Dictionaries | References

आई

   
Script: Devanagari

आई     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
See : मृत्यु काल, आयु

आई     

कोंकणी (Konkani) WN | Konkani  Konkani
See : आजी

आई     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
A term expressing Fraternity or Brotherhood.

आई     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
 f  A mother.
आईजीच्या दोंदावर बाईजी उदार.   Used where one person is generous upon the property of another.
आई जेंवू घालीना, बाप भीक मागू देईना   A fix, a dilemma; betwixt two difficulties.

आई     

ना.  अम्मा , अम्मी , जननी , जन्मदात्री , ममी , माउली , माता , मातुश्री .

आई     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
noun  जन्म देणारी स्त्री   Ex. आई ही मुलांची पहिली गुरू आहे.
HYPONYMY:
तडित्प्रभा वीरमाता राजमाता
ONTOLOGY:
व्यक्ति (Person)स्तनपायी (Mammal)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
माय माऊली माउली मातोश्री मातुश्री जननी जन्मदात्री माता
Wordnet:
asmমা
bdआय
benমা
gujમાતા
hinमाँ
kanಮಾತ
kasموج
kokआवय
malഅമ്മ
mniꯃꯃꯥ
nepआमा
oriବୋଉ
panਮਾਤਾ
sanमाता
tamஅம்மா
telఅమ్మ
urdماں , والدہ , مائی , اماں , مادر , ام
noun  एखाद्या पूज्य किंवा आदरणीय स्त्री किंवा देवीच्या नावाआधी किंवा तिला संबोधित करण्यासाठी वापरला जाणारा शब्द   Ex. येथील आई भवानीचे मंदिर तीर्थक्षेत्र म्हणून नावारूपास आले आहे. /हे माता पार्वतीचे मंदीर आहे..
ONTOLOGY:
उपाधि (Title)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
माता
Wordnet:
kasماتا , مان
sanमाता

आई     

 स्त्री. 
एक भावदर्शक प्रत्यय . हा विशेषणास लावला असतां भाववाचक नाम होतें . उ० भला - भलाई कुचर = कुचराई ; नरमाई , बारकाई , गनिमाई . [ फा . ]
जननी ; माता . आई वदे बा न मानीं संकट - दावि १६० .
जगदंबा ; देवी ; देवींच्या नावापुढें लावावयाचें उपपद ; जसें - तुकाई , मरीआई , काळआई .
( सांकेतिक ) वारकरी पंथांतील लोक ज्ञानेश्वरीस म्हणतात .
( सामा . ) देवी आईच नवसु नाहीं पुरविला - दावि ३४७ .
देवी ( रोग ); फोड्या .
लहान मुलाला लडिवाळपणें संबोधितात . [ सं . आर्ये , किंवा अयि ? सं . आदि ? प्रा . आइ ? ] शिवाय अइ पहा . म्ह
आईचें दूध कीं गायीचें दूध = दोन समान गोष्टीपैकीं सरसनिरस ठरवितां येत नाहीं अशा वेळीं योजतात . यासारखीच दुसरी म्हण आई गोड कीं खाई गोड .
आईजीच्या दोंदावर ( जिवावर ) बाईजी उदार = दुसर्‍याच्या मालमत्तेवर उदारपणा दाखविणें ; आयती चैन करणें .
आई जेवूं घालीना , बाप भीक मागूं देईना = दोन संकटें आलीं असतां किंवा दोन परस्परविरुध्द मतांच्या अधिकार्‍यांची मर्जी संभाळावयाची असतां योजतात ( इकडे आड तिकडे विहीर याप्रमाणें ).
एका आईचीं लेंकरें = बंधुभाव दाखविण्याकरितां योजतात .
लहानपणीं आई आई , थोरपणीं बायलाबाई = लहानपणीं आईची आठवण वारंवार होते पण प्रौढपणीं स्त्रीमुळें विसर पडतो .
आई मेल्यावर बाप मावसा ( निष्काळजी ) होतो .
०आंग  न. आईपणा - मायपणा ज्या अंगापासून येतो तें अंग ; स्त्रीचें किंवा प्राण्यांतील मादीचें जननेंद्रिय , व आंतील गर्भाशयाचा भाग ; गुह्यांग . बाळंत होतांना तिला त्रास झाला , आईअंग बाहेर आलें [ आई + अंग ]
०काळी  स्त्री. शेतजमीन . ही आईसारखी पोषक असते म्हणून आदरार्थी . - गांवगाडा . [ आई + काळी = शेतजमीन ]
०पांढर  स्त्री. गांवठाण ; गांव ज्या जमिनींत वसतो ती जमीन ; ही शेताच्या निरुपयोगी म्हणजे साधारण पांढर्‍या रंगाची असते . [ आई + पांढरी ]
०पोरका वि.  आईवांचून उघडा पडलेला ; ज्याची आई मेली आहे असें ( मूल )
०बाई  स्त्री. 
आईसारखी वयानें श्रेष्ठ , सुस्वभावी अशी बाई ; आईप्रमाणें स्त्री . म्ह० देई घेई ती आई बाई , न देई ती मसणांत जाई .
शेजारची बाई ; शेजारपाजारची स्त्री ; शेजारीण .
कोणी तरी बाई . ( अनेकवचनी उपयोग ). म्ह० परीट नागविला तर आयाबाया नागविल्या = परटाच्या येथें चोरी झाली तर त्यांचें कांहीं जात नाही , उलट इतर लोक उघडे पडतात .
०करणें   खुशामत करणें ; गोंजारणें .
०बाप  पु. आई व बाप ; वडील व मातोश्री ; मातापिता . ( अव . ) आई व बाप . माझीं आईंबापें आणि माझे शिक्षक जें मला सांगतात तें कां केलें पाहिजे ? - मराठी ३ रें पुस्तक ( १८७३ ) पृ . ४१ . आईबापावरुन पावणें , आईबाप उध्दरणें आईबापावरुन शिव्या देणें ; वेड्यावांकड्या , वाईट शिव्या देणें .
०माई  स्त्री. व्यापक अर्थानें बाई ; एखादी आईसारखी मानलेली स्त्री , माउली ; आई - बाई .
०माई   - आईवरुन शिव्या देणें .
उध्दरणें   - आईवरुन शिव्या देणें .
०माई   - खुषमस्करी करणें ; मनधरणी करणें .
करणें   - खुषमस्करी करणें ; मनधरणी करणें .

