मराठी मुख्य सूची|मराठी साहित्य|पोथी आणि पुराण|ऋध्दिपुरवर्णन| प्रकरण २१ ते २५ ऋध्दिपुरवर्णन प्रकरण १ ते ५ प्रकरण ६ ते १० प्रकरण ११ ते १५ प्रकरण १६ ते २० प्रकरण २१ ते २५ प्रकरण २६ ते ३० प्रकरण ३१ ते ३५ प्रकरण ३६ ते ४१ ऋध्दिपुरवर्णन - प्रकरण २१ ते २५ महानुभाव पंथातील थोर संत नारायण व्यास बहाळिये यांनी ऋध्दिपुरवर्णन काव्याची रचना केली. Tags : ऋध्दिपुरवर्णनकाव्यमराठीमहानुभाव प्रकरण २१ ते २५ Translation - भाषांतर प्रकरण २१ : केवळ राजमढस्तव, ओव्या १९सूरनरपन्नकां : जें वंद्य तीहीं लोकां : क्रीडास्थान कैवल्यनायेका : भणौनिया ॥२२७॥तें योगियांचे मानस : कीं कैवल्यनायेका मांदुस : ना तें मज पाहातां भानवस : परब्रह्माचें ॥२२८॥तें मोक्षनीधीचें भांडार : कीं विस्वबीजाचें कोठार : ना तें हों काज सेजार : परसूखाचें ॥२२९॥तें श्रीमूर्तीचें देउळ : कि देवरायाचें राउळ : कीं भवार्णवीं वेलाउळ : मूक्तीचें तें ॥२३०॥कीं ब्रह्मविद्येचा घरठा : चैतन्यचोराचा कुरठा : कीं परमपुरुषाचा वसैठा : राजमठू तो ॥२३१॥सकळसूखादि वरिष्ट : जो परादि वैकूंठ : तो परमाअत्मा होऊनि प्रकट : जेथ सूल्लभु जाला ॥२३२॥भणौनि तें वानितां कवतीकें : वाचे सौरसू न देखे : जर्ही मागिजती मूखें : शेषादिकातें ॥२३३॥सकळ शास्त्रांचाळी कोडें : धांडोळीतां उपमेचें दळवाडें : पुन पाहातां उजियेरी न जोडे : तेव्हेळि सांडिएलीं ॥२३४॥ताजूवा नीवृत्तीचा : धडा बांधोनि तीर्थाचा : परि कांटा कलताय दैवांचा : जेउता राजमठू ॥२३५॥तेव्हळिं येज्ञव्रातदानें : जपतप अनुष्ठानें : तुका न पूरतीचि पुण्यें : सृष्टीचीहीं ॥२३६॥तो नीर्हां घनवटू : देवाचा क्रीडामठू : जो भवर्णावाचा सेवटु : मूमूक्षुसी ॥२३७॥भवपांसछेदु : जेथ क्रीडे रावो गोवींदु : भणौनि सर्वतीर्थास्पदु : जाला तो ॥२३८॥की पंचाननाचा कीसरु : म्हणो मार्गपरु : वरि अधिष्टीला जगदगुरु : तें परीयेसा पां ।\२३९॥जीये मठीं ब्रह्मगीरे : नांदणूक गौतमीये परे : वरि अत्मयारामाचेंनि वरें : जीवोधरीले ॥२४०॥भवावरि पवीत्रता : जेथिची तीर्थभुतता : भणौनि तीर्थासि जालें तीर्थ : सेवावेया ॥२४१॥सीळामया मूर्ती : जडां उदकांचां तीर्थी : जग झांकोनि प्रवृत्ति : दुरि नेलें ॥२४२॥आपण प्रतिष्टतें : जीये लोक बोलति देवतें तीयें स्थानें सेवितां पूण्यातें : जरि शास्त बोले ॥२४३॥तरि साक्षात परात्परु : जो सकळ प्रमाणा आगोचरु : तो जगदात्मा सर्वेश्वरु : जेथ राज्य करी ॥२४४॥तीये स्थानीचा महिमा : केवी वर्णवे प्राकृता आम्हां : जे अवडलें परब्रह्मा : क्रीडा करूं ॥२४५॥प्रकरण २२ : ईश्वराचें विरुध्दाचरण, ओव्या १२ पांता आश्वर्ये येक : जे वस्तु अगाध अलेख : तें कळीयुगीं होऊनि माणुष : सुल्लभु जालें ॥२४६॥पाहातां आसमसाहास : जेथ कूंठले नीर्देश : तें परब्रह्म स्वयेंप्रकाश : लोकांमाजि खेळे ॥