Dictionaries | References

शून्य

   { śūnya }
Script: Devanagari

शून्य     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
noun  गणित की वह संख्या जिसे किसी संख्या में जोड़ने या घटाने पर उस संख्या का मान नहीं बदलता   Ex. एक के आगे शून्य लिखने पर दस बनता है ।
HYPONYMY:
अंडा
ONTOLOGY:
गणित (Mathematics)विषय ज्ञान (Logos)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
gujશૂન્ય
kanಶೂನ್ಯ
kasسِفَر
kokशुन्य
marशून्य
mniꯁꯨꯅꯌ꯭
oriଶୂନ
panਸਿਫਰ
tamபூச்சியம்
telసున్న
urdصفر
noun  खाली या रिक्त स्थान   Ex. वह शून्य में घूर रही थी ।
ONTOLOGY:
स्थान (Place)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
आकाश अवकाश खाब रिक्त स्थान खाली जगह विच्छेद उछीर सफ़र सफर वितान
Wordnet:
asmশূন্য
gujશૂન્ય
kanಶೂನ್ಯ
kasنب
malശൂന്യത
marशून्य
mniꯁꯨꯟꯗꯔ꯭ꯡ
nepशून्य
sanशून्यः
urdخلا , آسمان
noun  (क्रिकेट) किसी बल्लेबाज का वह स्कोर जिसमें एक भी रन न बना हो   Ex. इस पारी में उसे शून्य मिला ।
ONTOLOGY:
गुणधर्म (property)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
अंडा अण्डा डक डक्स एग
Wordnet:
asmশূণ্য
bdलाथिख
gujશૂન્ય
kanಶೂನ್ಯ
kasسٕفَر , ڈَک
kokभोपळो
mniꯔꯟ꯭ꯂꯧꯕ꯭ꯉꯝꯗꯕ
oriଶୂନ୍ୟ
panਜੀਰੋ
sanशून्यम्
tamபூஜியம்
urdصفر , ڈک , انڈا
noun  ऐसी जगह जिसमें वायु भी न हो   Ex. शून्य में आवाज़ सुनाई नहीं देती ।
ONTOLOGY:
भौतिक स्थान (Physical Place)स्थान (Place)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
See : ईश्वर, निर्जन स्थान, झूठा, निराकार, आकाश, विष्णु, बिंदु, रिक्त, विहीन

शून्य     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
to the dot of the अनु- स्वार & विसर्ग; and to a dot more generally. 3 Shy or space, the profundum or inane.
Void, vacant, empty, destitute, wanting. In this sense, although not confined to composition, शून्य most frequently and approvedly occurs thus; as द्रव्यशून्य, ज्ञानशून्य, युक्तिशून्य, अर्थ- शून्य, जलशून्य, शक्तिशून्य, वृक्षशून्य, पुष्पशून्य, पर्णशून्य. 2 Bare, naked, unfurnished, drearily or disagreeably empty or void. 3 Desolate or desert. Ex. शून्यमंदिर, शून्यगृह, शून्यप्रांत, शून्यस्थल. 4 Benumbed or of lost sensation. शून्यस्थानीं पडणें To be lost or wasted; to be cast upon the sands, given to the winds &c. Ex. जैसें अन्नें केलीं स्वादिष्ट ॥ परि जेवणार ते रोगिष्ट ॥ तरिं ते सुगरिणीचे कष्ट ॥ शून्यस्थानीं पडियेले ॥.

शून्य     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
  Voidness. A cipher; a dot. The profundum.
  Void, vacant, empty, destitute. Frequently in com. as द्रव्यशून्य. Bare. Desolate. Of lest sensation.

शून्य     

वि.  उजाड , ओसाड , निर्जन , भकास ;
वि.  अभाव , पोकळी , रिक्तता .

शून्य     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
noun  सर्वात पहिली एक संख्या   Ex. एक ह्या आकड्यापुढे शून्य लिहिल्यावर दहा ही संख्या बनते.
ONTOLOGY:
गणित (Mathematics)विषय ज्ञान (Logos)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
gujશૂન્ય
kanಶೂನ್ಯ
kasسِفَر
kokशुन्य
mniꯁꯨꯅꯌ꯭
oriଶୂନ
panਸਿਫਰ
tamபூச்சியம்
telసున్న
urdصفر
noun  रिक्त स्थान   Ex. एक शब्दही न बोलता ती शून्यात नजर लावून बसली होती.
ONTOLOGY:
स्थान (Place)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
पोकळी आकाश
Wordnet:
asmশূন্য
gujશૂન્ય
hinशून्य
kanಶೂನ್ಯ
kasنب
malശൂന്യത
mniꯁꯨꯟꯗꯔ꯭ꯡ
nepशून्य
sanशून्यः
urdخلا , آسمان
noun  विचारांचा अभाव   Ex. क्षणभरासाठी ती शून्यात गेली.
ONTOLOGY:
अवस्था (State)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
benঅভাবনা
kasروٚبوٗدٕ
kokशुन्यांत वचप
malഭാവന രാഹിത്യം
mniꯋꯥꯈꯜ꯭ꯀꯔꯤꯃꯇ꯭ꯈꯟꯗꯕ
oriଭାବନାହୀନତା
sanअभावना
urdبےحسی , بےخیالی , بےفکری

शून्य     

 न. १ अभाव ; राहित्य ; नास्तित्व ; रिक्तता ; पोकळी . २ संख्येचा अभाव दाखविणारे चिन्ह ; पूज्य . ३ अनुस्वार , विसर्गदर्शक चिन्ह . ४ आकाश ; अवकाश ; पोकळी . ५ ( वेदांत ) निराकार ब्रह्म . आपुलिया साटोवाटी । शून्य घेती उठाउठी । - ज्ञा १२ . ५८ . - वि . अभावात्मक ; रिक्त ; रिकामे ; खाली ; विरहित . ( समासांत ) द्रव्य - ज्ञान - युक्ति - अर्थ - जल - शक्ति - वृक्ष - पुष्प - पर्ण - शून्य . २ नग्न ; उघड ; निर्वस्त्र ; पात्रादि विरहित ; वस्तुविरहित ; पोकळ ; उघडेबोडके . ३ उजाड ; निर्जन ; सुनें ; बेचिराख . ( समासांत ) शून्यमंदिर - गृह - प्रांत - स्थल . धावोनि ये उटज केवळ शून्य पाहे । मोरामायण १ . ४२५ . ४ बधिर ; चेतनारहित ; संज्ञाविरहित . तो आपल्या शोकावेगाने इतका शूनुचित्त झाला होता ... - मायेचा बाजार . ( वाप्र . ) शून्यस्थानीं पडणें - निष्फल , निरर्थक होणे ; वार्‍यावर जाणे . परि जेवणार ते रोगिष्ट । तरि ते सुगरिणीचे कष्ट । शून्यस्थानी पडियेले । [ सं . शन् ‍ = जाणे ] सामाशब्द
०ख्याति  स्त्री. ख्याति पहा .
०दृष्टि  स्त्री. १ निर्विकार , चेतनारहित दृष्टि . तिच्याकडे तो शून्यदृष्टीने पहात बसला . - मायेचा बाजार . २ ( नृत्य ) एक अभिनय . डोळ्यांतील बुबुळे स्तब्ध व एका रेषेत ठेवणे , पापण्या निश्चळ दाखविणे . हा चिन्तादर्शक आहे .
०देह वि.  बधिर , चेतनारहित अंग झालेला . विशिष्ट रोगाने पीडिलेला .
०परिकर्माष्टक  न. ( गणित ) शून्यासंबंधी बेरीज , वजाबाकी , गुणाकारादि आठ क्रिया . परिकर्माष्टक पहा .
०मंदिर  न. मूर्ति विरहित देऊळ ; मशीद श्री शाळिग्रामशिळा यवनाचे शून्य मंदिरी पडली । - स्फुटआर्या .
०मस्तक   , मस्तकी - वि ज्याचे तीन किंवा चार पाय पांढरे असून डोक्यावर ( किंवा कानाजवळ ) भोंवरा वगैरे कोणतेहि चिन्ह नसते असा ( घोडा ). अश्वप १ . ९७ .
०लब्धी  स्त्री. १ भाज्यापेक्षां भाजक मोठा असल्यास भागाकार शून्य येतो ती . २ ( अर्वाचीन ) अत्यंत सूक्ष्म संख्याचे गणित . शुन्यलब्धी पर्यंत माराकूट करून मजल मारा . - नि १०३० .
०लिंग   निराकार परमात्म्याचें , ब्रह्माचें , चिन्ह खूण . जे शून्यलिंगाची पिंडी । जे परमात्मयाची करंडी । - ज्ञा ६ . २७३ .
०वाद  पु. जग हे केवळ अभावात्मक आहे , म्हणजे काही नाही म्हणजेच ब्रह्म असे मत .
०वादी  पु. शून्य वादाचा पुरस्कर्ता .
०वेला   वेळ - स्त्री . ( ज्योति ) मध्यान्ह , मध्यरात्र , व संध्याकाळ यावेळांस संज्ञा . कारणा यावेळी केलेली कृत्ये निष्फळ होतात .
०शेज   सेज - स्त्री . माया .
०सिद्धान्त  पु. पदार्थमात्र नाशिवंत म्हणून नाहीतच व ब्रह्महि असते प्रत्ययास येते , ज्या अर्थी प्रत्ययास येत नाही व जे नाही तेंच ब्रह्म हा सिद्धान्त . शून्यवाद पहा .
०हृदय वि.  १ संज्ञा , जाणीव नाहीशी झालेला २ निष्ठुर ; क्रूर ; ( मृदु ) भावना नाहीशा झालेला ; अंन्तःकरण नसलेला . ३ मन , इच्छा , वासना नष्ट झालेला ; वासनांच्या पलीकडे गेलेला ; अतींद्रिय . शून्याकार - वि . १ अभावरूप ; ओसाड ; निर्जन ; उध्वस्त ; शून्यरूप . २ स्थलकालादि मर्यादा नसलेला ; निराकार ; सर्वव्यापी , ( प्रसरणशीलतेने ); सर्वनाशी ( आवरणशीलतेने ) ( ब्रह्म ). शून्याकृति - वि . अक्रिय ; नाकर्ता . लॉर्ड लान्सडौनसारखे शून्याकृति व्हाइसरॉय आले की ... निरर्गल यजमान आमचे डोक्यावर बसतात . - टिले १ . १ . २८६ . शून्यतुल्य - वि . निरुपयोगी ; निर्माल्यवत् ‍ शून्यालय - न . मशीद -( कर्वेयांचे ) आत्मवृत्त १४ .

शून्य     

नेपाली (Nepali) WN | Nepali  Nepali
noun  गणितको त्यो सङ्ख्‍या जसले कुनै सङ्ख्‍यामा जोडदा वा घटाउँदा त्यो सङ्ख्याको मान बदलिँदैन   Ex. एकको अगाडि शून्य लेख्दा दस बनिन्छ
ONTOLOGY:
गणित (Mathematics)विषय ज्ञान (Logos)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
gujશૂન્ય
kanಶೂನ್ಯ
kasسِفَر
kokशुन्य
marशून्य
mniꯁꯨꯅꯌ꯭
oriଶୂନ
panਸਿਫਰ
tamபூச்சியம்
telసున్న
urdصفر
noun  खाली वा रिक्‍त स्थान   Ex. ऊ शून्यमा घुर्दै थिई
ONTOLOGY:
स्थान (Place)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
अकास
Wordnet:
asmশূন্য
gujશૂન્ય
hinशून्य
kanಶೂನ್ಯ
kasنب
malശൂന്യത
marशून्य
mniꯁꯨꯟꯗꯔ꯭ꯡ
sanशून्यः
urdخلا , آسمان
See : रिक्त, विहीव

शून्य     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
शून्य  mfn. amf()n. empty, void (with वाजिन् = ‘a riderless horse’; with राज्य = ‘a kingless kingdom’), hollow, barren, desolate, deserted, [Br.] &c. &c.
empty i.e. vacant (as a look or stare), absent, absentminded, having no certain object or aim, distracted, [MBh.] ; [Kāv.] &c.
empty i.e. possessing nothing, wholly destitute, [MBh.] ; [Kathās.]
wholly alone or solitary, having no friends or companions, [R.] ; [BhP.]
void of, free from, destitute of (instr. or comp.), wanting, lacking, [Kāv.] ; [Kathās.] ; [Pur.] ; [Sarvad.] non-existent, absent, missing, [Kāv.] ; [Pañcat.]
vain, idle, unreal, nonsensical, [R.] ; [Rājat.] ; [Sarvad.]
अ-शून्यं-√ कृ   void of results, ineffectual (, ‘to effect’, ‘accomplish’), [Śak.] ; [Ratnâv.]
ROOTS:
शून्यं √ कृ
free from sensitiveness or sensation (said of the skin), insensible, [Bhpr.]
bare, naked, [MW.]
guileless, innocent, ib.
indifferent, ib.
शून्य  n. n. a void, vacuum, empty or deserted place, desert (शून्ये, in a lonely place), [MBh.] ; [R.] &c.
(in phil.) vacuity, nonentity, absolute non-existence (esp. with Buddhists), [IW. 83 n. 3; 105, n.4] ; [MWB. 7 n. 1; 142]
N. of ब्रह्म, [MW.]
(in arithm.) nought, a cypher, [VarBṛS.] ; [Gaṇit.] (cf.[IW. 183] )
space, heaven, atmosphere, [L.]
a partic. phenomenon in the sky, [L.]
an earring (See next). [cf.Gk.κενός, κενεός; Aeol.κέννος.]
शून्य   b &c. See p. 1085, col. 1.

शून्य     

शून्य [śūnya] a.  a. [शूनायै प्राणिवधाय हितं रहस्यस्थानत्वात् यत् [Tv.] ]
Empty, void.
Vacant (applied also to the heart, glances &c.), absent, listless; गमनमलसं शून्या दृष्टिः [Māl. 1.17;] see शून्यहृदय below.
Non-existent.
Lonely, desolate, secluded, deserted; शून्येषु शूरा न के [K. P.7;] [Bk.6.9;] शून्यं मन्ये जगदविरतज्वालमन्तर्ज्वलामि [U.3.] 38; M¯l.9.2.
Dejected, downcast, dispirited; शून्या जगाम भवनाभमुखी कथंचित् [Ku.3.75;] [Ki.17.39.]
Utterly devoid or deprived of, without, wanting in (with instr. or in comp.); अङ्गुलीयकशून्या मे अङ्गुलिः [Ś. 5;] दया˚, ज्ञान˚, &c.
Indifferent.
Guileless.
Nonsensical, unmeaning; मुहुरविशदवर्णां निद्रया शून्यशून्याम् [Śi.11.4.]
Bare, naked.
न्यम् A vacuum, void, blank.
The sky, space, atmosphere.
A cipher, dot.
Non-entity, (absolute) non-existence; दूषण- शून्यबिन्दवः [N.1.21.]
 N. N. of Brahman.
An earring; शून्यकर्णः Amaru. -Comp.
-अशून्यम्   emancipation of the spirit even during a person's life (जीवन्मुक्ति).-पदवी the passage of the soul (ब्रह्मरन्ध्र).
-पालः   a substitute; त्वां हि मत्स्यो महीपालः शून्यपालमिहाकरोत् [Mb.4.] 35.11 (com. राज्ञोऽसन्निधाने पालकम्).
-मध्यः   a hollow reed.
-मनस्, -मनस्क a.  a. absent-minded, listless.
-मुख, -वदन a.  a. with a blank face, with a downcast countenance.
-वादः   the doctrine of the non-existence of anything, the doctrine of a Buddhist sect.
-वादिन्  m. m.
an atheist.
a Buddhist.
-व्यापार a.  a. unoccupied.-हृदय a.
absent-minded; [V.2;] कस्मिन्नपि पूजार्हेऽपराद्धा शून्यहृदया शकुन्तला [Ś.4.]
open-hearted, unsuspecting.

शून्य     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
शून्य  mfn.  (-न्यः-न्या-न्यं)
1. Empty, void.
2. Lonely, desert.
3. Vacant.
4. Dovoid of.
5. Indifferent.
6. Guileless.
7. Absent-minded.
8. Non- sensical.
9. Naked, bare.
 n.  (-न्यं)
1. Heaven, sky, æther.
2. A dot, a spot.
3. A cipher.
4. A vacuum.
5. Non-entity.
 f.  (-न्या)
1. A hollow reed.
2. The prickly-pear.
3. A barren woman.
E. शुन a dog, यत aff. of fitness, and the vowel substituted for the semi-vowel, and made optionally long.
ROOTS:
शुन यत

शून्य     

See : विहीन, रिक्त

Related Words

शून्य      ओच्या नांवाने शून्य काढतां येत नाही   वात-शून्य   शून्य स्थानीं पडणें   void   zero   शुन्य   nought   destitute   cypher   cipher   शून्यः   نب   سِفَر   பூச்சியம்   ଶୂନ   ਸਿਫਰ   empty   vacancy   vacuum   लाथिख   શૂન્ય   ಶೂನ್ಯ   शून्यम्   ଶୂନ୍ୟ   సున్న   barren   0   devoid   भोपळो   പൂജ്യം   பூஜியம்   صفر   শূণ্য   emptiness   duck's egg   ஆகாயம்   శూన్యం   শূন্য   ਜੀਰੋ   ਇਕਾਂਤ   ശൂന്യത   भोपळा   innocent   duck   null matrix   null method   multiple zero   nil balance   null valence   null vector   अकास   void ab initio   zero acceleration   zero affix   zero angle   zero correlation   zero discrimination   zero ending   zero line   zero method   zero of impedance   zero rake   zero reading   zero sequence   zero shift   zero slope   zero state   zero transfer   zero vector   खाब   डक्स एग   तृणशूल्य   शून्यी   zero order   zero potential   analytic telescope   zero sum game   zero - order reaction   absolute zero   all-or-none   all or none effect   line of zero stress   log-zero-poisson distribution   kolmogorov zero-one law   nil rate of duty   no signal current   no voltage release   null point   null set   null space   developmental zero   at the nil rate of duty   vacuous   void agreement   zero coupon bond   zero cut crystal   zero defect concept   zero deflection   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP