होतील बाळ, तर फेडतील काळ

फटकळ काळ   असेल दाम तर उचललें (उरकले) काम   नातें एकपट तर प्रेम दुप्पट   माळीण रुसली तर फुलेंच घेईना   गरीबानें खाल्‍ले तर पोटाकरितां, पण श्रीमंतानें खाल्‍ले तर औषधाकरितां   उडी नाही तर बुडी   चाखलें नाहीं, पण देखलें तर असेल   गाढव गूळ हागूं लागलें तर लोणारी भीक कशाला मागतील?   दोनय्‍ चुली सारख्यो तर मायधुवो लाडक्यो   बायको शहाणी असली तर संसार, नाहींतर विपचार   पुरवठा असेल तर पोरें व दौलत असेल तर दुनिया   शेतकरी सुखी तर जग सुखी   साधली तर बुडी, नाहींतर उडी   रेडा म्हणत असतो कीं मी दसर्‍यांतून वांचेन तर दिवाळीचा दिवा पाहीन   दांत आहेत तर चणे नाहींत आणि चणे आहेत तर दांत नाहींत   व्हावा चांद नाहीं तर राहावें वांझ   धरलें तर चावतें नी सोडलें तर अंगावर येतें   पीठ आहे तर मीठ नाहीं आणि मीठ आहे तर पीठ नाहीं   बाळ पिशाच उन्मत्तता   गुरांना गोठाच आवडत असेल तर त्‍याला यजमान तरी काय करील   कुत्रें दीड दिवसांत काशीला जातें, पण तंगडी उंच केली नाही तर   एक ढेंकूण चावतो, शंभरांचा काळ होतो   जन गर्विष्‍ट नसतें, तर इतरा गर्विष्‍ट न म्‍हणतें   न पडती चित्रा, तर भात न मिळे पितरा   पिकेल डोण, तर खाईल कोण   पिकेल डोण तर खाईल (ऐकेल) कोण   सगळे पालखीपदस्थ होतील तर भोई कोण होईल?   भुरगें ना बाळ चोट वाजयता टाळ   काळ ना वेळ आणि गाढवाचा खेळ   अनायासें व्हावा काळ ऐसें मागें वेळोवेळ   कुणाला कशाचें, तर बलुत्‍याला पशाचें   दे मान तर घे मान, नाहीं तर बस कुत्र्यासमान   कोलती मोळ काळ कांत कळता   शेताचा आरा (मोड), गाईचा गोर्‍हा व पाळण्यांतील हिरा हे केव्हां तरी उदय काळ आणतीलच आणतील   काळ आला उफराटा, न करी कोणाशीं तंटा   पडल्या कृत्तिका रोहिणी, तर मृत गेला शयनीं   सर्पाला दूध पाजिलें तर विषच ओकणार   मोठयानें धरलें तर करुं द्यावें कीं जीव द्यावा?   पुरुष ही परमेश्वराची कीर्ति तर स्त्री ही परमेश्वराची प्रत्यक्ष मूर्ति आहे   नाक खाजवलें तर नकटें वरमतें   भटा तुझें वर्म काय तर कापसाचें जानू   एकाशीं स्नेह तर एकाशीं बिघाड, एकदांच सर्वांशी कज्जा करूं नये   पडेल हस्त तर कुळंबी मस्त   स्वतः मागितलें तर ताक मिळेना तें निरोपानें दूध येणार आहे !   तूं रानोरान तर मी झाडोझाड   मनावर धरील तर वाघाला मारील   असा लेक (मुलगा) दाणा तर घरोघर (माझ्या) सुना   असतील शितें तर मिळतील भुतें   देईल दाता, तर खाईल मागता   पडेल हस्त, तर पिकेल मस्त