Related Words

आई ड्राप   आई ना बाई, मंगळ कोण गाई   बाप भीक मागूं देईना, आई पोटभर जेऊं देईना   भामट्याच्या आई, भोंदून लोक खाई   पी जी आई ऐम ई आर   लोण्याहून मऊ असली तरी सासू आणि जखिण असली तरी आई   आई पोरका   आई मरावी, मावशी उरावी   धर्माची आई आणि काय देई   आई पैड   चोराची नाहीं, शिंदळाची आई   दुबळी आई, कोरडी नई   थोरली आई   हातांत नारळाची आई देणें   असत्याचा बाप, नसत्याची आई   नारळाची आई   आई   आई गोड की खाई गोड   आई ड्रॉप   आई निघुनिया जाते, करडूं मागे लागते   पी जी आई   असेल आई तर मिळेल साई   आई गाते अंगाई, मूल झोपी जाई   अकर्म्याची आई मरो, सकर्म्याची सासू मरो   घरीं नाहीं खाण्याला, आई गेली दळण्याला   आई तेली, बाप माळी, बेटे निकले सुजानअल्ली   आई मेल्यावर बाप मावसा   जन्माला आई आणि पाजाला दाई   आई बघते पोटाकडे, आणि बायको बघते पाठीकडे   आई, मला बाळंत व्हावयाचे (कोनीं निघावयाचे) वेळेस जागी कर, बाई तूं मुलखास जागे करशील   आईपैड   eyedrop   eye-drop   अंधळें मुला उपयोगी नातरी आई बाप डोळे चांगले तरी   सावत्र आई   सावत्र आई, विषय जाई   सी आई डी   सी बी आई   आर टी आई   खोबर्‍याची आई   खोबऱ्याची आई   आई आई टी   आई आई बाबा आले, आले तुला खेळवायला अन् मला लोळवायला   आई ए एस   आई एली, बाप तेली आणि मुलगा शेख चिली   आई काळी   आई गेली देवाला, देव आला घराला   आई गेली म्हणजे बाप पाहुणा   आई जी   आई जेऊं घालीना, बाप भीक मागूं देईना   आई जेवलो, म्हाळसा पावली   आई टि   आई टी   आई तशी बाई, मंगळ कोण गाई   आई देवळांत व नायटे गांवांत   आई नसो, पण मावशी असो   आई पांढर   आई पी एस   आई फोन   आई बेङ्क   आई बैंक   आई भेरी, बाप पडघम आणि संबळ भाऊ   आई माझी डोंबाळी आणि अवसे पुनवे ओंबाळी   आई! मी ढेप आणतों, तर मुंगळ्या बाबा! तुझी कंबरच सांगते आहे   आई मुलाची तहान भूक जाणती, त्यापेक्षां मुलाला अधिक माहिती   आई व्याली, पोर पिसा, जावई मिळाला तोहि तसा   आई सोसणार नि बाप पोसणार   चोराची आई आटोळे रडे   चोराची आई ओहोळ ओहोळ रडे   चोराची आई खवळे   चोराची आई मडक्‍यांत तोंड घालून रडे   चार जणांची आई, बाजेवर जीव जाई   डी आई जी   उपयोगी पडत नाहीं आई, इतकी उपयोगी पडते शेजीबाई   एच आई वी   एन आर आई   एफ आई आर   एफ डी आई   कुणब्‍याची आई, कुणब्‍यास व्याली   बाळपणीं आई मेली, पोराला कोण सांभाळी   दानधर्माची आई, जाणे चतुराई   बकर्‍याच्या आई! किती काळजी करशील बाई!   