बालक्रीडा - अभंग १७१ ते १७५

१७१.
युगांबरोबरी जाताती घटिका । गोकुळींच्या लोकां तैसें झालें ॥१॥
उदास दिसती वनें दाही दिशा । कायरे जगदीशा आह्मां केलें ॥२॥
वेडावल्या गायी करिताती खंती । वत्स न क-रिती स्तनपान ॥३॥
अन्नपाणी तेव्हां वर्जिती गौळणी । आतां चक्रपाणी कैंचा आह्मां ॥४॥
यमुनेचे तीरीं वृक्ष ते सुकले । पाषाण उलले तया दु:खें ॥५॥
प्रात: काळीं गडी अवघेचि बोलती । मा-रूनि श्रीपति गेला नाही ॥६॥
जीवनाविण मत्स्थ जैसे तळमळती । नामा ह्मणे चित्तीं धन्य प्रेमा ॥७॥

१७२.
अंतरयामीं जाणे सर्वोचा जो साक्षी । रडताती पक्षी मजसाठीं ॥१॥
पाहूनियां प्रेमा भुलला गोविंद । रडतसे मंदमंद तेव्हां ॥२॥
उच्चारितां नामें तारताती पापी । न विसरती गोपी कांहीं केल्या ॥३॥
विश्वाचा जो आत्मा शोक तया नाहीं । भुल-लासे तोहि भक्तीप्रेमें ॥४॥
चिंतेमें व्यापिला तेव्हां ऋषिकेशी । पाठवूं कोणासी गोकुळांत ॥५॥
तयेवेळीं पुढें देखिलें उद्धवा । बाहा-तसे तेव्हां तयालागीं ॥६॥
नामा ह्मणे आतां करील एकांत । सावधान चित्त अवधारा ॥७॥

१७३.
शुकादिक ज्याची वर्णिताती कीर्ति । तो ये काकुळती उद्धवासीं ॥१॥
दयेचा सामर बोले तयेवेळां । मजसाठी गोकुळा तुवां जावें ॥२॥
मजवरी त्यांनी ठेवियेला प्राण । संसाराचे भान नाही कोणा ॥३॥
यशोदा आणि नंद झालेती तटस्थ । गडी माझे समस्त पिसे झाले ॥४॥
गाई मजविण न वेती तृण । बाळें स्तनपान विसरली ॥५॥
चालतांना पंथ चुकती नारीमर । पक्ष्यांनी आहार सांडियेला ॥६॥
शाहाणा चतूर आहेशी नेटका । बोधाव्या गोपिका ब्रह्मज्ञानें ॥७॥
नाना ह्मणे ठेवीं चरणांवरी माथा । जुंपूनियाम रथा निघतसे ॥८॥

१७४.
सारथ्यासीं सांगे हांकीं हा रथवर । पाहियेलें तीर यमुनेचें ॥१॥
उभा राहोनियां पाहे चहूंकडे । बोलताती कोडें पक्षी-राज ॥२॥
व्याघ्र आणि गायी एकत्र बैसती । कोळिका बोलती कृष्ण कृष्ण ॥३॥
सर्प आणि नाग निस्तेज पडती । चिमण्या बो-लती कृष्ण कृष्ण ॥४॥
वियोगानें तेव्हां मयूरें रडती । शुक डोल-ताती कृष्ण कृष्ण ॥५॥
कृष्णाच्या कृपेनें कळलें उद्धवासी । धन्य धन्य त्यांसी ह्मणे तेव्हां ॥६॥
ब्रह्मज्ञान सांगों देवें पाठविला । तो रडूं लागला तयेवेळी ॥७॥
नामा ह्मणे आला नंदाचिया घरा । पुढलें अवधारा निरोपण ॥८॥

१७५.
धांवोनियां नंदें धरिले चरण । घालूनि आसन बैस-विला ॥१॥
सुकुमार सांवळा राजीवलोचन । सुखी आहे कृष्ण मथु-रेंत ॥२॥
रोहिणीचा पुत्र सखी आहे राम । स्मर्रे पुरुषोत्तम कधीं आह्मां ॥३॥
गोकुळांत गौळी आहे एक नंद । आठवी गोविंद कधीं तरी ॥४॥
काय माझें पुण्य उद्धवा सरलें । ह्मणोनि टाकिलें कृष्ण-नाथें ॥५॥
परब्रह्म पूर्ण धाडी मी वनासी । ह्मणोनी ह्लषिकेशी को-पलासे ॥६॥
मेघ:श्याम मूर्ति सकुमार पाउलें । न देखती डोळे आतां माझे ॥७॥
ऊठ नंदा जेऊं कोण ह्मणे आतां । दु:ख माझ्या चित्ता फार वाटे ॥८॥
नेत्रीं अश्रुधारा कंठ सद्नदीत । पडीला मूर्च्छित नामा ह्मणे ॥९॥