संस्कृत सूची|संस्कृत साहित्य|पुस्तकं|बृहत्कथामञ्जरी|लावानकनामा तृतीयो लम्बकः| पद्मावतीविवाहः लावानकनामा तृतीयो लम्बकः परहिताख्यायिका वहिल्लकाख्यायिका देवसेनाख्यायिका परिव्राडाख्यायिका पुण्यसेनाख्यायिका सुन्दोपसुन्दाख्यायिका पद्मावतीविवाहः उर्वश्याख्यायिका विहितसेनाख्यायिका सोमप्रभाख्यायिका अहल्याख्यायिका विदूषकाख्यायिका देवदासाख्यायिका श्रीवत्सेशदिग्विजयः हलभूत्याख्यायिका लावानकनामा पद्मावतीविवाहः क्षेमेन्द्र संस्कृत भाषेतील प्रतिभासंपन्न ब्राह्मणकुलोत्पन्न काश्मीरी महाकवि होते. Tags : kshemendrasanskritक्षेमेन्द्रबृहत्कथामञ्जरीसंस्कृत पद्मावतीविवाहः Translation - भाषांतर इत्युक्त्वा नारदो देवीं विलोक्य प्रणतां पुरः । विद्याधरेन्द्रजननी भाविनीत्याह दिव्यधीः ॥६७॥ तिरोहिते ततस्तस्मिन्राजा लावानकं ययौ । सेनापिहितदिक्चक्रः सह वासवदत्तया ॥६८॥ आगतं वत्सनृपतिं ज्ञात्वा दूतेन मागधः । शङ्कया संभृतस्तस्थौ मन्त्रिवर्गबलोद्यमैः ॥६९॥ वत्सराजोऽपि दयितासंभोगामृतनिर्भरः । लावानकपुरोद्याने विजहार स्मरोपमः ॥७०॥ अथ तस्मिन्मृगयायां क्रीडायै विपिनं गते । यौगन्धरायणोऽभ्येत्य सार्धं गोपालकादिभिः ॥७१॥ कृत्वा ज्ञातकथां देवीं प्राणैः पत्युर्हितैषिणीम् । गूढं वसन्तकोपेतां निनाय मगधां क्षणात् ॥७२॥ तस्य योगेन तरुणी साभवद्ब्राह्मणी तदा । वसन्तकः काणबटुः स्वयं वृद्धद्विजश्च सः ॥७३॥ तेशु यातेशु मगधां गोपालोऽपि रुमण्वता । सह लावानकं दग्ध्वा गूढमन्त्रधरोऽभवत् ॥७४॥ मन्त्री वृद्धद्विजाकारः प्रविश्य मगधापतेः । कन्यकान्तःपुरं प्राह प्रौढः पद्मावतीं शनैः ॥७५॥ राजपुत्री सुतेयं मे रूपिणी तनयोऽप्ययम् । अन्वेष्टुमस्या गच्छामि चिरविप्रोषितं पतिम् ॥७६॥निक्षिप्तेयं त्वयि मया सुतश्चायं प्रियंवदः । इत्युक्त्वा प्रययौ मन्त्री तथेत्यभिहितस्तया ॥७७॥ सा च पद्मावतीं दृष्ट्वा तां च पद्मावती मुहुः । परस्परमहो रूपमित्यासक्तमवोचताम् ॥७८॥ अवन्तिकाभिधानां तां छत्रां वीक्ष्य द्विजन्मजाम् । मागधी देवतां मेने रूपलावण्यराशिभिः ॥७९॥ उवाच छत्रयोगेन दमयन्ती नलप्रिया । कृष्णा च पाण्डववधूस्तद्विधेयं भविष्यति ॥८०॥ ध्यात्वेत्युपचचारैता प्रणता देवतामिव । ततः पद्मावतीमाता तां दृष्ट्वा विस्मितावदत् ॥८१॥ कुन्ती भोजस्य तनया पुरा दुर्वाससं मुनिम् । आराध्य पितुरादेशादवाप प्रवरं वरम् ॥८२॥ तस्मादवन्तिकापुत्री दिव्योचितमनः सती । यत्नादाराधनीयेयं सत्सेवा हि महाफला ॥८३॥ इति मातुर्नियोगेन तां सिषेवे नृपात्मजा । मन्दीकृत्य शुचं किचित्सहायमिव चेष्टितैः ॥८४॥ विरहानलसंतापमूर्च्छितापि मुहुर्मुहुः । संकल्पोल्लिखितप्रेयोदर्शनेन धृतिं ययौ ॥८५॥ अत्रान्तरे मृगक्रीडानिवृत्तो वत्सभूपतिः ।देवीं लावानके दग्धामज्ञासीत्सवसन्तकाम् ॥८६॥ श्रुत्वैव स पपाताशु विस्फुरत्कटको भुवि । हारांशुनिर्भरस्मेरो वज्रलून इवाचलः ॥८७॥ तुषारचन्दनजलैर्विबुद्धो विलपन्प्रियाम् । तत्सपत्नीति भीत्येव मुमोचालिङ्गितां महीम् ॥८८॥ स समाश्वास्यमानोऽपि यत्नाद्गोपालकादिभिः । आससाद धृतिं राजा नयहीन इव श्रियम् ॥८९॥विद्याधरेन्द्रजननीभाविनीति मुनेर्वचः । स्मृत्याधारोऽभवत्किंचिदाशालम्बितजीवनः ॥९०॥ गोपालमन्त्रिणौ दृष्ट्वा मन्दशोकौ मुखत्विषा । इङ्गितज्ञः शुचं त्यक्त्वा विचारपदमाययौ ॥९१॥ किंचित्प्रतनुशोकेऽथ विरहार्तमहीपतौ । देवी दग्धेति संलापे दिक्चक्रे परिसर्पति ॥९२॥ प्रद्योतो मगधाधीशो दूतेनाभ्यर्थ्य भूभुजे । दातुं पद्मावतीमैच्छत्पार्वतीमिव शूलिने ॥९३॥ प्रियं प्राप्स्यति तां प्राप्य श्रुत्वेति सचिवान्नपः । अमन्यत निजोद्वाहं विरहानलदुःसहः ॥९४॥ ततस्तुरगसैन्येन मागधीम प्राप्य भूपतिह । विवाहवसुधां भेजे राजपुत्र्या सहोचिताम् ॥९५॥ वह्निप्रदक्षिणे तत्र प्राह यौगन्धरायणः । प्रदत्तां देहि मे वाचं पूर्वदिग्विजये प्रभो ॥९६॥ इति मन्त्रिगिरा तेन वत्सराजजयं प्रति । निबद्धवचने स्वैरं विवाहश्रीरवर्तत ॥९७॥ अवन्तिकाविरचितां तिलकं मालिकां तथा । अम्लानां वीक्ष्य भूपालो वर्णयित्वा धृतिं ययौ ॥९८॥ कथं जीवति मे देवी नान्या वेत्ति तया विना । मालिका तिलकं चेदमिति ध्यात्वा जहर्ष सः ॥९९॥ पद्मामिव समासाद्य ततः स पुरुषोत्तमः । पद्मावतीं ययौ ध्यायन्देवीमेव निजां पुरीम् ॥१००॥ प्रविश्यान्तःपुरं तत्र नववध्वापि संगतः । न न््द स्मरन्कान्तां कामकेलिकुमुद्वतीम् ॥१०१॥ ततः प्रणयवादिन्यः पद्मावत्या वशान्विताः । अवन्तिकांशुकच्चन्नरथेनानु समाययौ ॥१०२॥ गोपालान्तःपुरं प्राप्तां ततस्तां वत्सभूपतिः । वल्लभां स्वां परिज्ञाय मुमोह विरहाकुलः ॥१०३॥ राजानं विह्वलं दृष्ट्वा देवीं चोत्तम्भितां शुचा । पापोऽस्मि कारणमिति प्राह यौगन्धरायणः ॥१०४॥ अथाश्रुकणसंदिग्धतारहारस्तनस्थली । उवाच देवी निःश्वासग्लपिताधरपल्लवा ॥१०५॥ आर्यपुत्रहितायैषा तीर्णा गूढस्थितिर्मया । स्वस्त्यस्त्विदानीं वक्ष्यामि वह्नौ दुःखालयां तनुम् ॥१०६॥ श्रुत्वेति वचनं देव्याः सह गोपालकादिभिः । पद्मावती च राजा च मन्त्री च रुरुदुः पृथक् ॥१०७॥ धन्योऽसि वत्सनृपते महेश्वर इवापरः । यस्य वासवदत्तेयं सती हृदयवल्लभा ॥१०८॥ इत्याकाशभवा वाणी सतीभावविशुद्धये । उच्चाचार नृपस्तां च श्रुत्वाभूत्स मदाकुलः ॥१०९॥ ततः प्रहृष्टाः पीयूषसिक्ता इव परस्परम् । प्रशंसन्तो मुमुदिरे ते वर्धितमहोत्सवाः ॥११०॥ देवीविलोचनच्छायानीलोत्पलदलं मधु । पद्मावतीस्मितस्मेरकुसुमाङ्कं पपौ नृपः ॥१११॥ इति पद्मावतीविवाहः ॥७॥ N/A References : N/A Last Updated : October 10, 2017 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP