नारायणीय - भाग १२

१२-९७-५-१ मार्कण्डेयश्चिरायुः स खलु पुनरपि त्वत्परः पुष्पभद्रा-
१२-९७-५-२ तीरे निन्ये तपस्यन्नतुलसुखरतिः षट्तु मन्वन्तराणि ।
१२-९७-५-३ देवेन्द्रः सप्तमस्तं सुरयुवतिमरुन्मन्मथैर्मोहयिष्यन्
१२-९७-५-४ योगोष्मप्लुष्यमाणैर्न तु पुनरशकत्त्वज्जनं निर्जयेत्कः ॥
१२-९७-६-१ प्रीत्या नारायणाख्यस्त्वमथ नरसखः प्राप्तवानस्य पार्श्वं
१२-९७-६-२ तुष्ट्या तोष्टूयमानः स तु विविधवरैर्लोभितो नानुमेने ।
१२-९७-६-३ द्रष्टुं मायां त्वदीयां किल पुनरवृणोद्भक्तितृप्तान्तरात्मा
१२-९७-६-४ मायादुःखानभिज्ञस्तदपि मृगयते नूनमाश्चर्यहेतोः ॥
१२-९७-७-१ याते त्वय्याशु वाताकुलजलदगलत्तोतपूर्णातिघूर्ण-
१२-९७-७-२ त्सप्तार्णोराशिमग्ने जगति स तु जले सम्भ्रमन्वर्षकोटीः ।
१२-९७-७-३ दीनः प्रैक्षिष्ट दूरे वटदलशयनं कञ्चिदाश्चर्यबालं
१२-९७-७-४ त्वामेव श्यामलाङ्गं वदनसरसिजन्यस्तपादाङ्गुलीकं ॥
१२-९७-८-१ दृष्ट्वा त्वां हृष्टर्ॐआ त्वरितमभिगतः स्प्रष्टुकामो मुनीन्द्रः
१२-९७-८-२ श्वासेनान्तर्निविष्टः पुनरिह सकलं दृष्टवान्विष्टपौघं ।
१२-९७-८-३ भूयोऽपि श्वासवातैर्बहिरनुपतितो वीक्षितस्त्वत्कटाक्षैर्-
१२-९७-८-४ मोदादाश्लेष्टुकामस्त्वयि पिहिततनौ स्वाश्रमे प्राग्वदासीत् ॥
१२-९७-९-१ गौर्या सार्धं तदग्रे पुरभिदथ गतस्त्वत्प्रियप्रेक्षणार्थी
१२-९७-९-२ सिद्धानेवास्य दत्त्वा स्वयमयमजरामृत्युतादीन्गतोऽभूत् ।
१२-९७-९-३ एवं त्वत्सेवयैव स्मररिपुरपि स प्रीयते येन तस्मा-
१२-९७-९-४ न्मूर्तित्रय्यात्मकस्त्वं ननु सकलनियन्तेति सुव्यक्तमासीत् ॥
१२-९७-१०-१ त्र्यंशेऽस्मिन्सत्यलोके विधिहरिपुरभिन्मन्दिराण्यूर्ध्वमूर्ध्वं
१२-९७-१०-२ तेभ्योऽप्यूर्ध्वं तु मायाविकृतिविरहितो भाति वैकुण्ठलोकः ।
१२-९७-१०-३ तत्र त्वं कारणाम्भस्यपि पशुपकुले शुद्धसत्त्वैकरूपी
१२-९७-१०-४ सच्चिद्ब्रह्माद्वयात्मा पवनपुरपते! पाहि मां सर्वरोगात् ॥
१२-९८-१-१ यस्मिन्नेतद्विभातं यत इदमभवद्येन चेदं य एतद्
१२-९८-१-२ योऽस्मादुत्तीर्णरूपः खलु सकलमिदं भासितं यस्य भासा ।
१२-९८-१-३ यो वाचां दूरदूरे पुनरपि मनसां यस्य देवा नुनीन्द्रा
१२-९८-१-४ नो विद्युस्तत्त्वरूपं किमु पुनरपरे कृष्ण! तस्मै नमस्ते ॥
१२-९८-२-१ जन्माथो कर्म नाम स्फुटमिह गुणदोषादिकं वा न यस्मिन्
१२-९८-२-२ लोकानामूतेय यः स्वयमनुभजते तानि मायानुसारी ।
१२-९८-२-३ बिब्रच्छक्तीररूपोऽपि च बहुतररूपोऽवभात्यद्धुतात्मा
१२-९८-२-४ तस्मै कैवल्यधाम्ने पररसपरिपूर्णाय विष्णो! नमस्ते ॥
१२-९८-३-१ नो तिर्यञ्चं न मर्त्यं न च सुरमसुरं न स्त्रियं नो पुमांसं
१२-९८-३-२ न द्रव्यं कर्म जातिं गुणमपि सदसद्वापि ते रूपमाहुः ।
१२-९८-३-३ शिष्टं यत्स्यान्निषेधे सति निगमशतैर्लक्षणावृत्तितस्तत्
१२-९८-३-४ कृच्छेणावेद्यमानं परमसुखमयं भाति तस्मै नमस्ते ॥
१२-९८-४-१ मायायां बिम्बितस्त्वं सृजसि महदहङ्कारतन्मात्रभेदैर्-
१२-९८-४-२ भूतग्रामेन्द्रियाद्यैरपि सकलजगत्स्वप्नसङ्कल्पकल्पं ।
१२-९८-४-३ भूयः संहृत्य सर्वं कमठ इव पदान्यात्मना कालशक्त्या
१२-९८-४-४ गम्भीरे जायमाने तमसि वितिमिरो भासि तस्मै नमस्ते ॥
१२-९८-५-१ शब्दब्रह्मेति कर्मेत्यणुरिति भगवन्! काल इत्यालपन्ति
१२-९८-५-२ त्वामेकं विश्वहेतुं सकलमयतया सर्वथा कल्प्यमानं ।
१२-९८-५-३ वेदान्तैर्यत्तु गीतं पुरुषपरचिदात्माभिधं तत्तु तत्त्वं
१२-९८-५-४ प्रेक्षामात्रेण मूलप्रकृतिविकृतिकृत्कृष्ण! तस्मै नमस्ते ॥
१२-९८-६-१ सत्त्वेनासत्तया वा न च खलु सदसत्त्वेन निर्वाच्यरूपा
१२-९८-६-२ धत्ते यासावविद्या गुणफणिमतिवद्विश्वदृश्यावभासं ।
१२-९८-६-३ विद्यात्वं सैव याता श्रुतिवचनलवैर्यत्कृपास्यन्दलाभे
१२-९८-६-४ संसारारण्यसद्यस्त्रुटनपरशुतामेति तस्मै नमस्ते ॥
१२-९८-७-१ भूषासु स्वर्णवद्वा जगति घटशरावादिके मृत्तिकावत्
१२-९८-७-२ तत्त्वे सञ्चिन्त्यमाने स्फुरति तदधुनाप्यद्वितीयं वपुस्ते ।
१२-९८-७-३ स्वप्नद्रष्टुः प्रबोधे तिमिरलयविधौ जीर्णरज्जोश्च यद्वद्
१२-९८-७-४ विद्यालाभे तथैव स्फुटमपि विकसेत्कृष्ण! तस्मै नमस्ते ॥
१२-९८-८-१ यद्भीत्योदेति सूर्यो दहति च दहनो वाति वायुस्तथान्ये
१२-९८-८-२ यद्भीताः पद्मजाद्याः पुनरुचितबलीनाहरन्तेऽनुकालं ।
१२-९८-८-३ येनैवारोपिताः प्राङ्निजपदमपि ते च्यावितारश्च पश्चात्
१२-९८-८-४ तस्मै विश्वं नियन्त्रे वयमपि भवते कृष्ण! कुर्मः प्रणामं ॥
१२-९८-९-१ त्रैलोक्यं भावयन्तं त्रिगुणमयमिदं त्र्यक्षरस्यैकवाच्यं
१२-९८-९-२ त्रीशानामैक्यरूपं त्रिभिरपि निगमैर्गीयमानस्वरूपं ।
१२-९८-९-३ तिस्रोऽवस्था विदन्तं त्रियुगजनिजुषं त्रिक्रमक्रान्तविश्वं
१२-९८-९-४ त्रैकाल्ये भेदहीनं त्रिभिरहमनिशं योगभेदैर्भजे त्वां ॥
१२-९८-१०-१ सत्यं शुद्धं विबुद्धं जयति तव वपुर्नित्यमुक्तं निरीहं
१२-९८-१०-२ निर्द्वन्द्वं निर्विकारं निखिलगुणगणव्यञ्जनाधारभूतं ।
१२-९८-१०-३ निर्मूलं निर्मलं तन्निरवधिमहिमोल्लासि निर्लीनमन्तर्-
१२-९८-१०-४ निस्सङ्गानां मुनीनां निरुपमपरमानन्दसान्द्रप्रकाशं ॥
१२-९८-११-१ दुर्वारं द्वादशारं त्रिशतपरिमिलत्षष्टिपर्वाभिवीतं
१२-९८-११-२ संभृआम्यत्क्रूरवेगं क्षणमनु जगदाच्छिद्य सन्धावमानं ।
१२-९८-११-३ चक्रं ते कालरूपं व्यथयतु न तु मां त्वत्पदैकावलम्बं
१२-९८-११-४ विष्णो! कारुण्यसिन्धो! पवनपुरपते! पाहि सर्वामयौघात् ॥
१२-९९-१-१ विष्णोर्वीर्याणि को वा कथयतु धरणेः कश्च रेणून्मिमीते
१२-९९-१-२ यस्यैवाङ्घ्रित्रयेण त्रिजगदभिमितं मोदते पूर्णसम्पत् ।
१२-९९-१-३ योऽसौ विश्वानि धत्ते प्रियमिह परमं धाम तस्याभियायां
१२-९९-१-४ तद्भक्ता यत्र माद्यन्त्यमृतरसमरन्दस्य यत्र प्रवाहः ॥
१२-९९-२-१ आद्यायाशेषकर्त्रे प्रतिनिमिषनवीनाय भर्त्रे विभूतेर्-
१२-९९-२-२ भक्तात्मा विष्णवे यः प्रादिशति हविरादीनि यज्ञार्चनादौ ।
१२-९९-२-३ कृष्णाद्यं जन्म वा महदिह महतो वर्णयेत्सोऽयमेव
१२-९९-२-४ प्रीतः पूर्णो यशोभिस्त्वरितमभिसरेत्प्राप्यमन्ते पदं तत् ॥
१२-९९-३-१ हे स्तोतारः! कवीन्द्रास्तमिह खलु यथा चेतयध्वे तथैव
१२-९९-३-२ व्यक्तं वेदस्य सारं प्रणुवत जननोपात्तलीलाकथाभिः ।
१२-९९-३-३ जानन्तश्चास्य नामान्यखिलसुखकराणीति सङ्कीर्तयध्वं
१२-९९-३-४ हे विष्णो! कीर्तनाद्यैस्तव खलु महतस्तत्त्वबोधं भजेयं ॥
१२-९९-४-१ विष्णोः कर्माणि सम्पश्यत मनसि सदा यैः स धर्मानबध्नाद्
१२-९९-४-२ यानीन्द्रस्यैष भृत्यः प्रियसख इव च व्यातनोत्क्षेमकारी ।
१२-९९-४-३ वीक्षन्ते योगसिद्धाः परपदमनिशं पस्य सम्यक्प्रकाशं
१२-९९-४-४ विप्रेन्द्रा जागरूकाः कृतबहुनुतयो यच्च निर्भासयन्ते ॥
१२-९९-५-१ नो जातो जायमानोऽपि च समधिगतस्त्वन्महिम्नोऽवसानं
१२-९९-५-२ देव! श्रेयांसि विद्वान्प्रतिमुहुरपि ते नाम शंसामि विष्णो! ।
१२-९९-५-३ तं त्वां संस्त्ॐइ नानाविधनुतिवचनैरस्य लोकत्रयस्या-
१२-९९-५-४ प्यूर्ध्वं विभ्राजमाने विरचितवसतिं तत्र वैकुण्ठलोके ॥
१२-९९-६-१ आपः सृष्ट्यादिजन्याः प्रथममयि विभो! गर्भदेशे दधुस्त्वां
१२-९९-६-२ यत्र त्वय्येव जीवा जलशयन! हरे! सङ्गता एक्यमापन् ।
