Dictionaries | References

क्रिया

   { kriyā }
Script: Devanagari

क्रिया     

Puranic Encyclopaedia  | English  English
KRIYĀ   One of the daughters of Dakṣa. Dharmadeva married her and three sons Daṇḍa, Naya and Vinaya were born to him of Kriyā. [Viṣṇu Purāṇa, Aṁśa I, Chapter 7] .

क्रिया     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
noun  व्याकरण में वह शब्द जिससे किसी व्यापार का होना या किया जाना सूचित होता है   Ex. इस अध्याय में क्रिया के ऊपर प्रकाश डाला गया है ।
HYPONYMY:
अकर्मक क्रिया सकर्मक क्रिया प्रेरणार्थक क्रिया मंज़िल परस्मैपद आत्मनेपद आसन्नभूत
ONTOLOGY:
गुणधर्म (property)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
क्रियापद काम वाले शब्द
Wordnet:
asmক্রিয়া
bdथाइजा
benক্রিয়া
gujક્રિયા
kanಕ್ರಿಯಾಪದ
kasکرٛاوُت
kokक्रियापद
malക്രിയ
marक्रियापद
mniꯊꯧꯕꯥꯡ
nepक्रिया
oriକ୍ରିୟା
panਕਿਰਿਆ
sanआख्यातम्
tamவினை
telక్రియ
urdفعل
noun  किसी कार्य के होने या किए जाने का भाव   Ex. दूध से दही बनना एक रासायनिक क्रिया है ।
HYPONYMY:
आरंभ मिलन काम उत्थान पतन मित्र चुभन सेवन संरचना नतीजा मृत्यु परिवर्तन ग्रहण घटना जन्म नुकसान यात्रा कूजन शारीरिक क्रिया दहल प्रवाह परंपरा सस्वर वाचन प्रतिक्रिया उद्धार उपहास भूल व्यतिक्रम कैद बचत पच्चीकारी ह्रास मार जल निकास प्रस्तुतीकरण चौंकना अतिजीवन मुक्ति जमाव संतुलन टीकाकरण विदाई ढिठाई तानना थपकी साँस रजोनिवृत्ति शत्रु निर्णय पक्षपात पटकनी वहन मद्य-पान पौरुष सेवानिवृत्ति हड़ताल रूपान्तरण स्राव प्रसार पुनरावृत्ति खलबली भेंट भक्षण किण्वन घर्षण बारंबारता गर्भपात कमान अपहरण वर्गीकरण मनुहार संक्रमण चपेट हस्तांतरण शुद्धिकरण संबंध सम्मोहन उत्तोलन प्रतिवर्ती क्रिया अंगभंग आगज़नी धक्का विलय रेला झुलसन लेन-देन निर्वाह निर्धारण नुचाई परोपकारिता पाचन पिसाई पुनरागमन पेंग पोतभंग फिसलन फेर रख-रखाव लचक विकिरण वर्षा सड़न स्पंदन कुपोषण फ्रैक्चर उदात्तीकरण निकास निपटारा विशिष्टीकरण लुढ़कन मंथन चेष्टा तौल मार-पीट नत्थी सूर्यास्त प्रक्षेपण गति गरज टकटकी दृष्टि जागरण मुठभेड़ झूम पोषण अपघटन उठौनी काया-पलट काया-कल्प काट-छाँट आकर्षण शह अदृश्यता क्षरण स्खलन भटकन गिरावट वाष्पीकरण खान-पान रहन-सहन बेदख़ली ऐच्छिक क्रिया संचालन बहकावा जकड़न परिवर्धन योग निमेष उबराई विनिमय तैरना अकड़ तूल विकास दौरा प्रज्वलन रिमझिम भोग बड़बड़ाहट पहुँचना सीलन फूटना अकड़न कुलबुलाहट अवतरण एकत्रीकरण पहचान अंकेक्षण बंधन तनाव वृद्धि घुटाई निर्देशन झल्लाहट लेखन विभाजन उलझाव छीनना विलंबन पंचर झाड़फूँक टटोलना सिद्धि गोलीबारी प्राधिकरण अंकुश अँगौरिया मँगनी अंटी अंतरण प्रलोभन रुझान इश्क़बाज़ी फेंकना अधिगणन साँथी दाखिल-खारिज व्युत्क्रमण गोलाबारी चढ़ाई अधिवासन अधिवेदन लेटना अधिश्रयण अधिश्रवण अधीनीकरण अधीष्ट अध्यक्षता दिग्भ्रम कैच अनपकरण अनपकार पकाई टक्कर अनवकांक्षा अनवलंबन अनहीकरण अनाईपठाई अनाक्रमण अनागम अनाज्ञाकारिता एनिमा अनुप्रवेश अनुरणन अनुलोम अनुषंग आबादी अनुसारता अन्नपाक अन्वाधि अपचय निर्लज्जता सस्तापन धरण तड़तड़ाहट मरमराहट दूषण शहरीकरण मशीनीकरण पिघलन समासीकरण निर्जलीकरण रोकथाम निवारण गिंजाई वापसी उड़ान उलझन हँफनी अपरिग्रह घुमाव मिलना भूस्खलन धँसन भरपाई हटाना अपवाहन अपसर्जन दंतुरण रंगवाई परावर्तन भग्नसंधि टाप सिंचाई दलबंदी देहांतर इस्तखारा ऊर्ध्वपातन सेवकाई चुनचुनाहट स्मृति दौर्बल्य सिकुड़न कार्बनीकरण सशक्तिकरण उत्प्रेरण अवशोषण घूर्णन हिन्दीकरण संवातन भंडारण राष्ट्रीयकरण चयन अवबोधन चलना प्रत्यक्षीकरण निवास स्वप्नदोष वैश्वीकरण फिल्मांकन वाकआउट विचलन पाठ्यांतर अभ्यंग सुखदायक तमतमाना गिरना बढ़ोत्तरी क्षुब्ध विक्षेप गलन विलोप धरवाई निर्गम प्रतिध्वनन संचरण मंचन मँजाई तौलवाई अंतर्ग्रहण शिथिलीकरण पुजाई बिछाना जीवन-मरण उन्नयन पेश्यार्ति अर्घ अराबा छुट्टी अर्कव्रत दलन अलंघन लंघन अवकर्षण अवगमन बिखेरना समेटना कोसना अवक्षेपण अवगणन अवगाहन आच्छादन अवगुंठनमुद्रा गुथाई अस्तमन अवघर्षण अवचय विशृंखलता विच्छेदन औंटना उतारना नकल उतारना चीरना-फाड़ना अलगाना अवदाह अवधावन अवमोचन अवलंबन अवलेहन अववर्षण पतझड़ स्वेदन अवस्यंदन अवहार अविक्रय अवेक्षा भूतावेश उछाल अस्तेय आकुंठन समाजीकरण आटोप गुड़गुड़ाहट डाँवाडोलपन भड़काव आदेश आधर्षण पीसना झड़न भर्ती घुलन अंतर्हास अंतःक्रिया चांडाली चुआव स्मारक दोलन आवागमन इंद्रीजुलाब उबलना संकेंद्रन छुड़ाई भूमंडलीकरण लाना उद्वेलन आपात नीचाई ऊँचाई पूर्वकालिक क्रिया व्यर्थ की भागदौड़ आधुनिकीकरण फटना कर्तव्यपालन अप्रसार आवर्तन रोक-टोक विसरण समावेशीकरण माँग नौपरिवहन विमोचन प्रबोधन नित्यकर्म ख़रीद-फ़रोख़्त गेमिंग वनरोपण दादागिरी अवस्थांतर झपक लड़ाई पेपर लीक होना विस्फोट स्फुरण नाशन उदय आयनीकरण कनकूत करना आरोप समापिका क्रिया स्थान उधारी क्रिया कर्म तालाबंदी किलकारी चक्कर विपर्यास आदरांजलि डीटीपी नागा खेवाई माफी स्वागत पुनर्विकास रूढ़ि सत्तांतरण व्यवसायीकरण स्नेहन पुकार नाप-तौल नाप-जोख़ छुआई नापसंद चमक
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
benক্রিয়া
kasکٲم
panਕਿਰਿਆ
telపని
urdعمل , کام , کاروائی
noun  कर्दम ऋषि एवं देवहूति की नौ कन्याओं में से एक   Ex. क्रिया का विवाह कृतु ऋषि के साथ हुआ था ।
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kasکِرِیا
panਕ੍ਰਿਯਾ
sanक्रिया
urdکریا
noun  हठयोग में धौति, वस्ति, नेति, न्योली आदि कियाएँ   Ex. क्रिया के अनेक लाभ हैं ।
ONTOLOGY:
शारीरिक कार्य (Physical)कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
कर्म
See : काम, प्रक्रिया, अंतिम संस्कार

क्रिया     

क्रिया n.  स्वायंभुव मन्वन्तर के दक्षप्रजापति की कन्या । धर्म ऋषि की स्त्री [म.आ.६०.१३] । इसका पुत्र योग । इसके साठ हजार वालखिल्य हुए ।
क्रिया II. n.  कर्दम ऋषि की नौ कन्याओं में एक । क्रतु ऋषि की पत्नी ।
क्रिया III. n.  द्वादशादित्य में से अंशुमान आदित्य की स्त्री ।

क्रिया     

कोंकणी (Konkani) WN | Konkani  Konkani
noun  कसलेंय काम जावपाची वा करपाची करणी   Ex. दुदा पसून धंय जावप ही एक रसायनीक क्रिया
HYPONYMY:
सुरवात मेळ काम उत्थान इश्ट तोंपणी परिणाम मरण परिवर्तन गिराण घडणूक नाश जल्म अहीत भोंवडी शारिरीक क्रिया प्रवाह परपंरा प्रकट वाचन प्रतिक्रिया उद्धार चूक बंदखण बचत र्‍हास सादरीकरण सुटावो बंध मस्ती ताण स्वासोस्वास दुस्मान निर्णय भेदभाव बेबदेपण पुरुशार्थ निवृत्ती रुपांतरण व्हांवणी प्रसार वाड पुनरावृत्ती भेट भक्षण घश्टण वारवारताय गर्भघात कारबार अपहरण लेखन वर्गीकरण वांटणी संक्रांत संसर्ग हस्तांतरण नितळ संपर्क आकर्शण मार धपको दिवप-घेवप राबितो थारावणी परोपकारताय पचन पुनरागमन जतनाय किरणोत्सर्ग पावस कुसप कंपन कुपोशण फ्रॅक्चर उदात्तीकरण गटार विशेशीकरण हावभाव जोख मारामारी प्रक्षेपण नेट गडगड संतुळण नदर जागरण झगडें धोलणी रचणूक सेवन पोशण कायापालट कायाकल्प ओड झरणी कोसळणी सुर्यास्त आटापणी घसरण बाश्पीकरण खाणजेवण जिणेपद्दत झांपड विनिमय उफेवप भुलोवणी विकास प्रज्वलन भोगप पावप देंवणी उणाव सांठो वळख कळाव म्हामंडळ वचक नामांतरण हांयस कल चडाय वशीकरण अध्यक्षताय व्हगडावणी निर्लज्जपण सवायपण दोश शारीकरण यंत्रिकीकरण विरघळणी निर्जलीकरण निवारण परती उडणी भूंय कोसळणी देहांतर सशक्तीकरण शोशण भ्रमण राष्ट्रियकरण निवड प्रत्यक्षीकरण पतन जमो आवाज संचालन चल मिश्रण दिशाभ्रम बदल विचलन आनंद पडणी प्रतिनाद पसरण जोखणी सुटी हुपणी जाणविकाय दोशदिणी लिपोवणी घासणी देंवोवणी नकल फाळणी चाटणी दळणी यादिस्तीक उखळणी सोडवणूक उपहास उदकाव्हांवणी दचकप चिरंजिवन धरणी वासीन निरोप थापटणी आपटणी येरादारी संप कुटप किण्वण मार्गदर्शन किंवाटो समजावप आंगमोडणी अग्नीतांडव हुलपप खप्प कपयाळ्याकला कांडणी निसरणी भानगड लवचीकताय नेम मोडणी खवदळ रजोनिवृत्ती बायण्ड टक तांडो अदृश्यताय भरकटणी घुसळणी भायरावणी इत्शीक क्रिया शह आंवूळणी उबोवप आताक शिडशीड बडबड विलय पार पङ्क्चर सांसपणी पुरावो बोलींग फारपेट मागणी अंतरण प्रियाराधन मालकीबदल उरफाटी मेजणी प्रक्रिया अधिवासन वणखप दवरणें रांदप कॅच पिकोवणी अनवलंबन अनाक्रमण अनागमन आज्ञाभंग रूप बोवाळ अनुशंग वस्ती अन्नपचन घुस्पणी खर्शेवणी अपरिग्रह मुंगरणी भरपाय वेगळावणी वाहन बेजापसालदारपण दांतकाडणी बिंब मोडिल्लो सांदो पयलो पांवडो शिंपणी दलबंदी नोकरपण आंवुळणी उत्प्रेरण हिन्दीकरण हवा घोळणी मेळप डुलकी तारूंफुटी अपघटण कापणी वळ विस्तार विलिनीकरण वलसाण मोखणी अधिगणना मोल-फुगोवणी अनवकांक्षा एनिमा अनुलोम पोसवण वाजेवप चलन पसरणी जीण-मरण बोधन स्वप्नदोश संवसारिकरण चित्रीकरण वॉकआवट अभ्यंग गळगळणी नायनाट उजवाडणी चलणी मंचन घांसणी सदळीकरण उखलणी मुनेवणी समाजीकरण फुटी वळणी हुळहूळ घाडपण इस्तखारा ऊर्ध्वपातन खाज स्मृतीचें दुबळेपण तांबडें जावप दवरणी अंतर्ग्रहण पुजायी पेशी दूख फाफडप गुथणी मळणी खुंटणी आटोवप वेगळें करप फाटल्यान धांवप स्वतंत्रताय-दिवप ग्रहण करप पानगळ घाम येवप झडणी भरती संकेंद्रन भुमंडळीकरण हाडपाक बेश्टी फावट आधुनिकीकरण स्फोट शेताची तयारी प्रकाशन दिसपट्टें काम खरिदी-विक्री गेमिंग दादागिरी झगडीं परतवण-क्रिया तोंचप चपको टपटपप जोखप आडखळी हातासणी हिशोब-तपासणी उश्णे कार्बनीकरण गुठलावप आळ भूत लागप गुडगुडप हालपी-धोलपी भडकावप घोळप हालप सकल उंचाय कर्तव्यपालन आडकळ समावेश शेवट प्रबोधन लकणी कांपरें संतुश्टीकरण उदय आरोप खाडाखोड पेपर लीक जावप जागो उधारी कर्म
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
करणी कृती
Wordnet:
benক্রিয়া
kasکٲم
panਕਿਰਿਆ
telపని
urdعمل , کام , کاروائی
noun  कर्दम रुशी आनी देवहुतीच्या णव चलयां मदलें एक   Ex. क्रियाचें लग्न कृतु रुशी वांगडा जाल्लो
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kasکِرِیا
panਕ੍ਰਿਯਾ
sanक्रिया
urdکریا
See : क्रियापद, प्रक्रिया

क्रिया     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
deeds or deed of.

क्रिया     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
 f  An act, action, deed. Obsequial rites performed immediately after death. A religious ceremony or rite. The several matters and points, the minutiæ or parts of any process, business, work).
क्रिया धरणें, क्रियेला जागणें   Remember the (good) deeds of.

क्रिया     

ना.  कर्म , करणी , कृती , कृत्य , काम ;
ना.  उत्तरकार्य , धार्मिक विधी .

क्रिया     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
noun  एखादे कार्य होणे किंवा केले जाण्याची अवस्था   Ex. दूधापासून दही तयार होणे ही एक रासायनिक क्रिया आहे.
HYPONYMY:
सुरुवात मिलन काम उत्थान पतन मित्र मृत्यू परिणाम परिवर्तन ग्रहण घटना अवनती जन्म प्रवास प्रवाह परंपरा प्रतिक्रिया टर चूक बंधन लसीकरण श्वासोच्छवास शत्रू मद्यपान आधुनिकीकरण अस्थिभंग हरताळ सेवानिवृत्ती र्‍हास वाढ पुनरावृत्ती भेट घोटणी किण्वन घर्षण वारंवारता मार्गदर्शन अपहरण वर्गीकरण हस्तांतरण धडक गर्भपात होरपळ प्रक्षेपण पक्षपात लेखन पचन पुनरागमन पाठवणी घसरणी काळजी लवचीकता वर्षाव स्पंदन कुपोषण उदात्तीकरण खळबळ पृथक्करण स्खलन आयनीभवन नियमभंग अराबा मार पापण्याची उघडझाप प्रतिक्षिप्त क्रिया नागरीकरण शुद्धीकरण स्राव प्रबोधन प्रसार फडशा लंघन विपर्यास समावेशन संवर्धन बचत उधारी आरोप खोडाखोड पंक्चर चालन विचलन घिरटी देहधर्म परावर्तन झड झेल टक्कर टाळेबंदी मशागत रूपांतर अध्यक्षता अरेरावी अवस्थांतर जेवणखाण झाडफूक ओळखणे तुरुंगवास दूषण निवारण परती पहुडणे फेक बाष्पीभवन भरपाई बांधणी वाटणी ऊर्ध्वपातन सेवन यांत्रिकीकरण निर्जलीकरण संपर्क एकत्रीकरण सिद्धता मंथन समासीकरण पठण संक्रमण आकर्षण संयोग अपरिग्रह उद्धार चालणे निर्णय भाव झीज रुजणे गर्दी तोलणे गाज उचलणे घट निमिष पसरणे रिमझिम पोहोचणे पार करणे उतरणे उसनवारी जाळे आखडणे चढणे अनुषंग हानी सर्वोच्च स्थान रजोनिवृत्ती जागरण उबग प्रतिबंध ताठरता सुरकुतणे बोध मुक्ती म्हणणे दृष्टी विकास पकडणे ताण फुटणे साठवण निवास तावडी पोषण जीवनशैली कायाकल्प गोळाबार आनंद प्रात्यक्षिक कुजणे मारझोड अदृश्यपणा काटछाट निपटणी ऐच्छिक कृति मात पोहणे प्रज्वलन ओल बडबड गोलंदाजी भोग दिशाभूल पिकवणी संतुलन अन्नपचन समजावणी सूर्यास्त झटका थरकाप अवज्ञा ताबा जलनिःसारण सुटणूक अंथरणे शारीरिक क्रिया वितळणे गुंता स्वावलंबन अनाक्रमण अनागम टोचण अनुरणन नामांतर ताणणे विकीरण अंकुश विनिमय प्राधिकरण वास्तव्य वस्ती शोषण परिवलन राष्ट्रीयीकरण लुळा-पांगळा व्युत्क्रमण भटके निर्लज्जपणा स्वस्ताई अधिगणन अधिमूल्य नामांतरण वशक्रिया जीवनमरण हिंदीकरण भेटणे झिंगणे चाल निकास नुकसान कंड सम्मोहन देवाणघेवाण निर्वाह परोपकारीपणा भूस्खलन हवेशीरपणा भक्षण प्रस्तुती उद्धटपणा रुपांतर पायपीट विलंब लालूच कल विशेष अभ्यास उडणे देहांतर सशक्तीकरण पुरुषार्थ ठरवणे आवर्तन अवतरण चकमक निवड वृद्धी फूट पडणे उकळणे दळणे जाणणे उतरविणे नक्कल करणे गुंजन सोडवणूक तुळणी लपविणे चाटणे स्मारक घासणे दोष देणे फैलाव प्रतिध्वनन चीर-फाड ओलांडणे स्फोट लढाई उदय तोलन वरोपण आणेवारी वहन आणणे पेपरफुटी मागणी विलयन चुळबुळ निपटारा गोळीबार हिशेबतपासणी उन्नयन जागतिकीकरण चित्रीकरण अभ्यंग पानगळ स्वेदन विलीनीकरण घासणी अपवाहन अर्कव्रत खरेदी-विक्री अभिसरण डीटीपी जलवाहतूक भर्ती दचकणे वळण चाचपणे स्वप्नदोष क्षमा टक बेदखली पुनर्विकास माफी लोप अस्तमन कार्बनीकरण सत्तांतर पसवणे व्यापारीकरण जमवणे स्वागत आटवणे अस्तेय
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
benক্রিয়া
kasکٲم
panਕਿਰਿਆ
telపని
urdعمل , کام , کاروائی
noun  कर्दम ऋषी आणि देवहूती ह्यांच्या नऊ मुलींपैकी एक   Ex. क्रियाचा विवाह कृतु ऋषींसोबत झाला होता.
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kasکِرِیا
panਕ੍ਰਿਯਾ
sanक्रिया
urdکریا
See : काम, प्रक्रिया, क्रियापद

क्रिया     

 स्त्री. उपकाराची जाणीव . ' आईच्या दुधाची क्रिया असलीच पाहिजे .' - संन्यासं ६० . ( सं . कृ )
 स्त्री. १ कर्म ; काम ; कृत्य ; करणी ; कृति . ' असेल माझी क्रिया बरी । ' - वेसीस्व ३ . ६४ . २ और्ध्वदेहिक कर्म ; प्रेतसंस्कारविधि ; उत्तरकार्य ; क्रियाकर्मोतर . ( क्रि० करणें .) ' करुनि क्रिया पित्यांची गेला तो श्रितभवाब्धिसेतुकडे । ' - मोवन १० . ८३ . ३ धार्मिक विधि . ४ कोणत्याहि धंद्याचे , कामाचे विशेष मुद्दे , गोष्टी ; इतिकर्तव्यता . ५ ( शपथ , दिव्य ; साक्षी , कागद पत्र इत्यादिकांवरुन ) खरें ठरविणें , सिद्ध करणें ; शपथ ; दिव्य ; साक्षी ; प्रमाण ; पुरावा . ' क्रिया करी तुम्हां न वजे पासुनि । ' - तुगा १८ . ' क्रिया शहाजीची आम्हाला । ' - ऐपो १४ . ६ ( वैद्यकी ) औषधोपचार . ७ ( व्या .) क्रियापद ; धातूंचें अर्थ स्पष्ट करणारा व्यापार . ८ ( संगीत ) ताल धरण्याच प्रकार ; ह्यांत दोन प्रकार व्यापार . ८ ( संगीत ) ताल धरण्याचा प्रकार ; ह्यांत दोन प्रकार आहेत - सशब्द व निःशब्द . ९ ( सामा .) परिणाम . ' रासायनिक क्रिया . ( सं . कृ = करणेम ) ( वाप्र .)
०जागणें   धरणें - एखाद्याचें उपकरण जाणणें , आठवणें .
०टाकणें   सोडणें सांदणें विसरणें - एखाद्याचा उपकार विसरणें ; कृतघ्न होणे . सामाशब्द
०कर्मातर  न. क्रिया अर्थ २ पहा . ( सं .)
०कलाप   क्रिया अर्थ ४ पहा .
०कौशल्य  न. क्रिया करण्याची हातोटी ; कामांतील कुशलता ; वाकबगारी
०द्वेषी वि.  ( कायदा ) खटल्यांत ज्याची साक्ष अपायकारक होते असा ( साक्षीदारांच्या पांच प्रकरांपैकींएक ).
०नष्ट वि.  १ कृतघ्न . २ स्वतःचें वचन न पाळणारा ; खोटा . ' नव्हें क्रियानष्ट तुम्हां ऐसा । ' - तुगा १९११ .
०परता  स्त्री. ( संगीत ) अभ्यासतत्परता . ( सं .)
०बाल वि.  १ ( कायदा ) अज्ञान ; अप्रौढ ( माणुस ); देणें घेणें इ० व्यवहार करण्यास ज्यास कायद्यानें प्रौढत्व प्राप्त झालें नाहीं असा ; ( इं .) मायनर . २ असमर्थ ; नालायक ( माणुस - देवघेवींत ).
०भ्रष्ट वि.  १ वचनभ्रष्ट ; वचन शपथ न पाळणारा . २ कृतघ्न ; उपकार न जाणणारा . ३ नित्यनैमित्तक कर्में न करणारा , धर्मभ्रष्ट .
०रूप  न. क्रियापदाचें वचन , पुरुष , काल इ० . भेदानें बदलणारें रूप .
०वाचक  पु. ( व्या .) क्रियाबोधक ; क्रियेसंबंधी . ( सं .)
०वाद   क्रिया , विकार इ० गोष्टी आत्म्यावर आपली छाप बसवितात असें प्रतिपादणारें एक मत ; वैशैषिक व जैन तत्त्वज्ञान यांतुन हा वाद सांपडतो . याच्या उलट अक्रियावाद ; हा वेदांत , सांख्य , योग , बौद्धमत यांतुन दिसतो .
०वान   वंत - वि . शास्त्राप्रमाणें विहित आचरण करनारा ; नित्यनैमित्तिक निय्हम पाळणारा . ' वेद्ज्ञाहुन शतगुणें बहुत । जो वेदार्थ करणारा पंडित । त्याहुन अनुष्ठानी क्रियावंत । शतगुणें आगळा । ' - इ ३४ . १०० .
०श्रय  पु. ( व्या .) कर्ता ( क्रियापदाचा ); क्रियेचें प्रधान कारक .
०सादृश्य  न. ( शाप .) क्रियांतील सारखेपणा ; समता . ( इं .) अँनॉलॉजी .

क्रिया     

क्रिया करणें
और्ध्वदेहिक कर्म करणें
उत्तरक्रिया करणें. ‘करुनि क्रिया पित्‍याची गेला तो श्रितभवाब्‍धि सेतुकडे।’ -मोवन १०.८३.

क्रिया     

नेपाली (Nepali) WN | Nepali  Nepali
noun  व्याकरणमा त्यो शब्द जसद्वारा कुनै व्यापार हुनु या गरिनु सूचित हुन्छ   Ex. यस अध्यायमा क्रियामाथि छलफल गरिन्छ
HYPONYMY:
अकर्मक क्रिया सकर्मक क्रिया तलो
ONTOLOGY:
गुणधर्म (property)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
क्रियापद
Wordnet:
asmক্রিয়া
bdथाइजा
benক্রিয়া
gujક્રિયા
hinक्रिया
kanಕ್ರಿಯಾಪದ
kasکرٛاوُت
kokक्रियापद
malക്രിയ
marक्रियापद
mniꯊꯧꯕꯥꯡ
oriକ୍ରିୟା
panਕਿਰਿਆ
sanआख्यातम्
tamவினை
telక్రియ
urdفعل
noun  कुनै कार्य भएको वा गरिएको भाव   Ex. दूधबाट दही बनिनु एउटा रासायनिक क्रिया हो
HYPONYMY:
ग्रहण प्रारम्भ मिलन काम उत्थान साथी घोचाइ परिणाम मृत्यु परिवर्तन घटना पतन नोक्सान यात्रा शारीरिक क्रिया जन्म भूल कारावास मुक्ति बन्धन टीकाकरण बिदा ढिठ तनाइ सास फेराइ शत्रु निर्णय मद्य पान सेवानिमुक्‍त बगाइ प्रचार वृद्धि पुनरावृत्ति भेट भक्षण घर्षण लगातार तुहाइ सङ्क्रमण हस्तान्तरण सम्मोहन कुटाइ धक्का लिने-दिने निर्धारण परोपकारिता पाचन पुनरागमन हेरचाह विकिरण वर्षा कुहाइ स्पन्दन कुपोषण भँचाइ उदारीकरण निकासी विशिष्टीकरण चेष्टा वजन माटपिट प्रक्षेपण गर्जन एकोहोरो दृष्टि जाग्राम भिडन्त हल्लिनु संरचना सेवन पोषण आकर्षण क्षरण भूस्खलन सूर्यास्त झराइ वाष्पीकरण योग निमेष प्रतिक्रिया विनिमय पौडी बहक्याइ विकास प्रज्वलन भोग ओर्लाइ घटाइ भेला पहिचान अङ्कुश अन्तरण लोभ सङ्केत चढाइ अधीन हुनु खर्च निर्लज्जता सस्तोपन दूषण सहरीकरण मसिनीकरण पिघ्लाइ निर्जलीकरण फर्काइ उडान पक्षपात फकाउनु मुर्छा ठक्कर पछाराइ ओसार्न हडताल परिष्कार सम्बन्ध अङ्गभङ्ग आगलागी चिर्बिराइ ओइलाइ कमाइ पिनाइ चिप्लाइ जाल लचिलोपन व्यतिक्रम खलबल रजोनिवृत्ति नत्थी गति सम्वर्धन दिक्क सिद्धि बोल फालाइ गोली भड्किनु कायाकल्प मोज अनावश्यकता अधिगणन दाखिल व्युत्क्रमण गोलाबारी अधिवासन सुताइ अधिश्रयण अधिश्रवण अध्यक्षता दिग्भ्रम केच पकाइ अनवलम्बन अनाक्रमण अनागम अनाज्ञाकारिता अनुप्रवेश प्रतिध्वनि अनुलोम अनुषङ्ग आबादी अडकल अन्नपाक घोटाइ निर्देशन काट-छाँट घुइँचो अदृश्यता भडकाइ मन्थन बेदखली ऐच्छिक क्रिया सञ्चालन अँठ्याइ परिवर्धन उत्तोलन विलय अवतरण सम्मिश्रण पङ्चर रोकथाम निवारण उल्झ्याइ सास फुल्नु अपरिग्रह घुमावट दन्तोत्पत्ति परावर्तन भग्नसन्धि टप सिञ्चन दलबन्दी
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
benক্রিয়া
kasکٲم
panਕਿਰਿਆ
telపని
urdعمل , کام , کاروائی
See : प्रक्रिया, श्राद्ध, श्राद्ध

क्रिया     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
क्रिया  f. f. ([Pāṇ. 3-3, 100] ), doing, performing, performance, occupation with (in comp.), business, act, action, undertaking, activity, work, labour, KātyŚr.; [Mn.] ; [Yājñ.] &c.
bodily action, exercise of the limbs, [L.]
सकर्म-क्रिया   (in Gr.) action (as the general idea expressed by any verb), verb, [Kāś.] on [Pāṇ. 1-3, 1 &c.] (according to later grammarians a verb is of two kinds, , ‘active’, and अकर्म-क्°, ‘intransitive’)
ROOTS:
सकर्म क्रिया
a noun of action, [W.]
a literary work, [Vikr.]
सम-क्रिय-त्व   medical treatment or practice, applying a remedy, cure (See and विषम-क्°), [Suśr.]
ROOTS:
सम क्रिय त्व
a religious rite or ceremony, sacrificial act, sacrifice, [Mn.] ; [Yājñ.] ; [MBh.] &c.
चरमा   with , ‘the last ceremony’, rites performed immediately after death, obsequies, purificatory rites (as ablution &c.), [MBh. iv, 834] ; [R. vi, 96, 10]
religious action, worship, [BhP. vii, 14, 39] ; [RāmatUp.]
Religious Action (personified as a daughter of दक्ष and wife of धर्म, [MBh. i, 2578] ; [Hariv. 12452] ; [BhP.] ; or as a daughter of कर्दम and wife of क्रतु, [BhP.] )
judicial investigation (by human means, as by witnesses, documents, &c., or by superhuman means, as by various ordeals) Comm. on [Yājñ.]
atonement, [L.]
disquisition, [L.]
study, [L.]
means, expedient, [L.]

क्रिया     

क्रिया [kriyā]   [कृ भावे करणादौ वा श cf. [P.III] ]
Doing, execution, performance, accomplishment; उपचार˚, धर्म˚; प्रत्युक्तं हि प्रणयिषु सतामीप्सितार्थक्रियैव [Me.116.]
An action, act, business, undertaking; प्रणयिक्रिया [V.4.15;] [Ms.2.4.]
Activity, bodily action, labour.
Teaching, instruction; क्रिया हि वस्तूपहिता प्रसीदति [R.3.29.] क्रिया हि द्रव्यं विनयति नाद्रव्यम् [Kau.A.1.5.]
Possession of some act (as of singing, dancing &c.), knowledge; शिष्टा क्रिया कस्यचिदात्मसंस्था [M.1.16.]
Practice (opp. शास्त्र theory).
A literary work, composition; शृणुत मनोभिर- वहितैः क्रियामिमां कालिदासस्य [V.1.2;] कालिदासस्य क्रियायां कथं परिषदो बहुमानः [M.1.]
A purificatory rite, a religious rite or ceremony; [Ms.1.43.]
An expiatory rite, expiation.
(a) The ceremony of offering oblations to the deceased ancestors (श्राद्ध). (b) Obsequies.
Worship; त्रैतादिषु हरेरर्चा क्रियायै कविभिः 'कृता [Bhāg.7.14.39.]
Medical treatment, application of remedies, cure; शीतक्रिया M.4 cold remedies.
(In gram.) Action, the general idea expressed by a verb.
Motion.
Especially, motion as one of the seven categories of the Vaiśeṣikas; see कर्मन्.
(In law) Judicial investigation by human means (witnesses &c.) or by ordeals.
Burden of proof; क्रिया स्याद्वादिनोर्द्वयोः, द्वयो- रपि वादिनोः क्रिया प्राप्नोति [V. May.]
A verb.
A noun of action.
Disquisition.
Study.
Means, expedients.
Instrument, implement.
A construction; कूपप्रपापुष्करिणीवनानां चक्रुः क्रियास्तत्र च धर्मकामाः [Bu. Ch.2.12.]
Spirit (अध्यात्म) ?; द्रव्यक्रियाकारकाख्यं धूत्वा यान्त्यपुनर्भवम् [Bhāg.12.6.38.] -Comp.
-अन्वित a.  a. practising ritual observances.
अपवर्गः completion or termination of an affair, execution of a task; क्रियापवर्गे- ष्वनुजीविसात् कृताः [Ki.1.14.]
liberation from ceremonial acts, absolution.
-अभ्युपगमः   a special agreement; क्रियाभ्युपगमात्त्वेतत् बीजार्थं यत्प्रदीयते [Ms.9.53;]
-अर्थ   a.
(a Vedic injunction) enjoining some duty.
useful for some purpose; अपि क्रियार्थं सुलभं समित्कुशम् [Ku.5.33.]
-अव- सन्न a.  a. one who loses a law-suit through the statements of the witnesses &c.
-आरम्भः   Cooking; आत्मार्थं च क्रिया- रम्भः [Ms.11.64.]
-इन्द्रियम्   see कर्मेंन्द्रिय.
कलापः the whole body of ceremonies enjoined in the Hindu religious law.
all the particulars or points of any business.
-कल्पः   a particular mode of diognosis.
-काण्डम्   The portion of a श्रुति text treating of the sacrifices.
कारः an agent, worker.
a beginner, tyro, a fresh student.
an agreement.
-तन्त्रम्   one of the four classes of Tantras; Buddha.
-द्वेषिन्  m. m. a witness whose testimony is prejudicial to the cause (one of the five kinds of witnesses).
-द्वैतम्   efficient cause.
-निर्देशः   evidence.
-पटु a.  a. dexterous.
-पथः   mode of medical treatment.
-पदम्   a verb.
-पर a.  a. diligent in the performance of one's duty.
-पादः   the third division of a legal plaint; that is, witnesses, documents and other proofs adduced by the plaintiff or complainant.
-माधुर्यम्   beauty of art and architecture; अहो क्रियामाधुर्यं पाषाणानाम् [Pratimā 3.]
-यज्ञः   religious rites (such as गर्भाधानसंस्कार); [Mb.1.18.5.]
योगः connection with the verb.
the employment of expedients or means; तदा तत्प्रतिकाराच्च सततं वा विचिन्तनात् । आधिव्याधिप्रशमनं क्रियायोगद्वये न तु ॥ [Mb. 3.2.23.]
the practical form of Yoga philosophy i. e. active devotion.
-लोपः   omission or discontinuance of any of the essential ceremonies of the Hindu religion; क्रिया- लोपाद् वृषलत्वं गताः [Ms.1.43.]
-वशः   necessary influence of acts done.
-वाचक, -वाचिन् a.  a. expressing any action, as a verbal noun.
-वादिन्  m. m. a plaintiff, complainant.-विधिः a rule of action, manner of any rite; अयमुक्तो विभागो वः पुत्राणां च क्रियाविधिः [Ms.9.22.]
विशेषणम्, an adverb.
a predicative adjective.
-शक्तिः  f. f. the power of god (in creating this world). -संक्रान्तिःf. imparting (to others) one's knowledge; teaching; विवादे दर्शयिष्यन्तं क्रियासंक्रान्तिमात्मनः [M.1.19.]
-समभिहारः   [cf. [P.III.1.22] ] the repetition of any act; क्रियासम- भिहारेण विराध्यन्तं क्षमेत कः [Śi.2.43.]

क्रिया     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
क्रिया  f.  (-या)
1. An act, action, acting.
2. Means, expedient.
2. Begin- ning, undertaking.
4. Atonement.
4. Study.
6. Worship.
7. Dis- quisition.
1. Bodily action.
9. Remedying, physical treatment or practice.
10. Instrument, implement.
11. A religious or initiatory ceremony.
12. Obsequies, rites performed immediately after death. 13. Purificatory rites, as ablution, &c.
14. Judicial investigation, by human means, as witnesses, documents, &c. or by superhuman or ordeals of various kinds.
15. In grammar, a verb of two kinds सकर्म्मक्रिया active or अकर्म्मक्रिया intransitive:
16. A noun of action.
E. कृ to act, to do, affix, fem. aff टाप्; the above meanings may be all resolved into the first.
ROOTS:
कृ टाप्;

क्रिया     

noun  देवहूतिकर्दमयोः नवसु कन्यासु एका।   Ex. क्रियायाः विवाहः कृतुमुनिना सह जातः।
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kasکِرِیا
panਕ੍ਰਿਯਾ
urdکریا
noun  कारणस्य कार्ये परिवर्तनस्य अवस्था।   Ex. दुग्धस्य दध्नि परिवर्तनम् इति एका रासायनिकी क्रिया अस्ति।
HYPONYMY:
अतिजीवनम् चकनम् आकर्षणम् क्रीडनम् क्रयविक्रयः प्रबोधनम् प्रकाशनम् विमोचनम् नित्यकर्म जलपरिवहनम् निःशेषीकरणम् अभियाचना गोपनम् समावेशनम् विसारः आवर्तनम् आज्ञापालनम् स्फूर्जनम् आधुनिकीकरणम् आपातः आनयनम् क्वथनम् मोचनम् सङ्केन्द्रणम् संसरणम् आन्दोलनम् स्मारकम् चाण्डालकर्म अन्तःक्रिया विलयनम् पेषणम् आदेशः प्रकम्पनम् कुण्ठता अस्तेयम् सम्प्लवनम् अविक्रयणम् अवहारः गलनम् पर्णशदः अवलेहन अवलम्बनम् अनुधावनम् पृथक्करणम् विशसनम् अनुकरणम् अवतारणम् अवघर्षणम् विच्छेदनम् चयनम् विच्छेदः ग्रन्थनम् अवगुण्ठनम् आच्छादनम् अवक्षेपणम् आक्रोशनम् समाहरणम् अवकर्षणम् आवपनम् अवबोधनम् अलङ्घनम् लङ्घनम् अर्कव्रतम् विरामः उन्नयनम् जन्ममरणम् आस्तरणम् पूजा तोलनम् सम्मार्जनम् सञ्चरणम् प्रत्याह्वयः क्षुब्धः विक्षेपः पतनम् आनन्दकन्दः विचलनम् कर्मन्यासः परिवर्तनम् स्वप्नदोषः अधिवासः आविष्करणम् अवबोधः धारणम् भ्रमणम् शोषणम् सशक्तीकरणम् संकुचनम् स्मृतिशैथिल्यम् कण्डूयनम् भृत्यता ऊर्ध्वपातनम्" देहान्तरप्राप्तिः सिञ्चनम् अग्रम् भग्नसन्धिः परावर्तनम् दन्तोद्भेदः अपसर्जनम् परिवहनम् अपनयनम् क्षतिपूर्तिः अधोगमनम् भूस्खलनम् उड्डयनम् प्रत्यागमनम् निवारणम् निरोधः परिशोषः द्रवणम् नागरीकरणम् यान्त्रिकीकरणम् दूषणम् अल्पमूल्यता निर्लज्जता अपचयः अधःपातः अनुलोमः अनुवासनम् अनागमम् समाघातः दिग्भ्रमः सभापतित्वम् वशीकरणम् अधिश्रयणम् अधिवेदनम् आरोहणम् व्युत्क्रमणम् गोलवर्षणम् आक्षेपणम् कायाकल्पम् अभिषङ्गः नियमनम् लेखापरीक्षणम् विलम्बः अभिज्ञानम् सङ्ग्रहणम् मिश्रणम् अवतरणम् अपक्षयः काठिन्यम् प्रज्वलनम् भोग विकासः व्याकूतिः प्लावनम् विनिमयः प्रतिक्रिया संयोगः निमेषः परिवर्धनम् सञ्चालनम् ऐच्छिक क्रिया जीवनशैली बाष्पीभवनम् अपकर्षः अटनम् विलोडनम् सूर्यास्तः वृजनम् स्खलनम् क्षरणम् अदर्शनम् सम्मर्दः कायाकल्पः पोषणम् विघटनम् सेवनम् रचना दृष्टिक्षेपः जागरणम् अनिमेषदृष्टिः सन्तुलनम् गर्जम् चलनम् प्रक्षेपणम् तोलम् योधनम् रजोनिवृत्तिः वृत्तिः विशेषता निर्गमनम् उदात्तीकरणम् अस्थिभङ्गः कुपोषणम् स्पन्दनम् गलितत्वम् व्यतिक्रमः वृष्टिः किरणस्फुरणम् रक्षा पोतभङ्गः अन्दोलनम् पाचनम् पारार्थ्यम् निर्वाहः निर्णयः पणनम् प्लोषणम् आघातः कूजनम् ताडनम् सम्मोहनम् सम्पर्कः शुद्धीकरणम् हस्तान्तरणम् सङ्क्रमणम् रोगसञ्चारः वर्गीकरणम् विभाजनम् आराधना लेखनम् अपहरणम् धूः क्रुद्धता निर्देशनम् गर्भपातः पौनः पुन्यं घर्षणम् भक्षणम् मेलनम् आवृत्तिः वृद्धिः प्रसारः स्त्रावः रूपान्तरम् सेवानिवृत्तिः प्रतिरोधः पौरुष मद्यपानम् वहनम् पक्षपातः शत्रुः श्वसनक्रिया आततिः धृष्टता अपगमः रोगप्रतिबन्धः बन्धः समुदायः मुक्तिः प्रस्तुतिः जलनिष्कासनम् ह्रासः सञ्चयः काराबन्धनम् प्रमादः उपहासः सस्वर पठनम् उद्धारम् परम्परा प्रवाहः शारीरिकक्रिया यात्रा अपकारः जन्म अधःपतनम् घटना ग्रहपीडनम् मृत्युः परिणामः वेधनम् मित्रम् उत्थितिः अस्तः कर्म आरम्भः चक्रगतिः विपर्यासः अन्तरम् क्षमा प्रातिकूल्यम् चीत्कारः आह्वानम् उत्कम्पः प्रताडनम् वनरोपणम् नौकायनम् बहिष्करणम् आरोपणम् स्वगतम् वाणिज्यीकरणम् सत्तान्तरणम् अन्तर्हासः स्थूलता आटोपः प्रकोपनम् आधर्षणम् अवगलनम् रञ्जनम् अवेक्षा स्वेदनम् अववर्षणम् अवमोचनम् अवदाहः भूमण्डलीकरणम् अस्तमनम् अवगाहनम् अवगणनम् दलनम् अग्निवर्षणम् अर्घ्यम् उत्कर्षः शिथिलीकरणम् रङ्गप्रवेशः
ONTOLOGY:
कार्य (Action)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
benক্রিয়া
kasکٲم
panਕਿਰਿਆ
telపని
urdعمل , کام , کاروائی
See : अनुष्ठानम्, व्यायामः, शपथः, कर्तव्यम्, उपचारः

Related Words

प्रतिक्षिप्त क्रिया   परतवण-क्रिया   प्रतिवर्ती क्रिया   क्रिया   शारीरिक क्रिया   अनैच्छिक क्रिया   ऐच्छिक क्रिया   प्रेरणार्थक क्रिया   शारिरीक क्रिया   अकर्मक क्रिया   सकर्मक क्रिया   अनित्शीक क्रिया   द्विकर्मक क्रिया   पुराणोक्त क्रिया   इत्शीक क्रिया   समापक क्रिया   जटिली क्रिया   ज्ञान जाणे तो जाणता नोहेः क्रिया करीतुसे तो जाणताः   अजैविक क्रिया   क्रिया शाबूत असणें   पूर्वकालिक क्रिया   बोटीं बोटीं क्रिया सांचणें   समापिका क्रिया   ಪೂರ್ವಕಾಲಿಕ ಕ್ರಿಯೆ   अंत-क्रिया   सर्व क्रिया खोटीः सख्य दाल रोटी   आम्राश्र्व सिक्ताः पितरश्र्व तृप्ता एका क्रिया व्द्यर्थकरी बभूव।   जैविक क्रिया   तांत्रीक क्रिया   तंत्र क्रिया   काया भ्रष्‍ट क्रिया नष्‍ट   अनैच्छिका क्रिया   अन्त-क्रिया   अन्नाची क्रिया   अपचय क्रिया   अपूर्णभूतकालिक क्रिया   अपूर्णभूत क्रिया   दाह-क्रिया   प्रसव क्रिया   प्राकृतिक क्रिया   नित्य क्रिया   क्रिया-कर्म   क्रिया कलाप   क्रिया क्रम   क्रिया जागणें   क्रिया टाकणें   क्रिया धरणें   क्रिया विशेषण   क्रिया विसरणें   क्रिया सांडणें   क्रिया सोडणें   पाचन क्रिया   पाक क्रिया   विवेकें क्रिया आपुली पालटावी। अती आदरें शुद्ध क्रीया धरावी॥   श्वसन क्रिया   संगितमय क्रिया   संगितात्मक क्रिया   संगीतमय क्रिया   संगीतात्मक क्रिया   वस्ति-क्रिया   शल्य-क्रिया   शारीरिकक्रिया   verb   کریا   کِرِیا   ਕ੍ਰਿਯਾ   क्रियापद   activity   अकर्मकक्रिया   द्विकर्मकक्रिया   सकर्मकक्रिया   procedure   غٲر شعوٗری فعل   நிர்பந்தம்   അനൈശ്ചീകപ്രവര്‍ത്തനം   అసంకల్పిత ప్రతీకార చర్య   প্রতিবর্তী ক্রিয়া   ପ୍ରତିବର୍ତ୍ତୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା   પ્રતિવર્તી ક્રિયા   ಪ್ರತಿಯುತ್ಪನ್ನ   स्वाभाविका क्रिया   inborn reflex   innate reflex   instinctive reflex   physiological reaction   reflex   unconditioned reflex   अजैविक प्रक्रिया   enema   clyster   adverb   କ୍ରିୟା   प्रतिक्रिया   ردعمل   অনৈচ্ছিক কার্য   অনৈচ্ছিক কির্য়া   गोसो बादि जायै खामानि   جسمانی عمل   جِسمٕچ عَمَل   ان چاہاعمل   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP