धर

{ dhara }

Puranic Encyclopaedia

DHARA I   He is the first Vasu born to Dharma of his wife Dhūmrā. [Śloka 19, Chapter 66, Ādi Parva] .
DHARA II   A king who was a friend of Yudhiṣṭhira. [Śloka 39, Chapter 158, Droṇa Parva, M.B.] .

हिन्दी (hindi) WN

noun  आठ वसुओं में से एक   Ex. वेदों में धर के पूजन का विधान है ।

ONTOLOGY:

पौराणिक जीव (Mythological Character) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ধর

guj ધર

kok धर

mar धर

ori ଧର

pan ਧਰ

san धरः

urd دھر

प्राचीन चरित्रकोश

धर n.  धर्म तथा धूम्रा का पुत्र । इसकी पत्नी मनोहरा । इसके पुत्र द्रविण, हुतहव्यवह, शिशिर, प्राण रमण [विष्णु.१.१५] तथा रज [ब्रह्मांड ३.३.२१-२९] । महाभारत के मत में, इसे द्रविण तथा हुतहव्यवह ये केवल दो ही पुत्र थे [म.आ.६०.२०] ।
धर II. n.  सोम का पुत्र ।
धर III. n.  एक पांडवपक्षीय राजा [म.द्रो.१३३-३७] । यह युधिष्ठिर का संबंधी एवं सहायक था ।

कोंकणी (Konkani) WN

noun  आठ वसुआं मदलो एक   Ex. वेदांत धराच्या पुजेचें विधान आसा

ONTOLOGY:

पौराणिक जीव (Mythological Character) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ধর

guj ધર

hin धर

mar धर

ori ଧର

pan ਧਰ

san धरः

urd دھر

A dictionary, Marathi and English

Ex. त्याचे भाषणास धर नाहीं आतां एक बोलेल मग एक बोलेल. 6 In comp. with Sanskrit words. That holds or keeps. Ex. जलधर, चक्रधर, गंगाधर. धर धरणें To keep at home or in the house. 2 To become conjugally faithful;--used of the female or the male.

Aryabhushan School Dictionary

 m  Power of holding; lit. fig. Hold. Power of endurance. Congruity.

मराठी (Marathi) WN

noun  आठ वसूंपैकी एक   Ex. वेदांमध्ये धरच्या पूजनाचे विधान आहे.

ONTOLOGY:

पौराणिक जीव (Mythological Character) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ধর

guj ધર

hin धर

kok धर

ori ଧର

pan ਧਰ

san धरः

urd دھر

महाराष्ट्र शब्दकोश

 पु. १ अडकवून , निरोधून ठेवण्याची , टिकविण्याची शक्ति ; ( शब्दशः व लक्षणेने ). चिकटून राहण्याची , धारण करण्याची , जडण्याची शक्ति . वायुमुळे हाताचा धर गेला . त्या आंब्याला धर नाही मोहोर येतांच पडतो . चुना जुना झाला म्हणजे त्याचा धर नाहीसा होतो . त्याचे बुद्धीला धर नाही एक श्लोक दहा वेळा सांगितला पाहिजे . २ तोलून धरण्याची , आधारण्याची , वर सहन करण्याची शक्ति ( पायांची , पायांतील वस्तूंची ); आधार . कड्यावर बांधकाम केल्यावर चांगला धर लागेपर्यंत कड्याखालची जमीन उकरुन खाली उतरावे लागते . - मॅरेट १७ . या विहिरीला धर चांगला आहे . ३ खळ ; तहकूब करण्याची , दाबून धरण्याची शक्ति ( प्राण्यांचे व्यापार , मलमूत्रविसर्जन इ० ); संयमनशक्ति . ४ कष्ट मानसिक त्रास सोसण्याची शक्ति ; तग ; टिकाव . ५ ( बोलण्यांत , वागण्यांत , विचारांत एकवाक्यता ; सुसंगति ; व्यवस्थितपणा ; मेळ . त्याचे भाषणास धर नाही , आतां एक बोलेल मग एक बोलेल . ६ धीर . ( क्रि० तुटणे ). धर सर्वांचाहि जेधवां तुटला । - मोगदा १ . २ . ७ जम ; घडी ; बस्तान . इकडे अद्यापि पक्का धर बसला असे त्यास वाटत नाही . - सूर्यग्न ८ पर्वत . जो धैर्य धरसा , सहस्त्रकरसा तेजे तमा दूरसा । - र ४ . ९ ( समासांत )) धारणकरणारा ; ठेवणारा ; पाळणारा . उदा० जल - चक्र - गंगा - धर इ० [ सं . धृ ]
 पु. ( महानु .) आधार ; आश्रय ; टेका ; खांब . ' अडल्यासी घर .'; ' धर्मी धर दीजे .' - सिसू . ( सं . धृ = धारण करणें )
 पु. कांठ . ' राजणगांवीं एक शेतांतील विहिरीचें धरावर एक वाघ बसला होता .' - के २४ . ९ . ३५ . ( सं . धृ .)
 पु. १ अडकवून , निरोधून ठेवण्याची , टिकविण्याची शक्ति ; ( शब्दशः व लक्षणेने ). चिकटून राहण्याची , धारण करण्याची , जडण्याची शक्ति . वायुमुळे हाताचा धर गेला . त्या आंब्याला धर नाही मोहोर येतांच पडतो . चुना जुना झाला म्हणजे त्याचा धर नाहीसा होतो . त्याचे बुद्धीला धर नाही एक श्लोक दहा वेळा सांगितला पाहिजे . २ तोलून धरण्याची , आधारण्याची , वर सहन करण्याची शक्ति ( पायांची , पायांतील वस्तूंची ); आधार . कड्यावर बांधकाम केल्यावर चांगला धर लागेपर्यंत कड्याखालची जमीन उकरुन खाली उतरावे लागते . - मॅरेट १७ . या विहिरीला धर चांगला आहे . ३ खळ ; तहकूब करण्याची , दाबून धरण्याची शक्ति ( प्राण्यांचे व्यापार , मलमूत्रविसर्जन इ० ); संयमनशक्ति . ४ कष्ट मानसिक त्रास सोसण्याची शक्ति ; तग ; टिकाव . ५ ( बोलण्यांत , वागण्यांत , विचारांत एकवाक्यता ; सुसंगति ; व्यवस्थितपणा ; मेळ . त्याचे भाषणास धर नाही , आतां एक बोलेल मग एक बोलेल . ६ धीर . ( क्रि० तुटणे ). धर सर्वांचाहि जेधवां तुटला । - मोगदा १ . २ . ७ जम ; घडी ; बस्तान . इकडे अद्यापि पक्का धर बसला असे त्यास वाटत नाही . - सूर्यग्न ८ पर्वत . जो धैर्य धरसा , सहस्त्रकरसा तेजे तमा दूरसा । - र ४ . ९ ( समासांत )) धारणकरणारा ; ठेवणारा ; पाळणारा . उदा० जल - चक्र - गंगा - धर इ० [ सं . धृ ]
०लाहणे   टिकाव धरणे ; तुलनेस येणे . मेणिका तारा उर्वशी । वोळी धर न लहाती कव्हणी दीसी । - शिशु ३३१ .
०लाहणे   टिकाव धरणे ; तुलनेस येणे . मेणिका तारा उर्वशी । वोळी धर न लहाती कव्हणी दीसी । - शिशु ३३१ .
०सुटणे   धैर्य नाहीसे होणे . शहाजणे केली परंतु लश्करचा धर सुटला . - भाब ८८ .
०सुटणे   धैर्य नाहीसे होणे . शहाजणे केली परंतु लश्करचा धर सुटला . - भाब ८८ .

A Sanskrit English Dictionary

धर  mfn.  mf( आ)n. (√ धृ) bearing, supporting ( scil. the world, said of कृष्ण and शिव), [MBh.]
अंशु    ifc. holding, bearing, carrying, wearing, possessing, having, keeping (also in memory), sustaining, preserving, observing ( cf.-, अक्ष-, कुलं- &c.), [MBh.]; [R.] &c.
धर  m.  m. a mountain, [Kir. xv, 12] ( cf. क्षिति-, भू- &c.)
a flock of cotton, [L.]
विट   a frivolous or dissolute man (= ), [L.]
a sword, [Gal.]
N. of a वसु, [MBh.]
of a follower of the पाण्डवs, ib. of the king of the tortoises, [L.]
of the father of पद्म-प्रभ (6th अर्हत् of pres. अव-सर्पिणी), [L.]
धर  n.  n. poison, [L.] ( v.l. दर)

The Practical Sanskrit-English Dictionary

धर [dhara] a.  a. (-रा,
-री  f. f.) [धृ-अच्] (Usually at the end of comp.) Holding, carrying, bearing, wearing, containing, possessing, endowed with, preserving, observing, &c.; as in अक्षधर, अंशुधर, गदाधर, गङ्गाधर, महीधर, असृग्धर, दिव्याम्बरधर &c.
रः A mountain; a hill-fort. शिवस्य यस्य हस्तेऽद्य धरौ सिंहपुरंदरौ [Śiva. B.15.17.] उत्कं धरं द्रष्टुमवेक्ष्य शौरिमुत्कन्धरं दारुक इत्युवाच [Śi.4.18;] धरसंस्थः [Ki.15.12.]
A flock of cotton.
A frivolous or dissolute man (विट).
The king of the tortoises; i. e. Viṣṇu in his Kūrma incarnation.
 N. N. of one of the Vasus.
A sword.
-रम्   poison.

Shabda-Sagara

धर  mfn.  ( -रः-रा-री-रं) Who or what has or holds.
 m.  ( -रः)
1. A mountain. 2. A flock of cotton.
3. The tortoise Avatāra.
4. One of the demi- gods called VASUS.
 f.  ( -रा)
1. The earth.
2. The uterus or womb. 3. Marrow.
4. A vessel of the body.
5. A golden globe or heap of valuables, representing the earth, and given to Brāhmans.
E. धृञ् to have or hold, to contain or support. &c. affix अच्, or ट fem. affix टाप् or ङीष्.

ROOTS:

धृञ् अच् ट टाप् ङीष्