देवक

{ dēvaka, devaka }

Puranic Encyclopaedia

DEVAKA I   A king in ancient India. Born in the Yayāti dynasty he shone like Indra [Ādi Parva, Chapter 67] . He was the brother of Ugrasena, father of Kaṁsa, and the father of Devakī, the mother of Kṛṣṇa. [Sabhā Parva, Southern Text, Chapter 22] .
DEVAKA II   A king in ancient India. He fostered a girl born to a brahmin by a Śūdra woman. It was this girl whom Vidura married. [Adi Parva, Chapter 113, Verse 12] .
DEVAKA III   A king, a contemporary of the Pāṇḍavas. [Udyoga Parva, Chapter 41, Verse 17] .

हिन्दी (hindi) WordNet

 noun  एक पौराणिक यदुवंशी राजा जो उग्रसेन के छोटे भाई थे   Ex. देवकी देवक की पुत्री थी ।

ONTOLOGY:

पौराणिक जीव (Mythological Character) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben দেবক

kas دیوَک

kok देवक

ori ଦେବକ

urd دیوک

 noun  युधिष्ठिर के एक पुत्र   Ex. देवक का वर्णन पुराणों में मिलता है ।

ONTOLOGY:

पौराणिक जीव (Mythological Character) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

mar देवक

san देवकः

urd دِیوَک

   See : देवता

प्राचीन चरित्रकोश

देवक n.  (सो. कुरु.) युधिष्ठिर को पौरवी से उत्पन्न पुत्र [भा.९.२२.३०] ।
देवक (मान्यमान) n.  एक असुर । यह तृत्सुओं का शत्रु, एवं शंबर का स्नेही था [ऋ.७.१८.२०] । कई लोगों के मत में, ‘स्वयुं को देव माननेवाले’ शंबर का ही यह नामांतर था ।
देवक II. n.  (सो. कुकुर.) आहुक राजा का पुत्र । पूर्वजन्म में यह गंधर्वों का राजा था । इसकी कन्या देवकी मथुरा के उग्रसेन राजा के मंत्री वसुदेव को दी गयी थी [म.,आ.६१.६२] ; [भा.९.२४] ; [विष्णु.४.१४] । पद्ममत में देवकी इसकी बहन थी । इससे साथ और छः बहनें इसने वसुदेव को दी थी । उग्रसेन इसका कनिष्ठ बंधु था । इसके पुत्र देववान्, उपदेव, सुदेव एवं देवरक्षित थे [पद्म. सृ.१३] ।

कोंकणी (Konkani) WordNet

 noun  उग्रसेनाचो ल्हान भाव आशिल्लो असो एक पुराणीक यदुवंशी राजा   Ex. देवकी देवकाची धूव आशिल्ली

ONTOLOGY:

पौराणिक जीव (Mythological Character) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben দেবক

kas دیوَک

ori ଦେବକ

urd دیوک

 noun  युधिष्ठिराचो एक पूत   Ex. देवकाचें वर्णन पुराणांत मेळटा

ONTOLOGY:

पौराणिक जीव (Mythological Character) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

mar देवक

san देवकः

urd دِیوَک

A dictionary, Marathi and English

   A term for the deity or deities worshiped at marriages, thread-investitures &c.

Aryabhushan School Dictionary

 n   A term for the deity or deities worshipped at marriages &c.

मराठी (Marathi) WordNet

 noun  युधिष्ठिरचे एक पुत्र   Ex. देवकचे वर्णन पुराणांत मिळते.

ONTOLOGY:

पौराणिक जीव (Mythological Character) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

san देवकः

urd دِیوَک

 noun  देवाप्रमाणे मानले जाणारे विशिष्ट वनस्पती वा प्राणी इत्यादी प्रतीके   Ex. आदिम जमाती देवकांची पूजा करीत.
 noun  उग्रसेनचे लहान भाऊ व पौराणिक यदुवंशी राजा   Ex. देवकी देवकची पुत्री होती.

ONTOLOGY:

पौराणिक जीव (Mythological Character) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben দেবক

kas دیوَک

kok देवक

ori ଦେବକ

urd دیوک

   See : देवदेवक

महाराष्ट्र शब्दकोश

  न. १ विवाहादि कार्याच्य आरंभी गणपति , सप्त मातृका वगैरेचे पूजन करुन स्थापना करावयाची असते त्यास म्हणतात . २ शूद्रादिजातींमध्ये विशिष्ट वनस्पति अगर प्राणी यास देवाप्रमाणे मानितात त्यास म्हणतात . ३ वनस्पति किंवा जीव या सृष्टवस्तूंपैकी जेव्हां वगैरे देशांमधील पुष्कळ रानटी जातींमध्ये एखाद्या खर्‍य किंवा मानलेल्या सजातीयाचे नांव ठेवले जाते तेव्हां त्या वस्तूस देवक असे म्हणतात . ( इं .) टोटेम . ( क्रि० बसणे ; धरणे ). [ सं . देव + क = क्षुद्र प्रतिकृति ]
  न. १ विवाहादि कार्याच्य आरंभी गणपति , सप्त मातृका वगैरेचे पूजन करुन स्थापना करावयाची असते त्यास म्हणतात . २ शूद्रादिजातींमध्ये विशिष्ट वनस्पति अगर प्राणी यास देवाप्रमाणे मानितात त्यास म्हणतात . ३ वनस्पति किंवा जीव या सृष्टवस्तूंपैकी जेव्हां वगैरे देशांमधील पुष्कळ रानटी जातींमध्ये एखाद्या खर्‍य किंवा मानलेल्या सजातीयाचे नांव ठेवले जाते तेव्हां त्या वस्तूस देवक असे म्हणतात . ( इं .) टोटेम . ( क्रि० बसणे ; धरणे ). [ सं . देव + क = क्षुद्र प्रतिकृति ]
०प्रतिष्ठा   स्थापन स्त्रीन . वरील ( देवक अर्थ १ ) प्रमाणे देवतांची स्थापना व पूजन करणे . देवकोत्थापन न . विवाहादि मंगल समारंभ आटोपल्यानंतर करावयाचे सदर देवतांचे विसर्जन .
०प्रतिष्ठा   स्थापन स्त्रीन . वरील ( देवक अर्थ १ ) प्रमाणे देवतांची स्थापना व पूजन करणे . देवकोत्थापन न . विवाहादि मंगल समारंभ आटोपल्यानंतर करावयाचे सदर देवतांचे विसर्जन .

A Sanskrit English Dictionary

देवक  mfn.  mf( इका)n. who or what sports or plays, [W.]
   divine, celestial id.
देवक  m.  m. ( दिव्°) a god, deity (at the end of an adj. comp.), [MBh. ii, 1396 &c.] ( cf. दैवक)
    N. of a man (?), [RV. vii, 18, 20]; [Sāy.]
   of a गन्धर्व (at once a prince, son of आहुक and father of देवकी [below] [MBh. i, 4480; v, 80 &c.]; [Hariv.]; [Pur.])
°विका   of a son of युधि-ष्ठिर and यौधेयी or पौरवी ( cf. below), [Pur.]
देव-दत्तक   familiar N. for , [Pāṇ. 5-3, 83]; [Pat.]

ROOTS:

देव दत्तक

देवक  m.  m. pl. N. of the शूद्रs in क्रौञ्च-द्वीप, [BhP. v, 20, 22]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

देवक [dēvaka] a.  a. [दिव्-ण्वुल्]
   sporting, playing.
   Divine, godlike, celestial.
-कः   (at the end of comp.) A god, deity.

Shabda-Sagara

देवक  mfn.  ( -कः-का-की-कं)
   1. Who or what sports or plays.
   2. Divine, celestial, like a deity.
  m.  ( -कः) A proper name, the maternal grandfather of KRISHNA.
    E. दिव् to play, ण्वुल् affix; or देव, and कन् aff.

ROOTS:

दिव् ण्वुल् देव कन्

संस्कृतम् (Sanskrit) WordNet

   See : ईश्वरीय