Dictionaries | References

शर

   { śarḥ }
Script: Devanagari

शर     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
See : बाण, सरकंडा

शर     

शर (आर्चत्क) n.  एक ऋषि, जिसे अश्विनों ने गहरे कुएँ से पानी निकाल कर दिया था [ऋ. १.११६.२२] । संभवतः ‘आर्चत्क’ उसका पैतृक नाम ( = ऋचत्क का पुत्र) न हो कर, केवल इसकी उपाधि मात्र ही थी ।
शर (शौरदेव्य) n.  एक राजा, जिसने तीन ऋषियों को एक ही बछडा दान में दिया था [ऋ. ८.७०.१३-१५] । ऋग्वेद में इसकी यह ‘दानस्तृति’ व्यंगात्मक प्रतीत होती है [पिशेल वेदिशे स्टूडियन. १.५-७] । शूरदेव का पुत्र होने के कारण, इसे ‘शौरदेव्य’ पैतृक नाम प्राप्त हुआ होगा ।

शर     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
An arrow. 2 The arrow of Shiva, i. e. the three stars composing the belt of Orion. See under लुब्धक. 3 Distance from the Ecliptic, celestial latitude. 4 The versed sine.
śara a S In ज्योतिष शास्त्र. Five.

शर     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
 m  An arrow.

शर     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
See : बाण

शर     

 पु. १ बाण ; तीर . २ मृग नक्षत्रांतील शिवाच्या तीन तार्‍यांचा आकाशांतील बाण . लुब्धक पहा . - वि . ( ज्यो . ) पांच संख्या ( मदनाचे पंच शर यावरून ). [ सं . ]
 पु. ( ज्यो . ) १ तार्‍याचें क्रांतिवृत्तापासून अंतर ; याम्योत्तर अंतर ; शरवृत्ताचा जो क्रांतिवृत्तांशीं पात होतो तो . - सूर्य १२ . [ सं . ]
 पु. १ ( स्थापत्य ) कमानीची चढ , उंची . कमानीची जाडी ६ इंच असून शर गाळयाच्या एक अष्टमांश असावा - मॅरट १९ . २ ( गणित ) कंसाचीं दोन टोकें सांधणार्‍या ज्येच्या मध्यापासून तिजवर लंब काढून तो त्या कंसाला मिळे तोंपर्यंत वाढविला असतां , त्या लंबाला त्याच कंसाचा शर म्हणतात . - महमा २९ . उंची . [ सं . ]
०वृत्त  न. क्रांतिवृत्ताशीं लंब असणारें वृत्त . - सूर्य १२ . [ सं . ]
०कांड   पुन . बाणाची काठी , दांडी , कामटी . [ सं . ]
०सूत्र  न. आकाशांतील रेखांशवृत्त [ सं . ]
०जन्मा  पु. कार्तिकस्वामी . [ सं . ]
०जाल  न. ( काव्य ) बाणाची झोड , वर्षाव ; सरबत्ती ; बाणांचें जाळें . [ सं . ]
०धार  पु. बाणांचा पाऊस ; वर्षाव . मेघ वर्षतां जळ शरधारीं । - एभा २१ . ८२ .
०धि  पु. भाता ; बाणांची पिशवी . [ सं . ]
०पंजर  पु. १ ( काव्यांत अतिशयोक्तीनें वर्णन करतांना ) एखाद्याच्या अंगांत पुष्कळ बाण शिरले म्हणजे हा शब्द योजतात ; देहाला शरांचें पिंजर्‍याप्रमाणें आवरण . २ बाणांचा पिंजरा , पलंग . [ सं . ]
०पंजरीं  न. ( ल . ) ( भीष्माच्या कथेवरून ) मृत्यूच्या द्वारीं खितपत पडणें ; आजारानें , दुखण्यानें झिजत पडणें . २ ज्यांतून बाहेर पडण्यास कोणताच उपाय नाशीं अशा संकटांत पडणें .
पडणें  न. ( ल . ) ( भीष्माच्या कथेवरून ) मृत्यूच्या द्वारीं खितपत पडणें ; आजारानें , दुखण्यानें झिजत पडणें . २ ज्यांतून बाहेर पडण्यास कोणताच उपाय नाशीं अशा संकटांत पडणें .
०पात  पु. १ बाण सोडणें , फेकणें . २ बाणाचें पतन ; बाण येऊन पडणें , आदळणें . ३ बाणांचा वर्षाव . [ सं . ]
०पुंखा  स्त्री. बाणाची पिसें ; बाणाचा पिसें लावलेला मागील भाग . [ सं . ]
०फूल  न. बाणाचें टोंक , अग्र ; बाणाचें धातूचें पातें [ सं . ]
०वर्ष   वर्षाव वृष्टि - पुस्त्री . बाणांचा वर्षाव , भडिमार . [ सं . ]
०शय्या  स्त्री. बाणांचा बिछाना . [ सं . ]
०संधान  न. बाणाचा नेम ; बाणानें नेम धरणें , साधणें , मारणें . [ सं . ]

शर     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
शर  m. m. (fr.शॄ ‘to rend’ or ‘destroy’) a sort of reed or grass, Saccharum Sara (used for arrows), [RV.] &c. &c.
an arrow, shaft, [MuṇḍUp.] ; [Mn.] ; [MBh.] &c.
N. of the number ‘five’ (from the 5 arrows of the god of love), [VarBṛS.]
(in astron.) the versed sine of an arc (accord. to [Āryabh.] also ‘the whole diameter with subtraction of the versed sine’)
a partic. configuration of stars (when all the planets are in the 4tb, 5th, 6th, and 7th houses), [VarBṛS.]
सर   the upper part of cream or slightly curdled milk (v.l.), [ĀpŚr.] ; [Car.]
mischief, injury, hurt, a wound, [W.]
N. of a son of ऋचत्क, [RV.]
शुक   of an असुर, [Hariv.] (v.l.)
शर  n. n. water (See शर-वर्ष and °षिन्)

शर     

शरः [śarḥ]   [शॄ-अच्]
An arrow, a shaft; क्व च निशितनिपाता वज्रसाराः शरास्ते [Ś.1.1;] शरश्च त्रिविधो ज्ञेयः स्त्री पुमाँश्च नपुंसकः । अग्रस्थूलो भवेन्नारी पश्चात्स्थूलो भवेत् पुमान् । समो नपुंसको ज्ञेयः [Dhanur. 62-63.]
A kind of white reed or grass (Mar. देवनळ, बोरू); कुशकाशशरैः पर्णैः सुपरिच्छादितां तथा [Rām.3.15.22;] शरकाण्डपाण्डुगण्डस्थला [M.3.8;] मुखेन सीता शरपाण्डुरेण [R.14.26;] [Śi.11.3.]
The cream of slightly curdled milk, cream; आपो वा अर्कस्तद्यदपां शर आसीत् सम- हन्यत सा पृथिवी [Bṛi. Up.1.2.2.]
Hurt, injury, wound.
The number 'five'; cf. शराग्नि q. v.
(In astr.) The versed sine of an arc.
Kuśa grass; तथा शरेष्वपि [MS.8.3.33] (शरशब्दस्यापि कुशेषु प्रयोगो दृश्यते ŚB. on ibid.); भृशरसं शरसंहितकान्तिके [Rām. ch.4.7.]
-रम्   Water. -Comp.
-अग्निः   the number 'thirtyfive'; शराग्निपरिमाणं च तत्रासौ वसते सुखम् [Mb.13.17.26.]
-अग्ऱ्यः   an excellent arrow.-अभ्यासः,
-आघातः   archery.
-असनम्, -आस्यम्   an arrowshooter, a bow; शरासनं तेषु विकृष्यतामिदम् [Ś.6.28;] [R.3.52;] [Ku.3.64.]
-आक्षेपः   flight of arrows.
-आरोपः, -आवापः   a bow; तान् गृहीतशरावापान् [Mb.1.189.13;] आवापः also means quiver; चिच्छेद कार्मुकं दीप्तं शरावापं च सत्वरम् [Mb. 6.9.61.]
-आवरः   a quiver; शरावरौ शरैः पूर्णौ [Rām.3.] 64.49. (-रम्) a coat of mail; तच्चाग्निसदृशं दीप्तं रावणस्य शरावरम् [Rām.3.] 51.14.
-आवरणम्   a shield; शितनिस्त्रिंश- हस्तस्य शरावणधारिणः [Mb.6.61.28.]
-आश्रयः   a quiver.-आसः a bow; [bhāg.]
-आहत a.  a. struck by an arrow.-इषीका an arrow.
-इष्टः   the mango tree.
-उपासनम्   archery practice; स्मारी शरोपासनवेदिकेव [N.14.54.]
-ओघः   a shower or multitude of arrows.
काण़्डः a reedstalk.
a shaft of an arrow.
-क्षेपः   the range of an arrow-shot.
-घातः   shooting with arrows, archery.-जम् fresh butter.
-जः  N. N. of Kārtikeya. -जन्मन्m. an epithet of Kārtikeya; उमावृषाङ्कौ शरजन्मना यथा [R.3.23.]
-जालम्   a multitude or dense mass of arrows; शरजालावृते व्योम्नि च्छायाभूते समन्ततः [Mb.4.59.3.]
-दुर्दिनम्   a shower of arrows; [Rām.]
-धिः   a quiver; सहशरधि निजं तथा कार्मुकम् [Ki.18.16.]
-पातः   an arrow's flight. ˚स्थानम् a bow shot.
-पुङ्खः, -पुङ्खा   the feathered end of an arrow.
-प्रवेगः   a swift arrow.
-फलम्   the blade or barb of an arrow.
-भङ्गः  N. N. of a sage whom Rāma visited in the Daṇḍaka forest; अदः शरण्यं शरभङ्ग- नाम्नस्तपोवनं पावनमाहिताग्नेः [R.13.45.]
-भूः  N. N. of Kārtikeya.-भृष्टिः f. the point of an arrow.
-मल्लः   a bow-man, an archer.
-यन्त्रकम्   the string on which the palm-leaves of a manuscript are filed.
वनम् (वणम्) a thicket of reeds; आराध्यैनं शरवणभवं देवमुल्लङ्घिताध्वा [Me.47.] °reee;उद्भवः, ˚भवः epithets of Kārtikeya.
a bed of Kuśa grass; शरवणमेवेदं कुशवनमिति ŚB. on [MS.8.3.33.]
-वर्षः   a shower or volley of arrows.
वाणिः the head of an arrow.
an archer.
a maker of arrows.
a foot-soldier. -वृष्टिःf. a shower of arrows.
-व्रातः   a mass or multitude of arrows.
-संधानम्   taking aim with an arrow; शरसंधानं नाटयति [Ś.1.]
-संबाध a.  a. covered with arrows; किमुक्तैः शर- संबाधाम् [U.4.28] (v. l.).
-स्तम्बः   a clump of reeds.

शर     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
शर  m.  (-रः)
1. A sort of reed or grass, (Saccharum sara.)
2. An arrow. 3. The upper part or cream of slightly curdled milk.
4. Mischief, injury, hurt.
5. The number “five.”
 n.  (-रं)
1. Water.
2. Versed sine of an arc.
E. शॄ to hurt, aff. अप् or अच्; also सर .
ROOTS:
शॄ अप् अच्; सर .

Related Words

कॉस्टिक सोडा   शर   ആയതി   काम-शर   दह शर   पंच शर   स्मर शर   stylo-   celestial latitude   तळुले   खोळंबेला   उकासु   उधी   उन्होटी   उपडु   उलडू   करमुइ   कायिसा   गोवळजेणें   घोबार   बेगडा   मुगुतें   मेदु   मोडिक   रुंगे   मिलांड   भालुंड   यळिल   गिंवसु   गुबर   झांपी   चौबळा   चापकेसी   चाळाचूळ   टंकेकारी   ठाइका   डौरण   क्षीरारें   खंडकुली   कुहाड   कुहाडा   केरणें   sagitta   अडमुळीं   धडणी   निर्पुस   stylomandibular   सारसुवी   सावरें   सासान   सुमरू   शिनुटलें   वांखोरी   हततुक   अंधुळी   आभाळी   खवणलें   उखाणी   उगंत   उटकण   उडंत   उदारीव   उपाणें   करों डी   करौडी   कर्दी   कवळू   ऊठी   ओभाणें   गोळुजणें   गोवसा   बालदार   बोधावा   मेलकार   मोरव   मानिणें   मुंडमुंड   भांडावा   भाचर   भाविकणें   मर्गळ   दुटा   जेवडें   झडके   थयथयात   थोंगणे   चोंबारा   चोपडू   चळथा   चागटणें   चाचुवेस   चाटारु   चुंगा   टाकोटाकी   डंफण   डचमचणें   डिंव   डुळी   तलुग   ताकूव   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP