हा प्रणाम भारतमाते
घे शेवटला बाळाचा । माय भू ।
ही थोडी प्रियतम माती
ह्रुदयीं धरितों दो हातीं । घट्ट गे.
जरि असल्या चरणीं बेडया
विसरशील का मज वेडया । कधि तरी ?
इतरांस
दुष्ट दैत्यांस
भासलों खास
जरी द्रोही मी-नाहलों तरी तव
प्रेमी । उत्कट !
मज नको स्वर्ग सुखधाम
चिंतीन सदा तव नाम । गोडसे.
मरणाची भीती कोणा ?
देशद्रोही षंढाना । भेंकडा !
देशार्थाचि जन्मा आलों
देशार्थाचि स्वर्गी गेलो । हांसत !
हे प्राण
देशनिर्वाण
मायभूत्राण
कराया नाही-वेंचिले जयें
लवलाही । धिक्‌ तया !
दे जन्म हजारों मजला
स्वातंत्र्यास्तव लढण्याला । देशि या.
पाहतोंच डोळे भरुनी
रुप गे तुझे प्रिय जननी । एकदां !
बघु नकोस केविलवाणी
मजकडे दीन नयनांनी । देवते !
स्वातंत्र्य
दिव्य हा मंत्र
स्फुरवि जरि रक्त
तुझ्या बाळांचे-दिन पूर्ण
स्वातंत्र्याचें । जवळची
या शेवटल्या घटिकेला
दिसतसे भावि तव काळ । मज गडे !
स्वातंत्र्याच्या उद्यानीं
फिरतांना दिसशी जननीं । वैभवी.
करितांना तव प्रिय काज
देहास ठेवितों आज । धन्य मी !
पाहुनी
प्रेत मम कुणी
थरकला जनीं
देशभक्तीनें-तरि धन्य धन्य मम
मरणें । जाहले !
कवी - अनंत काणेकर
दिनांक - १९२३
लालबावटयाचें गाणें
"असेंच हें चालायाचें
गरिब बिचा-या दलितांचें ;
जगताच्या सौख्यासाठीं
मरती ते अर्ध्यापोटीं.
हा देवाघरला न्याय,
इलाज त्यापुढती काय ?"
चोरांचें तत्वज्ञान
ऐकुनि हें किटले कान.
संत आणखी सरदार
चोरांचे साथीदार !
अन्नवांचुनि जे मरती
उपास त्या शिकवा म्हणती !
व्याघ्रसिंह धांवुनी येतां
जीवास्तव त्यांशीं लढतां,
करुं नका हिंसा अगदीं !
कोंकरांस सांगति आधीं !
समतेची पोपटपंची
जपमाला मधु तत्वांची,
शक्त नसे करण्या कांहीं
दलित सदा दलितच राही.
क्रान्तीचा रक्तध्वज तो
दृष्टिपुढें फडफडत येतो.
दलित जनीं उसळत थोर,
शक्ति असे अपरंपार;
ती सारी केंद्रित करुनी
रक्तध्वज पुढतीं धरुनी
जुलुमाचें उखडूं मूळ,
ढोंग्यांचें काढूं खूळ !
लाखांचें मारुनि पोट,
चाटित जे बसले ओंठ,
त्या चौरां हतबल करुनी,
सर्वस्वा त्यांच्या हरुनी,
लोकांचें सर्वस्व असें,
लोकां देउनि टाकुं कसें !
वसुंधरामाई अमुची
चोरुनि जे बसले त्यांची
हिरावुनी शक्ती घेऊं
लोकांचें लोकां देऊं !