१२-९९-६-३ तस्याजस्य प्रभो! ते विनिहितमभवत्पद्ममेकं हि नाभौ
१२-९९-६-४ दिक्पत्रं यत्किलाहुः कनकधरणिभृत्कर्णिकं लोकरूपं ॥
१२-९९-७-१ हे लोका विष्णुरेतद्भवनमजनयत्तन्न जानीथ यूयं
१२-९९-७-२ युष्माकं ह्यन्तरस्थं किमपि तदपरं विद्यते विष्णुरूपं ।
१२-९९-७-३ नीहारप्रख्यमायापरिवृतमनसो मोहिता नामरूपैः
१२-९९-७-४ प्राणप्रीत्यैकतृप्ताश्चरथ मखपरा हन्त नेच्छा मुकुन्दे ॥
१२-९९-८-१ मूर्ध्नामक्षणां पदानां वहसि खलु सहस्राणि सम्पूर्य विश्वं
१२-९९-८-२ तत्प्रोत्क्रम्यापि तिष्ठन्परिमितविवरे भासि चित्तान्तरेऽपि ।
१२-९९-८-३ भूतं भव्यं च सर्वं परपुरुष! भवान्किञ्च देहेन्द्रियादि-
१२-९९-८-४ ष्वाविष्टो ह्युद्गतत्वादमृतसुखरसं चानुभुङ्क्षे त्वमेव ॥
१२-९९-९-१ यत्तु त्रैलोक्यरूपं दधदपि च ततोनिर्गतानन्तशुद्ध-
१२-९९-९-२ ज्ञानात्मा वर्तसे त्वं तव खलु महिमा सोऽपि तावान्किमन्यत् ।
१२-९९-९-३ स्तोकस्ते भाग एवाखिलभुवनतया दृश्यते त्र्यंशकल्पं
१२-९९-९-४ भूयिष्ठं सान्द्रमोदात्मकमुपरि ततो भाति तस्मै नमस्ते ॥
१२-९९-१०-१ अव्यक्तं ते स्वरूपं दुरधिगमतमं तत्तु शुद्धैकसत्त्वं
१२-९९-१०-२ व्यक्तं चाप्येतदेव स्फुटममृतरसाम्भोधिकल्लोलतुल्यं ।
१२-९९-१०-३ सर्वोत्कृष्टामभीष्टां तदिह गुणरमेनैव चित्तं हरन्तीं
१२-९९-१०-४ मूर्तिं ते संश्रयेऽहं पवनपुरपते! पाहि मां कृष्ण! रोगात् ॥
१२-१००-१-१ अग्रे पश्यामि तेजो निबिडतरकलायावलीलोभनीयं
१२-१००-१-२ पीयूषाप्लावितोऽहं तदनु तदुदरे दिव्यकैशोरवेषं ।
१२-१००-१-३ तारुण्यारम्भरम्यं परमसुखरसास्वादर्ॐआञ्चिताङ्गै-
१२-१००-१-४ रावीतं नारदाद्यैविलसदुपनिषत्सुन्दरीमण्डलैश्च ॥
१२-१००-२-१ नीलाभं कुञ्चिताग्रं घनममलतरं संयतं चारुभङ्ग्या
१२-१००-२-२ रत्नोत्तंसाभिरामं वलयितमुदयच्चन्द्रकैः पिञ्छजालैः ।
१२-१००-२-३ मन्दारस्रङ्निवीतं तव पृथुकबरीभारमालोकयेऽहं
१२-१००-२-४ स्निग्धश्चेतोर्ध्वपुण्ड्रामपि च सुललितां फालबालेन्दुवीथीं ॥
१२-१००-३-१ हृद्यं पूर्णानुकम्पार्णवमृदुलहरीचञ्चलभ्रूविलासै-
१२-१००-३-२ रानीलस्निग्धपक्ष्मावलिपरिलसितं नेत्रयुग्मं विभो! ते ।
१२-१००-३-३ सान्द्रच्छायं विशालारुणकमलदलाकारमामुग्धतारं
१२-१००-३-४ कारुण्यालोकलीलाशिशिरितभुवनं क्षिप्यतां मय्यनाथे ॥
१२-१००-४-१ उत्तुङ्गोल्लासिनासं हरिमणिमुकुरप्रोल्लसद्गण्डपाली-
१२-१००-४-२ व्यालोलत्य्कर्णपाशाञ्चितमकरमणीकुण्डलद्वन्द्वदीप्रं ।
१२-१००-४-३ उन्मीलद्दन्तपङ्क्तिस्फुरदरुणतरच्छायबिम्बाधरान्तः-
१२-१००-४-४ प्रीतिप्रस्यन्दिमन्दस्मितशिशिरतरं वक्त्रमुद्भासतां मे ॥
१२-१००-५-१ बाहुद्वन्द्वेन रत्नोज्ज्वलवलयभृता शोणपाणिप्रवाले-
१२-१००-५-२ नोपात्तां वेणुनालीं प्रसृतनखमयूखाङ्गुलीसङ्गशारां ।
१२-१००-५-३ कृत्वा वक्त्रारविन्द्रे सुमधुरविकसद्रागमुद्भाव्यमानैः
१२-१००-५-४ शब्दब्रह्मामृतैस्त्वं शिशिरितभुवनैः सिञ्च मे कर्णवीथीं ॥
१२-१००-६-१ उत्सर्पत्कौस्तुभश्रूततिभिररुणितं क्ॐअलं कण्ठदेशं
१२-१००-६-२ वक्षः श्रीवत्सरम्यं तरलतरसमुद्दीप्रहारप्रतानं ।
१२-१००-६-३ नानावर्णप्रसूनावलिकिसलयिनीं वन्यमालां विलोल-
१२-१००-६-४ ल्लोलम्बां लम्बमानामुरसि तव तथा भावये रत्नमालां ॥
१२-१००-७-१ अङ्गे पञ्चाङ्करागैरतिशयविकसत्सौरभाकृष्टलोकं
१२-१००-७-२ लीनानेकत्रिलोकीविततिमपि कृशां बिभ्रतं मध्यवल्लीं ।
१२-१००-७-३ शक्राश्मन्यस्ततप्तोज्ज्वलकनकनिभं पीतचेलं दधानं
१२-१००-७-४ ध्यायामि दीप्तरश्मिस्फुटमणिरशनाकिङ्गिणीमण्डितं त्वां ॥
१२-१००-८-१ ऊरू चारू तवोरू घनमसृणरुचौ चित्तचोरौ रमाया
१२-१००-८-२ विश्वक्षोभं विशङ्क्य ध्रुवमनिशमुभौ पीतचेलावृताङ्गौ ।
१२-१००-८-३ आनम्राणां पुरस्तान्न्यसनधृतसमस्तार्थपालीसमुद्ग-
१२-१००-८-४ च्छायां जानुद्वियं च क्रमपृथुलमनोज्ञे च जङ्घे निषेवे ॥
१२-१००-९-१ मञ्जीरं मञ्जुनादैरिव पदभजनं श्रेय इत्यालपन्तं
१२-१००-९-२ पादाग्रं भ्रान्तिमज्जत्प्रणतजनमन्ॐअन्दरोद्धारकूर्मं ।
१२-१००-९-३ उत्तुङ्गाताम्रराजन्नखरहिमकरज्योत्स्नया चाश्रितानां
१२-१००-९-४ सन्तापध्वान्तहत्त्रीं ततिमनुकलये मङ्गलामङ्गुलीनां ॥
१२-१००-१०-१ योगीन्द्राणां त्वदङ्गेष्वधिकसुमधुरं मुक्तिभाजां निवासो
१२-१००-१०-२ भक्तानां कामवर्षद्युतरुकिसलयं नाथ! ते पादमूलं ।
१२-१००-१०-३ नित्यं चित्तस्थितं मे पवनपुरपते! कृष्ण! कारुण्यसिन्धो!
१२-१००-१०-४ हृत्वा निःशेषतापान्प्रदिशतु परमानन्दसन्दोहलक्ष्मीं ॥
१२-१००-११-१ अज्ञात्वा ते महत्त्वं यदिह निगदितं विश्वनाथ! क्षमेथाः
१२-१००-११-२ स्तोत्रं चैतत्सहस्रोत्तरमधिकतरं त्वत्प्र्सादाय भूयात् ।
१२-१००-११-३ द्वेधा नारायणीयं श्रुतिषु च जनुषा स्तुत्यतावर्णनेन
१२-१००-११-४ स्फीतं लीलावतारैरिदमिह कुरुतामायुरारोग्यसौख्यम्