धर्मसिंधु - संक्षेपाने व्रताचा विधि

'श्रीकृष्णप्रीत्यर्थ जन्माष्टमीव्रतं करिष्ये'

'वासुदेव संमुद्दिश्य सर्वपापप्रशान्तये ।

उपवासं करिष्यामि कृष्णाष्टम्यां नभस्यहम् ॥

आजन्ममरणं यावद्यन्मयादुष्कृतं कृतम् ।

'श्रीकृष्णप्रीत्यर्थ सपरिवारश्रीकृष्ण्पूजा करिष्ये'

"पर्यकस्थां किन्नराद्यैर्युतां ध्यायेत्तु देवकीम् ।

श्रीकृष्णं बालकं ध्यायेत्पर्यंके स्तन पायिनम् ॥

श्रीवत्सवक्षसंशान्तं नीलोत्पलदलच्छविम् ।

संवाहयन्ती देवक्याः पादौ ध्यायेच्च तां श्रियम् ॥"

'श्रीकृष्णायनमः श्रीकृष्णमावाहयामि'

'देवक्यै वसुदेवाय यशोदायै नन्दाय कृष्णाय रामाय चण्डिकायै'

'सकलपरिवारदेवताभ्यो नमः'

'आवाहितदेवक्यादिपरिवारदेवतासहित श्रीकृष्णाय नमः'

'विश्वेश्वराय विश्वाय तथा विश्वोद्भवाय च ।

विश्वस्य पतये तुभ्यं गोविन्दाय नमो नमः ॥

यज्ञेश्वराय देवाय तथा यज्ञोद्भवायच ।

यज्ञानां पतये नाथ गोविन्दाय नमो नमः ॥"

