अर्थशास्त्रम् अध्याय ०४ - भाग १३

१३.०१
ब्राह्मणम् अपेयम् अभक्ष्यं वा ग्रासयत उत्तमो दण्डः, क्षत्रियं मध्यमः, वैश्यं पूर्वः साहस.दण्डः, शूद्रं चतुष्.पञ्चाशत्.पणो दण्डः ॥

१३.०२
स्वयं ग्रसितारो निर्विषयाः कार्याः ॥

१३.०३
पर.गृह.अभिगमने दिवा पूर्वः साहस.दण्डः, रात्रौ मध्यमः ॥

१३.०४
दिवा रात्रौ वा सशस्त्रस्य प्रविशत उत्तमो दण्डः ॥

१३.०५
भिक्षुक.वैदेहकौ मत्त.उन्मत्तौ बलाद् आपदि च_अतिसंनिकृष्टाः प्रवृत्त.प्रवेशाश् च_अदण्ड्याः, अन्यत्र प्रतिषेधात् ॥

१३.०६
स्व.वेश्मनो विरात्राद् ऊर्ध्वं परिवारम् आरोहतः पूर्वः साहस.दण्डः, पर.वेश्मनो मध्यमः, ग्राम.आराम.वाट.भेदिनश् च ॥

१३.०७
ग्रामेष्व् अन्तः सार्थिका ज्ञात.सारा वसेयुः ॥

१३.०८
मुषितं प्रवासितं च_एषाम् अनिर्गतं रात्रौ ग्राम.स्वामी दद्यात् ॥

१३.०९
ग्राम.अन्तरेषु वा मुषितं प्रवासितं विवीत.अध्यक्षो दद्यात् ॥

१३.१०
अविवीतानां चोर.रज्जुकः ॥

१३.११
तथा_अप्य् अगुप्तानां सीम.अवरोधेन विचयं दद्युः ॥

१३.१२
असीम.अवरोधे पञ्च.ग्रामी दश.ग्रामी वा ॥

१३.१३
दुर्बलं वेश्म शकटम् अनुत्तब्धम् ऊर्ध.स्तंभं शस्त्रम् अनपाश्रयम् अप्रतिच्छन्नं श्वभ्रं कूपं कूट.अवपातं वा कृत्वा हिंसायां दण्ड.पारुष्यं विद्यात् ॥

१३.१४
वृक्षच्.छेदने दंय.रश्मि.हरणे चतुष्पदानाम् अदान्त.सेवने वाहने वा काष्ठ.लोष्ट.पाषाण.दण्ड.बाण.बाहु.विक्षेपणेषु याने हस्तिना च स्मघट्टने "अपेहि" इति प्रकोशन्न् अदण्ड्यः ॥

१३.१५
हस्तिना रोषितेन हतो द्रोण.अन्नं मद्य.कुंभं माल्य.अनुलेपनं दन्त.प्रमार्जनं च पटं दद्यात् ॥

१३.१६
अश्व.मेध.अवभृथ.स्नानेन तुल्यो हस्तिना वध इति पाद.प्रक्षालनम् ॥

१३.१७
उदासीन.वधे यातुर् उत्तमो दण्डः ॥

१३.१८
शृङ्गिणा दंष्ट्रिणा वा हिंस्यमानम् अमोक्षयतः स्वामिनः पूर्वः साहस.दण्डः, प्रतिक्रुष्टस्य द्वि.गुणः ॥

१३.१९
शृङ्गि.दंष्ट्रिभ्याम् अन्योन्यं घातयतस् तच् च तावच् च दण्डः ॥

१३.२०
देव.पशुम् ऋषभम् उक्षाणं गो.कुमारीं वा वाहयतः पञ्च.शतो दण्डः, प्रवासयत उत्तमः ॥

१३.२१
लोम.दोह.वाहन.प्रजनन.उपकारिणां क्षुद्र.पशूनाम् अदाने तच् च तावच् च दण्डः, प्रवासने च, अन्यत्र देव.पितृ.कार्येभ्यः ॥

१३.२२
छिन्न.नस्यं भग्न.युगं तिर्यक्.प्रतिमुख.आगतं प्रत्यासरद् वा चक्र.युक्तं याता पशु.मनुष्य.संबाधे वा हिंसायाम् अदण्ड्यः ॥

१३.२३
अन्यथा यथा.उक्तं मानुष.प्राणि.हिंसायां दण्डम् अभ्यावहेत् ॥

१३.२४
अमानुष.प्राणि.वधे प्राणि.दानं च ॥

१३.२५
बाले यातरि यानस्थः स्वामी दण्ड्यः, अस्वामिनि यानस्थः, प्राप्त.व्यवहारो वा याता ॥

१३.२६
बाल.अधिष्ठितम् अपुरुषं वा यानं राजा हरेत् ॥

१३.२७
कृत्य.अभिचाराभ्यां यत्.परम् आपादयेत् तद्.आपादयितव्यः ॥

१३.२८
कामं भार्यायाम् अनिच्छन्त्यां कन्यायां वा दार.अर्थिनो भर्तरि भार्याया वा संवदन.करणम् ॥

१३.२९
अन्यथा.हिंसायां मध्यमः साहस.दण्डः ॥

१३.३०
माता.पित्रोर् भगिनीं मातुलानीम् आचार्याणीं स्नुषां दुहितरं भगिनीं वा_अधिचरतस् त्रि.लिङ्गच्.छेदनं वधश् च ॥

१३.३१
सकामा तद् एव लभेत, दास.परिचारक.आहितक.भुक्ता च ॥

१३.३२
ब्राह्मण्याम् अगुप्तायां क्षत्रियस्य_उत्तमः, सर्व.स्वं वैश्यस्य, शूद्रः कट.अग्निना दह्येत ॥

१३.३३
सर्वत्र राज.भार्या.गमने कुंभी.पाकः ॥

१३.३४
श्व.पाकी.गमने कृत.कबन्ध.अङ्कः पर.विषयं गच्छेत्, श्व.पाकत्वं वा शूद्रः ॥

१३.३५
श्व.पाकस्य_आर्या.गमने वधः, स्त्रियाः कर्ण.नास.आच्छेदनम् ॥

१३.३६
प्रव्रजिता.गमने चतुर्.विंशति.पणो दण्डः ॥

१३.३७
सकामा तद् एव लभेत ॥

१३.३८
रूप.आजीवायाः प्रसह्य.उपभोगे द्वादश.पणो दण्डः ॥

१३.३९
बहूनाम् एकाम् अधिचरतां पृथक् चतुर्.विंशति.पणो दण्डः ॥

१३.४०
स्त्रियम् अयोनौ गच्छतः पूर्वः साहस.दण्डः, पुरुषम् अधिमेहतश् च ॥

१३.४१
मैथुने द्वादश.पणस् तिर्यग्.योनिष्व् अनात्मनः ।

१३.४१
दैवत.प्रतिमानां च गमने द्वि.गुणः स्मृतः ॥

१३.४२
अदण्ड्य.दण्डने राज्ञो दण्डस् त्रिंशद्.गुणो_अंभसि ।

१३.४२
वरुणाय प्रदातव्यो ब्राह्मणेभ्यस् ततः परम् ॥

१३.४३
तेन तत् पूयते पापं राज्ञो दण्ड.अपचारजम् ।

१३.४३
शास्ता हि वरुणो राज्ञां मिथ्या व्याचरतां नृषु ॥