छिद्र

{ chidra }

हिन्दी (hindi) WordNet

   See : छेद, मुँह

A dictionary, Marathi and English

   A hole, bore, vacuity. 2 fig. A flaw, defect, blemish. 3 fig. A way of entrance; a vulnerable point; a secret fault, foible, imperfection. Ex. आमची दारू सरली हें छिद्र शत्रूस कळलें तर तो आतांच घाला घालील; त्याचें सभेमध्यें छिद्र काढतांच तो खालीं पाहूं लागला. 4 A subterfuge, shift, salvo, creephole. छिद्र पाडणें To seek out a way of entrance. छिद्र पाहणें To pick a hole in one's coat. छिद्रांत निघणें To stoop low; to become servile and mean.

Aryabhushan School Dictionary

 n   A hole. A flaw, defect, blemish. A way of entrance, vulnerable point; a secret fault, foible, imperfection. A subterfuge, salvo.
छिद्र पाडणें   See out a way of entrance.
छिद्र पाहणें   Pick a hole in one's coat.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  छेद , पोकळी , बीळ , भोक , रंध्र , विवर ;
 ना.  उणीव , दोष , न्यून , मर्म . मर्मस्थळ .

मराठी (Marathi) WordNet

 noun  एखाद्या गोष्टीला वा गोष्टीत निर्माण झालेला मोकळा किंवा रिता भाग   Ex. त्वचेवरील छिद्रांतून घाम बाहेर येतो

HOLO COMPONENT OBJECT:

नळी

HYPONYMY:

कुलुपाचे तोंड झरोका नेढे बीळ रोमरंध्र तोंड घरफोडी चिमणी डोळा नैसर्गिक छिद्र ब्रह्मरंध्र मॅनहोल

ONTOLOGY:

स्थान (Place) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

भोक रंध्र

Wordnet:

asm ফুটা

bd गुदुं

ben ছিদ্র

guj છિદ્ર

hin छेद

kan ಬಿಲ

kas گوٚد

kok बुराक

mal ഓട്ട

mni ꯃꯈꯨꯜ

nep दुलो

ori ଜଳା

pan ਵਿਰਲ

san विवरम्

tam துவாரம்

tel రంధ్రము

urd سوراخ , چھید , روزن , رخنہ , درز , جھری

महाराष्ट्र शब्दकोश

  न. १ भोंक ; छेद ; पोकळी ; दर ; बीळ . छिद्राचा आश्रय उंदीर कुळवाडी । - तुगा १९८३ . २ ( ल . ) उणीव न्यूनता ; दोष . ३ ( ल . ) प्रवेश ; बीळ , मार्ग ; गुप्त दोष ; कमीपणा ; गुह्य ; अपूर्णता ; मर्म . मर्माची जागा . आमची दारू संपली हें छिद्र शत्रूस कळलें तर तो आतांच घाला घालील . ४ गुप्त मार्ग ( किल्ला ); चोरखिडकी ; पळवाट . ५ कपट ; छदम . [ सं . ]
०पाडणें   प्रवेशमार्ग शोधणें .
०पाहाणें   न्यून , दोष पाहणें . छिद्रांत निघणें - हलकें होणें , नमणें .
०दर्शी   दृष्टि - वि . दुसर्‍याचे दोष , न्यून पाहणारा .
०द्रान्वेषण  न. न्यून पाहाणें , दोष पहाणें . - द्रान्वेषी - वि . छिद्रदर्शी .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   छिद्र पाडणें
   प्रवेश-मार्ग शोधून काढणें, किंवा तयार करणें
   हळूच प्रवेश करणें
   किंचित्‌ प्रवेश करणें. चंचुप्रवेश पहा.

नेपाली (Nepali) WordNet

   See : दुलो

A Sanskrit English Dictionary

छिद्र  mfn.  mf( आ)n. torn asunder, [RV. i, 162, 20]
   containing holes, pierced, KātyŚr. xv ff.; [R. i, 73, 20]; [Suśr. v, 1, 43]
   leaky, MBh. v, 1307;1047 =xii, 8782
छिद्र  n.  n. a hole, slit, cleft, opening, [VS.]; [TS. i, vi]; KātyŚr.; [Lāṭy.]; [Kauś.]; [Mn.] &c. ( दैव-कृत, ‘opening or hole made by nature’, the cartilage of the ear, pupil of the eye, [Suśr.]; °द्रं √ दा, ‘to yield an opening or free access’ [BhP. v, 6, 4])
   defect, fault, blemish, imperfection, infirmity, weak point, foible, [MBh.] &c.
   (in astrol.) the 8th lunar mansion, [VarBṛ.]; [Laghuj. i, 17]
   the number ‘nine’ (there being 9 openings in the body), [Sūryas. ii, 18]
अ   the lower regions, [Gal.] ( cf.-, कर्ण-, कृत-, गृह-, निश्-, महा-).

The Practical Sanskrit-English Dictionary

छिद्र [chidra] a.  a. [छिद्-रक्, छिद्र-अच् वा] Pierced, containing holes.
   द्रम् A hole, slit, cleft, fissure, rent, pit, opening, crack; नव छिद्राणि तान्येव प्राणस्यायतनानि तु [Y.3.99;] [Ms.8.239;] अयं पटश्छिद्रशतैरलङ्कृतः [Mk.2.9;] so काष्ठ˚, भूमि˚ &c.
   A defect, flaw, blemish; त्वं हि सर्षपमात्राणि परच्छिद्राणि पश्यसि । आत्मनो बिल्वमात्राणि पश्यन्नपि न पश्यसि ॥ Mb; सुग्रीवेण समं त्वस्य अद्वैधं छिद्रवर्जितम् [Rām.7.36.39.]
   A vulnerable or weak point, weak side, imperfection, foible; नास्य छिद्रं परो विद्याद्विद्याच्छिद्रं परस्य तु । गूहेत् कूर्म इवाङ्गानि रक्षेद्विवरमात्मनः ॥ [Ms.7.15,12;] छिद्रं निरूप्य सहसा प्रविशत्यशङ्कः [H.1.81.] (where छिद्र means a hole also); [Pt.3.39;] [Pt.2.38;] Proverb: छिद्रेष्वनर्था बहुली- भवन्ति 'misfortunes never come single'.
   (Astr.) N. of the eighth house.
   Division; भूमिच्छिद्रविधानम् [Kau.A.2.2;]
   Space; भूतानां छिद्रदातृत्वं बहिरन्तरमेव च [Bhāg.3.26.34.]
   Sky; नानात्वं छिद्रयोर्यद्वज्ज्योतिषोर्वातयोरिव [Bhāg.12.4.3.] -Comp.
-अनुजीविन्, -अनुसंधानिन्, -अनुसारिन्, अन्वेषिन्   a.
   looking out for faults or flaws.
   seeking the weak points of another, picking holes, censorious; सर्पाणां दुर्जनानां च परच्छिद्रानुजीविनाम् [Pt.1.] -अन्तर् m. a cane, reed.
-आत्मन् a.  a. one who exposes his weak points to the attack of others.
-कर्ण a.  a. having the ear pierced.
   exhibiting faults.
   seeking the weak points.
-दर्शिन् a.  a. observing faults, a captious critic.

Shabda-Sagara

छिद्र   r. 10th cl. ( छिद्रयति-ते)
   1. To pierce, to bore, to perforate, to make openings or holes.
   2. To perforate the ear for rings &c. चु- उभ-सक-सेट् .
छिद्र  n.  ( -द्रं)
   1. A hole, a vacuity, a perforation, &c.
   2. Fault, defect, flaw (moral or physical.)
   3. A weak side.
   4. Infirmity.
    E. छिद् to pierce, Unadi affix रक्, or छिद्र अच्-वा .

ROOTS:

छिद् रक् छिद्र अच्-वा .

संस्कृतम् (Sanskrit) WordNet

   See : विद्ध