अक्षि

{ akṣi }

हिन्दी (hindi) WordNet

   See : आँख, अक्षि उपनिषद्

A dictionary, Marathi and English

   akṣi n S An eye. Ex. of comp. अक्षिगोचर, अक्षिपात, अक्षिमीलन, अक्ष्युन्मीलन.

Aryabhushan School Dictionary

 n   An eye.
अक्षिपटल n   A coat of the eye.

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. नेत्र ; डोळा . सामाशब्द - अक्षिगोचर , अक्षिमीलन , अक्षिपात , अक्ष्युन्मीलन . [ सं . अक्षि ; लॅ . ओक्यूलस ; ग्री . ओकोस ; झें . अशि . ]

A Sanskrit English Dictionary

अक्षि  n.  n. (√ 1. अश्, [Uṇ.]) ([instr. अक्ष्णा dat. अक्ष्णे, &c., fr. अक्षन्, substituted for अक्षि in the weakest cases. Vedic forms are: abl. gen. अक्ष्ण॑स्; loc. अक्ष॑न् (once अक्षिणि!); du. nom. acc. अक्षी॑, [RV.], अ॑क्षिणी, अ॑क्ष्यौ, and अक्ष्यौ, [AV.]; [ŚBr.] and, [AitBr.]; instr. अक्षी॑भ्याम्; gen. अक्ष्यो॑स्, [VS.], अक्ष्यो॑स् and अक्षो॑स् (!), [AV.]; pl. nom. acc. अ॑क्षीणि, [AV.], अक्षाणि, [RV.]; ifc. अक्ष is substituted See 4. अक्ष]), the eye
   the number two
अक्षि  n. ( अ॑क्षी॑) n. du. the sun and moon, [RV. i, 72, 10]
अक्षि   [ cf. Gk. ὄσσε, ὄκταλλος; Lat. oculos; A.S. aegh; Goth. augo; Germ. Auge; Russ. oko; Lith. aki-s.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

अक्षि [akṣi]  n. n. [अश्नुते विषयान्; अश्-क्सि, अशेर्णित् [Uṇ.3.155-6] ] अक्षिणी, अक्षीणि, अक्ष्णा, अक्ष्णः &c.
   The eye (which grasps or sees objects); changed to अक्ष at the end of Bahuvrīhi comp; f. ˚क्षी when a limb of the body is indicated, as जलजाक्षी, otherwise दीर्घाक्षा वेणुयष्टिः; in Avyayī. comp. also it is changed to अक्ष, (समक्षम्, परोक्षम् &c.).
   The number two; (-क्षिणी) the sun and moon. [cf. L. oculus; Ger. auge; Gr. okos, okkos, Zend ashi.] -Comp.
-आमयः   an eye-disease; यथा अक्ष्यामये मुद्गौदनं निवातशय्या चेति नित्यं शय्यासनं भोजनं च विकरोति । ŚB. on [MS.1.3.32] and 1.6-81.
-कम्पः   twinkling; नाक्षिकम्पं व्यतिष्ठत [R. 15.67.]
-कूटः-टकः, -गोलः, -तारा [ष. त.]   the eyeball, pupil of the eye.
-गत a.  a. [अक्ष्णि गतः सर्वदा भावनावशात् अक्ष्यसन्नि- कृष्टोऽपि उपस्थित इव़]
   visible, present; न विभावयत्य- निशमक्षिगतामपि मां भवानतिसमीपतया [Śi 9.81.2] rankling in the eye, an eye-sore, being a thorn in the eye, hated; ˚तोहमस्य हास्यो जातः [Dk.159.]
-जाहः [ष. त.]   the root of the eye.
-पक्ष्मन्, -लोमन्  n. n. [ष. त.] the eyelash.
-पटलम् [ष.   त.].
   a coat of the eye.
   a disease of the eye pertaining to this coat.
-पद् a.  a. Ved. falling into the eye, hence hurtful. न हि मे अक्षिपच्चनाऽच्छान्त्सुः पञ्च कृष्टयः [Rv.1.119.6.] adv. a little, as much as a mote (as much as could fall into the eye).-भू a. [अक्ष्णो भूर्विषयः] visible, perceptible, manifest; (hence) true, real.
-भेषजम् [ष. त.]   collyrium, a kind of balm (for the eyes).
-जः (जम्   also) N. of a plant (पट्टिकालोध्रवृक्ष) used to heal some varieties of the eyedisease.
-भ्रुवम् [समाहारद्वन्द्व]   the eye and the eyebrows taken collectively.
-विकूणितम्, -विकूशितम् [अक्षणः विकूणि- तम् लज्जादिना सम्यक् प्रसाराभावात् संकोचो यत्र]   a side-look, leer, a look with the eyelids partially closed.
-श्रवस्   serpent बभुरक्षिश्रवसो मुखे विशालाः [Śi.2.44.]
-संविद्   perception.-सूत्रम् the line of the eyes (with reference to idols. अक्षिसूत्रावसानं च तस्याधस्तात्पदान्तकम् [Māna.9.2.92.]
-स्पन्दनम्   eye twitching; [Mu.4.]

Shabda-Sagara

अक्षि  n.  ( -क्षि) The eye. n. अश् to pervade, and सि affix.

संस्कृतम् (Sanskrit) WordNet

   See : चक्षुः