२४७॥लींगत्रयाची वीवंचना : वीचारितां जीये स्वरुपीं ना : तया नीरामया नीरंजना : कें पुरुषाकृती ॥२४८॥वीस्त उपजे संहारे : पुण जो नीरवीक्षेपु न वीकरे : तो दाउनि मायावेषाचें मोहीरें : जेथ चरित्रें करी ॥२४९॥दुर्लभु ब्रह्मादिकां : जें नीर्भये असेखां : पाउले भवमोचक : जोडले जीये स्थानीं ॥२५०॥जे परसूख साकारपणें : परब्रह्म परगुणें : परदैवां कीं नांदणें : आपूलेनि आंगें ॥२५१॥तें व्यापक हाले : कुटस्त चाले : आनुर्वाच्या बोले : आमृतोपम ॥२५२॥जेथ नीरंतरासि रवण : आकर्तयासि करण : नीर्ग (र्गु) णासि गुण : अलौकीका ॥२५३॥नीराकारासि आवयेव : नीरुपाधिसि बरव : जेथ नीःप्रपंचा सेव्य : नीजकींकरां ॥२५४॥प्रमाणुचेनि पाडें : रोमे लपाली ब्रह्मांडें : तें परब्रह्म क्रीडे : जीय मठीं ॥२५५॥आसो हे अनादि अविट : जो वाकचातुष्टया नूचीष्ट : तेणें ब्रह्मरसें राजमठू : देखे सदोदित ॥२५६॥म्हणें माझेया स्वामिचें : क्रीडास्थान श्रीप्रभूचे : भणौनि दंडवत न वचें : केले आंगे ॥२५७॥प्रकरण २३ : जीवप्रपंचविवादें ईश्वराची करुणा, ओव्या २३ भीतरि अवस्था व्यापीलें : उरकें वागइंद्रिय कोंदलें : दृष्टीआड राहिलें : आनंदजळ ॥२५८॥गाहाळैलेनि अंतष्करणें : उन्मतवत बोलणें : जैसा कां गांजिला दे गार्हाणें : समर्थासी ॥२५९॥भीतरि भरलीया उर्मी : म्ह्ने आहो जी स्वामी : कां संसारें गांजीलों आम्ही : तें पूसा ना ॥२६०॥नव्हें आमचा दाइदु : परि म्हणे तुम्हांसि मींचि वधु : हा वेव्हार कृपासींधु : आनें तुटे ना ॥२६१॥वाढवीला आमचिया माया : हेंचि नातें जी देवराया : वायांचि बहुतां ठायां : भवंडीलें एणें ॥२६२॥मीं तरि आनाथ एकलें : वीस्व तवं एयासि वीकलें : कव्हणी पर पाहूनि न बोले : नीःप्रपंचू ॥२६३॥न मनी चौघांचीं उतरें : उपवासीं नावरें : रीगालों बहुतांचीं घरें : परि न सोडी हा ॥२६४॥नेणों कोणें लागला कर्मे : मेलों वांचेनि भ्रमें : तुज सर्वज्ञा वीचारीता धर्मे : कांहीं संसारा आती ॥२६५॥आहो जी भीतरें वीण : माझें वायाचें माणुसपण : लटीकें बोलें तरि मज आण : सर्वज्ञांची ॥२६६॥म्हणाल लवे लागणीचा : तरी मध्यें लटीका वायाचा : सर्वज्ञ तवं जाणताति आमचा : पूर्वापार ॥२६७॥अन्या उपदेश सीकवी : नाना मार्ग दाखवी : आपणचि प्रमाणे आंगवी : बोलिलीं जीयें ॥२६८॥म्हणतां बहुतीं परीं : न येचि राउळीचां ठावो वेर्ही : आतां काइ करणें यावरी : तें सर्वज्ञ सांधतु ॥२६९॥परि हे लटिकी वीवंचनी : जाणतों देवची खावणी : कां म्हणाल मेलति गुणी : आपुलांचि ॥२७०॥भणितलें आमचें : जरि आदरसीं तुम्हांसि रुचे : तरि प्रतिभव वायाचें : कां देखाल येवढे ॥२७१॥परि करणीयें आकरणियें न देखा : आपापर नोळखा : परि वांयाचि वीषयें लोका : होत आसा ॥२७२॥आम्हां म्हणतांही पुडती : न संडाचि हे प्रकृती : परस्परें द्वेषें अधपाती : पडिलेति जीया ॥२७३॥तेथे हो जी भणौनि प्रतिभवीं : आम्हीं सर्वापराधीं जीवीं : जें तुजसारिखा गोसांद्वी : दुराविला ॥२७४॥सकळ सूमूर्धीवंतु बापू : असतां उदास सकृपू : कां मीं जीत असें पापरूपू : नावें आणिकाचेनि ॥२७५॥आहो जी परियेसा पां पाइक : जरि होये स्वामीवंचक : ऐसा गोसावी कवण आणीकू : जो आपुलें म्हणे ॥२७६॥तुं कृपालु माउली : न म्हणेसि परावी आपुलीं : तुवां जन्मोनि पोसिलीं : भुतजातें ॥२७७॥आधीन प्रागत्ना : आनेगी जमजाचना : मज भोगितां भवयातना : की सलती तुज ॥२७८॥स्वर्गनीरये वसवीत : कें मीं सोच्य प्राकृत : तया माझेनि तुं वेसनभुत : स्वात्मरामू ॥२७९॥लेंकरुंवांचेनि दुखें : जेवि माउली उभी सूके : तेवि तुं जगदांबिके : मजलागौनी ॥२८०॥प्रकरण २४ : जीवेश्वरभिन्नत्वदर्शक, ओव्या १२ कीं आहो जी आइका : केउता संबंधु रायारंका : ना तरि कृपाळुवाचिया सोइरीका : नीमीत्येंवीण ॥२८१॥देवो आत्मसुखरमणु : मी कामबाणीं वीछीनु : देवो सकळसूरसरण्य : मी हीन बहुतें पाडें ॥२८२॥देवो नीजानंदेंत्रूप्तु : मीं क्षुधापीपासीं ग्रस्तु : देवो आगाध आलेख आनंतु : मी आती सोच्य ॥२८३॥देवो परावरनाएकु : मी आनदि प्रणीत रंकू : देवो मायापर एकू : मी नानावस तीए ॥२८४॥देवो परात्परतरू : मी आधोगांमियां नीरंतरु : देवो सूखपूर्ण सागरू : मी दुखग्रहस्तु ॥२८५॥देवो अप्रमये अनुर्वाच्यू : मी आल्पू जीवू सोच्यू : ऐसांही दिन वंच्यू : कहीं नव्हेचि तुज ॥२८६॥आसमाना अद्वैता : केवला घनीभुता : तुज प्रभू पाहुनि केउता : मी जीवू ॥२८७॥उछळींद्र कें पुर्णचंद्रु : वछपद कें समूद्रु : पंचानन आणि दर्दरु : जेणें पाडें ॥२८८॥सूरभा आणि सुपूर्णा : कां रासभा ऐरावना : पाडु कां जैअसा हरिचंदना : पुस्करेंसीं ॥२८९॥प्रमाणु कें सूवर्णाचळु : चींतामणीसीं हरळु : दैत्यगुरु पाहुनि उजाळु : काइ सूक्तिखंडी ॥२९०॥चक्रवाहा का देवेंची : केवि करू कूलाळा सरिसी : तेवि तुं जगदात्मा हृषीकेसी : पाहूनि मीं जीवू काइ ॥२९१॥ऐसा आपाडेंसी हीन : भवपासबंधदीनु : नीदैवं नीष्टुरु नीष्कंचनु : सर्वदोषिया ॥२९२॥प्रकरण २५ : आत्मनिर्वेद संवादभूत , ओव्या ५८तापासि सांटवणें : जालें दुखासि वीसंवणें : आहो अमंगळासि आंगवणें : होउनि असें ॥२९३॥इंद्रियाचें खेळवणीं : रजस्तमाचें नांदणें : जगीं पापेंसीं साजणें : मजचि एका ॥२९४॥वीषयाची परम प्रीती : कामक्रोधाची स्तीती : सावेव अविद्येची मूर्ती : जन्म माझे ॥२९५॥ऐसा कृतघ्नू आनादि : पापीया सर्वापराधी : जें कणव करुणानीधी : उरवींचि ना ॥२९६॥जैसें अंतेजा ग्रहीचें : सोत्रीया उपयोगा न वचे : तेवी मज अधमाचें : जीणें तुज लागौनी ॥२९७॥कीं अव्हाटीचा म्हैसवाथरु : नव्हतां दृष्टीगोचरु : तो जेवि भुमी भारु : होऊनि असे ॥२९८॥