भवानी आई देवळांत आणि नायटे जगांत   मादरचोदाची आई पासली पाडून लोळवावी   मुंगळा म्हणतो, आई मी भेली उचलतो, बाळा तुझी कंबरच सांगते   रडतो आई आई आणि म्हणतो बाई बाई   मन जाणें पापा आणि आई जाणे मुलाच्या बापा   महाराची आई चांभार का नेईना   महाराची आई चांभार घेऊ   नायकिणीच्या पोरास रात्री आई नाहीं, दिवसा बाप नाहीं   पिछेसे आई, आगे गई   पुढें कोण चाले तुळजाभवानी, मागें कोण चाले आई गैबिनी   लहानपणीं आई आई, थोरपणीं बायलाबाई   लहानपणी आई आई, थोरपणी बायलाबाई   लांव तरी सासू, डांकीण तरी आई   रांडेच्या पोरास दिवसा बाप नाहीं व रात्रीं आई नाहीं   शिंदळाची आई, गुराख्याचें आलें, आणि कुणब्याचें गेलें   शिंदळाची आई, चोराची नाहीं   hiv   human immunodeficiency virus   आवय   विमाता   माता   mother   आय   আই প্যাড   آے پیٛڑ   ଆଇ ପ୍ୟାଡ   ਆਈ ਪੈਡ   આઈ પોડ   ಐಪ್ಯಾಡ್   eye bank   आयपॅड   আই ড্রপ   आयड्रॉप   आय ड्रॉप   ଆଇଡ୍ରପ   ਆਈ ਡਰਾਪ   આઈડ્રોપ   ಕಣ್ಣಿನ ಔಷಧಿ   आमा   माँ   موج   అమ్మ   ବୋଉ   માતા   ಮಾತ   information technology   it   মা   وۄرٕ موج   सौतेनी आमा   सौतेली माँ   सवती आवय   बिमा गदाय   ସଉତୁଣୀ ମା’   সত্ মা   মাহী মা   ਮਤਰੇਈ ਮਾਂ   સૌતેલી મા   సవతి తల్లి   രണ്ടാനമ്മ   மாற்றாந்தாய்   അമ്മ   அம்மா   ਮਾਤਾ   ಮಲತಾಯಿ   information   eld   age   last   death   stepmother   माय मरुन बाप मावसा   female parent   widowed mother   आईड्राप   आईड्रॉप   आईसासरा   आईसासू   जन्मदात्री   दैत्यांची वेळ   नेहरू अस्पताल   पोस्ट ग्रेजुएट इंस्टिट्यूट ऑफ़ मेडिकल एजुकेशन एंड रिसर्च   आयशी   आवय पळयता पोट आनि बायल पळयता पाठ   काळी जाली, कुड्डि जाली, आवय ती आवय   माय तेली, बाप तेलंग, बेटा होई रंगबेरंग   आऊस   खटाळभर   आव्स   आउस   चेर्डागेले हाल आवसुकडे थाइ   मुगाकापां   नाडलक्ष्मी   पोर नाहीं पोराची खरवड   nursing mother   आय जायका, खाय जाय   ओहमाय   बायल बघी मॉट, आवय बघी पॉट   मातुश्री   मातोश्री   धाकटी   अगगाई   होकलेक कोण वाखाण‍तलो होकलेची आवय नाय झाल्यावर !   आम्मा सवाशिणि आनु ब्राह्मणु   आल्मा   जेऊं न घाली माता। भिक्षा मागों नेदि पिता।   चण्यांभाजी   काळिक   उगोवप   बायॅ   फांसाला तांब्या लावणें   तोंडफुटका   पोटात कावळे ओरडणे   शिळी ओटी   शेता जाय पावसु, पुता जाय आवसु   अइ   आवारा पशु   आउवा   स्थैतिकी   आवै   आईस   आयनरणें   आयनेरणें   आवै सोसीत, बापूस पोशीत   अयय्यो   step mother   अंघोळ घालणे   घरमें नही दाणा, अम्‍मा गई पिसनेकू   घुसळवून घेणे   घोमसा   घोसाळें दोडगें   सावत्रबहीण   साश्रू   सुकी कांकडी   हळहळणे   हांडीर आस चेडो, सोदता सगळो वाडो   हांडीर आसा चेडो, भोवतो सगलो वाडो   हिशेब लावणे   हुमकळावन घेवप   साखरझोप   गळोवप   गाळणो   आयपाय   आवइ   आवझवरो   अजेसासरा   खूप खुश   अविवाहित मुलगी   अव्वा   आउ   जागा झालेला   चलियेक (चेर्डाक) आवुसु, बेळ्याक पावुसु   चायेचें-आयदन   चिडचिड करणे   चेडिये पोराक दीसा बापइ ना, राति आवइ ना   तांब्याचें   तुळशीवृंदावन   ढमाई   कांतप   अपरवासी   अपरूक   एक बार   एप्पल   ओरबरडलेला   किरकिरप   कुस्करलेला   केकया   ब्यूरो   भरला   भरवणे   फाटलेला   फुंसी   फ्लानेलची विजार   फ्लावर   भिकार्‍याऽ आवय चिकाक गेली   मादर   मायदेवी   माय मरो आणि मावशी उरो   माय मरो पण मावशी न मरो   मुगोडा   मुतविणे   मुलाला माय, कुटुंबाला गाय   यलम्मा   येडयाले झाइ बायको, माय म्हनूं कां बोय म्हनूं   मथणी   मसगा सांग   महतारी   तोडून घेणे   तोमात   धांव घालणें   दोनय्‍ चुली सारख्यो तर मायधुवो लाडक्यो   धकवणें   नूनी   खडजाई   पाठ करून घेणे   पीतस   पोहायला लावणे   लोंकर आणायला जायचें आणि हजामत होऊन यायचें   रांगवणे   वाळप   विंजाई   वितळलेला   शेवग्याची शेंग   समजूत काढणे   संताई   वहमाय   वोमाय   स्नान सागणें   आवस   जाणतें लेकरूं। माता लागे दूरी धरूं।।   उपमाता   अम्मा   मुख्य अतिथि   अंबष्ट   अई   हव्वा   गाय माय सारखी   आनुवंशिक शत्रुता   आपले आईला कोणीही डाकीण म्हणत नाहीं   आवय नाशिल्ल्याचें पॉट व्हड, रान नाशिल्यालॉ कॉळसॉ व्हड   आवै नासिल्ल्याचें पोट व्हड   जीतसती   अजेसासू   खोबर्‍या   चौगोशा   चुनरी   कवटाळणे   अपमान गिळणे   अबूझ   कटसरैया   इष्ट देवता   अमइ   अयाये   अवसरणें   बापुय मेल्या वर्सा ओत चड, आवै मेल्या वर्सा भूक चड   बालकास माता, दुर्बलास त्राता   दाईपण धदा होतो पण आईपण धंदा होत नाहीं   दिवेलावणी   दुधवणी   दुध्या भोपळा   दुवा करणे   बेचाळीस उद्धरणें   बेचाळीस कुळें उद्धरणें   फोण्ण मारप   माया वेडी, गू फेडी   माया वेडी, घाण काढी   मालगुजारी   प्रौद्योगिकी   धूम मचना   नायकिणीच्या पोरा दिसाचा बापुय ना, रातची आवय ना   नास्ति यस्य गृहे माता, तस्य माता हरीतकी।   पंचपक्वान्न   पालन-पोषण करणे   पुता हातीं व्यवहार बाप कष्टी जाय, नी सुने हातीं संसार सासू फटके खाय   पत्रावळी आधीं द्रोणा, तो जांवई शाहणा   रिकामा करणे   शीत जेवपी   शेजारणीनें पोरां पोसल्यारि आवइ त्याकइ?   शेतसरी   सजविणे   सत्यवचनी   सबसे महँगा   श्रीविद्या   आजेसासू   allotetraploid   अंगविकृति   घमौरी   घासीं गूं खाणें   घोडी मेली ओझ्यानें व शिंगरूं मेले हेलपाट्यानें   सुंठीसारखा मागें लागणें   सुरुची   गहिवर   गालगुच्चा   गालमसूरी   गुळभेलीवत   आम्मानें मेल्यारि अमास रावना, आन्नानें मेल्यारि पुनव रावना   आयतें   आवय मरे धुवेलागीं, आनी धुव मरे मरे गांवच्या मिणालागी   आवैक पळौन धुवेक व्हर, दूद पळौन म्हशीक व्हर   आवै जाणता भुरग्याचो बाप, आनी देव जाणता पाप   आवै मरता धुवेकडेन, धूव मरता गांवच्या मिंडाकडेन   आवै रड धुवेखातीर आनी धूव रड गांवच्या मिंडा खातीर   जीवत   जो आईला आंचवला, त्‍याचा जन्म फुकट गेला   ज्‍याचे आईबाप मेले, त्‍याचें सर्व गेलें   खोबरी   आईजवळ गेले तर लेकरूंच होईल   आगे आना   तवो   ताक-झाँक   झोपलेला   ठोकर मारना   ढेंकणी   कांडात   कांडात काढणें   कामाविणें   अनुश्रुति   अपरमाय   उधार का   उघडे करणे   अमनी   अळू वडी   ऋणरहितता   केशरीभात   बाप म्हाली, माय तेली   दिती   भावंडे   भिजोवप   मुळावण   म्होवण   रडता   तोंडांत मिठाचा खडा धरणें   धाडावप   नणंद आणि कळीचा आनंद   नणंदावा   नणदावा   नम भूमि   देमाय धरणीठाय   देवा! दिरे पूत, देवान्‍ दिलें भूत   धरणी माय, देठाय   पंककर्वट   पाठीचें धिरडें करणें   पाठीचें धिरडें काढणें   पुछल्ला   राज्याक रायु जाल्यारी आवशी पूतु   शेपू   समधिन   वोहमाय   आयनेरें   फूलवाला   मरी   सासू   बया   माऊली   foster mother   parents   अंतर्यामीची खूण आईला माहीत   अंब   अगइ   चंडकाई   चंडाबाई   हाक मारणे   ‘हीच की हिची आवय’ म्हळ्ळेले गादि   सूझ   आये   आरक्षित सेना   आलंग   आवशी   आशा छोड़ना   जाते   जिजाबाई   जिह्वाग्र   जिह्वातल   झाँजी   अधिकाम   आईनें मळवट भरला, पोर दिली जावयाला   चेर्डुं   चोरां आवय हड्यांक घाय   चांगले गायीचें वेत, नाहीं चांगलें होत   चाखोळा   तल्लाख   तिरपन   तुकाई   कालथा   अफरा   इष्टदेवी   ऐनेर   ऐनेरें   केकयी   बारा वर्षानीं उचलला करा, माय म्हणते माझा कुसवा बरा   दाल्ला   फांतोड   फुंकणे   मानणे   मृतजात   मजबूती   तेलवात   दनू   दयनीय   धूपवणे   नणदवडा   नब्बेवाँ   धर्मास   खरजाई   पिनपिनाहट   परगना अधिकारी   लगदो   लांडा भुडां हात, दाल्ला करी भात   लांडा मुंडा हात, दाल्ला करी भात   साँप   माउली   सावत्र   आयनाचे बयना, घेतल्याबिगर जाईना   धास्त   duplex   law of ancestral heredity   अंग टाकणें   अगई   अगापिच्छा   अगापिछा   घार फिरे आकाशी, तिचे चित्त (लक्ष्य) पिलापाशीं   सीवनी   सुपली   सोनाराकडून कान टोचला म्‍हणजे दुखत नाही   गुंडाळणे   जुखाई   अनिष्टसूचक   अव्यक्तक्रिया   असल्या दिवशीं दिवाळी, नाही तेव्हां शिमगा   असेल त्या दिवशीं दिवाळी, नाही नसेल त्या दिवशीं शिमगा   आईचा निवाडा, लहान मुलाला पांगुळगाडा   छनक   छींट   जखाई   जन्म दर   जळला तुमचा अडका माझा मूलच लाडका   चढाई   चिटकी   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP