Dictionaries | References

शनि

   { śaniḥ, śani (śanaiścara-saturn) }
Script: Devanagari

शनि     

Puranic Encyclopaedia  | English  English
ŚANI (ŚANAIŚCARA-SATURN)   
1) General.
Śani is the son of Sūrya by Chāyā, the maid-servant of Saṁjñā. Sūrya had three sons by Chāyā, Manu, Tapatī and Śani. (See under Chāyā).
2) Other information.
(i) Śani worships Brahmā in Brahmasabhā. [Sabhā Parva, Chapter 11, Verse 29] .
(ii) Śani is very effulgent and intense in his form and character. When Śani threatens the star Rohiṇī, great disasters occur on earth. [Udyoga Parva, Chapter 143, Verse 8] .
(iii) Śani will incarnate as Manu in the coming Yuga. [Śānti Parva, Chapter 349, Verse 55] .
(iv) Śani is one of the planets to be daily worshipped. [Anuśāsana Parva, Chapter 165, Verse 17] .
(v) In the battle between Śiva and Tripura, Śani mounted in a chariot clashed with Narakāsura. [Bhāgavata, 6th Skandha] .

शनि     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
noun  सौर जगत का छठवाँ ग्रह   Ex. शनि पृथ्वी से अत्यधिक दूर है ।
ONTOLOGY:
प्राकृतिक वस्तु (Natural Object)वस्तु (Object)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
शनि ग्रह शनिश्चर सौर पंगु पङ्गु
Wordnet:
asmশনি
bdसनि ग्रह
benশনি
gujશનિ
kanಶನಿ
kasسیٹٲرن , شٔنی , شٔنیٖچر , سۄر
kokशनी
malശനി
marशनी
mniꯁꯦꯇꯔꯟ
nepशनि
oriଶନି
panਸ਼ਨੀ
sanशनिः
tamசனிகிரகம்
telశని
urdزحل
noun  एक हिंदू देवता   Ex. मोहन नियमित शनि की पूजा करता है ।
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
शनिदेव दैवाकरि रेवतीभव शनैश्चर अर्कज वैवस्वत अर्कतनय रविनंद रविनन्द रविनंदन रविनन्दन शतकर्मा
Wordnet:
asmশনি
benশনি
gujશનિ
kanಶನಿ
marशनी
mniꯁꯅꯤ
oriପୁଷ୍ପୋତ୍କଟା
panਸ਼ਨੀ
sanशनिः
tamசனீஸ்வரர்
telశని
urdشنی , شنی دیو , دیواکری , ارکج
See : शनिवार

शनि     

शनि n.  एक पापग्रह, जो नौ ग्रहों में से एक प्रमुख ग्रह माना जाता है [मत्स्य. ९३.४४] । इसे ‘शनैश्र्वर’ नामांतर भी प्राप्त था । लोहे से बने हुए रथ से यह समस्त ग्रहमंडल का परिभ्रमण तीस माह में पुरा करता है [भा. ५.२२.१६]
शनि n.  इस साहित्य में इसे महातेजस्वी एवं तीक्ष्ण स्वभाववाला ग्रह कहा गया है । इसे छाया एवं विवस्वत् (मार्तंड) का पुत्र कहा गया है [भा. ६.६.४१] ;[विष्णु. १.८.११] । इसके भाई का नाम सावर्णि था [विष्णुधर्म. १.१०६] । आगे चल कर अपने पिता सूर्य की आज्ञा से यह ग्रह बन गया । कालिकापुराण में भी इसे सूर्यपुत्र कहा गया है, एवं सती की मृत्यु के पश्चात् शिव के आँखों से जो आंसू टपके, उसीके कारण इसके कृष्णवर्णीय बनने की कथा वहाँ प्राप्त है [कालि. १८] । आगे चल कर यह मनुष्यों को अत्यंत त्रस्त करने लगा, जिस कारण शिव ने मेषादि राशि इसके अधिकार में दी, एवं पूजा करनेवाले लोगों को सुख एवं समृद्धि प्रदान करने की आज्ञा इसे दी [स्कंद. ५.१.५०]
शनि n.  शिव एवं त्रिपुर के युद्ध में, इसने शिव के रथ पर आरूढ हो कर नरकासुर से युद्ध किया था [भा. ८.१०.३३] । एक बार अश्वत्थ एवं पिप्पल अगस्त्य ऋषि को अत्याधिक त्रस्त करने लगे, जिस कारण इसने उसका वध किया था [ब्रह्म. ११८]
शनि n.  ज्योतिषशास्त्र की दृष्टि से शनि जब रोहिणी नक्षत्र को पीड़ित करता है (रोहिणीशकट का भेदन), तब पृथ्वी के मनुष्यों के लिए वह एक अशुभ योग माना जाता है । रोहिणी नक्षत्र का देवता प्रजापति होता है, जिस कारण शनि के द्वारा रोहिणीशकट का भेद होने पर उसका दुष्परिणाम प्रजापति पर हो कर, सारे पृथ्वी पर लोकक्षय होता है । दशरथ राजा के राज्यकाल में ऐसा ही कुयोग उत्पन्न हुआ था । उस समय दशरथ राजाने शनि से युद्ध कर, इसे रोहिणीशकट के भेदन से परावृत्त किया । उस समय दशरथ के द्वारा शनि का गुणगान किय जाने पर, इसने उसे आशीर्वाद दिया, ‘जो लोग अपनी प्रिय वस्तुओं का दान कर मेरी उपासना करेंगे, उनकी मैं रक्षा करूँगा’।

शनि     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
The planet Saturn or the regent of it. 2 A term applied to an adversary, or to a creditor or dun, that is always at one's heels to urge and worry. 3 Applied also to one of dull understanding or of sluggish and cold temperament. 4 or शनिप्रिय m A sapphire. शनि उदरीं, दृष्टीस &c. येणें See under शनैश्र्चर.

शनि     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
 m  The planet Saturn. An adversary.

शनि     

 पु. १ सूर्यमालेंतील एक ग्रह ; नवग्रहांतील सातवा ग्रह . शनि हा खलग्रह आहे अशी सर्व देशांत फार प्राचीन काळापासून समजूत आहे - ज्ञाको श २ . २ ( ल . ) प्रतिस्पर्धी ; वैरी . सावकार , तगादेवाला , किंवा सारखा पाठीस लागलेला माणूस यांना हा शब्द योजतात . ३ ( ल . ) जुलूम ; त्रासदायक गोष्ट ; पीडाकारक कृत्य . हा शनि शनिवारपासून मुंबईत धूमांकूळ घालूं लागला - के १७ . ६ . ३० . ४ मंदबुध्दि ; अंगांत कांहीं जोर उद्योग , हुन्नर नाहीं असा पोर इ० . ५ नीळ नांवाचें रत्न . ( इं . सॅटर्न ) [ सं . ] शनी उदरीं येणें - ( जन्मराशीस शनि असणें ) मोठा लाभ होणें ; दैव फळफळणें ; नशीब उदयाला येणें .
०दृष्टीस   बारावा शनी येणें .
येणें   बारावा शनी येणें .
०लत्तेस   जन्मराशीच्या पुढील राशीस येणें . शनीचा फेरा - पु . शनिग्रहाचें अशुभ राशीस येणें ; शनीची बारी ; साडेसाती . संकटांची उपपत्ति लावतांना योजतात . पीडा ( क्रि० येणें , चालणें ).
येणें   जन्मराशीच्या पुढील राशीस येणें . शनीचा फेरा - पु . शनिग्रहाचें अशुभ राशीस येणें ; शनीची बारी ; साडेसाती . संकटांची उपपत्ति लावतांना योजतात . पीडा ( क्रि० येणें , चालणें ).
०प्रदोष  पु. शनिवारीं प्रदोष ( त्रयोदशी ) येणें ; तत्प्रीत्यर्थ करावयाचा उपवास , शिवपूजा इ० .
०प्रिय  पु. नीळरत्न .
०वार  पु. मंदवार ; रविवारपासून सातवा वार . म्ह० न देत्याचा ( कर्त्याचा ) वार शनिवार . शनिवार्‍या , शनिवार्‍या तेली - पु . बेनेइस्त्राअल ; यहुदी तेली ; ( हे तेल्याचा धंदा करितात . शनवारी तेल विकीत नाहींत , गाळीतहि नाहींत म्हणून त्यांना हा शब्द लावितात ). शनैश्चर , शनैश्वर , शनेश्चर , शनेश्वर - पु . शनिग्रह ; शनिदेव . २ ( ल . ) त्रासदायक माणूस . शनि अर्थ २ पहा . [ सं . शनैस् ‍ + चर . अप . शनेश्चर , शनेश्वर ] म्ह० सूर्यापोटीं शनैश्चर = चांगल्या बापाचा वाईट किंवा खोडकर मुलगा .

शनि     

नेपाली (Nepali) WN | Nepali  Nepali
noun  सौरजगतको सातौं ग्रह   Ex. शनि पृथ्वीबाट धेरै टाढा छ
ONTOLOGY:
प्राकृतिक वस्तु (Natural Object)वस्तु (Object)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
शनिग्रह
Wordnet:
asmশনি
bdसनि ग्रह
benশনি
gujશનિ
hinशनि
kanಶನಿ
kasسیٹٲرن , شٔنی , شٔنیٖچر , سۄر
kokशनी
malശനി
marशनी
mniꯁꯦꯇꯔꯟ
oriଶନି
panਸ਼ਨੀ
sanशनिः
tamசனிகிரகம்
telశని
urdزحل

शनि     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
शनि  m. m. (prob. ‘slow-moving’; cf.मन्द) the planet Saturn or its regent (fabled as the offspring of the Sun; he is represented as of a black colour or dressed in dark-coloured clothes; cf.नील-वासस्), [R.] ; [VarBṛS.] &c.
N. of शिव, [MW.]
of a son of अत्रि, [VāyuP.]

शनि     

शनिः [śaniḥ]   [शो-अनि किच्च [Tv.] ]
The planet Saturn (the son of the sun and represented as of a black colour or dressed in dark coloured clothes).
Saturday.
 N. N. of Śiva. -Comp.
-चक्रम्   Saturn's diagram (used for foretelling).
-जम्   black pepper.
-प्रदोषः   a term for the (evening) worship of Śiva performed on the thirteenth day of a lunar fortnight when it falls on a Saturday.
-प्रसूः  f. f. an epithet of Chhāyā, wife of the sun; cf. संज्ञा.
-प्रियम्   a sapphire or emerald.

शनि     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
शनि  m.  (-निः)
1. The planet SATURN; he is the son of the Sun and represented as of a black colour or dressed in dark clothes.
2. Saturday.
E. शण् to give, aff. इन्; or शो-अनि-किच्च .
ROOTS:
शण् इन्; शो-अनि-किच्च .

Related Words

शनि   शनि ग्रह   शनि दृष्टीस येणें   शनि उदरीं येणें   शनि लत्तेस येणें   लत्तेस शनि असणें   लत्तेस शनि येणें   उदरीं शनि येणें   शनि पालटणें   सूर्या पोटीं शनि आला सारा लोक भांबावला   कायरे शनि, तर माकड केले कुणी?   शनि करी हानि   saturn   saturday   சனீஸ்வரர்   ପୁଷ୍ପୋତ୍କଟା   शनिः   ਸ਼ਨੀ   શનિ   శని   ಶನಿ   ശനി   सनि ग्रह   शनी   زحل   சனிகிரகம்   ଶନି   শনি   sabbatum   sat   शतकर्मा   शनिग्रह   शनिश्चर   शनिदेव   शनीचा फेरा चालणें   शनीचा फेरा येणें   चौगन   चौगान   नऊ ग्रह   रविनन्द   सूर्याच्या पोटीं शनैश्र्वर   तमारि   तमारी   रोहिणी शकट भेद   रविनंद   रविनंदन   शनिज   सूर्यापोटीं शनैश्र्वर   दैवाकरि   टाइटन   भीड़ लगना   रेवतीभव   शनिप्रसू   शनिप्रिय   कुग्रह   सूर्या पोटीं शनैश्र्वर   साडेसाती येणें   साडेसाती लागणें   टायटन   sapphire   क्रूरदृश्   शनिवारी   शनिशनि   शनैश्चर   साढ़े साती   कारणीं   अमृतसिद्धि योग   फेनवाहिन्   प्रबल होना   रविनन्दन   ग्रहबाधा   अष्ट०ग्रह   कारणें   कलहिनी   अर्कज   अर्कतनय   लत्ता   ३१   साडेसाती   उगाळणें   दुर्ग्रह   महादशा   श्रुतकर्मन्   खरबूज   दिक्शूल   शनिवार   नसता   चौरंग   नवग्रह   पंगु   पङ्गु   विंदाण   विंदान   संभार   तस्कर   कुज   लाघव   विकळ   राणा   सज्जन   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP