अध्याय ८२ वा - श्लोक ११ ते १५

N/Aस्वयं च तदनुज्ञाता वृष्णयः कृष्णदेवताः । भुक्तोपविविशुः कामं स्निग्धच्छायाङ्घ्रिपाङ्घ्रिषु ॥११॥

भुक्तद्विजांची घेऊनि आज्ञा । करिती यदुगण मग भोजना । ज्यांचें दैवत श्रीकृष्ण जाणा । करूनि स्मरणा प्रतिग्रासीं ॥८७॥
कृष्णस्मरण ग्रासोग्रासीं । कृष्णमूर्ति निजमानसीं । कृष्णप्रेमें भोजनासी । करूनि छायेसी मग येती ॥८८॥
स्निग्ध हृद्य सुस्वादिष्ठ । कटुतिक्ताम्लक्षारोष्ण मिष्ठ । सदन्नें जेवूनियां यथेष्ट । होती उपविष्ट दुमच्छाये ॥८९॥
ज्यांची छाया पवित्रतर । नव्हती बिभीतकादि हिवर । विस्तीर्ण निबिड पादप थोर । देखोनि यदुभार प्रवेशले ॥९०॥
त्या वृक्षांचे छायेसि वोजा । बैसती आतपनिरसनकाजा । शिबिरामाजी कलत्रप्रज्ञा । राहिल्या सहजा पृथकत्वें ॥९१॥
ज्यांचीं मूळेंचि अंध्रिरूप । तिहीं करोनि प्राशिती आप । यास्तव म्हणती अंघ्रिप । बैसले समीप तच्छाये ॥९२॥
ऐसिये दुमच्छायेतळवटीं । बैसल्या वृष्णियादवथाटी । सुहृदां नृपांच्या पडती गांठी । होती भेटी यात्राङ्गें ॥९३॥

तत्रागतांस्ते ददृशुः सुहृत्सम्बंधिनो नृपान् । मत्स्योशीनरकौसल्यविदर्भकुरुसृञ्जयान् ॥१२॥

तया कुरुक्षेत्राच्या ठायीं । सुहृदभूपति ससमुदायीं । इष्ट मित्र आप्त पाहीं । भेटती सर्वही परस्परें ॥९४॥
शरीरसंबंधी सुहृद आप्त । देखती परस्परें समस्त । मत्स्य उशीनर कुरु त्रिगर्त । कौसल्य विदर्भ सृंजय पैं ॥९५॥

काम्बोजकैकयान्मद्रान्कुन्तीनानर्तकेरलान् । अन्यांश्चैवात्मपक्षीयान्परांश्च शतशो नृप ॥
नन्दादीन्सुहृदो गोपान्गोपीश्चोत्कंठिताश्चिरम् ॥१३॥

कैकेय मद्र आणि काम्बोज । सैन्धव केरल कुन्तिभोज । यां वेगळे सहजीं सहज । पाञ्चाळादि आत्मपक्षी ॥९६॥
मागधप्रमुख जे कां पर । तत्पक्षी जे राजे इतर । शतानुशत राजे थोर । तेही समग्र पातले ॥९७॥
आणि जिबलग नंदादिक । बाळपणींचे पशुगोपक । सुहृद सखे श्रीदामप्रमुख । तेही सम्यक देखिले ॥९८॥
तैशाच गोपी स्नेहभरिता । केवळ प्रेमरसाच्या सरिता । कृष्णदर्शना उत्कंठिता । ध्याननिरता चिरकाळ ॥९९॥
रामकृष्ण नाहाणिले घरीं । ग्रास भरविले आपुल्या करीं । अंग्या टोप्या सालंकारीं । कडियेवरी वागविलें ॥१००॥
हल्लरु गाऊनियां पालखीं । केव्हां पहुडविलें मंचकीं । क्रीडती लेकुरांमाजी कौतुकीं । या लीला अनेकी ज्या ध्याती ॥१॥
अक्रूरें नेलियादारभ्य । कृष्णदृगुत्सव अलभ्य । केव्हां भेटेल पद्मनाभ । ऐशा स्वयंभ सोत्कंठा ॥२॥
ऐशियांतें यात्रेमाजि । यादव देखते जाले सहजीं । तयांची प्रेमोत्कर्षवाजी । नृपसमाजीं नृप सांगे ॥३॥

अन्योन्यसन्दर्शनहर्षरंहसा प्रोत्फुल्लहृद्वक्त्रसरोरुहश्रियः ।
आश्लोष्य गाढं नयनैः स्रवज्जला हृष्यत्त्वचो रुद्धगिरो ययुर्मुदम् ॥१४॥

ऐसे राजे परस्परीं । सुहृद आप्त सह परिवारीं । सम्यक म्हणिजे बरव्या परी । दर्शनें अंतरीं संतुष्ट ॥४॥
दर्शनहर्षाच्या उत्कर्षें । प्रफुल्लित परस्परें मानसें । वदनपद्माच्या विकासें । पद्मा प्रकटे पद्मालया ॥१०५॥
परस्परें आलंगिती । कवळूनि गाढ हृदयीं धरिती । आनंदाश्रु नयनीं ढळती । आंगीं उठती रोमाञ्च ॥६॥
त्वचा आनंदें प्रस्फुरिता । प्रमुदित स्वेदाची आर्द्रता । फुलक टवटविले तत्वता । वाग्देवता पांगुळली ॥७॥
ऐसीं हर्षोकर्षें आंगीं । मिथः दर्शनाच्या प्रसंगीं । चिह्नें उमटलीं तत्प्रसंगीं । तीं तुजलागीं निरूपिलीं ॥८॥
परमानंद पावले ऐसा । तो तुज कथिला कुरुनरेशा । यावरी स्त्रियांया प्रेमोत्कर्षा । मिथा संतोषा अवधारीं ॥९॥

स्त्रियश्च संवीक्ष्य मिथोऽतिसौहृदस्मितामलापाङ्गदृशोऽभिरेभिरे ।
स्तनैः स्तनान्कुङ्कुमपङ्करूषितान्निहत्य दोर्भिः प्रनयाश्रुलोचनाः ॥१५॥

दर्शनमात्रें त्या वनितातें । सुष्ठु हृदयें प्रफुल्लितें । स्नेहोत्कर्षें वदनीं स्मितें । उदया येती परस्परें ॥११०॥
स्मितावलोकें अमलापाङ्ग । तिहीं करूनि दृष्टि चाङ्ग । प्रफुल्लित पाहतां वोघ । परस्परें उचंबळे ॥११॥
तिये स्नेहवृद्धीच्या भरें । अवलोकूनि अत्यादरें । आलिङ्गिती परस्परें । कोण्या प्रकारें तें ऐका ॥१२॥
कुङ्कुमचर्चित उरोजघातें । सकुङ्कुमा कुचकुम्भातें । संघट्टिती प्रेमें बहुतें । बाहुप्रान्तें कवळोनि ॥१३॥
परस्परें उभय बाहीं । स्नेहें दृढतर कवळितां हृदयीं । कुङ्कुमचर्चित कुचांच्या ठायीं । संघट्ट होतां सुखवृद्धि ॥१४॥
बहुतां दिवसांच्या दर्शनें । अनुभूत सुखदुःख स्मरोनि मनें । बाष्पबिन्दु स्रवती नयनें । प्रणयकारुण्यें द्रवलेनी ॥११५॥
ऐशा अंगनांचिया भेटी । स्नेहोत्कर्षें पडली मिठी । परस्परें स्रवती दृष्टी । सुखसंतुष्टीचेनिभरें ॥१६॥
कथूनि स्त्रियांचा स्नेहोत्कर्ष । पूर्वोक्त नृपांचा विशेष । शुक निवेदी कुरुवर्यास । तोही अशेष अवधारा ॥१७॥