मराठी मुख्य सूची|मराठी पुस्तके|श्रीसंतएकनाथ गाथा|भाग पहिला|
अभंग ११२० ते ११४४

हरिपाठ - अभंग ११२० ते ११४४

श्रीसंतएकनाथ महाराजांची गाथा म्हणजे श्रीराम व श्रीकृष्णाच्या अवताराचे मनोवेधक वर्णन.


११२०

हरिचिया दासां दाही दिशा । भावें जैसा तैसा हरि एक ॥१॥

हरि मुखी गातां हरपली चिंता । त्या नाही मागुता जन्म घेणें ॥२॥

जन्म घेणें लागे वासनेच्या संगे । तेचि झाली अंगें हरिरुप ॥३॥

हरिरुप झाले जाणणें हरपलें । नेणणें तें गेलें हरीचें ठायीं ॥४॥

हरिरुप ध्यानीं हरिरुप मनीं । एका जनार्दनीं हरी बोला ॥५॥

११२१

हरि बोला हरि बोला नाहीं तरी अबोला । व्यर्थ गलबला करुं नका ॥१॥

नको नको मान नकों अभिमान । सोडी मीतूंपण तोचि सुखी ॥२॥

सुखी जेणें व्हावें जग निववावें । अज्ञानी लावावें सन्मार्गासी ॥३॥

मार्ग जया कळें भाव भक्तिबळें । जगाचियें मळें न दिसती ॥४॥

दिसती जनीं वनींप्रत्यक्ष लोचनीं । एका जनार्दनीं ओळखिलें ॥५॥

११२२

ओळखिला हरि धन्य तो संसारी । मोक्ष त्याचे घरीं सिद्धिसहित ॥१॥

सिद्धि लावी पिसे कोणतया पुसे । नेणे राजहंसे पाणी कायी ॥२॥

काय तें करावें संदेहीं निर्गुण । ज्ञानाने सगुण ओस केलें ॥३॥

केलें कर्म झालें तेंचि भोगा आलें । उपजलें मेले ऐसे किती ॥४॥

एका जनार्दनीं नाहीं यातायाती । सुखाची विश्रांती हरिसंगे ॥५॥

११२३

जें जें दृष्टी दिसे तें तें हरिरुप । पुजा ध्यान जप त्यासी नाहीं ॥१॥

वैकुंठ कैलासी तीर्थक्षेत्रीं देव । तयाविण ठाव रिता कोठें ॥२॥

वैष्णवांचे गुह्मा मोक्षाचा एकांत । अनंताचा अंत पाहतां नाहीं ॥३॥

आदि मध्य अंती अवघा हरि एक । एकचि अनेक एक हरि ॥४॥

एकाकार झाले जीव तोचि दोन्ही । एकाजनार्दनी ऐसें केलें ॥५॥

११२४

नामविण मुख सर्पाचें तें बीळ । जिव्हा नव्हे काळसर्प आहे ॥१॥

वाचा नव्हे लांव जळो त्याचे जिणें । यातना भोगणें यमपुरी ॥२॥

वैष्णवांचें गुह्मा मोक्षाचा एकांत । अनंताचा अंत पाहतां नाहीं ॥३॥

आदि मध्य अंती अवघा हरि एक । एकचि अनेक एक हरि ॥४॥

एकाकार झाले जीव तेचि दोन्ही । एका जनार्दनीं ऐसें केलें ॥५॥

११२५

धन्य माय व्याली सुकृताचें फळ । फळ तें निर्फळ हरीविण ॥१॥

वेदाचेंहि बीज हरि हरि अक्षरें । पवित्र सोपारें हेंचि एक ॥२॥

योगायाग व्रत नेम धर्म दान । न लगे साधन जपतां हरी ॥३॥

साधनाचे सार नाम मुखीं गातां । हरि हरि म्हणतां कार्यासिद्धि ॥४॥

नित्य मुक्त तोची एक ब्रह्माज्ञानी । एका जनार्दनें हरिबोला ॥५॥

११२६

बहुतां सुकृतां नरदेह लाधला । भक्तिवीण गेला अधोगती ॥१॥

बाप भाग्य कैसें न सरेचि कर्म । न कळेचि वर्म अरे मुढा ॥२॥

अनेका जन्माचें सुकृत पदरीं । त्याचें मुखा हरि पैठा होय ॥३॥

राव रंक हो कां उंच नीच याती । भक्ति विण माती मुखीं त्याच्या ॥४॥

एका जनार्दनीं हरि हरि म्हणतां । मुक्ति सायुज्यता पाठी लागे ॥५॥

११२७

हरिनामामृत सेवी सावकाश । मोक्ष त्याचे भुस दृष्टीपुढें ॥१॥

नित्य नामघोष जयाचे मंदिरीं । तेचि काशीपुरी तीर्थक्षेत्र ॥२॥

वाराणशी तीर्थ क्षेत्रा नाश आहे । अविनाशासी पाहे नाश कैंचा ॥३॥

एका तासामाजीं कोटीं वेळां सृष्टी । होती जाती दृष्टी पाहे तोची ॥४॥

एका जानर्दनीं ऐसें किती झाले । हरिनाम सेविलें तोचि एक ॥५॥

११२८

भक्तिविण पशू कशासी वाढला । सटवीनें नेला कैसा नाहीं ॥१॥

काय माय गेली होती भूतापाशीं । हरि नये मुखासी अरे मुढा ॥२॥

पातके करितां पुढें आहे पुसतां । काय उत्तर देता होशील तुं ॥३॥

अनेक यातना यम करवील । कोण सोडवील तेथें तुजला ॥४॥

एका जनार्दनीं सांगताहे तोंडे । आहा वांचा रडे बोलताची ॥५॥

११२९

स्वहिताकारणें संगती साधुची । भावें भक्ति हरीची भेटी तेणें ॥१॥

हरि तेथें संत संत तेथें हरि । ऐसे वेद चारी बोलताती ॥२॥

ब्रह्मा डोळसां तें वेदार्थ नाकळे । तेथें हे आंधळें व्यर्थ होती ॥३॥

वेदार्थाचा गोवा कन्या अभिलाष । वेदें नाहीं ऐसें सांगितलें ॥४॥

वेदांची हीं बीजाक्षरें हरि दोनी । एका जनार्दनीं हरि बोला ॥५॥

११३०

सत्पद तें ब्रह्मा चित्पद तें माया । आनंद पदीं जया म्हणती हरी ॥१॥

सप्त्द निर्गुण चित्पद सगुण । सगुण निर्गुण हरिपायीं ॥२॥

तत्सादिति ऐसे पैल वस्तुवरी । गीतेमाजी हरि बोलियेले ॥३॥

हरिपदप्राप्ति भोळ्यां भाविकांसी । अभिमानियांसी गर्भवास ॥४॥

अस्ति भाति प्रिय ऐशी पदें तिनी । एका जनार्दनीं तेंचि झालें ॥५॥

११३१

नाकळें तें कळें कळे तें नाकळे । वळे तें नावळे गुरुविण ॥१॥

निर्गुणीं पावलें सगुणीं भजतां । विकल्प धरितां जिव्हा झडे ॥२॥

बहुरुपी धरी संन्याशाचा वेश । पाहोन तयास धन देती ॥३॥

संन्याशाल नाहीं बहुरुपीं याला । सगुणीं भजला तेथें पावे ॥४॥

अद्वैताचा खेळ दिसे गुणागुणीं । एका जनार्दनीं ओळखिलें ॥५॥

११३२

ओळखिला हरि सांठविला पोटीं । होतां त्याची भेटीं दुःख कैचें ॥१॥

नर अथवा नारी हो कां दुराचारी । मुखीं गातां हरी पवित्र तो ॥२॥

पवित्र तें कुळ धन्य त्याची माय । हरिमुखें गाय नित्य नेंमें ॥३॥

काम क्रोध लोभ जयाचे अंतरीं । नाहीं अधिकारी ऐसा येथें ॥४॥

वैष्णवांचें गुह्मा काढिलें निवडुनी । एका जनार्दनीं हरि बोला ॥५॥

११३३

हरि बोला देतां हरि बोला घेतां । हांसतं खेळतां हरि बोल ॥१॥

हरि बोला हरि बोला खातां । सर्व कार्य करितां हरि बोला ॥२॥

हरि बोला एकांतीं हरि बोला लोकांतीं । देहत्यागा अंती हरि बोला ॥३॥

हरि बोला भांडतां हरि बोला कांडतां । उठतां बैसतां हरि बोला ॥४॥

हरि बोला जनीं हरि बोला विजनीं । एका जनार्दनीं हरि बोला ॥५॥

११३४

एक तीन पांच मेळा पंचविसाचा । छत्तीस तत्वांचा मुळ हरि ॥१॥

कल्पना अविद्या तेणें झाला जीव । मायोपाधि शिव बोलिजे रवी ॥२॥

जीव शिव दोनी हरिरुपी तरंग । सिंधु तो अभंग नेणें हरि ॥३॥

शक्तिवरी रजत पाहतां डोळां दिसे । रज्जुवरीं भासे मिथ्या सर्प ॥४॥

क्षेत्रक्षेत्रज्ञाते जाणताती ज्ञानीं । एका जनार्दनीं हरि बोला ॥५॥

११३५

कल्पनेपासुनी कल्पिला जो ठेवा । तेणें पडे गोंवा नेणें हरि ॥१॥

दिधल्यावांचुनि फलप्राप्ति कैंची । इच्छा कल्पनेची व्यर्थ बापा ॥२॥

इच्छावें तें जवळी हरीचे चरण । सर्व नारायण देतो तुज ॥३॥

न सुटे कल्पना अभिमानाची गांठी । घेता जन्म कोटी हरि कैंचा ॥४॥

एका जनार्दनीं सांपडलीं खुण । कल्पना अभिमानी हरि झाल ॥५॥

११३६

काय नपुंसका पद्मिणीचे सोहळे । वांझेसी डोहळें कैंचे होती ॥१॥

अधांपुढें दीप खरारी चंदन । सर्पा दुधपान करुं नये ॥२॥

क्रोधी अविश्वासी त्यासी बोध कैंचा । व्यर्थ आपुली वाचा शिणवुं नये ॥३॥

खळाची संगतेरे उपयोगासी नये । आपण अपाय त्याचे संगे ॥४॥

वैष्णवीं कृपथ्य टाकिलें वाकुळीं । एका जनार्दनीं तेचि भले ॥५॥

११३७

न जायेचि ताठ नित्य खटाटोप । मंडुकीं वटवट तैसें ते गा ॥१॥

प्रेमाविण भजन नकाविण मोतीं । अर्थाविण पोथी वाचुनी कय ॥२॥

कुंकुवा नाहीं ठाव म्हणे मी आहेव । भावविण देव कैसा पावे ॥३॥

नुतापविण भाव कैसा राहे । अनुभवे पाहे शोधुनियां ॥४॥

पाहतां पाहणें गेलें तें शोधुनी । एका जनार्दनीं अनुभविलें ॥५॥

११३८

परिमळ गेलिया वोस फुल देठीं । आयुष्य शेवटीं देह तैसा ॥१॥

घदिघडी काळ वाट याची पाहे । अझुनि किती आहे अवकाश ॥२॥

हाचि अनुताप घेऊनि सावाध । कांहीं तरी बोध करीं मना ॥३॥

एक तास उरला खटवांगरायासी । भाग्यदशा कैसीप्राप्त झाली ॥४॥

सांपडला हरि तयाला साधनी । एका जनार्दनीं हरि बोला ॥५॥

११३९

करा रे बापानों साधन हरीचें । झणीं करणीचें करुं नका ॥१॥

जेणें नये जन्म यमाची यातन ऐसिया साधना करा कांही ॥२॥

साधनांचे सार मंत्रबीज हरि । आत्मतत्त्व धरी तोचि एक ॥३॥

कोटी कोटी यज्ञ नित्य ज्याचा नेम । एक हरिनामा जपतां घडे ॥४॥

एका जनार्दनीं न घ्यावा संशय । निश्चयेंसी होय हरिरुपा ॥५॥

११४०

बारा सोळाजणी हरीसी नेणती । म्हणोनी फिरती रात्रंदिवस ॥१॥

सहस्त्र मुखांचां वर्णितां भागला । हर्ष जया झाल तेणें सुखें ॥२॥

वेद जाणूं गेला पुढें मौनावला । तें गुह्मा तुजला प्राप्त कैंचें ॥३॥

पूर्व सुकृताचा पुर्ण अभ्यासाचा । दास सदगुरुचा तोचि जाणें ॥४॥

जाणते नेणते हरीचे ठिकाणीं । एका जनार्दनीं हरि बोला ॥५॥

११४१

पिंडी देहस्थिती ब्रह्मांडी पसारा । हरिविण सारा व्यर्थ भ्रम ॥१॥

शुक याज्ञावल्क्या दत्त कपिल मुनी । हरीसी जाणोनी हरिच झाले ॥२॥

या रे या रे धरुं हरिनाम तारुं । भवाचा सागरु भय नाहीं ॥३॥

साधुसंत गेले आनंदीं राहिलें । हरिनामें झाले कृतकृत्य ॥४॥

एका जनार्दनीं मांडिलें दुकान । देतो मोलविण सर्व वस्तु ॥५॥

११४२

आवडीनें भावें हरिनाम घेसी । तुझी चिंता त्यासी सर्व आहे ॥१॥

नको खेद धरुं कोणत्या गोष्टीचा । पति तो लक्ष्मीचा जाणतसे ॥२॥

सकळ जीवांचा करितो सांभाळ । तुज मोकलील ऐसें नाहीं ॥३॥

जैशी स्थिति आहे तैशापरी राहे । कौतुक तू पाहें संचिताचें ॥४॥

एका जनार्दनीं भोग प्रारब्धाचा । हरिकृपे त्याचा नाश झाला ॥५॥

११४३

दुर्बळांची कन्या समर्थाचे केलीं । अवदसा निमाली दरिद्राची ॥१॥

हरिकृपा होतां भक्ता निघती दोंदें । नाचती स्वानंदें हरिरंगी ॥२॥

देव भक्त दोन्हीं एकरुप झाले । मुळीचें संचलें जैसे तैसे ॥३॥

पाजळली ज्योती कापुराची वाती । ओवाळितां आरती भेद नुरे ॥४॥

एका जनार्दनीं कल्पाचि मुराला । तोचि हरि झाला ब्रह्मारुप ॥५॥

११४४

मुद्रा ती पाचवी लाऊनियां लक्ष । तो आत्मा प्रत्यक्ष हरि दिसे ॥१॥

कानीं जें पेरिलें डोळां तें उगवले । व्यापलें भरिलें तोचिक हरी ॥२॥

कर्म उपासना ज्ञानमार्गी झाले । हरिपाठी आले सर्व मार्ग ॥३॥

नित्य प्रेमभावें हरिपाठ गाय । हरिकृपा होय तयावरी ॥४॥

झाला हरिपाठ बोलणें येथुनी । एका जनार्दनीं हरि बोला ॥५॥

N/A

References : N/A
Last Updated : September 19, 2011

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP