अध्याय तिसरा

॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
ऋषी म्हणे सैन्य मारिलें अंबेनें ॥ हें पाहूनि चिक्षुर असुरानें ॥ अंबेची सेना मर्दीत आण ॥ युद्धा आपण अंबिकेसी आला ॥१॥
देवीवरी शरवृष्टी करी ॥ असुर वर्षें शरधारीं ॥ जैसा मेघ गिरीशृंगावरी ॥ धारा वर्षाव करी तैसा तो ॥२॥
देवी लीलें स्वशरें करून ॥ बाण त्याचे तोडूनि संपूर्ण ॥ अश्वसारथीसह बाण ॥ टाकूनि प्राण घेतला त्याचा ॥३॥
लीलें करूनि ध्वज छेदिलें ॥ धनुष्य त्याचें द्विखंड केलें ॥ तीक्ष्ण बाणे देह खिळिलें ॥ कौतुक दाविले महासुरा ॥४॥
तो छिन्नधनू दैत्य विरथी ॥ हताश्व पाहे सहसारथी ॥ ढालपट्टा तो घेऊनि हातीं ॥ धावें शीघ्र गती अंबेवरी ॥५॥
असुर तो सिंहमस्तकावरी ॥ खङ्ग हाणीतला तीक्ष्णधारीं ॥ देविसि खङ्गसव्य भुजावरी ॥ तियेसी मारी प्रबळबळें ॥६॥
खङ्गबाहुवरीं येतां दारुण ॥ पाडिला तो भूमीवरी मोडून ॥ असुर शूल घेऊनि सत्राणें ॥ क्रोधें दारुण उसळला ॥७॥
शूल टाकी भद्रकाळीवरी ॥ क्रोध आला असुरासिं भारी ॥ सतेज झळके तीक्ष्णधारी ॥ सूर्य पृथ्वीवरी येत जैसा ॥८॥
येता पाहोनि सतेज शूल ॥ देवी टाकी आपला त्रिशूल ॥ शूलाचे शतखांडें तात्काळ ॥ करूनि टाकिलें असुरासह ॥९॥
चिक्षुरासुरा मारिल्यावरी ॥ सक्रोधें धांवला दुराचारी ॥ चामर बैसोनि गजावरी ॥ देवी सेनेवरी धांवला ॥१०॥
देवीवरी तो शक्ति टाकितां ॥ हुंकार करी जगन्माता ॥ शक्तीचें तेज निघोनि जातां ॥ हततेज होतां धरणी पडली ॥११॥
तेजहीन पडतां ते शक्ती ॥ असुर पेटला क्रोधाप्रती ॥ चामर तो मारी शूलघातीं ॥ देवी स्वशरघातीं तोडिला शूल ॥१२॥
सिंह तो उडाला तत्क्षणीं ॥ गजस्कंधीं असुरा पाहूनी ॥ बाहुयुद्धे युद्ध दोघेजणीं ॥ परस्परें रणीं मिसळले ॥१३॥
दोघे करितां युद्ध दारुण ॥ उतरे असुर गजावरून ॥ येकमेकाते जय इच्छून ॥ मार दारुण ते करिती ॥१४॥
सिंह सवेगवेगें उड्डाणें ॥ काय केला तळी येउन ॥ करप्रहारे तयासी ताडन ॥ करूनि प्राण घेतला त्याचा ॥१५॥
उदग्रारणी देवी जे आपण ॥ शिलावृक्षघातें घेत प्राण ॥ करालद्रंष्ट्रा मारी बुक्क्यानें ॥ चपराकेनें मारिलें ॥१६॥
देवी हातीं गदा घेऊन ॥ उद्धता कोपें करूनि चूर्ण ॥ गोफणानें बाष्कळा मारून ॥ ताम्रअंधका बाणें मारिलें ॥१७॥
उग्रास्य उग्र वीर्यासी ॥ आणीकही त्या महाहनूसी ॥ त्रिनेत्रासह त्रिशूलेसी ॥ मारी वेगेसी परमेश्वरी ॥१८॥
विडालासी खङ्ग घेऊन ॥ करी त्याचें शिर निकृंतन ॥ दुर्धर दुर्मुखाचाही प्राण ॥ बाण मारून घेतला त्याचा ॥१९॥
स्वसैन्य मारिलें अपार ॥ तें पाहोनिया महिषासुर ॥ महिषरूप धरी असुर ॥ देवीगणा फार करी त्रास ॥२०॥
तुंड प्रहार करी कोणासी ॥ कोणा मारी लत्ताप्रहारेसीं ॥ शेंपाटीनें हाणोनि येकासी ॥ आणिकांसी शिंगें फाडित ॥२१॥
वेगासरिखे मारी येकासी ॥ नादें भ्रमणेही आणिकासी ॥ कितियेक मारी निश्वाससी ॥ ऐसें बहुतांशी मारूनि पाडिलें ॥२२॥
पाडूनि ऐसें प्रमथगण ॥ धांवला तो असुर दारुण ॥ देवीच्या सिंहावरी आपण ॥ क्रोधें येतां जाण कोपली अंबा ॥२३॥
पराक्रमी तोही कोंपे असुर ॥ खूर खरडी तो भूमीवर ॥ मोठे मोठे उंच गिरिवर ॥ शब्देंचि थोर ढाळी ॥२४॥
सवेग तो भ्रमतां खुरानें ॥ पृथ्वी होतसे विदारण ॥ समुद्रा हाणोनि शेंपाटीनें ॥ उदकमय जाण करीतसे ॥२५॥
शिंगानें त्याचा उदंडा ॥ मेघ होती खंडखंड ॥ त्याचा विश्वासमात्रें प्रचंड ॥ पडती उदंड पर्वत ॥२६॥
ऐसा क्रोधें श्वासोच्छ्वास थोर ॥ टाकीत धांवला महाअसुर ॥ चंडिके आला क्रोध अपार ॥ वधावया असुर ते काळीं ॥२७॥
मग देवीनें पाश घालून ॥ असुरा टाकिलें बांधुन ॥ तो बद्ध असतांही पाशानें ॥ महिरूप त्यानें टाकिलें ॥२८॥
त्या काळीं सिंह झाला असुर ॥ अंबिका पाहोनि त्याचें शिर ॥ छेदिलें नाहीं तव त्वरें ॥ दिसे खङ्गपाणी पुरुष तो ॥२९॥
देवी त्या पुरुषा पाहून ॥ मारी तयासी घेऊनि बाण ॥ तो खङ्ग चर्मासी सहजाण ॥ झाला मत्त वारण तत्क्षणीं ॥३०॥
शुंडेनें वोढितो सिंहासी ॥ पुनः पुनः गर्जे तो अवेशीं ॥ देवीनें हातीं घेवो अशी ॥ शृंडा तत्क्षणेंशीं तोडिली ॥३१॥
मग तो होऊनि महासुर ॥ महिषाचा देहधरी थोर ॥ असुर झोबवूं लागे अपार ॥ सचराचर तिन्हीं लोक ॥३२॥
अंबिकेसी कोप आला ॥ ते पान करी मद्य प्याला ॥ पुनःपुन्हा पीते मद्या ॥ ताम्रनेत्रीं ते वेळां अट्टहास्य करी ॥३३॥
असूरही नाचे थयथया ॥ बळवीर्यमदें गर्व तया ॥ पर्वतशृंगें उपडूनियां ॥ अंबेवरी त्या टाकितो ॥३४॥
अंबिका घेवोनि तीक्ष्ण शर ॥ चूर्ण अक्रितसे ते भूधर ॥ वचन माझें ऐक हे असुर ॥ क्रोधें थोर बोले त्यासी ॥३५॥
मूढा क्षण येक गर्जना करी ॥ मी मधु न प्याले तव वरी ॥ तुज मी येथेंचि वधिल्यावरी ॥ गर्जतील लवकरी देवता त्या ॥३६॥
ऋषी म्हणे ऐसें बोलुनि शीघ्र उडाली ॥ असुरपृष्ठी आरूढली ॥ लीळेचि पायीं त्यासी खिळी ॥ शूल हाणिला मस्तकीं त्याच्या ॥३७॥
पादें आवळिला असतां असुर ॥ महिषमुखीं निघे शरीर ॥ तो अर्धाचि निघतां बाहेर ॥ समग्र शरीर येवोनेदी ॥३८॥
तो अर्धाचि निघोनी आपण ॥ युद्ध करी असुर दारुण ॥ देवीनें खङ्गघातें करून ॥ मस्तकछेदन केलें त्याचें ॥३९॥
त्रैलोक्यांत भूतें जे समस्त ॥ जयजयकार शब्दें गर्जत ॥ महिषासुराचा केला घात ॥ सुरनर नाचत आनंदें ॥४०॥
हाहाकारें गर्जती दैत्य जाण ॥ नासलें नासलें दैत्यसैन्य ॥ हर्ष झाला उत्कृष्ट पूर्ण ॥ सर्व देवगण आनंदले ॥४१॥
देवी आनंदली देवा सर्व ॥ आनंदला ऋषींचा समुदाय ॥ गंधर्व गायन करिती अपूर्व ॥ अप्सरा सर्व नाचती ॥४२॥
सहस्रनेत्र आदि करून ॥ देव समस्तही मिळून ॥ स्तवन आरंभिले संपूर्ण ॥ महिषासुरा जाण मारिल्यावरी ॥४३॥
नित्यानंदाची जननी ॥ भक्त संतोषली भवानी ॥ महिशासुरमर्दन कहाणी ॥ प्राकृतवाणी करविली ॥४४॥
ऐसी कथा सुमेधा ऋषी ॥ सांगतां झाला सुरथ राजासी ॥ नित्यानंद विनवी श्रोत्यांसीं ॥ पुढील कथेसी अवधान द्यावे ॥४५॥
इति श्रीदेवीविजय ग्रंथ ॥ मार्कंडेय सांगे भागोरी ऋषीतें ॥ तृतीयाध्याय समाप्त ॥ जगदंबाप्रीत्यर्थ असो हा ॥४६॥
इतिश्री देवीविजय ग्रंथ तृतीयाध्याय समाप्तः ॥श्री॥        ॥         ॥
॥ इति श्रीदेवीविजय तृतीयाध्याय समाप्त ॥