"जगन्नाथ नमस्तुभ्यं संसारभयनाशन ।

जगदीश्वराय देवाय भूतानां पतये नमः ॥

"देवा ब्रह्मादयो येन स्वरूपं न विदुस्तव ॥ अतस्त्वां पूजयिष्यामि मातुरुत्सङ्गवासुनम् ॥ पुरुष एवेदमासनम् ॥ अवतारसहस्त्राणि करोषि मधुसूदन । न ते संख्यावतारानां कश्चिज्जानाति तत्त्वतः ॥ एवातानस्येतिपाद्यम् ॥ जातःकंसवधार्थाय मूभारोत्तारणायच । देवानां च हितार्थाय धर्मसंस्थापनाय च । कौरवाणां विनाशाय पाण्डवानां हिताय च । गृहाणार्घ्यं मया दत्तं देवक्या सहितो हरे ॥ त्रिपादू० अर्घ्यम ॥ सुरसुरनरेशाय क्षीराब्धिशयनाय च । कृष्णाय वासुदेवाय ददाम्याचमनं शुभम ॥ तस्मा० आचमनीयम् ॥ नारायण नमस्तेस्तु नरकार्णवतारक । गङ्गोदकं समानीतं स्नानार्थं प्रतिगृह्यताम् । यत्पुरुषे० स्नानम् ॥ पयोदधि घृतक्षौद्रशर्करास्नानमुत्तमम् । तृप्त्यर्थं देवदेवेश गृह्यतां देवकीसुत ॥ इति पचामृतम् शुद्धोदकशानमाचमनम् ॥ क्षौमंच पट्टसूत्राढ्यं मयानीतांशुकं शुभम् । गृह्यतां देवदेवेश मया दत्तं सुरोत्तम ॥ तं यज्ञं० वस्त्रम् ॥ नमःकृष्णाय देवाय शंखचक्रधराय च ॥ ब्रह्मसूत्रं जगन्नाथ गृहाण परमेश्वर" तस्माद्यज्ञ० यज्ञोपवीतम् ॥ नानागन्धसमायुक्तं चन्दनं चारुचर्चितम् । कुंकुमाक्ताक्षतैर्युक्तं गृह्यतां परमेश्वर ॥ तस्माद्यज्ञा० गन्धम् । पुष्पाणि यानि दिव्यानि पारिजातोद्भवानि च । मालतीकेसरादीनि पूजार्थं प्रतिगृह्यताम् ॥ तस्माद० पुष्पाणि ॥ अथाङ्गपूजा ॥ श्रीकृष्णाय नमः पादौ पूजयामि । संकर्षणाय नमः गुल्फौ० । कालात्मने० जानुनी० । विश्वकर्मणे० नाभि० । विश्वनेत्राय० कटी० । विश्वकर्त्रे० मेढूं० । पद्मनाभाय० नाभिं । परमात्मने० ह्रदयं० । श्रीकृष्णाय० कण्ठं० । सर्वास्त्रधारिणे० बाहू० । वाचस्पतये० मुखं० । केशवाय० ललाटं० । सर्वात्मने० शिरः० ॥ विश्वरूपिणे नारायणाय० सर्वांगं० वनस्पतिरसो० ॥ यत्पुरुषं० धूपं० ॥ त्वं ज्योतिःसर्वदेवानां तेजस्त्वं तेजसा परम् । आत्मज्योतिर्नमस्तुभ्यं दीपोयं प्रतिगृह्यताम् ॥ ब्राह्मणो० दीपं० ॥ नानागन्धसमायुक्तं भक्ष्यभोज्यं च तुर्विधम् ॥ नैवेद्यार्थं मया दत्तं गृहाण परमेश्वर ॥ चंद्रमा मनसो० नैवेद्यं ॥ आचमनं करोद्वर्तनं० ॥ तांबूलंच सकर्पूरं पूगीफलसमन्वितम् ॥ मुखवासकरं रम्यं प्रीतिदं प्रतिगृह्यताम् ॥ सौवर्णं राजतं ताम्र नानारत्नसमन्वितम् । कर्मसाग्‌गुण्यसिद्ध्यर्थं दक्षिणा प्रतिगृह्यताम् ॥ रम्भाफलं नारिकेलं तथैवाम्रफलानि च ॥ पूजितोसि सुरश्रेष्ठ गृह्यतां कंससूदन ॥ नाभ्याआ० नीराजनं० ॥ यानि कानि० ॥ सप्तास्या० प्रदक्षिणाम् ॥ यज्ञेनेत्यादिवेदमन्त्रैःपुष्पांजलि नमस्कारान् ॥" 'अपराधस०'

"सोमेश्वराय सोमाय तथा सोमोद्वभवाय च ।

सोमस्य पतये नित्यं तुभ्यं सोमाय वै नमः ॥'

"क्षीरोदार्णवसंभूत अत्रिगोत्रसमुद्भव ।

गृहाणार्घ्यं शशाङ्केश रोहिणीसहितो मम ॥

ज्यात्स्नापते नमस्तुभ्यं ज्योतिषां पतये नमः ।

नमस्ते रोहिणिकान्त अर्घ्यं नः प्रतिगृह्यताम् ॥"

"जातः कंसवधार्थाय भूभारोत्तारणाय च ।

पाण्डवानां हितार्थाय धर्मसंस्थापनाय च ॥

कौरवाणां विनाशाय दैत्यानां निघनायच ।

गृहाणार्घ्यं मया दत्तं देवक्या सहितो हरे ॥"

'त्राहि मां सर्व लोकेश हरे संसारसागरात् ।

त्राहि मां सर्वपापघ्न दुःखशोकार्णवत्प्रभो ॥

सर्वलोकेश्वर त्राहि पतितं मां भवार्णवे ।

त्राहि मां सर्वदुःखघ्न रोगशोकार्णवाद्धरे ॥

दुर्गतांस्त्रायसे विष्णो ये स्मरन्ति सकृत्सकृत ।

त्राहि मां देवदेवेश त्वतो नान्योस्ति रक्षिता ॥

यद्वा कचन कौमारे यौवने यच्च वार्धके ।

तत्पुण्यं वृद्धिमायातु पापं दह हलायुध ॥"