कोकीळामहात्म्य - अध्याय तिसावा

॥ श्रीगणेशाय नम: ॥
धर्म म्हणे जगन्नायका ॥ तूं भक्तासी सुखदायका ॥ विधवेचें धर्म जगपाळका ॥ मजलागीं सांगावें ॥१॥
कृष्ण म्हणे धर्मालागून ॥ तूं ऐकें चित्त देऊन ॥ विधवेचे धर्म पूर्ण ॥ तुजलागीं सांग तों मी ॥२॥
पती पावलिया मरण ॥ तिनें हा रक्षावा धर्म जाण ॥ तयासी स्वर्गलोक तेणें करुन ॥ प्राप्त होय धर्मराया ॥३॥
पती पावलिया मरण ॥ केश न करावे रक्षण ॥ तयेचे करुन वपन ॥ यथाकाळीं करुनी ॥४॥
विधवेचा हाची धर्म पूर्ण ॥ एक वेळां करावें भोजन ॥ त्रिरात्र पंचरात्र उपोषण ॥ चंद्रायण व्रत करावें ॥५॥
एकादशीव्रत जाण ॥ तिनें करावें पूर्ण ॥ फळाहारें करुन ॥ देह आपुला रक्षावा ॥६॥
पयोव्रत आणि दधिव्रत ॥ मासोपवास फळव्रत ॥ रामनवमी सकळ व्रत ॥ तेही जाण करावें ॥७॥
पलंगी निजूं नये जाण ॥ करावें भूमिवरी शयन ॥ तेणें करुन मोक्ष साधन ॥ प्राप्त होय धर्मराया ॥८॥
तिनें आंगासी तेल जाण ॥ न लावावें धर्मा पूर्ण ॥ शरीरासी चंदन ॥ कदापि न लावावें ॥९॥
कुश उदकेंकरुन ॥ नित्य करावें तर्पण ॥ नामगोत्र उच्चारुन ॥ विधीकरुन करावे ॥१०॥
सदां करावें विष्णु पूजन ॥ तेणें धर्म होती पावन ॥ पतीचें करुनी ध्यान ॥ विष्णु पूजन करावें ॥११॥
स्नानदान तीर्थ सेवन ॥ सदा करावें विष्णु कीर्तन ॥ कार्तिकमासीं स्नान नेमें करुन करावें ॥१२॥
वैशाखमासीं कुंभदान ॥ कार्तिक मासी दिपदान ॥ माघमासीं तिळदान ॥ अगत्य करुनी करावें ॥१३॥
कर्पूर तांबूल दान ॥ आणिक करावें वस्त्रदान ॥ शितळ उदकें भरुन ॥ ब्राह्मणांसी पैं द्यावें ॥१४॥
आणिक द्यावें कर्दळी फळदान ॥ द्राक्षादिफळें करावीं अर्पण ॥ जेणें ब्राह्मण संतोषे पूर्ण ॥ तीं तीं दानें करावीं ॥१५॥
चातुर्मासीं नेम जाण ॥ विष्णु नेम आचरावा पूर्ण ॥ वांगी पलांडू लसून ॥ हें विधवेनें भक्षूं नये ॥१६॥
कार्तिक मासीं तैल्य टाकावें पूर्ण ॥ आणीक टाकावें सहज जाण ॥ कांश पात्राचा त्याग करुन ॥ पात्रीं भोजन करावें ॥१७॥
भोजन करावें मौन्य ॥ तेणें प्राप्त बहुत पुण्य ॥ देव गृहीं घंटा बांधून ॥ हें उद्यापन मौन्याचें ॥१८॥
भूमीवरी करावें शयन ॥ ब्राह्मणास द्यावें मंचकदान ॥ फळ त्यागितां पूर्ण ॥ फळदान करावें ॥१९॥
जी स्त्री धान्य त्यागील पूर्ण ॥ तिने करावें धान्यदान ॥ कोकिळाव्रतीं ॥ गौदान ॥ अलंकार वस्त्रें अर्पावीं ॥२०॥
एकीकडे सर्व दान ॥ कोकिळाव्रतीं दिपदान ॥ दीपदानाचा महिमा पूर्ण ॥ मोठा असे धर्मराया ॥२१॥
ब्राह्मणांसी पक्वान्नदान ॥ त्या पक्वान्नाची सांगतों खूण ॥ फेण्या करंज्या अनारिसे पूर्ण ॥ लाडूदान मोतीचूर ॥२२॥
बहुत सुवासिक अन्नें ॥ मालपोहे द्यावे दान ॥ पेढे बतासे साखर जाण ॥ घृतदान करावें ॥२३॥
कमळ द्यावें द्विजासी ॥ पानेंदान अर्पावी त्यासीं ॥ जायफळ लवंगा तांबोळेसी ॥ वेलदोडे जायपत्री ॥२४॥
उपायनें करावी अर्पण ॥ तेणी प्राप्त महापुण्य ॥ सुवर्णदानें करुन ॥ ब्राह्मणासी संतोषावें ॥२५॥
गंधपुष्पें करुन ॥ धुपदीप दाखवून ॥ नैवेद्य करावा अर्पण ॥ दक्षिणा पुढें ठेवावी ॥२६॥
पूजन करावें कोकिळेचें ॥ तेणे नासती पर्वत पापाचे ॥ ऐसें महिमान या व्रताचे ॥ किती सांगूं तुजलागी ॥२७॥
लक्ष्मीयुक्त नारायण ॥ पार्वतीयुक्त शिव कल्याण ॥ सावित्रीयुक्त ब्रह्मा जाण ॥ त्याचें पूजन करावें ॥२८॥
स्त्रियांनी भावना धरुन ॥ पतीस्वरुप भगवान ॥ नानाधर्मे करुन ॥ आदरें करुनी पुजावें ॥२९॥
विधवेचें आणीक धर्म ॥ बैलावर न आरोहण ॥ तांबूल न करावें भक्षण ॥ प्राण गेलिया जाण पैं ॥३०॥
आणिक कंचुकी परिधान ॥ कदापी न करावी जाण ॥ ऐसें धर्मपापनाशन ॥ तुजलागीं म्या कथियेलें ॥३१॥
ऐसें कोकिळा महात्म्य जाण ॥ म्या कथिलें तुजलागून ॥ ऐसें केलीया व्रत जाण ॥ सर्व पापें दूर होती ॥३२॥
इति श्रीस्कंदपुरणें ब्रह्मोत्तरखंडे ॥ कोकिळामहात्म्य ॥ त्रिंशतितमोऽध्याय: अध्याय ॥३०॥
॥ श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥ ॥ ओव्या ॥३२॥
॥ अध्याय ३० वा समाप्त: ॥
॥ इति कोकिळामहात्म्य समाप्त: ॥