अध्याय ९० वा - श्लोक ६१ ते ६५

कृते यद्ध्यायतो विष्णुं त्रेतायां यजतो मखैः । द्वाप्रे परिचर्यायां कलौ तद्धरिकीर्तनात् ॥६१॥

कृतयुगीं जो विष्णूतें ध्याय । त्यासी जें फळ प्राणणीय । त्रेतीं मखीं जो यजिता होय । तो जें पावें साफल्य ॥३८॥
कीं द्वापरीं परिचर्येनें । अर्चक पावे निजनिष्ठेनें । तें हरिकीर्त्तनास्तव जाणें । प्राप्त होय कळीमाजी ॥३९॥
कृतीं हरिप्राप्ति ध्यानें । त्रेतीं तेचि साङ्गयजनें । द्वापरीं केवळ अभ्यर्चनें । तेचि कीर्तनें कलियुगीं ॥७४०॥
म्हणोनि साधकीं मुमुक्षुगणीं । न पडिजे नाना साधनीं । सुगमप्राप्ति हरिकीर्तनीं । मोक्षदानी हरीची ॥४१॥
हें मोक्षरहस्य संपूर्ण । तृतीयाध्यायीं निरूपण । केलें औत्तरेया निक्षुण्ण । पुढील कथन अवधारा ॥४२॥
आधीं तरी प्रळयचतुष्क । नित्य आणि नैमित्तिक । प्राकृतिक आणि आत्यंतिक । कथूनि सम्यक विस्तारें ॥४३॥
मग पुराणार्थ उपसंहारी । चतुःश्लोकीं मुनिवरसूरी । तेचि निरूपणाची परी । सविस्तरी ऐसी असे ॥४४॥

एताः कुरुश्रेष्ठ जगद्विधातुर्नारायणस्याखिल सत्वधाम्नः ।
लीला कथास्ते कथिताः समासतः कार्त्स्न्येन नाजोऽप्यभिधातुमीशः ॥६२॥

शुक म्हणे भो कुरुवर श्रेष्ठ । जगद्विधाता जो वरिष्ठ । अखिलसत्त्वाचें धाम प्रकट । श्रीवैकुण्ठ नारायण ॥७४५॥
तयाच्या लीलेचिया कथा । म्यां कांहीं एक तुज अद्भुता । समासें कथियेल्या आतां । ज्या अविदिता संपूर्ण ॥४६॥
परमायुषी आणि सर्वज्ञ । वडील सर्वांहूनि निपुण । तो ब्रह्माहि विस्तार पूर्ण । कथावया जाण असमर्थ ॥४७॥
तथापि आस्था देखूनि पुरती । बोलिलों स्वल्पसें यथामती । कीं तूं मुमुक्षु शुद्धमती । कैवल्याप्रति अधिकारी ॥४८॥
संसारनिरसना उपाय । पुसिला मज तां पावूनि भय । तो गदहरणीं अमृतप्राय । पाहूनि सोय कथिला म्यां ॥४९॥

संसारसिन्धुमतिदुस्तरमुत्तितीर्षोर्वान्यः प्लवोभगवतः पुरुषोत्तमस्य ।
लेलाकथारसनिषेवणमन्तरेण पुंसो भवेद्विविधदुःखदवार्दितस्य ॥६३॥

विविध तापत्रयंभूत । दुःखदावानळें पीडित । ऐसा नर जो परम विरक्त । क्लेशाभिभूत केवळ ॥७५०॥
यास्तव दुस्तरभवसिन्धूतें । तरूं इच्छी अतितर आर्तें । त्यासि तारक साधन निरुतें । भगवत्कथेचें सेवन ॥५१॥
जो पुरुषोत्तमाचा कथारस । तोचि सेविजे अहर्निश । तेणेंचि तरिजे भव अशेष । यावीण नसे यत्नान्तर ॥५२॥
कथिल्यादारभ्य तात्पर्य । सम्यक हाचि मोक्षोपाय । तरी श्रीकृष्णकथारसमय । करीं हृदय आपुलें ॥५३॥
यावरी आतां कथनीय । कांहींच न राहिलें प्रमेय । सारासाराचें सेवनीय । कीर्ति अर्ह कृष्णाची ॥५४॥
हें जीवा पलाडिल रहस्य । मम सद्गतीचें सामरस्य । गुरुसंप्रदायक्रमें शेष । लाधलें सारस्य नृपाळा ॥७५५॥
अनन्य श्रद्धाळु विरक्त । तुज देखूनि कथिलें यथार्थ । ठेवीं जीवाचे जीवीं समस्त । पावसी निश्चित सद्गति ॥५६॥
परि तो देशिकान्वय आघवा । जीवीं सर्वदा आठवावा । तेणेंचि बोध बोधे बरवा । परमसेवा ही गुरूची ॥५७॥
यास्तव परंपरा आपुली । शुकें नृपातें निवेदिली । ते सावधानें परिसिली । पाहिजे सकळीं गुरुभक्तीं ॥५८॥

पुराणसंहितामेतामृषिर्नारायणोऽव्ययः । नारदाय पुरा प्राह कृष्णद्वैपायनाय सः ॥६४॥

नृपा ये पुराणसंहितेतें । नारदा कारणें वाक्यामृतें । पूर्वीं नारायणऋषि हितें । करुणाभरितें बोलिला ॥५९॥
तो कृष्णद्वैपायना कारणें । बोधिता जाला सिद्धवचनें । मग तो बादरायण कृपेनें । जो षड्गुणें विराजित ॥७६०॥

स वै मह्यं महाराज भगवान्बादरायणः । इमां भागवतीं प्रीतः संहितां वेदसंमिताम् ॥६५॥

मज कारणें तो मत्पिता । हेचि भागवती संहिता । ईतें सप्रीति जाला कथिता । जे वेदसंमता निश्चयें ॥६१॥
ऐसी मजपर्यंत परंपरा । यया प्रबोधसंहारा । जाण महाराजा भुवरा । पुढील प्रसारा अवधारीं ॥६२॥