सप्तम स्कंध - अध्याय बारावा

श्रीगणेशायनमः । श्रीमतीजीकामेश्वरी । चराचराचीइश्वरी । हिमाद्रीवरीकृपाकरी । ज्ञानबोधीनिरामय ॥१॥

अंबाम्हणेभूधरा । मीचकेलेंचराचरा । मायाकृतीपसारा । पृथक्‍ नसेमजहुनी ॥२॥

तत्वतानाहींवेगळें । व्यवहारेंहेंनिराळें । विद्यामायेचेनिबळें । नातरीएक अद्वैतमी ॥३॥

मीचहेंसर्वस्रजिलें । मीच आंतप्रवेशलें । मायाकर्मादिरचिले । प्राणादिकमनादि ॥४॥

नातरीलोकांतर । जीवत्व आणिजन्मांतर । केवींघडतेप्रकार । मायेजिचेवांचूनीं ॥५॥

मायाभेदजैसाजैसा । उपाधियोगेंतैसातैसा । आत्माचयेतसेभासा । घटीमठीखजेवीं ॥६॥

उंचनीचवाईटबरे । सर्वदेखिलेभास्करें । नमळेजेवींतिमिरें । तैशीमीनिर्मळ ॥७॥

कार्यकरोनीनिकरी । लिप्तनसेमीसंसारी । कमलपत्रजलावरी । सदाजेवींकोरडे ॥८॥

माझेंठाईंचजन । कर्तृत्वाचेंस्थापन । करितीपरीनेणोन । कल्पनामुळ आरोपिती ॥९॥

कर्मतेंच आत्माम्हणती । धराधरातेनेणती । बुद्धिमान ऐसेंनम्हणती । मायाभेदवेत्तेजे ॥१०॥

जीव आणिईश्वर । मायेनेंचकेलेअपार । स्वभावेंमीनिरंतर । एक अद्वयविराजे ॥११॥

देहेंद्रियेंएकवटली । जीव ऐसीकल्पनाकेली । सूत्ररुपेंमीएकली । माळेपरीरुपमाझे ॥१२॥

अविद्याआणिगुण । वासनेनेंकेलेभिन्न । परभेदाचेकारण । मायाएकजाणिजे ॥१३॥

माझेठिकाणीचराचर । गुंफूनिराहिलेसाचार । सूक्ष्मरुपेंमीईश्वर । कारणदेहाभिमानी ॥१४॥

लिंगदेहाचाअभिमानी । हिरण्यगर्भसंज्ञेनी । सूत्रात्मामीचव्यापुनी । चराचरींपसरलें ॥१५॥

विराटमीचस्थूलेश्वर । ब्रम्हाविष्णूमीचहर । गौरीपद्मावाण्याकार । सूर्यचंद्रनक्षत्रमी ॥१६॥

पशूपक्षीसौम्यक्रूर । सुष्टदुष्टभयंकर । विप्रचंडाळतस्कर । स्त्रीपुंनपूंसकसर्वमी ॥१७॥

जेंजेंगिरेदिसेंडोळा । जेंऐंकूयेतेंकर्णाला । एवंसर्वत्रवस्तूला । अंतर्बाह्यव्याप्तमी ॥१८॥

घटशरावजेवींपहातां । मृतिकाचभासेसर्वता । वस्त्रजेवींततुयुक्ता । भूषणजेवींस्वर्णमय ॥१९॥