तेवि मी पाषाण नसूधा : न घडें न मंडे वीण श्रधा : उपयोगा न वचेचि प्रसादा : राउळीचेया ॥२९९॥अंधकार घनीभूता : सूभर ह्र्दये ग्रहस्ता : आंतष्करणी केवि देखें आतां : श्रीचरणश्रेणी ॥३००॥जी तुझेनि स्नेहेवसें : वीण माझीये जीवदसे : ज्ञानदीप न प्रकासे कव्हणीये काळी ॥३०१॥जी तूं भवतापसत्रू : उदयो करीसी जगन्मीत्रू : कीं मीं जात्यंध विचीत्रू : जो करस्पर्शूही नेणे ॥३०२॥तुं सूखपुर्ण मयेंकु : मी वीरहिया वीशेकू : तुं जीवपती मी वंचकू : वीभचार्या ॥३०३॥तु रावो मी योगिया : तू तापसू मी भोगिया : तुं अन्नादाता मी रोगिया : सदा अरुची ॥३०४॥आवेचु आमोध सीधी : तुं प्रकट कृपानीधी : की मज दैवहतची बूधी : वीषयांकडे ॥३०५॥पथतापें छायाघनु : होसि मार्गीचा संतानु : कींमी पथ चूकौनि अज्ञानु : पडें अन्यमार्गी ॥३०६॥तुंवां परमपुरुषें : याचिजे शरीराचें चोळाखें : की म्यां कृपीणीं परागमूखें : होऊनी वंचिजे तुज ॥३०७॥झाडे वेधति बरवेपणें : सौंदर्ये नटसि मजकारणें : कीं परश्री संतापाचेनि सादुखणें : मी आधीकाचि जळे ॥३०८॥कृपावसें दोन्हीं : होसि जनकु जननी : कीं मीं अपठौळ अज्ञापालनीं : स्थीर नव्हें ॥३०९॥बीजें करितां चूकवी : न र्हायें दृष्टीचिये आळवी : आतां कवण एक आठवी : अपराध आपुले ॥३१०॥गोसावी तरि ऐसे : पाठी धांवती आपैसें : धेनु जेवि वोरसे : वछालागौनिया ॥३११॥आनंदतरुचे आरव : सूखफळीं फळत सदैवां : संसारतापतप्तां जीवां : वीसावां जे ॥३१२॥ऐसे अवतार धरुनि सैरा : पाठीं लागौनि उदारा : केला परसूखाचा मोकारा : जीवपसूवां ॥११३॥बाक्प कणवेची व्याप्ति : दाउनि सूंदरा श्रीमूर्ती : कीं जडां वेध उपजती : देखिलेयां ॥३१४॥नवल लावंण्याची थोरी : काई म्हणो नरनारी : नपूसका प्रेमाचां वीकारी : राऊळही भाळे ॥११५॥तरी आमृत घालुनि आधणा : कापूर मेळउनि इंधना : ऐसें काई बोलो ये परीवाना : जेवितया ॥३१६॥चक्रवतीचेया संभोगचीन्हां : पात्र नव्हेति राजकन्या : तो सेनपुंजीचेया मना : काइ भाउं ये ॥३१७॥चंद्रा आपुलेनि उन्मेषें : जो पदार्थु न तर्के : तो जातंधाचेनि नीमीसें : काई देखिला होये ॥३१८॥जयाचीया वाहाणा : चींतामणी खेवणा : तेथ बोरयाचेया गुणा : काइ रुप अती ॥३१९॥पेणें करीतां कूस्मकरा : झाडे वेधति श्रूंघारा : तेथ कोकिळांचीये पांती दुर्दुरा : केवी लाभे ॥३२०॥चंद्र चकोरां चोखटीं : वोळे आमृतधारीं अतुटीं : तें गोडपणा पणिकूकटीं : केवी लाहीजे ॥३२१॥तेवी तुम्हां जी स्वामी: प्रकटलेया कर्मभुमी : परि सूख केवि लाहों आम्हीं : जे दैवंहत ॥३२२॥देवो अवतरौनि जीमूतीं : पृथवी करी अनार्ती : कीं माझी क्षेत्रवृती : नोडवेचि ते ॥३२३॥पाहालिया श्रूष्टीचेया पाहाटा : प्रमादु न एचि सेवटा : जो मज वीषयेलंपटा : घडत असे ॥३२४॥स्नेहप्रतिभवीं : तुवा दीधलें ज्ञान हारवीं : पुन तुं करुणाळा गोसावी : भणौनि वीटेसि ना ॥३२५॥कैवल्य कें कर्मभुमी : आकारे हो जी स्वामीं : बीजें करितां तुम्हीं : का उबगा ना ॥३२६॥ऐसेयां आमंगलाकारणे : कां जी संसारा करा पेणें : तुज परसूखाचेनि सीणें : कें रीगैन आतां ॥३२७॥सर्वनीरइं सर्वदा : पचितां नव्हीजे सुधा : स्वामी जे पाप प्रमादा : तवं जोडिलें म्या ॥३२८॥कैसी आंगवण दुखा : नाहीं आपणपें अंतका : येर्हवीं स्वामि दुर्हा असीका : मी केवी उरे ॥३२९॥कीं ना स्वामी वंचकु : हे कूणप त्रीधा (तु) कू : आपवीत्र भणौनि आइक : काळही नातळे ॥३३०॥कीं आगाधा परसूखा जीवू : होऊनि वीमूख नीदैवू : सेवीत असे वीषये लऊ : गोड भणौनि ॥३३१॥काइ आवेचू सूहावा : देवापासौनि वीखो बरवा : जो आनादि या जिवा : अवडतु असे ॥३३२॥जैसे आनुरुढा रुपवंती : देखोनि वेध चक्रव्रती : ते वरूं जाय पती : पामर जेवी ॥३३३॥ना तरि उद्यानीचयां फळां : च्युतद्राक्षादि रसाळा : वरि बैसोनि काउळा : पाहे आपुला आहारु ॥३३४॥रत्नप्रभेचेनि कोंडें : मेढिया श्रुंघारीति भारुडें : राजवल्लभें पांगुरवीलें वेडें : नेणे सूखवीशेषू ॥३३५॥तेवी मींया सगुणें : लाधलीं नृदेहाचीं पांगुरणें : परी एकहीं राउळां पायेपुसणें : भणौनि नेदिचि तुज ॥३३६॥नवें ठांइ तडकलें : हे पांचपूडें आंगुलें : माया मज कोडें दीधलें : बहुतां दीसां ॥३३७॥तेहीं आपुलीये चाडे : इंद्रियें बोढिती वीसयांकडे : सेवटीं होये तापा वरिपुडें : दुखाग्निमाजी ॥३३८॥हे जेही मारिला शब्दे: एकाचेनि आंगलगेंचि वेधे : रसाचेनि मीषें नसूधें : वीखचि सूती ॥३३९॥कैसीं रुपसें कामाणें : जीवा घालीति देखणें : परीमळा भीतरि देऊनि घ्राणे : नागवीलां ॥३४०॥ऐसी पांचवटें जवळीके : करुनि वाहाति अभिळाषें : तें मनहीं चंचळ वादकें : नव्हेचि आपु ॥३४१॥माझेनि आंगलगें मासी : वैर चाळीति अहीर्नीसीं : मीं माणुष नव्हे ऐसीया थरासी : नाणीतीचि काइ ॥३४२॥कैसी अनादि इंद्रियें : प्रवर्तली चोरियें : मज नीद्रीस्तातें खाणौरियें : लुसौनि नेती ॥३४३॥राहुनि तारुण्याचां घाटीईं : मार्ग लूसीजति इंद्रियें तुटी : मज जीवावरि ये सेवटीं : वेसन येयाचें ॥३४४॥ऐसा अज्ञान आनाथ बापुडा : पडीलां भवखूडां : त्या मागीला सूडा : झोंबैन आतां ॥३४५॥रीगौनि वैराग्यवळणी : मेळउनि वीवेकसींगणी : मग अवचीती घालुं घालणी : इंद्रियेग्रामीं ॥३४६॥इंद्रिया माराची सवे : एकू घालीति रातिवे : तेथ ब्रह्मचर्याचीये सौरिये : केवि पूरति तिये ॥३४७॥समदमाचा खडगघातु कवण साहों सके तयांतु : जें सांडुनि मन्मथु : वस्य नव्हे ॥३४८॥सरळ स्वासाचा वारा : अनुताप वैस्वानरा : उधवत इंद्रिये जोहोरा : आंतु कवणु वांचे ॥३४९॥ऐसीया मनोर्थ तुष्टी : करुनि दंडवतें मीं उठी : तवं रचाना देखे गोमटि : राजद्वारीं ॥३५०॥ N/A References : N/A Last Updated : November 28, 2020 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP