श्री स्वामी समर्थ सारामृत - अध्याय ३

श्री गणेशाय नमः ॥ धन्य धन्य ते या जगती । स्वामीचरणी ज्यांची भक्ती । त्यांसी नाही पुनरावृत्ती । पद पावती कैवल्य ॥१॥
गताध्यायी कथा सुंदर । स्वामींनी निवेदिले स्वचरित्र । आणि बाबा दिगंबर । त्यांचे वृत्त निवेदिले ॥२॥
निर्विकार स्वामीमूर्ति । लोका चमत्कार दाविती । काही वर्षे करोनी वस्ती । मंगळवेढे सोडिले ॥३॥
मोहोळमाजी वास्तव्य करीत । आप्पा टोळ झाले भक्त । तेथीचे साकल्य वृत्त । अल्पमती केवी वर्णू ॥४॥
स्वामी चरित्राचे हे सार । म्हणूनी केला नाहीं विस्तार । वर्णिता कथा समग्र । ग्रंथ पसरे उदधीसम् ॥५॥
सवे घेउनी स्वामींसी । टोळ जाती अक्कलकोटासी । अर्धमार्गावरुनी टोळांसी । मागे परतणे भाग पडे ॥६॥
टोळे आज्ञापिले सेवका जोवरी आम्ही येउ का । तोवरी स्वामींसी सोडू नका । येथेच मुक्काम करावा ॥७॥
टोळ गेलिया परतोनी । स्वामी चालले उठोनी । बहुत वर्जिले सेवकांनी । परी नच मानिले त्या ॥८॥
तेथोनिया निघाले । अक्कलकोटाप्रति आले । ग्रामद्वारी बैसले । यतिराज स्वेच्छेने ॥९॥
तेथे एक अविंध होता । तो करी तयांची थट्टा । परी काही चमत्कार पाहता । महासिद्ध समजला ॥१०॥
पूर्वपुण्यास्तव निश्चिती । आले चोळाप्पाचे गृहाप्रती । स्वामीसी जाणोनी ईश्वरमूर्ती । चोळाप्पा करी आदर ॥११॥
चोळाप्पाचे भाग्य उदेले । यतिराज गृहासी आले । जैसी कामधेनू आपण बळे । दारिद्र्याच्या घरी जाय ॥१२॥
पूर्वपुण्य होते गाठी । म्हणून घडल्या या गोष्टी । झाली स्वामीराज भेटी । परम भाग्य तयाचे ॥१३॥
धन्य धन्य तयाचे सदन । जे स्वामींचे वास्तव्यस्थान । सुरवरा जे दुर्लभ चरण । तयाच्या घरी लागले ॥१४॥
योगाभ्यासी योग साधिती । तडी तापडी मार्गी श्रमती । निराहार कितीक राहती । मौन धरिती किती एक ॥१५॥
एक चरणी उभे राहोन । सदा विलोकिती गगन । एक गिरिगव्हरी बैसोन । तपश्चर्या करिताती ॥१६॥
एक पंचाग्निसाधन करिती । एक पवनाते भक्षिती । कित्येक संन्यासी होती । संसार अवघा सांडोनी ॥१७॥
एक करिती कीर्तन । एक मांडिती पूजन । एक करिती होमहवन । एक षटकर्मे आचरिती ॥१८॥
एक लोका उपदेशिती । एक मांडिती पूजन । एक ब्राह्मण भोजन करिती । एक बांधिती देवालये ॥१९॥
परी जयाचे चरण । दुर्लभ सदभक्तीवाचोन । केलियासी नाना साधन । भावाविण सर्व व्यर्थ ॥२०॥
योगयागादिक काही । चोळापाने केले नाही । परी भक्तिस्तव पाही । स्वामी आले सदनाते ॥२१॥
तयाची देखोनिया भक्ती । स्वामी तेथे भोजन करिती । तेव्हा चोळाप्पाचे चित्ती । आनंद झाला बहुसाळ ॥२२॥
तैपासून तयाचे घरी । राहिले स्वामी अवतारी । दिवसेंदिवस चाकरी । चोळाप्पा करी अधिकाधिक ॥२३॥
तेव्हा राज्यपदाधिकारी । मालोजीराजे गादीवरी । दक्ष असोनि कारभारी परम ज्ञानी असती जे ॥२४॥
अक्कलकोटची प्रख्याती । तेव्हा काही विशेष नव्हती । परी तयांचे भाग्य निश्चिती । स्वामी चरणीं उदेलें ॥२५॥
तैपासून जगांत । त्या नगराचें नाव गाजत । अप्रसिद्ध ते प्रख्यात । कितीएक जाहले ॥२६॥
चोळाप्पाचे गृहाप्रती । आले कोणी एक यती । लोका चमत्कार दाविती । गावात मात पसरली ॥२७॥
आपुली व्हावी प्रख्याती । ऐसे नाही जयांचे चित्ती । म्हणूनिया स्वामीराज यती । बहुधा न जाती फिरावया ॥२८॥
लोकांमाजी पसरली मात । नृपासी कळला वृतांत । की आपुलिया नगरात । यती विख्यात पातले ॥२९॥
राहती चोळप्पाचे घरी । दर्शना जाती नरनारी । असती केवळ अवतारी । लीला ज्यांची विचित्र ॥३०॥
वार्ता ऐसी ऐकोनी । राव बोलले काय वाणी । गावात यती येवोनी । फार दिवस जाहले ॥३१॥
परी आम्हा श्रुत पाही । आजवरी जाहले नाही । आता जावोनी लवलाही । भेटू तया तयिवर्या ॥३२॥
परी ते केवळ अंतर्ज्ञानी । ऐसी वार्ता ऐकली कानी । हे सत्य तरी येवोनी । आताच देती दर्शना ॥३३॥
रावमुखातून वाणी निघाली । तोचि यतिमूर्ती पुढे ठेली । सकल सभा चकित झाली । मति गुंगली रायाची ॥३४॥
सिंहासनाखाली उतरोन । राव घाली लोटांगण । प्रेमाश्रुंनी भरले नयन । कंठ झाला सदगदित ॥३५॥
दृढ घातली मिठी चरणी । चरण धुतले नेत्राश्रूंनी । मग तयां हस्तकीं धरोनी । आसनावरी बैसविले ॥३६॥
खूण पटली अंतरी । स्वामी केवळ अवतारी । अभक्ती पळोनी गेली दूरी । चरणी भक्ती जडली तै ॥३७॥
सकळ सभा आनंदली । समस्ती पाऊले वदिली । षोडशोपचारे पूजिली । स्वामीमूर्ती नृपराये ॥३८॥
निराकार आणि निर्गुण । भक्तांसाठी झाले सगुण । तयांच्या पादुका शिरी धरोन । विष्णू नाचे ब्रम्हानंदे ॥३९॥
स्वामी चरित्र सारामृत । नाना प्राकृत कथा संमत । प्रेमळ भक्त परिसोत । तृतीयोऽध्याय गोड हा ॥४०॥
श्रीरस्तु ॥ शुभं भवतु ॥ इति श्रीस्वामीचरित्रसारामृत अक्कलकोटनगरप्रवेशे तृतीयोऽध्याय ॥