कांहींचहेंमजवांचून । नसेंऐसेंगिरेजाण । जेंकांहींमजवांचून । शून्यजणसर्वही ॥२०॥

जेवीवंध्येचासूत । मृगजळातेंप्राशित । मुळींचनसतांकल्पित । भानकैचेंतेठाई ॥२१॥

जेवींएकपडलीदोरी । भ्रांतीयोगेंतियेवरी । माळाधारासर्पनिधारी । वृथाभासकल्पना ॥२२॥

तेवींमीएक अद्वैत । चिद्विलासेंओतप्रोत । नाहींमज आद्यंत । अनंत आणि अव्यक्तमी ॥२३॥

ऐसीमीजरीअसे । मममायेचेनिविलासे । जगद्रूपहेंसर्वभासे । शिंपीमाजीरजतापरी ॥२४॥

हिमाचलम्हणेमाते । रुपवर्णिलेंजेंमाते । समष्टीतेंपरदेवते । पाहूंऐसेंवाटेमज ॥२५॥

कृपाकरिसीलजरी । धन्यहोईनसंसारी । ऐकतांऐसीवैखरी । देवसर्वहर्षलें ॥२६॥

विष्णुआदिदेवगण । सर्वांचेंमतपाहून । प्रकटकेलेंतेनिर्वाण । रुप आपुलेंदेवीनें ॥२७॥

तेंविराटरुपमहान । सर्वत्रदिसेंदीप्तिमान । सत्यलोकमस्तकजाण । चंद्रसूर्यनेत्रजेथें ॥२८॥

दशदिशाज्याचेकर्ण । चारवेदज्याचाप्राण । अव्यक्तह्रदयखूण । जंघाधराजहली ॥२९॥

नभतेंचिनाभिसर । ज्योतिश्चक्रतेचिउर । महर्लोक अतिसुंदर । कंठदेशजियेचा ॥३०॥

जनोलोकतेंचिवदन । तपोलोकभालस्थान । इंद्रादिदेवतांगण । बाहुस्थानविराटाचे ॥३१॥

शब्दगुणकर्णेंद्रिय । दिशातेथेंआधेय । नासत्यजेसूर्यतनय । घ्राणस्थानबोलिले ॥३२॥

मुखामाजीराहेअनल । पापण्यादिसतीतेजाळ । दिवारात्रतेकेवळ । विराटाचेराजेंद्रा ॥३३॥

भोंवयाचाजोअवकाश । ब्रम्हस्थानतेविशेष । तालुतिचेजलःनिशेष । रसतोचिरसनाहीं ॥३४॥

यमजेथेंदंष्ट्रांकुर । मोहतोचिदंतसुंदर । हास्यमायासाचार । कटाक्षजाणसर्वसृष्टी ॥३५॥

लज्जाज्याचीउत्तरोष्ठ । लोभझालाअधरोष्ठ । अधर्मतेथेंझालापृष्ठ । शिश्नझालाप्रजापती ॥३६॥

कुक्षीमाजीसप्तसागर । अस्थिहेपर्वतभार । नाडयानद्याकेशभार । वृक्षसर्वजयाचे ॥३७॥

कौमारयौवनजरा । गतीत्याचीसत्वरा । मेघतेरोमसुंदरा । संधीवस्त्रजयाचे ॥३८॥

चंद्रज्याचेपुन्हामन । विष्णुज्याचेविज्ञान । रुद्रजेथेंअंतःकरण । श्रोणिभाग अश्वादी ॥३९॥

अतलादिसप्तविवर । कटयधोभागविस्तार । क्रमेंजाणावासाचार । संज्ञामात्रेंवर्णिला ॥४०॥

अनंत उमटतीज्वाला । जिव्हाफिरेलळलळा । कटकटारववेळवेळां । दंष्ट्रापासूनिहोतसे ॥४१॥

नेत्रांतुनिसांडेवन्ही । शस्त्रास्त्रेबहुधारणी । ब्रम्हक्षत्रज्याचेभोजनीं । महाभयंकरतेंरुप ॥४२॥

अनंतशीर्षनयन । अनंतचिकरचरण । कोटिसूर्यप्रभापूर्ण । विद्युत्कोटिकांतीते ॥४३॥

भयप्रदमहाघोर । ह्रदयनेत्रांत्रासकर । पहातांचिहाहःकार । देवकरितीसर्वही ॥४४॥

कपसुटलाशरीरीं । मूर्छाआलीएकसरी । भुललेदेवतेअवसरी । जगदंबानोळखे ॥४५॥

विराटाचेचहूंदिशी । वेद असतीअहर्निशी । तैबोधिलेसर्वांशी । सावधझालेतेधवा ॥४६॥

धैर्यकरुनितेसुर । उभेझालेप्रेमपूर । सदगदकंठ आश्रुधार । नेत्रस्रवतीदेवांचे ॥४७॥

आरंभिलेंतैंस्तवन । रक्षरक्ष आम्हींदीन । अपराधक्षमाकरुन । पाळीआम्हांमहेश्वरी ॥४८॥

कोपनकीजेवत्सले । आम्हांसर्वांभयवाटले । रुपपाहतांचिवहिले । सुदुर्दशभयप्रद ॥४९॥

कोठेंतूंपरमेश्वर । कोठेंआम्हींपामर । कैंचिस्तुतीकैचाविचार । अज्ञानेंभयेंव्यापलों ॥५०॥

झालोंसर्वहीमागून । तूंआद्यमूळकारण । केवींहोय आम्हाज्ञान । अचिंत्य अव्यक्तमूर्तीचे ॥५१॥

भुवनेश्वरीकालात्मिके । नमोनमोप्रणवात्मके । वेदांतसिद्धेंनमोस्तु ॥५२॥

अग्नीसूर्यताराचंद्र । ओषधीरसब्रम्ह इंद्र । दैत्ययक्षविष्णुरुद्र । प्रकटसर्वतवदेहीं ॥५३॥

सर्वात्मातूंसर्वेश्वर । तुज अनंतनमस्कार । प्राणापानादिसाचार । विधीअविधीसर्वतूं ॥५४॥

पुढेंमागेंखालींवर । दोहीबाजूनिरंतर । तुजलागीनमस्कार । असोअन्यनेणवें ॥५५॥

हेंरुपतुझेंअलौकिक । आईसत्वर आतांझांक । पूर्वरुपतेंअलौलिक । अतिसुंदरदाखवी ॥५६॥

व्यासम्हणतीभारता । एवंऐकोनिजगन्माता । कृपाद्रवलीतत्वत्ता । रुपकेलेअदृश्य ॥५७॥

पूर्वींचेंअतिमनोहर । रुपकेलेंसत्वर । पाहूनिस्वस्थनिर्जर । तेसमयींजाहलें ॥५८॥

देवीम्हणेहोदेव । कोठेंतुम्हीमंददेव । कोठेंहेंरुपवैभव । परीकृपेंकरुनिदाविलें ॥५९॥

यझतपादिसाधन । तेणेंहीनपवेंदर्शन । योगीकरितीसाधन । समाधिस्तयासाठीं ॥६०॥

परीममकृपेवांचून । उपायनसेयेथेंअन्य । जगामाजीतोचिधन्य । जेणेंसंपादिलीमत्कृपा ॥६१॥

देवीम्हणेपर्वता । आत्मापावूनिजीवता । उपाधियोगेंकर्तृता । प्राप्तझालीतयासी ॥६२॥

उपाधीम्हणजेशरीर । बिंबलाआत्मासुंदर । देहयोगेंव्यापार । घडूंलागलेतयासी ॥६३॥

उदकानेंघटभरले । माजीरविबिंबपडलें । चंचलत्वतयालाधले । जलयोगेंसहजची ॥६४॥

जलहालतांहाललें । घटभंगताभंगले । मळपडतांचिमळलें । निर्मळपरीसंयोगें ॥६५॥

तेवींदेहयोगहोता । आत्म्यासिआलीकर्तृत्वता । सुखदुःखपरवशता । जन्मांतरजाहले ॥६६॥

चक्रजेंवीसदाफिरें । तेवींआत्म्यासीझालेफेरे । विरामनाहींक्षणांतरें । अज्ञानमूळकारण ॥६७॥

मीजीवसुखीशाश्वत । माझेंचहेभोगसमस्त । ऐसेंअज्ञानेंनिश्चित । कल्पूनिभोक्ताहोतसे ॥६८॥

अज्ञाननाशकरावा । तेव्हांचहोयविसावा । पुरुषार्थतेणेंसंपदावा । जीवन्मुक्तीभोगिजे ॥६९॥

अज्ञानजेव्हांनासलें । कर्मतेव्हांचिसंपले । आशात्यागजाणिलें । ज्ञानतेणेंतोधन्य ॥७०॥

उत्पन्नव्हायाज्ञान । समूळजायाअज्ञान । विहितकर्मचीसाधन । साह्यहोयज्ञानातें ॥७१॥

देहमीच ऐसीगाठीं । दृढपडलीयाचेपोटीं । कर्मसर्वतेथेंचप्रगटी । ज्ञानेंहोयग्रंथिनाश ॥७२॥

ग्रंथीनाशेकर्मनासे । ज्ञानसाधनकर्मकैसे । यावज्जीवकरावेसें । श्रुतिसांगेकेवींकर्म ॥७३॥

याशंकेचापरिहार । तेथेंच असेंसाचार । यावज्जीवत्वनिर्धार । जाहलाअसेआत्म्याशी ॥७४॥

तावत्कर्मकेवींसुटें । देहबुद्धीकरवीनेटें । ज्ञानेंजेव्हांसंशयफिटे । देहनश्वरकळेजेव्हां ॥७५॥

तेव्हांनासेअज्ञान । कर्मतेव्हांचिसंपूर्ण । यावद्देहम्हणजेदेहभान । अर्थ ऐसाश्रुतीचा ॥७६॥

कर्मतथवेरीबोलले । अज्ञाननाहींलोपलें । ज्ञाननाहींप्रकाशले । विषय आवडेजोवरी ॥७७॥

ज्ञानव्हायासाधन । विहितकर्मचिनिर्माण । जेवीअरणीचेमंथन । पावकप्रगटपर्यंत ॥७८॥

उपजतांचिकृशान । सहजसंपलेमंथन । परीपूर्वींमंथनाविन । प्रगटेनाअग्निजेवीं ॥७९॥

तेवींयुक्तकर्मावांचून । प्रगटनोहेचिज्ञान । यावज्जीवकर्मम्हणून । वेदींगाइलेंनिश्चयें ॥८०॥

उत्पन्नझालेंजेथेंज्ञान । तयाचीकाय असेखूण । आतांतेंचिनिरुपण । सावधश्रवणकरावें ॥८१॥

शमदमतितिक्षासत्व । वैराग्यझालेंमुख्यतत्व । आत्मरुपींनिश्चलत्व । खूणहेचीज्ञानाची ॥८२॥

मनबुद्धीचिंताहंकार । स्वस्थझालीचिदाकार । यानांवशमसाचार । अपरेंद्रियबंधनें ॥८३॥

बाह्य इंद्रियेंआकळिली । स्वसुखेंचितृप्तझाली । यानांवदमबोलली । विहितकर्मघडतसे ॥८४॥

सीत उष्णमानापमान । सुखदुःखहोयसहन । यानांवतितिक्षाजाण । अभ्यासानेंघडेहें ॥८५॥

अंतःकरणाच्यावासना । मनाच्याहीविचारणा । शुद्धहोतांचिजाणा । सत्व आतांउपजलें ॥८६॥

इह अथवापर । लोकसुखविषयाकार । भाविलेंजेणेंविषाकार । वैराग्यनामतयाचें ॥८७॥

वैराग्येंअसतींतीन । स्त्रीपुरुषासींसमदोन । एक असेपृथक्‍ जाण । स्त्रीपुरुषाऐकिजे ॥८८॥

अभाववैराग्यएक । प्राप्तनसेअन्नादिक । मगसंपादिलेंदांभिक । संतत्वजेणेंउगाची ॥८९॥

आम्हांनसेंकांहींचाड । एवंवदेलबाड । कामानयेतेंकाबाड । अज्ञाननीटठसावें ॥९०॥

स्मशानींकेलेंगमन । पाहूनिदेहाचेदहन । तुच्छवाटलेविषयभान । विरागझालामनासी ॥९१॥

शुद्धझालीवृत्ती । नकोकांहींमजप्रती । वाटेऐसेंतेव्हांचित्तीं । विसरेपाठदाखवितां ॥९२॥

स्त्रियासीहोयप्रसूती । वेदनातेव्हांनसोसती । विषयाचीवाटेखंती । मनापासोनितेधवा ॥९३॥

परीहोतांबारादिवस । विडापाठवीपतीस । काय ऐशावैराग्यास । करणेंअसेयेठाईं ॥९४॥

भोगभोगितांविषयास । तृप्ततेंनेंयतात्रास । मोडफुटवैराग्यास । विहिताचारेंघडेहे ॥९६॥

कर्मट आणिब्रम्हनिष्ट । स्वात्मारामीजोसंतुष्ट । गुरुतोचिवरिष्ठ । शरणजावेंतनमनें ॥९७॥

शिष्याचेंहरायाधन । गुरुअसतीसावधान । ऐशासींजातांशरण । दारिद्रमात्रयेतसे ॥९८॥

गुरुतोचिओळखिजे । शिष्यसंतापहारीजे । तयाचेचरणवंदिजे । श्रवणकीजेवेदवाक्य ॥९९॥

जडहेंसर्व अनित्य । आत्माचिएक असेनित्य । तोमीच ऐसेंसत्य । जाणोनिसुखभोगावे ॥१००॥

अणुहूनिअतिसान । आकाशाहूनिमहान । शाश्वतनित्यशुद्धपूर्ण । परमात्माओळखावा ॥१०१॥

शरीरहारथजाणा । आत्मारथींदेखणा । सारथीयाचिधिषणा । मनजाणवाजिसूत्र ॥१०२॥

इंद्रियेंहेंचिजोडिलेहय । मार्गमोठासर्वविषय । विहारार्थकरीआश्रय । भोक्ताकर्ताम्हणविला ॥१०३॥

अविचारीजोअविद्वान । मननसेस्वाधीन । अशुचीराहेसदामलीन । कर्महीनदुरात्मा ॥१०४॥

त्यासीनपवेआत्मानुभव । घडेत्यासीपुनर्भव । बुचकळेसंसारार्णव । मोक्षनव्हेकल्पांती ॥१०५॥

जोशुद्ध आचारवान । ज्याच्यास्वाधीनमन । सारथीकरुनविज्ञान । सन्मार्गेपावेममपदा ॥१०६॥

माझेंकरावेंध्यान । माझाजपमाझेंचिंतन । स्थूलसूक्ष्मकारण । क्रमाक्षरीप्रणवजो ॥१०७॥

समग्रकरितांएक । चौथाप्रणववाचक । देवीरुपेंतोप्रकाशक । मनामाजीचिंतावा ॥१०८॥

पृथकत्रयतेव्यष्टी । एकत्रतेचिसमष्टी । करुनियासमदृष्टी । द्वैतभावनानसावी ॥१०९॥

प्राण आणिअपान । दोघासीकीजेसमान । विषयकांक्षासोडून । मद्रूपातेंओळखावें ॥११०॥

योगयुक्तसदाहोऊन । माझेकीजेध्यान । जीवात्म्याचे एकीकरण । यानांवयोगधराधरा ॥१११॥

यायोगासीविघ्नकर । साहाअसतीदुस्तर । कामक्रोधमदमत्सर । लोभमोहजाणिजे ॥११२॥

योगाचेजेंअंगसाधन । तेणेंकीजेत्याचेशमन । यमनियम आसन । प्राणायामप्रत्याहार ॥११३॥

धारणाआणिध्यान । समाधीहीआठजाण । एकएकातेउकलून । सांगेन ऐकधरेशा ॥११४॥

यम असेदशगुण । कदांनकीजेपरपीडन । अहिंसानामएकलक्षण । यमाचेजाणप्रथमहे ॥११५॥

दुजेंतेंसत्यभाषण । तिजेंअस्तेयलक्षण । चौर्यनसावेंअणुप्रमाण । कायावाचामानसें ॥११६॥

स्त्रिमुखाचेअवलोकन । अथवास्त्रीचेस्पर्शन । तिजसहजेक्रीडन । वर्णनकरणेंनारिचे ॥११७॥

एकांतीतिसीभाषण । संकल्पचकरीमन । उद्योगेंतेंसंपादन । संगकरणेंस्त्रियेशी ॥११८॥

मैथुनाचेआठप्रकार । कदांनकरीजोनर । ब्रम्हचर्यघडेनिर्धार । चतुर्थलक्षणयमाचे ॥११९॥

सर्वभूतींकीजेकरुणा । पांचवेंलक्षणदयाजाणा । मीमुर्खमानूनिमनां । सरळसर्वत्रवागणें ॥१२०॥

साहवेंआर्जवलक्षण । सातवेंमानादिसहन । क्षमानामलक्षण । यमाचेसत्यजाणिजे ॥१२१॥

सर्वनाशहोयजरी । तेसमयींजोधैर्यधरी । धृतीतीच अवधारी । आठवेंलक्षणपर्वता ॥१२२॥

नववेंतेंमिताहार । दोनभाग अन्नाहार । तिसराभागदींजेनीर । चौथारिताठेविजे ॥१२३॥

वायूचेव्यापारगमन । जेणेंहोयसुखसाधन । इंद्रियेंदेहशुद्धमन । शौचलक्षणदहावें ॥१२४॥

एवंसांगितलायम । आतांऐकसंयम । दशविधतोहीदुर्गम । असाध्यजाणपापिया ॥१२५॥

तपहेंप्रथमसाधन । विहितजेनित्यानुष्ठान । नव्हेंकृछ्रादिउपोषण । योगघातकजाणिजे ॥१२६॥

सहजजेप्राप्तझाले । संतोषेंतेचस्वीकारिलें । यानांवसंतोषगाइले । साधनदुजेंसंयमी ॥१२७॥

वेददेवब्राम्हण । विश्वासयेथेंअसेपूर्ण । यानांव आस्तिक्यजाण । दानचौथेंसत्पात्री ॥१२८॥

पांचवेंदेवपूजन । साहवेंसिद्धांतश्रवण । अयोग्यकर्मीलज्जाजाण । सातवेंसाधनर्‍हीनावे ॥१२९॥

सत्शास्त्रतैसेंसत्कर्म । सदाआवडेस्वधर्म । मतीतेचिअष्टम । जपहोमनऊदाहा ॥१३०॥

पांचप्रकारेंआसन । पद्म आणिस्वस्तिकासन । भद्रवज्रवीरासन । गुरुयोगेंजाणिजे ॥१३१॥

प्राणायामाचेंलक्षण । सरळ आसनीबैसून । पूरकुंभकरेचन । मंत्रजपेसाधावे ॥१३२॥

नाडयाअसतीशरीरांत । तीनकोटीपरिमित । दाहामुख्यजाणत्यांत । तीनमुख्यत्यामाजी ॥१३३॥

इडानामेचंद्रनाडी । डावीअसेजेनाकपुडी । तिच असेअमृतकुडी । शक्तिरुपिणीअसेती ॥१३४॥

उजवीनाडीपिंगला । तेजोमयसूर्यकळा । पृष्टदंडीअग्निज्वाळा । सुषुम्नानामेतीसरी ॥१३५॥

इडेनेंवायूओढिजे । षोडशमात्रास्मरकीजे । चौसष्टमात्रातयादीजे । स्तंभनपूरकेंपर्वता ॥१३६॥

बत्तिसानीरेचन । वायूसोडावापिंगलेन । एवंकीजेसाधन । युक्तिप्रयुक्तीवाढवीं ॥१३७॥

अंतरीकीजेजपध्यान । तेंसगर्भसाधन । विगर्भजेत्यावांचून । प्राणायामयानांव ॥१३८॥

विषयकरितांसेवन । इंद्रियासीबळेतेथोन । योगीकरीआकर्षण । प्रत्याहारतोचिपै ॥१३९॥

अंगुष्ठापासूनिचढवीत । प्राणनेणेंमस्तकांत । धारणकरणेंतेथ । यानांवजाणधारणा ॥१४०॥

तेथेंजेंइष्टाचेंचिंतन । त्यासिम्हणतीयोगीध्यान । जीवात्म्याचेऐक्यपण । तयानांवसमाधी ॥१४१॥

माझामंत्रबीजाक्षर । जपावाचित्तींनिरंतर । त्यावांचूनयोगसार । कदांनातुडेहिमाद्रे ॥१४२॥

अंधारपडलागृहांत । वस्तुतेथेंनभासत । दीपजेव्हांउजळत । वस्तुज्ञानतेव्हांची ॥१४३॥

तैसादेहींअंधःकार । योगमंत्रदीपसाचार । येणेंममरुपगोचर । महद्दस्तूदिसतसे ॥१४४॥

श्रीम्हणेनगेश्वरा । एवंयोगेमुनिवरा । मद्रूपतातदाकारा । मन्नियोगेंमिळतसे ॥१४५॥

एवंआसनीबैसोन । आत्म्याचेकीजेध्यान । आत्मासदाप्रकाशमान । जवळींअसेसर्वदा ॥१४६॥

बुद्धिरुपीगुहाथोर । तेथेंतयाचासंचार । सर्वव्याप्यनिरंतर । परीतेथेंचीसांपडे ॥१४७॥

तेणेंजाहलागुहाचार । वेदवर्णितीअपार । पदतेचिसर्वथोर । महत्पदतेचिजाणा ॥१४८॥

आकाशादिमहदभूत । निमिषादिकालसमस्त । प्राणादिऊर्मीसहित । समर्पणतेथेंची ॥१४९॥

सर्वचिझालेब्रह्मार्पण । नुरलेंतेथेंपृथक्पण । ऐसेंउपजलेविज्ञान । वरिष्ट आणिवरेण्यतो ॥१५०॥

असत्कार्यहेंजगत । कारणत्याचेमायासत । याहुनिनिराळेंअनुभवित । वरिष्ठवरेण्यतेणेची ॥१५१॥

ऐसेजेंसर्ववरिष्ट । सर्वांसिकैचेंमहाकष्ट । कोटिसूर्याहूनिस्पष्ट । दीप्तियुक्तविराजे ॥१५२॥

मनवाणीसीअगोचर । माझेंरुपनिर्विकार । तेंचसत्यसर्वांतर । सर्वव्याप्तजाणिजे ॥१५३॥

तयाचेंप्राप्तिसाधन । जेणेंमनासमाधान । सांगतेंत्याचेवेधन । धनुर्बाणेंकरुनि ॥१५४॥

उपनिषदार्थबोधक । हेंचिकिजेकार्मुक । सततध्यानसम्यक । बाणतेथेंयोजावा ॥१५५॥

विषयापासावविमन । सर्वेंद्रियाचेंकर्षण । हेंच आकर्णकर्षण । करणेलक्षएकाग्रे ॥१५६॥

सर्व इंद्रियांच्यावृत्ती । स्थापनकीजेतयावर्ती । तेंचलक्ष्यनिश्चिती । भावनाबळेंवेधिजे ॥१५७॥

वेदीप्रणवधनुथोर । आत्मातेथेंतीक्ष्णशर । ब्रम्हतेंलक्ष्यसाचार । तन्मयत्वेंवेधिजे ॥१५८॥

सर्वदृश्यचराचर । ज्यांतसंचलेनिरंतर । तयाजाणतांनिर्धार । मोक्षसेतूलाधला ॥१५९॥

रथचक्रीजेवींआरा । तेवींनाडींचापसारा । त्यांतचकरीसंचारा । बहुरुपेंआत्मातो ॥१६०॥

प्रणवाचेकरितांध्यान । तमजायनिरसून । सहजसर्वदाकल्याण । ह्रदींप्राप्त आत्म्याशी ॥१६१॥

ह्रदग्रंथीचेभेदन । सर्वसंशयछेदन । सर्वकर्मनिर्मूलन । होयदेखतांस्वरुप ॥१६२॥

तेजोमयह्रदयकमळीं । गुणातीतनिर्मळी । शुभ्रज्योतितेजागळी । जाणेंएक आत्मत्ता ॥१६३॥

सूर्यताराशशांक । नभासेतेथेंपावक । तोस्वयेचिप्रकाशक । त्याचेभासेभाससर्वां ॥१६४॥

पुढेंमागेखालींवर । सर्वत्रतेंब्रह्माकार । योगीजाणेनापामर । वरिष्ठत्वमाझेंपर्वता ॥१६५॥

एवंअनुभवजाहला । तोचिसदासुखावला । मद्रूपीआणित्याला । वियोगनसेकदापि ॥१६६॥

एवंजोज्ञानवंत । तोचमीजाणनिश्चित । भेदनसेमजत्यांत । मत्दर्शनतेथेंची ॥१६७॥

तीर्थीअथवाकैलासी । नसेमीवैकुंठासी । ज्ञानियांच्यामानसी । सदानिवासजाणिजे ॥१६८॥

मत्पूजाकोटिवेळ । ज्ञानियांचीएकवेळ । करितांहोय अधिकफळ । कुळपवित्रहोतसे ॥१६९॥

तुवांपुसिलेंज्ञान । कथिलेंतुजविस्तारुन । अन्यनसेयाहून । जाणीव आतांराजेंद्रा ॥१७०॥

शठाक्रूरानदेईजे । भक्तियुक्तासिअर्पिजे । ज्येष्ठपुत्रासीउपदेशिजे । जरीअसेलपात्रता ॥१७१॥

ऐसेजेथेंमिळेज्ञान । तोचिईश्वरपरिपूर्ण । नफिटेंत्याचेऋण । पित्याहूनिअधिकतो ॥१७२॥

पिताजोजन्मदेत । पुनर्जन्मनसंपत । गुरुब्रम्हजन्मदेत । जन्मांतरसंपवी ॥१७३॥

सर्वशास्त्रांचासिद्धांत । ब्रम्हदातागुरुनिश्चित । द्वेषनसावातयाप्रत । वेदवाक्य ऐसेंची ॥१७४॥

कोपेजरीशंकर । श्रीगुरुरक्षीसाचार । सदगुरुकोपताशंकर । शक्यनोहेरक्षणी ॥१७५॥

श्रीगुरुशींतोषवावे । कायामनेसेवावें । सर्वस्वतयाअर्पावें । शरणव्हावेंअनन्य ॥१७६॥

रतव्हावेगुरुचरणी । मंत्रकीजेसदास्मरणी । गुरुचरनाचेरजःकणी । मस्तकसदामळवावें ॥१७७॥

गुरुचरणाचेउदक । तेंचप्रत्यक्षगंगोदक । जेंइच्छितीतीनलोक । सदांसेवनकरावें ॥१७८॥

गुरुप्रसाद अवशिष्ट । तयामानीजो उच्छिष्ठ । तोमहापातकीनष्ट । नर्कतयाकल्पवरी ॥१७९॥

आदरेसेवावाप्रसाद । तेणेंमिटेमनाचाखेद । ज्ञानसापडेअभेद । अद्वैतदुर्लभयोगिया ॥१८०॥

गुरुचेजेंवचन । तोचवेदार्थगहन । सर्वत्रतेंचिप्रमाण । सच्छिष्येंमानावें ॥१८१॥

गुरुचीहोतासुदृष्टी । तीचजाणसुधावृष्टी । अमरहोयज्ञानदृष्टी । लोपेतयानश्वर ॥१८२॥

अन्यथाकृतघ्नहोतसे । प्रायश्चिततयानसें । गुरुकोपासरिसे । कांहीनसेंदुर्घट ॥१८३॥

शिरच्छेदीकेलापण । इंद्रबोधिलाअथर्वण । तेव्हांदिलेंतयांज्ञान । छेदिलेंशिरवज्रानें ॥१८४॥

आलेतेथेंअश्विनीसुत । शिरतेव्हांतेजोडित । दुर्लभज्ञानहेंबहुत । दाताएकश्रीगुरु ॥१८५॥

जयाहेंलाभेल । तोचिकृतार्थकेवळ । एवंऐकोनिहिमाचल । प्रश्नकरीमागुता ॥१८६॥

दोनकमीदोनशत । श्लोकरुपेंगीतांमृत । त्याचेसारप्राकृत । वदलीअंबाकृपेनें ॥१८७॥

इतिश्रीदेवीविजयेसप्तमस्कंदेद्वादशोध्यायः समाप्त ॥१२॥