी, आत्मा न हें उक्त अबुध यांनीं ॥१४७॥

एवं विदिततत्त्वोऽपि नाहमानन्दनिर्भर: ।
निषोधितेऽप्यनात्मत्वे द्वैते सति कृत: सुखम् ॥१४८॥
जाणूनिही असें तत्त्व न मी आनंदनिर्भर ।
कीं अनात्मनिषेधेंही द्वैत जों सुख कोठुनी ॥१४८॥

तदह्रद्नतं मम ज्ञात्वा भगवान् यतिरूपधूक ।
अहं वत्स प्रवक्ष्यामि तदद्वैतमत: परम् ॥१४९॥
माझें हद्नत जाणोनी भगवान् यतिर्पधृक् ।
वत्सा मी सांगतों तूतें तें अद्वैत अत:पर ॥१४९॥

अनात्मनोऽन्य आत्मेति द्वैतवादरता अपि ।
वदन्ति पुरुषार्थोऽत्र क्वचिज्जडविवेचने ॥१५०॥
अनात्मा भिन्न आत्मत्व ऐसें जडविवेचनें ।
द्वैतवादरती कोणी बोलती पुरुषार्थ हा ॥१५०॥