बैल

{ baila }

हिन्दी (hindi) WN

noun  गौ जाति का बधिया किया हुआ वह नर चौपाया जो कलों और गाड़ियों में जोता जाता है   Ex. बैल किसान के लिए बहुत ही उपयोगी होता है ।

ABILITY VERB:

जुगाली करना

HOLO MEMBER COLLECTION:

बैल-हट्ट

HYPONYMY:

सोकन नंदी अगोही महुला जातोक्ष टँसहा पियरिया घोंचवा फड़कापेलन तखिहा लोहिया धौरा खैला बींड़िया कैंचा जाँघिल सर्गपताली पटवा जूँड़िहा अबलक षोड़त् क्वाँचर

ONTOLOGY:

स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

वृषभ ऋषभ रिषभ अनडुह बालद वृषेंद्र वृषेन्द्र शाक्कर शाक्वर शाद्वल शिखी स्कंधिक स्कन्धिक पुंगव उक्षा

Wordnet:

asm বলদ

bd बलद मोसौ

ben বলদ

guj બળદ

kan ಎತ್ತು

kas دانٛد

kok बैल

mal പശു വര്ഗ്ഗത്തിലെ ആണ്‍

mar बैल

mni ꯁꯜꯂꯥꯕ

nep गोरु

ori ବଳଦ

pan ਬਲਦ

san वृषभः

tam காளை

tel ఎద్దు

urd بیل , ثور

See : मूर्ख, मूर्ख

कोंकणी (Konkani) WN

noun  जोताक वा गाडयांक जोत्तात असो गायचे जातीचो नर प्राणी   Ex. बैल शेतकर्‍यां खातीर खूब उपेगी आसता

ABILITY VERB:

रवंथ करप

HOLO MEMBER COLLECTION:

बैलांबाजार

HYPONYMY:

बाळो बैल नंदी उठवणेचो बैल

ONTOLOGY:

स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

पाडो

Wordnet:

asm বলদ

bd बलद मोसौ

ben বলদ

guj બળદ

hin बैल

kan ಎತ್ತು

kas دانٛد

mal പശു വര്ഗ്ഗത്തിലെ ആണ്‍

mar बैल

mni ꯁꯜꯂꯥꯕ

nep गोरु

ori ବଳଦ

pan ਬਲਦ

san वृषभः

tam காளை

tel ఎద్దు

urd بیل , ثور

See : पाडो

A dictionary, Marathi and English

pregnant, and this is the ninth month. Used of a sycophant who accepts all and confirms all that is said by his patron. The phrase agrees with सांगाल ती पूर्व दिशा, and the Persian scholar will call to mind &c.

Aryabhushan School Dictionary

 m  An ox; bull. Fig. A blockhead.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

ना.  खोंड , नंदी , वसू , वृषभ ;
ना.  नंदीबैल , निर्बुद्ध , बैलोबा , मठठ डोक्याचा .

मराठी (Marathi) WN

noun  ज्याची बाल्यदशा संपली आहे असा गाईच्या जातीतील नर   Ex. बैल शेतीच्या कामात फार उपयोगी पडतो

ABILITY VERB:

रवंथ करणे

HOLO MEMBER COLLECTION:

बैलबाजार

HYPONYMY:

नंदी

ONTOLOGY:

स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

वृषभ वृष

Wordnet:

asm বলদ

bd बलद मोसौ

ben বলদ

guj બળદ

hin बैल

kan ಎತ್ತು

kas دانٛد

kok बैल

mal പശു വര്ഗ്ഗത്തിലെ ആണ്‍

mni ꯁꯜꯂꯥꯕ

nep गोरु

ori ବଳଦ

pan ਬਲਦ

san वृषभः

tam காளை

tel ఎద్దు

urd بیل , ثور

महाराष्ट्र शब्दकोश

 पु. 
 पु. ( शेअर बाजार ) वायद्यानें रोखा विकत घेतल्यानंतर त्याबद्दल किंमत न देतां नफ्यानें तोच रोखा पुन्हा विकूं इच्छिणारा इसम . - वा . गो काळेकृत व्यापारी उलाढाली . [ इं . बुल ]
वृषभ ; बलीवर्द ; खोंड ; वसू ; बाल्यदशा ज्याची संपली आहे असा गाईच्या जातींतील नर .
( ल . ) निरक्षर ; निर्बुद्ध , मठ्ठ डोक्याचा मनुष्य .
बैला अर्थ २ पहा . [ सं . बलीवर्द ; दे . प्रा . बइल्ल ]
०आंतबाहेर   - बैलाची अदलाबदल करणें .
घालणें   - बैलाची अदलाबदल करणें .
०गाईस   - ( माण . ) बैलाकडून गाईला फळविणें . बैलास कुकडें होणें - ( माण . ) बैलाच्या नरड्यांत व जिभेवर कांटे येणें . बैलास करंदफोड उठणें - बैलाचें पोट दुखण्यानें पाठ तणावणें . - स मांजरी होणें - ( माण . ) बैलाच्या गळ्याजवळ गांठी होणें . म्ह० बैल गाभणा तर म्हणे नववा महिना . ( अतिशय खुशामत करणें याअर्थी वापरतात ). सामाशब्द -
दाखविणें   - ( माण . ) बैलाकडून गाईला फळविणें . बैलास कुकडें होणें - ( माण . ) बैलाच्या नरड्यांत व जिभेवर कांटे येणें . बैलास करंदफोड उठणें - बैलाचें पोट दुखण्यानें पाठ तणावणें . - स मांजरी होणें - ( माण . ) बैलाच्या गळ्याजवळ गांठी होणें . म्ह० बैल गाभणा तर म्हणे नववा महिना . ( अतिशय खुशामत करणें याअर्थी वापरतात ). सामाशब्द -
०का   क्या - पु .
बैल हांकणारा ; गाडीवान .
गुराखी ; पशुपाल ; गुरें राखणारा .
०खांदा   खांदे - पुन . ( बैलाचा खांदा . गाडीवाल्याच्या हातांतील कासरा जुपलेल्या दोन्ही बैलांच्या खांद्यावरुन तिरका व सारख्या अंतरावर असा असतो त्यावरुन ) तिरकी दिशा ; एखाद्या वस्तूपासून , इसमापासून किंवा स्थळापासून सारख्या अंतरावर व तिरक्या रेषेमध्यें असलेल्या वस्तूंची किवा दोन खेड्यांची स्थिति ; अशा रीतीचें खेडें , वस्तु .
०खांद्या वि.  बैलाच्या खांद्याप्रमाणें खांदे व मान असलेला ; बारीक व लहान खांद्यांचा ( रेडा ).
०घाट  पु. ज्यावरुन ओझेंवाले बैल जाऊं - येऊं शकतात असा घाट , डोंगरांतील चढण ; साधारण चढणीचा रस्ता .
०घाटा  स्त्री. ( वांई ) एक वनस्पति . बैलट न . बैल शब्दाचें तुच्छतादर्शक रुप .
०दाम  पु. बैलाच्या विक्रीवरील कर .
०पाडा  पु. ( समुच्चार्थी ) बैल व पाडे .
०पाळणा  पु. ( ल . ) त्रासदायक , कंटाळवाणें , कष्टाचें काम ; दगदगीचें काम . ( क्रि० घालणें ; लावणें ; मांडणें ; करणें ; पडणें ; होणें ).
०बांडा   पु गाईबैल ; गुरेंढोरें . त्या रस्त्यानें बैलबांडा वाहूं लागला . [ बैल द्वि . ]
०बेगारी  पु. सार्वजनिक कामाकरितां वेठीला धरलेले बैल .
०भिस्ती  पु. बैलावरुन पाणी वाहणारा पाणक्या ; बैलाच्या पाठीवर माकण घालून पाणी भरणारा मनुष्य .
०मळणी  स्त्री. धान्याच्या कणसांवरुन बैल फिरवून केलेली मळणी .
०मार्ग   रस्ता वाट - स्त्रीपु . ओझ्याचे बैल जाण्यायेण्याजोगा रस्ता .
०मार्‍या  पु. ( वाणी , कु . ) आकाशांतील गुरु ग्रह ( कारण या ग्रहाला शुक्र समजून व हा उगवलेला पाहून पहाट झाली असें वाटून प्रवासास निघतात . पण पुष्कळ प्रवास केला तरी दिवस उगवत नाहीं आणि बैल वगैरेना फार त्रास होतो यावरुन ).
०रहाट  पु. बैलानें फिरविण्याचें रहाटगाडगें . ठेंचलेला बैल पु . बडविलेला बैल ; भाद्या बैल ; खच्ची केलेला बैल .

A Sanskrit English Dictionary

बैल  m.  mf( ई)n. ( fr. बिल, also written वैल q.v.) living in holes ( m. an animal l° in h°), [Car.]
relating, to or derived from animals living in h°, [MBh.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

बैल [baila] a.  a. Living in holes (as a mouse); relating to animals in holes; और्णान् बैलान् ...... काम्म्बोजः प्रददौ बहून् [Mb.1.51.3.]