ज्ञा

{ jñā }

A Sanskrit English Dictionary

ज्ञा    1. cl. 9. P. Ā. जाना॑ति, °नीते॑ ( cf. [Pāṇ. 1-3, 76]; Subj. °नत्; Impv. °नीतत्, 2. sg. °नीहि॑, once irr. ज्ञ, [BhP. x, 89, 46]; [fr. cl. 3.] जिजाहि, [MBh. xiii, 4493]; 2. pl. irr. °नत, ii, 2397; 2. sg. Ā. irr. °नसे, [Divyâv. xviii]; p. °न॑त्, °नान॑ irr. °नमान [ [MBh.]]; pf. जज्ञौ, °ज्ञे [ Pass. [Rājat. v, 481]], 3. pl. °ज्ञु॑र्, [RV. vii, 79, 4]; [ŚBr. xi]; p. °ज्ञान॑, [RV. x, 14, 2]; fut. ज्ञास्यति, °ते; aor. अज्ञासीत्, °स्त Pass. अ॑ज्ञायि, vi, 65, 1 &c.; Pot. ज्ञायात् or ज्ञेय्°, [Pāṇ. 6-4, 68]; 2. sg. ज्ञेयस् = γνοίης [RV. ii, 10, 6]; inf. ज्ञातुम्)

to know, have knowledge, become acquainted with ( acc.; rarely gen. [MBh. iii, 2154]; [Hariv. 7095]), perceive, apprehend, understand (also with inf. [ [Pāṇ. 3-4, 65]] [MBh. ii, v]; [Daś.]), experience, recognise, ascertain, investigate, [RV.] &c.;

to know as, know or perceive that, regard or consider as (with double acc. e.g. तस्य मां तनयां जानीत, ‘know me to be his daughter’ [MBh. iii, 2476]; with मृषा, ‘to consider as untrue’ [Ratnâv. ii, 18]), [Mn.] &c.;

to acknowledge, approve, allow, [VS. xviii, 59 f.]; [AV. ix, 5, 19]; [ŚBr. i, xi, xiv];

to recognise as one's own, take possession of [SaddhP.];

to visit as a friend, [AV. x, 1, 25];

to remember (with gen.), [MBh. xii, 5169];

Ā. to engage in ( gen. e.g. सर्पिषो, ‘to make an oblation with clarified butter’), [Pāṇ. 1-3, 45; 2-3, 51] :

Caus. ज्ञपयति, to teach any one ( acc.), [ŚāṅkhŚr. xv];

ज्ञाप्° ( Pass. ज्ञाप्यते) to make known, announce, teach anything, [MBh. ii, xii]; [Kāty.] and, [Pat.];

to inform any one ( gen.) that (double acc.), [MBh. i, 5864];

Ā. to request, ask, [ChUp. ii, 13, 1] ( ज्ञप्°), [MBh. iii, 8762] ( ज्ञाप्°) :

Desid. जिज्ञासते ( [Pāṇ. 1-3, 57]; ep. also P.)

to wish to know or become acquainted with or learn, investigate, examine, [Mn. ii, 13]; [MBh.] &c.;

to wish for information about ( acc.), [Kathās. xxii, 84];

to conjecture, [AV. xiv, 1, 56] :

Caus. Desid. जिज्ञपयिषति (also °ज्ञाप्°, [Siddh.]) and ज्ञीप्सति ( cf. °प्स्यमान), to wish to make known or inform, [Pāṇ. 7-2, 49 & 4, 5];

([ cf. γνῶ-θι &c.])
ज्ञा  f.  a f. N. of a woman, [Pāṇ. 6-4, 163]; [Pat.];
ज्ञा  mfn.  b mfn. ifc. ‘knowing, familiar with’ See ऋत-, पद- and प्र-ज्ञा॑, अ॑-सं-.
ज्ञा  f.  3. f. for आ-ज्° (by irr. Sandhi after ए and ओ), [MBh. i, 3168; iii, 16308.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

