विविधविषयपर पदे - षड्रिपु

१२२१
( चाळ-साधुसंतां मागणें० )
साधुसंगें मानसीं राम दाटे । मायासिंधु तात्काळ सर्व आटे ॥ध्रु०॥
जेथें तेथें अच्युतानंत मेटे। ब्रह्मानंदें सर्वदा पूर लोटे ॥१॥
राम ध्यातां होसील राम आतां । गंगा सिंधु होय सिंधूसि मिळतां ॥२॥
भृंगीमेणें कीटकी होय भृंगी । रामदास रंगें रामरंगीं ॥३॥

१२२२
( चाल-वरीलप्रमाणें )
नाहीं नाहीं नाहीं भय नाहीं रे । निर्भय सज्जनसंग पाहीं रे ॥ध्रु०॥
आहे आहे आहे गति आहे रे । सारासार विचारुनि पाहें रे ॥१॥
जातें जातें जातें वय जातें रे । नेणतां अनहित बहु होतें रे ॥२॥
घरा घरा सेंग घरा रे । दास म्हणे ज्ञानें हित करा रे ॥३॥

१२२३
( राग-काफी; ताल-घुमाळी )
सखियेहो आहेति उदंड वेडे । ऐसे ते सज्जन थोडे । तयाची संगति जोडे । परम भाग्यें ॥ध्रु०॥
सकळांचें अंतर जाणें । मीपणें हुंबरों नेणे । ऐसियावरून । प्राणसांडण करुं ॥१॥
साहती बोलणें उणें । न पुसतां सांगणें । समचि देखणें उणें । अधिक नाहीं ॥२॥
अमिमान नावडे । धांतती दीनांकडे । तयांचे जे उकरडे । महाल त्यांचे ॥३॥
आपपर नाहीं ज्यासी । पुसतां सांगती त्यासी । ऐकतांचि भाविकांसी । पालट होये ॥४॥
रामीरामदास वास । पाहतो रात्नंदिस । ऐसियाचा सौरस । देईं राघवा ॥५॥

१२२४
( राग-भैरव; ताल-धुमाळी )
शाहाणें माणुस कैंचें नजर पडे । तयासी देखतां सुखें सुखचि वाढे ।
नयनीं नयन मनीं मन पवाडे । धारणा धरितां होती चतुर वेडे ॥ध्रु०॥
रागमानएं तानमानें पाहणीं बरीं । विवेकाचा प्रत्यय धरणें अंतरीं ।
संगुण ऐकतां घेणें वरच्यावरी । तयासी तुळणा जनीं कवण करी ॥१॥
प्रचीति रोकडी घडे तीक्ष्ण बुद्धि । अंतर जाणतां साधु सकळांसि बोधी ।
जयाचे तयापरि समता वेधी । दास म्हणे ऐसियाची मेटि हो आधीं ॥२॥

१२२५
( राग-मारु; ताल -धुमाळी )
देव कळला न जाय । संतसंगेंवीण काय ॥ध्रु०॥
स्वप्रमरानें वेगतिरानें कैसेनि होय उपाय ॥१॥
वैद्य पाहतो औषध घेतो । प्रचितीवीण अपाय ॥२॥
कितिक आले कितेक गेले । देव ऋषि रायेराय ॥३॥
पाहेल तो तो जाणेल तो तो । दास देवगुण गाय ॥४॥

१२२६
( राग-कमोद; ताल-दादरा )
साजणें सुजातीसी करितां संतोषी होसी । जळ हें निववी सकळांसी रे ॥ध्रु०॥
अम्रृत लाघलें जरी । अमर जिवातें करी । ते ही उणी सरी । सज्जनासी रे ॥१॥
जयाचें सांगणें वाड । पुरती जिवींचे कोड । अमृतापरीस गोड । संग रे ॥२॥
दुःख तें सकळ जाय । आनंद पोटीं न माये । तयासि उपमा काय । द्यावी रे ॥३॥
रामदास म्हणे संग । साघूचा नव्हे वोरंग । चळे ना अचळ अंतरंग रे ॥४॥

१२२७
( राग-कामोद; ताल-दादरा )
शहाणें शोधितां नसे । दुष्काळ पडिला असे । तया घुंडितसे मन माझें रे ॥ध्रु०॥
आहेति थोर थोर । परि नाहीं चतुर । तेथें निरंतर मन माझें रे ॥१॥
मेदिक शाहणे जनीं । सगुन समाधानी । धन्य धन्य ते जनीं कुळखाणी रे ॥२॥
रामीरामदासीं मन । जाहलें उदासीन । ऐसें ते सज्जन पहावया रे ॥३॥

१२२८
( राग-श्रीराग; ताल-दादरा )
निश्चळ तें निंदिताम येना । शिवी दिधलि ते लागेना । तेथें विकल्पचि जागेना रे रे रे० । लेश कल्पनेचा वागेना ॥ध्रु०॥
निश्चळ तें अपरांपर । चंचळाचा थोडा विचार । तेथें विकार रे निर्विकार रे रे रे । कैसा ठाकतो पैलपार रे ॥१॥
पंचमूत तें अंतवंत । त्यांत ओळखावे ते संत । संत पाहतां हे अनंत रे रे रे० ।
संग सज्जनाचा संतत रे ॥२॥

१२२९
( चाल-धर्म जागो० )
जाणता वैद्य भेटे । रोगव्याधि सर्व तुटे । रोकडी सप्रचीति । लोकां आनंद वाटे ॥ध्रु०॥
कर्मकांड उपासना । थोरा आधार जनां । न्ययनीतिविवंचना । मुख्य अधिकार ज्ञाना ॥१॥
अनुताप उदासीन । तेणें होतसे ज्ञाना । हरिकथानिरूपण । दास म्हणे हें प्रमाण ॥२॥

१२३०
( राग-केदार; ताल-त्रिताल; चाल कोण मी मज० )
नेणे मी मज काय करूं । मज माझा पडिला विसरू ॥ध्रु०॥
असतां योग वियोग पातला । जाउनि सज्जनसंग धरूं ॥१॥
दास म्हणे मज माजी भेटी । होतां मेद समस्त हरूं ॥२॥