कोकीळामहात्म्य - अध्याय तिसरा

॥ श्रीगणेशाय नम: ॥
शिवध्यान करितां जाण ॥ प्राप्त होईल महाज्ञान ॥ तयासी वंदिती सर्वजन ॥ ऐसा महिमा ध्यानाचा ॥१॥
जिरें कुंकुम धान्य शलाखा ॥ काजळ ल्यावयासी देखा ॥ फणि करंडा पोथी काता ॥ ताडपत्र अर्पावें ॥२॥
हे सौभाग्यदायक वाण ॥ द्यावें ब्राह्मणलागुण ॥ शिवशंभु नंदीवहन ॥ अक्षय़ी सौभाग्य देतसे ॥३॥
स्वर्णपक्षा तुज नमस्कार ॥ देई सौभाग्य अपार ॥ रत्नें नेत्र सुंदर कोकिळायै नमस्तुते ॥४॥
प्रवाळमुखि देवी ॥ कस्तुरवर्ण कांतिबर्वी ॥ उत्तम नंदवनाचे ठायीं वास तुझा दयाळे ॥५॥
आम्र चंपक वृक्ष जाण ॥ तेथें अरोहण करुन ॥ कंठसुस्वर गायन ॥ ऐकताचि तुष्टती ॥६॥
चिंतन तुझें केलिया ॥ भक्त सखे नांदती ठाया ॥ धनधान्यादि प्राप्त तया ॥ तुझे प्रसादें करुनी ॥७॥
आवाहन करिता जाण ॥ सौभाग्यासी नसे खंडण ॥ जयजयमाते अज्ञान ॥ दूर माझे करावें ॥८॥
येई सत्वर त्रिभुवनसुंदरी ॥ देव गंधर्व योगी मुनी ॥ सदा सर्वदा तुझे ध्यानीं ॥ असतां भवबंधन नसेची ॥९॥
आसन घेई अंबिके ॥ अनंत कल्याण फलदायके ॥ नमोभक्त वरदायके ॥ देसी मुक्ती दर्शनें करुनी ॥१०॥
धर्मराज म्हणे देवा ॥ व्रतविस्तार सांगावा ॥ सर्वेश्वरा माधवा ॥ श्री केशवा दिनबंधु ॥११॥
श्रीकृष्ण म्हणे ऐक धर्मा ॥ भावयुक्त करावे नेमा ॥ अगाध व्रताचा महिमा ॥ ब्रह्मादिका दुर्लभ ॥१२॥
प्रात:काळी उठोन ॥ करावें श्रीहरीचे स्मरण ॥ आसन गवाळी घेऊन ॥ गंगातीराप्रति जावें ॥१३॥
स्नान झालिया उपरी ॥ भावें अर्चावा त्रिपुरारी ॥ कोकिळेची सेवा करावी ॥ सद्भावे करोनी ॥१४॥
उद्यापन विधी उत्तम ॥ आतां तुज सर्व सांगेन ॥ तो लक्ष लावून ॥ श्रवण त्वां करावें ॥१५॥
करिता भावें उद्यापन ॥ सौभाग्य संपदा वाढेल पूर्ण ॥ अक्षयी शिवपद निर्वाण ॥ प्राप्त होईल सर्वही ॥१६॥
श्रावण शुध्द चतुर्दशी ॥ व्रतोद्यापन आदरेसी ॥ उपवास निश्चयेसी ॥ करावा हो ते काळी ॥१७॥
सर्वतोभद्र भरावे ॥ त्यावरी अष्टद्ळ काढावें ॥ मध्यें कलश स्थापावें ॥ त्यावर ताम्रपात्र ठेवोनी ॥१८॥
त्यावरी प्रतिमा दोन्ही ॥ लक्ष्मीनारायणाची करोनी ॥ संगमें कोकिलादेवी ठेवोनी ॥ अर्चन षोडशोपचारें करावें ॥१९॥
ताडन तापनादि दोष ॥ तेणें मूर्तिचे सत्व भ्रंशे ॥ म्होणोनी ब्राह्मणमंत्र घोषो ॥ शुध्द आधी कराव्या ॥२०॥
मग तया उपरी स्थापुनी ॥ यथासांग पुजन करोनी ॥ जाग्रण करावें हरिकिर्तनी ॥ परम उल्हांसें आवडी ॥२१॥
तदुपरी युग्म भोजन ॥ करावें यथाशक्ति करुनी पूर्ण ॥ वित्त असतां न वंची धन ॥ शिव कोपे तयावरी ॥२२॥
जैसे करील दरिद्री ॥ त्याची न करावी बरोबरी भाव धरोनी अंतरी ॥ आपलें द्रव्य वेचावें ॥२३॥
सत्प धान्याचें सर्वतोभद्र ॥ गोंधुम तंदुळ पवित्र ॥ तीळ मसुरा चणक मात्र ॥ यवादिक मेळवावे ॥२४॥
ऐसें सर्वातोभद्र करावे ॥ मग पुण्याहवाचनी बैसावें ॥ ब्राह्मणासी वैरणी द्यावें ॥ हवन करावें यथासांग ॥२५॥
अष्टोत्तरशात आहुती ॥ वेगळया देवतांच्या निश्चिती ॥ वसोद्वारा पूर्णाहूती ॥ अग्नि तृप्त करावा ॥२६॥
ब्राह्मण करावे परम तृप्त ॥ तेणें संतुष्ट कैलासनाथ ॥ जे जे कामना इच्छीत ॥ त्यासी तैसेचि देतसे ॥२७॥
उपायन छ्त्र चामरें ॥ द्यावीं ब्राह्मणासी आदरें ॥ तेणें करुन कर्पूरगौर सुप्रसन्न होतसे ॥२८॥
आपण इष्टमित्रांसह ॥ भोजन करावें आनंदयुक्त ॥ कपिला धेनु वत्सासहित ॥ कुळगुरुसी अर्पिजे ॥२९॥
ऐसें उद्यापनाचे विधान ॥ झाले असे परिपूर्ण ॥ तरी देव सनातन ॥ पूर्ण कृपा करील ॥३०॥
कुटुंब वत्सल ब्राह्मण ॥ अथवा अग्रीहोत्री जाण ॥ तयासी देतां किंचित दान ॥ अपार पुण्य तयासी होतसे ॥३१॥
ऐसें व्रत हे परम पवित्र ॥ आचारितां उध्दरती सप्त गोत्र ॥ तेणीं आणीक अपार धन प्राप्त ॥ धान्य आणि संतती ॥३२॥
भविष्योत्तर पुराणींचे ॥ महात्म्य असे कोकीळेचें ॥ श्रवणमात्रे जन्माचे ॥ दोष जळती अपार ॥३३॥
इति श्रीभविष्योत्तरपुराणे ॥ ब्रह्मोत्तरखंडे ॥ कोकिळामहात्म्य ॥ तृतीयोऽध्याय गोडहा ॥ ३४॥
॥ श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥
 ॥ अध्याय तिसरा समाप्त ॥