ज्ञा [jñā]   9 U. (जानाति, जानीते, जज्ञौ, जज्ञे, अज्ञासीत्-अज्ञास्त, ज्ञातुम्, ज्ञात)
To know (in all senses), to learn, become acquainted with; मा ज्ञासीस्त्वं सुखी रामो यदकार्षीत् स रक्षसाम् [Bk.15.9.]
To know, be aware of, be familiar or conversant with; जाने तपसो वीर्यम् [Ś.3.1;] जानन्नपि हि मेधावी जडवल्लोक आचरेत् [Ms.2.11,123;7.148.]
To find out, ascertain, investigate; ज्ञायतां कः कः कार्यार्थीति [Mk.9.]
To comprehend, apprehend, understand, feel, experience; as in दुःखज्ञ, सुखज्ञ &c.
To test, try, know the true character of; आपत्सु मित्रं जानीयात् [H.1.72;] [Chāṇ.21.]
To recognise; न त्वं दृष्ट्वा न पुनरलकां ज्ञास्यसे कामचारिन् [Me.63.]
To regard, consider, know to be; जानामि त्वां प्रकृतिपुरुषं कामरूपं मघोनः [Me.6.]
To act, engage in (with gen. of the instrument); सर्पिषो जानीते Sk. 'he engages in sacrifice with clarified butter (सर्पिषः = सर्पिषा).
Ved. To acknowledge, approve, allow.
To recognise as one's own, take possession of. -Caus. (ज्ञापयति, ज्ञपयति)
To announce, inform, make acquainted with, make known, notify.
To request, ask (Ātm.).
To sharpen.
To satisfy.
To praise.
To immolate, kill (as an animal). -Desid. (जिज्ञासते)
To desire to know, investigate, ascertain; [R.2.26;] [Bk.8.33;14.91.]
To conjecture, suppose, guess.

Shabda-Sagara

ज्ञा   r. 9th cl. ( जानाति जानीते) To know, to understand.
With अनु, prefix- [Page294-a+ 60] ed,
1. To assent or conform to.
2. To acknowledge.
With अप, To conceal.
With अव, To disrespect, to despise.
With उप, To deny knowledge of any thing.
With परि, To ascertain.
With प्र, To know well.
With प्रति or सम्, To assent, to admit, to agree, to pro- mise.
With प्रति and अभि, To recognise.
With वि, To discriminate, to know.
With सम्, To recollect or possess the power of knowing. (In combination, it usually takes the deponent form, as अनुजानीते, अपजानीते, &c.)
r. 10th cl. ( ज्ञापयतिते) To command, to direct; आङ् is usually prefixed in this sense.
r. 1st cl. but occurring in the form of the causal, ( ज्ञपयति)
1. To slay.
2. To gratify or please.
3. To exhibit 4. To sharpen.
5. To praise. In these senses the root is, in general. combined with a prefix. क्र्या-प-सक-अनिट् . चु-उभ-सक-सेट् .

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

verb  कार्यनिष्पादने समर्थानुकूलः व्यापारः।   Ex. अहं सूचिकर्म जानामि।

HYPERNYMY:

अस्

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक क्रिया (Verb of State) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

अवगम् अवबुध् अवे आविद्

Wordnet:

guj આવડવું

kan ಬರುತ್ತದೆ

kas تَگُن , زانن

kok येवप

urd آنا , جاننا , معلوم ہونا

verb  वस्तुनः पुरुषस्य वा पूर्वं बुद्धिविषयभूतानुकूलः व्यापारः।   Ex. अहं वर्षाणां दशभ्यः प्रभृति तं जानामि।

HYPERNYMY:

ज्ञा

ONTOLOGY:

मानसिक अवस्थासूचक (Mental State) ➜ अवस्थासूचक क्रिया (Verb of State) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

विद् अवे परिज्ञा

Wordnet:

kas زانُن

kok वळखप

tel తెలుసు.

urd متعارف ہونا , پہچاننا , جاننا

verb  भेदज्ञानानुकूलः व्यापारः।   Ex. योग्यायोग्ययोः भेदं जानीयात्।

HYPERNYMY:

ज्ञा

ONTOLOGY:

मानसिक अवस्थासूचक (Mental State) ➜ अवस्थासूचक क्रिया (Verb of State) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

परिज्ञा विभावय परिपश्

Wordnet:

asm চিনা

ben পার্থক্য বোঝা

kas پَرزٕناوُن

kok वळखप

mal തിരിച്ചറിയുക

urd فرق سمجھنا , تفریق کرنا , پہچاننا

verb  ज्ञानस्य क्रिया   Ex. जानन्नपि हि मेधावी जडवल्लोक आचरेत् [मनु 2.110]

ENTAILMENT:

दृश्

HYPERNYMY:

ज्ञा

ONTOLOGY:

() ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

विद् बुध्

Wordnet:

asm চিনি পোৱা

hin पहचानना

kan ಗುರುತಿರು

kas پرٛزناوُن

mar ओळखणे

mni ꯁꯛꯈꯪꯕ

ori ଚିହ୍ନିବା

pan ਪਹਿਚਾਨਣਾ

tam அறிந்துகொள்

tel గుర్తించు.

urd شناخت کرنا , جاننا , پہچاننا

verb  कस्यचन स्वभावगुणानां बोधानुकूलः व्यापारः।   Ex. अहं तम् न अजानाम्।

HYPERNYMY:

ज्ञा

ONTOLOGY:

मानसिक अवस्थासूचक (Mental State) ➜ अवस्थासूचक क्रिया (Verb of State) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

अवे विद् अवगम् बुध् परिज्ञा प्रबुध्

Wordnet:

bd बुजि

ben বোঝা

guj સમજવું

hin समझना

kas سَمجُھن

kok समजप

mni ꯈꯪꯕ

nep बुझ्नु

ori ବୁଝିପାରିବା

pan ਸਮਝਣਾ

urd پہچاننا , جاننا , سمجھ پانا , سمجھنا

verb  प्रयुक्तायां भाषायाम् तदर्थबोधनानुकूलः व्यापारः।   Ex. अहं तमिलभाषां न जानामि।

HYPERNYMY:

ज्ञा

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक क्रिया (Verb of State) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

अवगम् अवे

Wordnet:

asm বুজা

ben বুঝতে পারা

kan ಅರ್ಥವಾಗು

kas سَمجُھن

tel అర్థంచేసుకొను

urd واقف ہونا , سمجھنا , جاننا

verb  ज्ञानप्राप्त्यनुकूलः व्यापारः।   Ex. भवतः कथनस्य आशयं जानामि अहम्।

HYPERNYMY:

ज्ञा

ONTOLOGY:

बोधसूचक (Perception) ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

अवगम् बुध् अवबुध्

Wordnet:

ben জানা

guj સમજવું

hin जानना

kan ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊ

kas سَنُن

kok समजप

mal അറിയുക

mar जाणणे

nep बुझ्नु

tam புரிந்துகொள்

tel అర్థంచేసుకోలేకపోవు

urd جاننا , سمجھنا , بوجھنا , محسوس کرنا

verb  बोधनानुकूलः व्यापारः।   Ex. न हि सर्वः सर्वं जानाति।

HYPERNYMY:

अस्

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक क्रिया (Verb of State) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

विद् बुध् अवगम् अव इ अभि ज्ञा अनुविद् अभिसंविद् अवबुध् आविद् प्रज्ञा

Wordnet:

asm জনা

bd मिथि

guj જાણવું

hin जानना

kan ಅರಿ

kas زانُن

kok कळप

mar जाणणे

nep जान्नु

ori ଜାଣିବା

pan ਜਾਣਨਾ

tam அறி

tel తెలుసుకొనట

urd جاننا , معلوم ہونا , پتہ ہونا , روبرو ہونا , واقف ہونا , واقفیت ہونا , آگاہ ہونا , آگاہی رکھنا ,

noun  एका स्त्री ।   Ex. ज्ञायाः उल्लेखः पाणिनिना कृतः
See : प्रतिज्ञा, विभावय, अवगम्, अवगम्