मंगलाचरण
हे समरथ परमात्मा, हे निर्गुण निरंकार ।
तू कर्ता है जगतका, तू सबका आधार ।
कण - कण में है बस रहा, तेरा रूप अपार ।
तीन काल ऐ सत्य तू, मिथ्या है संसार ।
घट- घट वासी है प्रभु, अविनाशी करतार ।
दया से तेरी हो सभी, भव सागर से पार ।
निराकार साकर तू, जग का पालनहार ।
है बेअन्त महिमा तेरी, दाता अपरम्पार ।
परम, पिता परमात्मा, सब तेरी सन्तान ।
भला करो सबका प्रभु, सबका हो कल्याण ।
एक तुं ही निरंकार (१)
तू ही निरंकार ! धन्य धन्य सदगुरु !
परम पिता परमात्मा तू कण कण बासी ।
तू कर्ता आणि करवीता आहे सर्वही तुजपाशी ।
अंग संग पाहोनी तुजला विनती करी 'अवतार' सदा ।
राजांचाही तु महाराजा मी दासांचा दास तुझ्या ।
रंग रूपाहूनी भिन्न हे प्रभु कोटी कोटी प्रणाम तुला ।
मन बुद्धी चिंतनातील तू कोटी कोटी प्रणाम तुला ।
अनंत असीम अंथाग स्वामी कोटी कोटी प्रणाम तुला ।
राजांचा अधिराज स्वामी कोटी कोटी प्रणाम तुला ।
अदि अनादी सर्व व्यापका कोटी कोटी प्रणाम तुला ।
युगे युगे तारीयले पापी कोटी कोटी प्रणाम तुला ।
सर्व घटांचा अंतर्यामी कोटी कोटी प्रणाम तुला ।
नाम तुंच अन् नामी तूची कोटी कोटी प्रणाम तुला ।
सर्व जगाचा पालनकर्ता कोटी कोटी प्रणाम तुला ।
'अवतार' म्हणे हे प्राणाधारा कोटी कोटी प्रणाम तुला ।
आश्रय तब आधार तुझाची तन मन ओवाळीन माझे ।
म्हणे अवतार करीतो दाता आठ प्रहर गुण गान तुझे ।
होते नसे जोवर तव आज्ञा कुणा चालणे शक्य नसे ।
कांही न करु शके 'अवतार' तव इच्छेने होत असे ।
*
एक तुं ही निरंकार (२)
रूप तुझे अणुरेणुमाजी पानो पानी नांव तुझे ।
इकडे तिकडे सर्व दिशातून पाहतो प्रभु रूप तुझे ।
चंदनामध्ये तूच सुगंध गंगेमाजी निर्मलता ।
तेज तूच रवि किरनामाजी चंद्रामाजी शीतलता ।
पुष्पामाजी तूम सुंदरता कलिकेमाजी कोमलता ।
विद्वानात तुझी विद्वता तूच कला अन् कौशलता ।
पूर्ण गूरु आहेस 'बूटा' तू दशम द्वार असे तव देश ।
'अवतार' म्हणे दिधली सदगुरुने अपुली भाषा अपुली भाषा अपुला वेष ।
*
एक तूं ही निरंकार (३)
सत्य असे मम पूजा सत्याचे या सत्य विचार ।
सत्य आचरु वाटू सत्य सत्य हाच माझा व्यवहार ।
सत्याने मज सत्य दाविले त्यात बांधिली जीवन तार ।
सत्य आधारे रचना सत्य सत्याचा मी करीतो प्रचार ।
समावले सर्वागी सत्य सत्य हेच मग प्राणाधार ।
सत् लहरी सागरही सत्य सत् नौका सत् बल्हविणार ।
सन्मार्गी सत्याचा ठेवा करीन सत्याचा व्यापार ।
एकची केवळ आहे सत्य घटघटवसी जो निरंकार ।
सत्य दाविले 'बूटासिंहाने' कृपा करूनी अपरंपार ।
'अपतार' म्हणे या सदगुरु चरणी सर्व समर्पिन वारंवार ।
*
एक तूं ही निरंकार (४)
ठाव न घेऊ शके मन बुद्धी दयानीधीची दया महान ।
कृपावंत तू होता स्वामी गरीबानां करीसी धनवान ।
कृपा करी जर स्वयं हा स्वामी होईल सेवक जग सारा ।
कृपा करी जर निरंकार हा करी विद्वानही निरक्षरा ।
कृपा करी जर सदगुरु पुरा देईल किर्ती महानता ।
कृपा करी जर सदगुरु पुरा देईल जगती महानता ।
कृपा करी जर सदगुरु पुरा जग अपुले करवू शकतो ।
कृपा करी जर सदगुरु पूरा जे वाटे ते करू शकतो ।
मजपाशी ना काही शक्ति निमित्त मी परी तू करीसी ।
'अवतार' मजवरी कृपा गुरुची ऐका सारे जगवासी ।
*
एक तूं ही निरंकार (५)
मानव मी मानवा सारिखा इतरा जैसा देह मला ।
ज्ञानांजन घालून गुरुने ज्ञान दृष्टी दिधली मजला ।
बोलतोय ही दया गुरुजी त्याचे लेख उच्चरीतो ।
सदगुरुच्या या कॄपेने सदा निरंकार पाहू शकतो ।
ज्या समयी मी झालो याचा झाला हा माझा निरंकार ।
मानीन याला देईन याला हाची असे माझा व्यापार ।
निरंकार हा गुरुकॄपेने मनी माझ्या येऊनी बसला ।
स्नेह असा या प्रियकराचा रोम रोम अंतरी भरला ।
चालतसे मी त्या मार्गाने जो मज याने दाखविला ।
'अवतार' म्हणे ते कार्य करीन मी दर्शविले याने मजला ।
*
एक तूं ही निरंकार (६)
निरंकाराची आज्ञा मजला दूर करावे अज्ञाना ।
निरंकाराची आज्ञा मजला घडवावे चुकलेल्यांना ।
निरंकाराची आज्ञा मजला प्रगट करावा निरंकार ।
निरंकाराची आज्ञा मजला मुक्त करावा हा संसार ।
निरंकाराची आज्ञा मजला करण्या एकाचाच प्रचार ।
निरंकाराची आज्ञा मजला एकाचा करण्या व्यापार ।
निरंकाराची आज्ञा मजला तिमीर मिटविण्या जगताचा ।
निरंकाराची आज्ञा मजला सकला पवित्र करण्याचा ।
दिली जरी धक्की जगताने कार्य सोडणे शक्य नसे ।
'अवतार' प्राण जावो की राहो कर्मत्याग हा शक्य नसे ।
*
एक तूं ही निरंकार (७)
नाशिवंत आहे तन माझे मज नाही त्याची चिंता ।
गेला जरी संपती सारी मज नाही त्याची चिंता ।
सत्याची वैरीण ही दुनिया बोल बोलती जरी नाना ।
सत्याची वैरीण ही दुनिया देईल दोष जरी नाना ॥
सत्याची वैरीण ही दुनिया सत्य बोलण्या घाबरते ।
सत्याची वैरीण ही दुनिया सर्व काळ निंदा करीते ।
गटबाजी अन अनेक पंथी गडबड गोंधळ माजविती ।
अंध जगत हे विसरूनी दाता टाहो फोडुनिया रडती ।
सारे जग जरी झाले वैरी मार्ग सोडणे शक्य नसे ।
म्हणे 'अवतार' वचन गुरुचे कुणा तोडणे शक्य नसे ।
*
एक तूं ही निरंकार (८)
सत्य मार्ग आचरीला ज्यांनी त्यांचे वैरी बनले ।
संत जनांनी कष्ट सोशिले अभिमाने नाही भरले ।
संतजनांना हे मनमानी अल्पमती ऐसे म्हणती ।
स्वार्थासाठी हे मनमानी संतांशी झगडे करीती ।
स्वतः भटकूनी तेच गुरुला भुला भटका म्हणताती ।
खंत न त्याची संतजनाना ध्यान तयावरी ना देती ।
धर्म जाणतो म्हणती तयांनी वैर जगी या वाढविले ।
कट्ठर पंथी पंडित यांनी फतवे अनेक काढियले ।
आले तेव्हा कदर न केली दीप मढ्यावर लावियती ।
'अवतार' म्हणे हे मूर्ख जगी या अपुला हट्ट न सोडिती ।
*
एक तु ही निरंकार (९)
औषधी ना होई गुणकारी जर पथ्या पाळीले नसे ।
बोले मुखाने करी न कराने कार्य सिद्धिला जात नसे ।
मिळे न चरणधुळी संताची ज्याचा मनी सत्कार नसे ।
अशक्य टिकणे ज्ञान अंतरी जर गुरुवर विश्वास नसे ।
गुरुवाचोनी ज्ञान न उपजे टिकत नसे ज्ञानविण ध्यान ।
जव ना मानी पांच प्रणांना अशक्य मिळणे ब्रह्माज्ञान ।
*
एक तूं ही निरंकार ( ९ क )
सर्व श्रेष्ठतम अशी देणगी दिधली सुंदर तुज काया ।
पण तू समज अनामत प्रभुची सर्व माल हा परावीया ।
चालून तूं मनमानीपणाने सदा सदा कष्टी होशी ।
सकळांनी मानावे माझे अभिमान ऐसा धरीशी ।
महाल माड्या कुटुंब कबीला असे तुझ्यापाशी माया ।
दृष्टमान हे सारे मिथ्या चलती फिरती ही छाया ।
हिला प्रभूची देन समजूनी लाभ यातुनी जो घेई ।
रोग अहंमचा न लगे त्याला सौख्य भरे जीवन होई ।
ज्याची वस्तु त्याची समजा काम नसे तक्रारीचे ।
म्हणे 'अवतारे' प्रण हा पहिला तन मन धन हे देवाचे ।
*
एक तूं ही निरंकार ९ (ख)
सर्वाभुती असे एक ज्योती पुरुष असो किंवा नारी ।
ब्राह्मण क्षत्रिय वैश्य हरिजन प्रभुची सृष्टि असे सारी ।
एक प्रभुची रचना सारी देह एक जैसे असती ।
जात पातीची व्यर्थची झगडे लोक उगे कां आचरती ।
हिंन्दु मुस्लीम सिख ईसाई एक प्रभुची ही संतान ।
संर्वासंगे प्रेम करी तू सर्व लेकरे प्रभुची जाण ।
एक ज्योत सकळांत प्रभुची कोण थोर अन् कोण लहान ।
नदी नाले गंगेत मिसळता पवित्र तेही गंगा जाण ।
समान मानुनी सकलांना सोडी मनाचा तुं अभिमान ।
म्हणे 'अवतार' प्रण ह दुसरा वर्ण जातीचा सोडी मान ।
*
एक तूं ही निरंकार (९ ग )
या धरतीवर सर्व ऋतुंचे भिन्न विभिन्न आहे स्थान ।
अलग अलग आहे पेहेरावा खान पानही तैसे जाण ।
अन्न सेवनावरती प्राण्या प्रभुचे ना बंधन कांही ।
आहार हा आधार तनुचा आत्मा खात पीत नाही ।
स्थिर करोनी मनास प्राण्या कांहीं थोडा करी विचार ।
तुझे काय नुकसान करीते कुडता धोतर किंवा विजार ।
रुचेल ते तूं खा पी आणि वस्त्र घाल तुज आवडती ।
उपदेशक होऊनी परी तूं नको क्लेश वाढवू जगती ॥
'अवतार' म्हणे हा ईश्वर मिळतो मान घालवीता मनीचा ।
तिसरा प्रण हा घृणा न करणे खाणा पिण्या वसनाचा ।
*
एक तूं ही निरंकार ( ९ घ )
परिवाराचा त्याग करोनी उगाच धक्के खाऊ नको ।
गृहस्थाश्रमी सदा असावे निकली वेष तू करु नको ।
वेष धरुनी भीक मागूनी होऊ नकोस तू बेजार ।
स्वकष्टाची करी कमाई होऊ नको दुसर्‍यावर भार ।
मानी गोड प्रभु इच्छेला व्यर्थ समय तू दवडु नको ।
म्हणे 'अवतार' चौथा प्रण हा गृहस्थी सोडूनी जाऊ नको ।
*
एक तूं ही निरंकार ( ९ ड )
सोनाराच्या सवे बैसूनी अलंकार ना घडवु शके ।
योग्य जाहला कितीही शिष्य शिक्षक तो म्हणवू न शके ।
विद्यार्थी जो विद्या शिकतो शिक्षक तो होईल कसा ।
परिपूर्ण होतां विद्यार्थी विद्यादान करी शिष्या ।
ब्रह्माज्ञान जे उघड करीतो ध्यान आपुले हटवू नको ।
'अवतार' म्हणे रे पंचम प्रण हा गुरु आज्ञेवीण खोलू नको ।
*
एक तुं ही निरंकार (१०)
पहा मानवा नीलाअंबरी सूर्य चंद्र तारे बसती ।
अस्थिर आहे चमचम यांची एक दिनी सारे ढळती ।
खाली धरती अग्नी पाणी भव्य असे त्यांचा विस्तार ।
नाश पावती एक दिवस हे ज्यामाजी दिसतो संसार ।
मध्ये जीव आधाश अन् वायू सुक्ष्म रूपे तिन्हीं वसती ।
जूळून असे हा जोड तिंघाचा हे सुद्धां मिटूनी जाती ।
दृष्टीगोचर या नऊ वस्तु माया यांचे नांव असे ।
ब्रह्म दहावे याहुनी न्यारे सर्वामाजी व्याप्त असे ।
होईल नाश ही सारी माया काहीच ना बाकी उरणार ।
म्हणे 'अवतार' हेच सर्व ते याला म्हणती निरंकार ।