व्याकुल

{ vyākula }

हिन्दी (hindi) WN

See : आतुर

A dictionary, Marathi and English

. 2 When used in composition it signifies simply Occupied and excited by, and accordingly assumes such words as हर्ष, आशा, आनंद &c., as well as क्रोध, काम, लोभ, मोह, मद, मत्सर, क्षुधा, तृषा, चिंता, भय, शोक &c.,--i. e. words expressive of pleasurable emotion, as well as words expressing pain, disquiet, or disturbance.

महाराष्ट्र शब्दकोश

वि.  १ शोक , हर्ष , भय इ० कानी व्याप्त , आर्त , ग्रस्त . २ शारीरिक - मानसिक वेदनांनी पीडित झालेला ; बेचैन ; विव्हळ . हरिणास एक बाण लागतांच व्याकुळ होऊन पडला . ३ मग्न ; लुब्ध ; आपन्न याअर्थी लेखांतून पुढील शब्दांशी संयोग करून वापरतात . हर्ष , आशा , आनंद , क्रोध , काम , चिंता , क्षुधा , इ० ४ ( ल . ) चंचल . प्रतिबंब सूर्य ते व्याकुळ होणे . चंचळ मानसे व्याकुळला । - दावि १७ . ९ .

नेपाली (Nepali) WN

See : आतुर

A Sanskrit English Dictionary

व्य्ाकुल    a See s.v.
व्य्-आकुल  mfn.  b mf( आ)n. ( fr. 3. वि+आ-कुल) entirely filled with or full of ( instr. or comp.), [MBh.]; [Kāv.] &c.

ROOTS:

व्य् आकुल

intently engaged in or occupied with ( comp.), [Kālid.]; [Prab.]
bewildered, confounded, perplexed, troubled, [MBh.]; [Kāv. &c.]
अम्  n. confused, disordered ( ind.), ib.
quivering (as lightning), [Uttarar.]
व्य्-आकुल  m.  m. N. of a king, [Buddh.]

ROOTS:

व्य् आकुल

The Practical Sanskrit-English Dictionary

व्याकुल [vyākula]   a.
Agitated, perplexed, bewildered, distracted; शोकव्याकुल, बाष्प˚.
Alarmed, troubled, frightened; वृष्टिव्याकुलगोकुल [Gīt.4.]
Full of, overtaken by.
Intently engaged in, busy with; आलोके ते निपतति पुरा सा बलिव्याकुला वा [Me.87.]
Flashing, moving about; अन्तर्व्याकुलविद्युदम्बुद इव द्यामभ्युदस्थादरिः [U.3.43.] -Comp.
-आत्मन्, -चित्त, -चेतस्, -मनस् a.  a. bewildered in mind, having a perplexed or distracted mind.-लोचन a. having the eyes dimmed.

Shabda-Sagara

व्याकुल  mfn.  ( -लः-ला-लं)
1. Confounded, bewildered, perplexed, overcome with fear, &c.
2. Busily engaged in.
E. वि before आकुल the same.

ROOTS:

वि आकुल

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

See : भ्रष्ट